بحث مذاکره با آمریکا، در رژیم همچنان داغ است. به این ترتیب اظهارنظر قاطع هفته گذشته خامنهای که مذاکره نمیکنیم، به جای آن که بحث و دعوا بر سر این موضوع را فیصله بدهد، آن را تشدید هم کرده است. موافقان و مخالفان مذاکره با آمریکا عمدتاً به حرفهای خود خامنهای استناد میکنند.
سایت حکومتی بهار ۲۸مرداد ۹۷ با وضوح دلایل موافقان و مخالفان مذاکره را چنین خلاصه و بیان کرده است: «یکی از عللی که بهعنوان عدم سودمندی مذاکره عنوان میشود آن است که کشور هنوز به حدی از اقتدار که لازمه مذاکره با آمریکا باشد نرسیده است، در نتیجه در شرایط حاضر مذاکره با ایالات متحده به سود ایران نخواهد بود. در مقابل گروهی دیگر بر این عقیدهاند که مذاکره از لوازم و ضرورتهای دستیافتن به اقتدار است و مذاکره مقدمه اقتدار خواهد بود نه بالعکس».
به این ترتیب دلایل موافقان و مخالفان مذاکره با آمریکا، از قضا یک چیز است و آن هم ضعف و ناتوانی مفرط نظام، همان که خامنهای هم در سخنرانی اخیر خود بر آن تأکید کرد: «ما باید وقتی مذاکره کنیم، وقتی وارد این بازی خطرناک بشویم که فشار(آمریکا)، هوچیگری او، نتواند در ما تأثیر بگذارد. بهخاطر یک اقتداری که داریم. بله، آنوقتی که جمهوری اسلامی از لحاظ اقتصادی، از لحاظ فرهنگی، به آن اقتداری که ما در نظر گرفتهایم برسد، آنجا برود مذاکره کند؛ حرفی نیست. امروز چنین چیزی وجود ندارد؛ ما اگر چنانچه برویم مذاکره کنیم، قطعاً این مذاکره به ضرر ما تمام خواهد شد».
حرفهای دو باند در اثبات یا نفی مذاکره با اندک تفاوتی در بیان، تکرار همین حرف و همین استدلال است.
کیهان خامنهای ۲۹مرداد ۹۷ با اشاره به حرفهای روحانی که از آمریکا درخواست کرده بود پل رابطه را که خراب کرده بود، خودش بسازد، مینویسد: «مذاکرات منتهی به برجام، دولت ما را روی پل عملیات و ضربات آمریکا برد، نه اینکه پلی برای شراکت و دوستی باشد. کسانی که میگویند مذاکره با ترامپ را بپذیریم یا حتی او را به تهران دعوت کنیم، متوجه باشند یا نباشند، عملاً از روحانی میخواهند حلقوم برجام را بفشارد و به دست خود، آن را خفه کند! این دقیقاً آرزوی آمریکاست که دولت ایران بپذیرد ضمن ادامه یکطرفه تعهدات برجامی، پای مذاکره جدید بنشیند»!
در این میان بخشی از دلواپسان از جمله یکی از سردمداران این باند، آخوند مصباح یزدی، هم باند روحانی را مورد حمله قرار میدهد و هم با اشاره تلویحی به اعتراف خامنهای که اجازه دادن به مذاکرات برجام اشتباه بوده، به خامنهای طعنه میزند و میگوید: «باید استغفار کنیم و بگوییم خدایا غلط کردیم؛ ما را ببخش که به برجام و مذاکره با دشمنان دل خوش کرده بودیم / ما را ببخش که به اروپاییها دل خوش کردهایم / برخی به روسیه و چین دل بستهاند؛ آنها هم اشتباه میکنند».(سایت انتخاب ۲۸مرداد ۹۷)
در باند اصلاحطلب هم از زاویه دیگری باند خامنهای را مورد حمله قرار میدهند؛ از جمله احمد زیدآبادی، از مهرههای اصلاحطلبان حکومتی، با اشاره به اینکه باند مقابل مذاکره را تابو کرده و خود در آن گیر افتاده میگوید: «جناح حاکم که پایگاه اجتماعیاش را با ایدئولوژی ضدمذاکره بار آورده است. اگر قرار است مذاکره شود، باید بدنه اجتماعی این جناح آماده شود که چنین چیزی دیده نمیشود».
زیدآبادی به مذاکرات محرمانه و پشتپرده که از زمان خمینی باب بوده، اشاره میکند، اما آن را در شرایط کنونی خطرناک میداند و میافزاید: «مذاکره پشتپرده هم از همین زاویه برای جناح مقابل خطرناک است چون خبر آن پشت پرده نمیماند؛ آن هم با طرفی که خیلی پایبند به مخفی ماندن مذاکره نیست».
وی میافزاید: «بنابراین بعید است تا لحظه آخر ایران تن به مذاکره بدهد و تا جایی که میتوانند صبر میکنند».
این در واقع بیان بنبست مطلق رژیم است، ولیفقیه که قادر نیست به هیچ سمتی یک تصمیم قاطع بگیرد، آنقدر تعلل میکند تا شرایط و عوامل بیرونی آن را به او دیکته و تحمیل کند.
اما زیدآبادی با اشاره به اوضاع بهشدت جوشان اجتماعی و شرایط متحول منطقهیی و بینالمللی هشدار میدهد باید هر چه زودتر تصمیم بزرگ گرفته شود؛ او میگوید: «الآن وضعیت طوری شده که سیستم باید تصمیمات بزرگ بگیرد و اگر از گرفتن تصمیمات بزرگ ناتوان باشد، نیروی خارجی میتواند اثرگذار باشد و بهنظر من فرصتهای زیای از دست رفته است و این فرصت برای نیروی اثرگذار خارجی باقی میماند».(سایت رویداد ۲۴ – ۲۸مرداد ۹۷)