اعتصاب در بانه ـ شهری بر فراز بلندیها
نام بانه از کلمه کردی بان به‌معنی «بام» گرفته شده است. این نیز به‌دلیل قرار گرفتن موقعیت شهر در بلندی است؛ کوه‌های مرتفع و ارتفاعات بلندقامت و آسمان‌نوش آن را تداعی می‌کند. ارتفاع ۱۵۵۴متری شهر از سطح دریا و چشم‌اندازهای اطراف، شهر را در موقعیتی استثنایی قرار داده است. کسی که در بانه به‌دنیا می‌آید، از همان کودکی از قله‌ها و بلندیهای محاط بر شهر، روحیه ایستادگی، تسلیم‌ناپذیری و غرور می‌آموزد و این در او به یک ویژگی تبدیل می‌شود. برای رسیدن به شهر بانه باید مسیر زیادی را از سربالایی‌ها گذشت. برخی‌ها نام بانه را به‌معنی خانه و اردوگاه سربازان نیز معنی کرده‌اند.
بانه مردمانی دارد مهمان‌نواز و خونگرم، سرد و گرم چشیده و مقاوم و در عین‌حال پرورده شده با رنج و فقر.
این روزها نام بانه مانند شهرش، ورد زبانهاست و بر بام اخبار تکرار می‌شود. زیرا اعتصابی در بانه جریان دارد که نمی‌توان ساده از کنار آن گذشت؛ اعتصابی که از تاریخ ۲۶فروردین ۹۷ شروع شده و تاکنون ادامه داشته است. راستی مردم بانه چه می‌خواهند؟ و هدف از این اعتصاب چیست؟
اعتصاب در بانه ـ کولبر گرسنه است
هدف مردم بانه از اعتصاب سراسری
اعتصاب مردم بانه در اعتراض به بسته شدن مرزها و افزایش تعرفه‌های گمرکی است. آنها اعلام کرده‌اند تا رسیدن به این خواسته مغازه‌هایشان را باز نخواهند کرد. بانه یک شهر مرزی است درست در گلوگاه نقشه ایران قرار دارد. نبض اقتصادی شهر به بازبودن مرز بستگی دارد. وقتی این گلوگاه بسته باشد، اقتصاد بانه نیز به مرز خفگی نزدیک می‌شود؛ زیرا مردم فقیر این شهر جنگ‌زده محل درآمد دیگری ندارند. مردم این سامان یا کشاورزند یا مغازه‌دار یا کولبر. از بین این ۳شغل آن‌چه برای محرومان و زحمتکشان باقی می‌ماند شغل کولبری یا همان (کوله‌بری) است.
اعتصاب در بانه ـ کولبری، تنها وسیله امرار معاش اقشار محروم
اعتصاب در بانه ـ زنان کولبر
اعتصاب در بانه ـ کولبری، شغلی معادل حرکت روی خط مرگ
کولبری اصطلاحی است که توسط مردم محلی مناطق کردنشین ابداع شده و به افرادی اطلاق می‌شود که برای گذران زندگی خود به حمل اجناس بر روی شانه‌های خود در دو سوی خط مرزی مبادرت می‌کنند. کولبران کسانی هستند که به‌خاطر بیکاری و از روی ناچاری و در قبال دستمزد ناچیز به این کار اقدام می‌کنند. کولبر کسی است که در قانون دست‌پخت رژیم تعریفی از آن به‌عمل نیامده است و کار او در هر لحظه به خطر انداختن جان برای لقمه‌یی نان است. اجناسی که کولبران از راههای دشوار کوهستانی به داخل شهرها و روستاهای مرزی منتقل می‌کنند بیشتر شامل تلویزیون، کولر، بخاری، سیگار، لاستیک خودرو، پوشاک و منسوجات است. بیشتر افراد کولبر را جوانان و افراد میان‌سال تشکیل می‌دهند که فقط برای امرار معاش روزانه خود به این شغل خطرناک روی آورده‌اند. بازه سنی این کارگران بین ۱۳ الی ۶۰سال می‌باشد. این شغل به سطوح خاصی از جامعه محدود نمی‌شود و به‌دلیل بیکاری و فقر گسترده حتی افراد تحصیل‌کرده و دارای مدارک تحصیلی بالا در این کار شرکت دارند. در بین کولبران زنان نیز دیده می‌شوند. هرساله بیش از صدها نفر از کارگران کولبر جان خود را در مرزهای کشور ایران از دست می‌دهند. بیشتر آنها حین عبور از مرز بدون اخطار قبلی مورد تیراندازی نیروهای انتظامی رژیم قرار می‌گیرند. شلیک‌ها به ناحیه کمر به بالاست و شیلک به سر کولبران باعث مرگ آنها شده است.
در یک کلام، کولبری شغلی است که به آن «حرکت روی خط فقر» گفته می‌شود. اصطلاح درست، حرکت بر روی خط مرگ است.
اعتصاب در بانه ـ مرگ کولبران توسط انتظامی رژیم
اعتصاب در بانه ـ بستن مرزها و افزایش تعرفه گمرکی
دیکتاتوری آخوندی حاکم بر میهنمان که نه می‌خواهد و نه می‌تواند اشتغال ایجاد کند و گامی در مسیر تأمین محرومان و زحمتکشان بردارد، تنها راه را در افزایش هر چه بیشتر سرکوب و ایجاد ممانعت برای شغل‌های خودجوش می‌داند. از جمع کردن بساط محقر دست‌فروشان در خیابانها گرفته تا به گلوله بستن کولبران در کوهستانهای غیرقابل‌عبور و برفی مرزهای کردستان و آذربایجان غربی. این حکومت که با خاصه‌خرجی منابع و ثروتهای ایران را به جیب عوامل دست‌نشانده خود می‌ریزد وقتی نوبت به مردم محروم ایران می‌رسد، از نان شب آنها نیز دریغ نمی‌کند و با شیوه‌های مختلف درصدد است آن را نیز از دهان کودکان برباید و به کام گشاد خود بریزد.
اعتصاب در بانه ـ کولبری جدال جان و نان
اعتصاب در بانه ـ «بازارچه محلی» و «کارت پیله‌وری»
تصویب طرحی در ۹مرداد ۱۳۹۶ در مجلس ارتجاع، برای انسداد معابر مرزی کولبران در ۴استان مرزی شامل آذربایجان غربی، کردستان، کرمانشاه و سیستان و بلوچستان در این راستا بود. حکومت آخوندی با اجرای یک طرح من‌درآوردی به نام «بازاچه محلی»، برقراری تعرفه و حق گمرک و نیز صدور کارتی با عنوان «پیله‌وری» تماماً با این هدف طراحی شده بود که کولبری را ممنوع کرده و این باریکه درآمد قشر وسیعی از مردم محروم کرد را بخشکاند. ساکنان محروم روستا می‌گویند آن‌چه رژیم به‌عنوان «بازارچه محلی» ایجاد کرده بیشتر به نفع سرمایه‌داران کلان‌شهرهایی است که در بازارچه صاحب مغازه هستند و کارت پیله‌وری که نوعی کارت گدایی است تنها و به‌صورت خیلی محدود به ساکنان روستاهایی داده می‌شود که در شعاع ۷کیلومتری مرز زندگی می‌کنند. بر اساس این کارت هر شخص فقط یک یا ۲بار در هفته نوبت تحویل بار دارد و با این میزان نمی‌توان نان بخور و نمیر به دست آورد. تازه این در صورتی است که کولبر از خستگی طاقت‌فرسای ناشی از حمل ۱۰۰ الی ۱۵۰کیلو بار با کول و نیز سرما و ریزش بهمن و صعوبت مسیر و حمله حیوانات درنده و تیراندازیهای ناگهانی و بدون هشدار نیروهای انتظامی، جان سالم به در برده و توانسته باشد خود را به مرز برساند. البته در صورت رسیدن به مرز هم باید آماده چاپیده شدن دار و ندارش توسط نیروهای فاسد گمرک رژیم باشد.
اعتصاب در بانه ـ کولبری سن و سال و جوان و پیر نمی‌شناسد
اعتصاب در بانه ـ کشتار چهارپایان متعلق به کولبران
کشتار چهارپایان و اسبهای متعلق به کولبران موضوعی بود که به‌شدت خشم کاربران شبکه‌های اجتماعی را برانگیخت. این چهارپایان زبان‌بسته در شرایطی کشتار شدند که بیشتر آنها با مهار و طناب بسته شده و در حال چرا بودند. نیروی انتظامی رژیم با این بهانه که آنها برای انتقال بار توسط کولبران مورد استفاده قرار می‌گیرند دست به کشتارشان زدند. این اقدام شنیع با هدف ایجاد فضای رعب و وحشت در بین کولبران صورت گرفت و به نوعی پیام به مردم و کولبران کردستان بود که اگر به مقاومت خود ادامه دهند با کشتار سیستماتیک روبه‌رو خواهند بود. اسب و قاطر در مناطق کردی وسیله رفت و آمد و امرار معاش مردم در مناطق دشوار کوهستانی است. قیمت هر اسب از ۴ تا ۲۰میلیون تومان است و برای یک خانواده محروم در حکم سرمایه اصلی زندگی اوست. کشتن یک اسب برابر است با نابودی تنها منبع درآمد آن خانواده اما به‌رغم این‌گونه اقدامات جنایتکارانه، حکومت آخوندی طرفی برنبسته و نتوانسته اراده مردم بانه و سایر مناطق کردنشین را مقهور ساخته و آنان را از مقاومت بازدارد.
اعتصاب در بانه ـ کشتار اسب‌ها این تنها سرمایه کولبران محروم
اعتصاب در بانه ـ ویژگی‌های اعتصاب در بانه
با تعریفی که از کولبر و زندگی مردم محروم بانه کردیم، حال بهتر می‌توانیم دریابیم که چرا بستن مرزها و افزایش تعرفه گمرکی روی زندگی قاطبه مردم بانه تأثیر کاهنده می‌گذارد و این موضوع چه ربطی به سفره‌های خالی گسترانده شده توسط مردم بانه در معابر و خیابانها دارد. مردم شریف بانه با تجربه‌گیری از چند رشته اعتصاب، توانسته‌اند طولانی‌ترین اعتصاب در بانه را تاکنون به پیش ببرند. اعتصاب در بانه، دارای ویژگی‌های زیر است:
ـ یکپارچگی اعتصابکنندگان و هم‌صدا بودن آنها در یک خواست مشترک
ـ تکمیل اعتصاب با تجمعات اعتراضی در جلوی فرمانداری بانه برای رسیدن به خواسته‌های مشروع خود
ـ حمایت مردم سایر شهرهای کردستان از قبیل مهاباد، بوکان، سردشت، پیرانشهر، جوانرود، پاوه، مریوان و سقز از اعتصاب در بانه
ـ کوتاه نیامدن مردم بانه در برابر فشارهای سرکوبگرانه رژیم و ادامه اعتصاب به هر قیمت
اعتصاب در بانه ـ کشتار ناحق کافی است!
اقدامات رژیم برای درهم‌شکستن اعتصاب در بانه
ـ دادن وعده‌های پوشالی و دروغین برای به‌هم‌زدن اعتصاب
ـ اعزام نیروهای تقویتی از سایر شهرها برای ایجاد حکومت نظامی و فضای رعب و هراس
ـ شکستن قفل مغازه‌ها برای وادار کردن مغازه‌داران به بازکردن مغازه‌هایشان
ـ حمله به مردم و دستگیری دست‌کم ۲۰نفر از اعتراض‌کنندگان؛ البته با اتحاد و یکپارچگی مردم قهرمان بانه و نیز گوشمالی دادن نیروهای سرکوبگر از جانب آنان، این اقدامات کاری از پیش نبرده و خللی در عزم اعتصابکنندگان در بانه به وجود نیاورده است.
ـ قطع اینترنت در بانه برای به بن‌بست کشاندن اعتراضات و ممانعت از گسترش اعتصاب
ـ تلاش برای ایجاد شکاف در بین مردم از طریق نفوذ در گروهها تلگرامی
اعتصاب در بانه ـ سفره‌های خالی
اعتصاب در بانه ـ مغازه‌های بسته
ادامه اعتصاب در بانه، بیانگر اراده شکست‌ناپذیر اعتصابکنندگان
به‌رغم اقداماتی که گفتیم، اعتصاب در بانه ادامه دارد و روزبه‌روز حمایت‌های بیشتری کسب می‌کند؛ زیرا خواسته اعتصابکنندگان بر حق است. آنان برای به دست آوردن یک لقمه نان بخور و نمیر می‌جنگند. اطلاق انگ نخ‌نما و کهنه‌شده «قاچاقچی» به کولبران محروم و زحمتکش دیگر محلی از اعراب ندارد. این انگ آن‌چنان رسوا است که داد یک نماینده مجلس ارتجاع را نیز درآورد. او با اعتراف به کلان‌قاچاق سران حکومتی و باندهای سپاه پاسداران گفت:
«۹۹.۵درصد قاچاق رسماً از طریق بنادر صورت می‌گیرد و نه از راه مرزهای زمینی... ما می‌گوییم که این نحوه تعامل با مردم مرزنشین مناسب نیست».
نماینده دیگر مجلس ارتجاع اذعان کرد که نبود منابع درآمدی صنایع و کم بودن سطح تولید ناخالص داخلی در شهرهای مرزی کردستان و آذربایجان غربی عامل روی آوردن مردم به کولبری است و افزود: «در نتیجه هنگامی که این تنها مفر درآمدزایی مسدود می‌شود، مردم دست به اعتراض می‌زنند. هنگامی که صنایع سنگین در مناطقی وجود نداشته باشد، هم ظرفیت‌های تولیدی کشور بلااستفاده مانده و هم به‌دلیل عدم‌توسعه درون‌سرزمینی، توسعه ناموزون و نامتوازن در کشور صورت می‌گیرد؛ [و این] عملاً به دامن زدن به معضلات اجتماعی می‌انجامد».
به‌رغم این اعترافات، اما تاکنون ارمغان حکومت آخوندی برای مردم شریف بانه و دیگر مناطق کردستان، کرمانشاه و آذربایجان غربی چیزی به جز محرومیت بیشتر و پاسخ هر اعتراض با گلوله و کشتار بیش نبوده است. اما ادامه اعتصاب در بانه و پیوند آن با اعتراضات سراسری در میهنمان، نشان می‌دهد که این حکومت در برابر اراده مردم هیچ غلطی نمی‌تواند بکند و سرانجام این اعتصابکنندگان در بانه هستند که پیروز خواهند شد.
***
بانه، شهری بنا شده بر بلندیها، شهری پر از «نه!» با سفره‌های خالی، این روزها زیباترین نامی است که بر زبانها جاری است. بانه یعنی با نه!
