کاهش تعهدات برجامی رژیم تحت عنوان گام پنجم که به‌قول خودش برای برگرداندن اروپا به‌تعهدات برجامی در قبال رژیم بود، از نظر ناظران مسائل ایران، تبدیل به طناب داری برای برجام و حتی خود رژیم شده است.
رژیم برای گرفتن امتیازی ولو کوچک از اتحادیه اروپا که بتواند ذره‌ای طناب تحریم‌ها را بر گلویش شل کند، چانه‌زنی می‌کند. اما از آنجا که پاسخ قاطع در مورد باج‌خواهی هسته‌ای‌اش دریافت کرده به‌سوز و گداز در قبال اروپا و کلی‌گویی در مورد عملی شدن مکانیزم ماشه پرداخته است.
جواد ظریف، وزیر خارجه آخوند روحانی، در مصاحبه با اشپیگل که روز شنبه منتشر شده است گفت: «اروپایی‌ها توان ایستادن در برابر ترامپ را ندارند اما در برابر ایران سعی می‌کنند نقش یک نهاد قدرتمند را ایفا کنند.
وزیر خارجه رژیم در خصوص این‌که واکنش ایران در صورت بازگشت تحریم‌های سازمان ملل چه خواهد بود گفت رئیس‌جمهور ایران در نامه‌ای به‌طرفهای برجام اقداماتی را که تهران انجام خواهد داد شرح داده است.
ظریف در ادامه به اشپیگل گفته است نظام «حتی پس از ترور سلیمانی مذاکره با آمریکا را غیرمحتمل نمی‌داند، به‌شرط آن که آمریکا تغییر رویه دهد و تحریم‌ها را بردارد». ناظران مسائل ایران این حرف وی را علائمی از تشدید خفگی نظام در اثر تحریم‌ها و عقب‌نشینی آشکار از ادعای قبلی وی که گفته بود از NPT خارج می‌شویم دانستند. این موضع ظریف واکنش برخی از محافل هم‌سو با خودش را هم در درون نظام برانگیخته است.
از جمله قاسم محبعلی، مدیر کل پیشین خاورمیانه وزارت‌خارجه رژیم، گفت: «در میانه شرایط پیچیده منطقه، اظهارات محمد جواد ظریف، وزیر امور خارجه کشورمان و هر مقام دیگر کشورمان در ارتباط با خروج از NPT به‌هیچ عنوان اظهاراتی سنجیده نیست، خروج از این معاهده به‌نفع ایران نیست، همان‌گونه که خروج ار برجام نیز به‌نفع ایران نیست. خروج از برجام ایران را منزوی و پرونده هسته‌ای را به‌شورای امنیت منتقل می‌کند و خروج از NPT کشور مان را در وضعیتی مشابه با کره شمالی قرار خواهد داد». این کارشناس حکومتی به‌نظام توصیه کرد «راه عقلانیت را در پیش گیرد».
همزمان علی بیگدلی، یک کارشناس حکومتی، با اشاره به‌بحرانهای گریبانگیر نظام، به‌رژیم توصیه کرد «حتماً لازم است که نظام قدری تغییرات استراتژیک در منطقه و داخل از خود نشان داده و نرمش به‌خرج دهد». وی با اشاره به‌مواضع جامعه جهانی به‌رژیم گوشزد کرد: «بیانیه سه کشور اروپایی مبنی بر استفاده از مکانیسم ماشه و هم‌چنین بعد از ترور سردار سلیمانی نشان می‌دهد که به‌هیچ‌وجه نمی‌توان و نباید منتظر نرمش در سیاست‌های منطقه‌ای و بین‌المللی بود».(روزنامه حکومتی جهان صنعت ۵بهمن ۹۸)
حسن بهشتی‌پور، یک کارشناس دیگر نظام، با اشاره به‌بن‌بست بغرنجی که نظام در آن گرفتار شده، مسیر تسلیم را به‌نظام نشان داده و می‌نویسد: «در این شرایط قطعاً کار دست آمریکایی‌هاست. نظام نیز باید فکری به‌حال مذاکره با آمریکایی‌ها کند».(همان منبع)
شنیدن این نظریات از درون رژیم کمتر از ۳هفته بعد از هلاکت پاسدار قاسم سلیمانی و سفت‌تر شدن حلقه تحریم‌ها بر گلوی نظام، تصویر روشنی از رژیم وحشت‌زدهٔ غرقه در بحران را به‌نمایش گذاشته و گویای خفگی نظام در اثر تشدید تحریم‌ها و وحشت از به‌کار افتادن مکانیسم ماشه است.
