همزمان با اعلام بهراه افتادن مکانیزم ماشه به وسیله ۳کشور اروپایی، بوریس جانسون، نخستوزیر انگلستان، گفت: «اگر قرار است ما [برجام] را با چیزی جایگزین کنیم، بیایید آن را با یک «توافق ترامپ» جایگزین کنیم».
این پیشنهاد از آن بابت برای رژیم آخوندی تحقیرآمیز به حساب میآید که رژیم طی این مدت تمام انرژی خود را بر روی این گذاشته بود که بتواند در مقابل آمریکا شاخ و شانه بکشد و اروپا را هم بهدنبال خود بکشاند.
آن جریانی که به رژیم در تمامیت آن و به روحانی بهطور خاص در این رابطه پشت گرمی میداد؛ وجود جبهه قوی مماشاتگری در اروپا بود که به جز رابطه اقتصادی با رژیم و بردن سود کلان به هیچ چیز دیگری فکر نمیکرد و رژیم سالهای سال بود که از قبل این روابط ننگین به جرم و جنایت علیه مردم کشور خود و سایر کشورهای منطقه ادامه میداد؛ اما پیشنهاد بوریس جانسون از لحاظ سیاسی این پیام را برای رژیم داشت که نه تنها دیگر حنای شاخ و شانه کشیدن رژیم برای آمریکا و کشورهای منطقه رنگ باخته است، بلکه در درون جبهه مماشات از هم گسیختگی به ضرر رژیم و به نفع قاطعیت در برابر فاشیزم دینی بهوجود آمده است. البته ضربه تحقیرآمیز اصلی هنگامی بر سر روحانی فرود آمد که اروپا اعلام کرد از مکانیسم ماشه علیه رژیم بهدلیل نقض تعهدات برجام استفاده میکند و با این بیانیه در یک لحظه تمام فضاسازیهای دستگاه تبلیغاتی رژیم در رابطه با شروع کار سانتریفوژها و بالا بردن درصد غنیسازی اورانیوم و گامهای خود ساختهٔ خروج از برجام دود شد و به هوا رفت.
کشمکش روحانی و اتحادیه اروپا «در راستای ایجاد تعادل»
در روز ۱۵دی ۹۸ در اوج تنش بین رژیم و آمریکا بر سر هلاکت قاسم سلیمانی و سقوط هواپیمای اکراینی توسط موشکهای سپاه، رژیم بر طبق سیاق همیشگی خود یک قدم به جلو گذاشت و بدون آمادهسازیهای رسانهای که معمولاً از یک یا دو هفته پیش از هر پروژه انجام میداد، گام پنجم و در حقیقت اصلیترین قدم را در رابطه با نقض تعهدات خود نسبت به برجام برداشت.
اخباری که از موضعگیریهای رهبران شورای اروپا و اتحادیه اروپا پس از این اقدام رژیم به گوش میرسید، باعث سراسیمگی سران حکومت شد. روحانی در ترس از اقدام جدی اروپا در تاریخ ۱۹دی سراسیمه مبادرت به برقراری تماس با مسئول شورای اروپا و نخستوزیر انگلستان نمود تا اینکه به آنها بقبولاند که دلیل برداشتن گام پنجم در خروج از برجام برآیند اقدامهای آمریکا در منطقه میباشد و ملتمسانه درخواست کرد که اروپا از دولتش در قبال زیادهروییهای آمریکا دفاع نماید. روحانی این اقدام را در راستای ایجاد تعادل خواند؛ اما این مانورهای سیاسی ناشیانه نتوانست اتحادیه اروپا را ترغیب به دفاع بیشتر از رژیم و چهرهٔ مدره نمای آن یعنی روحانی نماید.
یکی از رسانههای حکومتی در این باره نوشت:
«شارل میشل در صحبت تلفنی با حسن روحانی هشدار داد که از "اقدامات بازگشتناپذیری" که به فروپاشی توافق هستهای منجر میشود خودداری کند. و بوریس جانسون هم زمان را مغتنم شمرده و از روحانی درخواست آزادی گروگانهای انگلیسی را نموده است. بوریس جانسون در گفتگوی تلفنی با حسن روحانی خواستار آزادی فوری نازنین زاغری و دیگر شهروندان دوتابعیتی زندانی شده است». (ایران-۲۵دی ۱۳۹۸)
به کار افتادن مکانیزم ماشه و واکنشهای بینالمللی
عاقبت در تاریخ ۲۴دیماه با بیانیه اتحادیه اروپا مکانیزم ماشه که برگشت اتوماتیک تحریمهای سازمان ملل علیه رژیم است به کار افتاد. هر چند که رهبران اتحادیه اروپا دیرهنگام و آن هم بهدلیل ضعیف بودن مفرط رژیم در تعادلقوای بینالمللی و گسترده شدن قیامها و اعتراضات مردمی در ایران به ناچار پای چنین بیانیهای آمدند، اما باز هم در همان دستگاه مماشات و اینکه تمام درها را بر روی رژیم نبندند، یک دلگرمی دیگر به رژیم دادند.
جوزپ بورل، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا، اعلام کرد: «هدف از سازوکار حل اختلاف توافق هستهای ایران اعمال مجدد تحریمها علیه ایران نیست». (۱۵ژانویه۲۰۲۰) اما واضح بود که این فقط یک دلخوشکنک گذراست. طرفحسابهای اروپایی خوب میدانند که رسیدن به نقطهٔ فعال کردن مکانیزم ماشه، محصول یک پروسهٔ طولانی از کش و قوسهایی است که برای سراپا نگهداشتن برجام نیمبند انجام شد و به جایی نرسید. این امر آنقدر واضح است که حتی روسیه نیز آن را «یک تصمیم سیاسی خطرناک» خواند که به گفتهٔ سرگیی لاوروف وزیر خارجهٔ این دولت شانس باقیمانده برای نجات برجام را کاهش میدهد.
آمریکا از موضعگیری جدید اروپا استقبال کرد. برایان هوک، نمایندهٔ ویژهٔ آمریکا در امور ایران خواهان آن شد که کشورهای اروپایی گام بعدی را برداشته و به تلاشهای آمریکا برای انزوای دیپلماتیک رژیم ملحق شوند.
نتیجه بلوف خطرناک روحانی برای رژیم
بعد از شاخ و شانه کشیدنهای رژیم برای آمریکا و کشور کوچک اما شجاع آلبانی، اکنون نوبت به کشورهای اروپایی رسیده بود که از این خوان بینصیب نمانند؛ بعد از پیشنهاد بوریس جانسون، نخستوزیر انگلیس که از «جایگزینی توافق هستهای فروپاشیده» با یک توافق جدید حمایت کرده بود و استقبال آمریکا از آن، روحانی عنان از کف داد و در رابطه با این پیشنهاد گفت: «آن نخستوزیر در لندن نمیدانم چگونه فکر میکند، میگوید برجام را بگذاریم کنار و طرح ترامپی را اجرا کنیم، ترامپ جز نقضعهد و قراردادهای بینالمللی کاری نمیکند!» و بلافاصله به سراغ کشورهای اروپایی رفت و ضمن شکوه و شکایت از آنها در سستی در مقابل آمریکا گفت: «...همه کشورهای اروپایی یک نمونه بیاورید و بگویید در یک مورد چه کردید که دلمان گرم شود و بگوییم برای برجام هم بلد هستید یک کار انجام دهید. شما هیچجا نتوانستید کاری کنید. «و حرف آخر را به سیاق نصیحتهای خمینیگونه گفت: «از مردم ایران بهخاطر ناتوانی، ضعف و ترستان در برابر آمریکا عذرخواهی کنید و شما را باز هم به برجام دعوت میکنیم».(کیهان- ۲۵دی ۱۳۹۸)
بسته شدن هر چه بیشتر درب مماشات همزمان با اوج گرفتن شگفتانگیز قیام دانشجویان و مردم ایران علیه رژیم، که از آثار بارز تغییر شرایط سیاسی داخلی و بینالمللی به نفع خلق و میهن است، ضربه سنگینی بر دیکتاتوری ملاها محسوب میشود. مسلماً برگشت تحریمهای سازمان ملل ضربات بسا بزرگتری بر سر رژیم ولایت فقیه فرود خواهد آورد و همگام با اعتلای قیام مردم و مقاومت سازمانیافتهشان، چشمانداز سرنگونی این رژیم را در افق نزدیکتری قرار خواهد داد.