مهمترین عنوانهای صفحات اول روزنامههای حکومتی در روز چهارشنبه دوم خرداد، به جدالهای باندها در عرصههای گوناگون اختصاص یافته است. تنها وجه مشترکشان واکنش مهاجمانه و در عینحال هراسآلود به سخنان وزیر خارجه آمریکا است:
آرمان: پراکنده گوییها پمپئو عاری از منطق دیپلوماتیک
اعتماد: موسوی لاری: شروط پمپئو گردن کلفتی سیاسی است
افکار: پاسدار محمد کوثری: دوران ابر قدرتی آمریکا به پایان رسیده است
افکار: واکنشها به سیاستهای تازه آمریکا درباره ایران که توسط پمپئو رونمایی شد: رویا پردازی آمریکایی!
ایران: پمپئو در کانون استهزاء و تحقیر؛ واکنشهای منفی به شرط گذاریهای آمریکا برای ایران
جوان: اتهامات آمریکا علیه ایران در بین اروپاییها هم گوش شنوایی پیدا نکرد؛ «نه» متحدان آمریکا به تهدید«همه یا هیچ»
روزنامههای حکومتی نسبت به طرح لایحه اف.ای.تی.اف در مجلس تیترهای ضد و نقیضی دارند:
ابرار: لاریجانی: رهبر انقلاب تصمیمگیری در مورد کنوانسیون CFT را به دولت و مجلس سپردند
جوان: لایحه استعماری با فشار نمایندگان به رئیس مجلس، به کمیسیون بازگشت
خراسان: خروج ۲هفتهیی لایحه جنجالی از دستور کار مجلس
شرق: کنوانسیون پر مناقشه ـ کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم از صحنه به کمیسیون امنیت ملی رفت
عصر ایرانیان: اعتراض نمایندگان مجلس به لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم«ترکمنچای دوم» - قاضی پور: با تصویب این لایحه یقه ایران در دست کشورهای گوناگون و سازمان ملل خواهد بود – حاجی دلیگانی: سراسر لایحه الحاق به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریسم، استعماری است – نقوی حسینی: حق تحفظ ها نمیتواند خسارتهای وارده به ملت و کشور را جبران کند
قانون: مناقشات بر سر لایحه الحاق جمهوری اسلامی به کنوانسیون مبارزه با تأمین مالی تروریستها تمامی ندارد- جنگ فرسایشی برای مبارزه با تروریسم!
کیهان: بررسی لایحه ضدامنیت ملی با اعتراض نمایندگان به تأخیر افتاد
رابطه با اتحادیه اروپا در روزنامههای حکومتی با تیترهای متفاوت منعکس شده است. ضد و نقیض گویی در این مورد در روزنامههای باند علی خامنهای بیشتر دیده میشود:
افکار: بروجردی: مذاکره با اروپا برای اتمامحجت است
رسالت: جواد لاریجانی دبیر ستاد حقوق بشر: برجام مرده، اروپا مشغول مرده خوری است
کیهان: توتال بدون هیچ هزینهای ایران را ترک میکند
وطن امروز: تله دیپلوماتیک اروپا؛ آیا مسأله ارائه تضمینهای اقتصادی به ایران در برابر تحریمهای آمریکا برای سران قاره سبز موضوعیت دارد؟
روزنامههای باند حسن روحانی اظهارات زبونانه و متناقض بروجردی که مهره خامنهای در مجلس است را در مورد رابطه با اروپا و اف.ای.تی.اف انعکاس دادهاند:
ایران: سرمقاله: قدمهای امیدوارکننده قاره سبز
علاءالدین بروجردی، رئیس کمیسیون امنیت ملی مجلس: آمریکا به دنبال این است که امکان یک ائتلاف مؤثر و تند علیه کشورمان را تشدید کند. ائتلافی که شاید عناصر مشارکتکننده در آن تعداد کمی باشند اما همگی شمشیر خود را برای نظام جمهوری اسلامی از رو بستهاند و ابایی ندارند که این سیاست خصمانه را علنی طرح کنند.
بجز مجموعه رفتارهای خارج از عرف شخص آقای ترامپ، سخنان اخیر وزیر خارجه او هم در همین چارچوب رفتارهای غیرمتعارف و غیردیپلوماتیک قرار دارد. به شکلی که بهنظر میرسید آقای پمپئو هنوز در جایگاه رئیس دستگاه جاسوسی و مسئول جاسوسان آمریکایی سخنرانی کرده نه در قامت یک وزیر خارجه و دیپلومات ارشد یک کشور که سخنانی حسابشده و در چارچوب دارد.
جمهوری اسلامی ایران خصوصاً در برهه فعلی تفاوتی کاملاًً آشکار بین موضع آمریکا و اروپا قائل است و این دو را در عرصه برجام دو بازیگر با دو شیوه و تاکتیک متفاوت میبیند. این بدان معنا نیست که ما از همکاریهای تاریخی و تنگاتنگ اروپا با آمریکا و یا اشتباهات کشورهای اروپایی در چارچوبهایی نظیر ناتو غافل هستیم، اما اکنون مواضع دو طرف اقیانوس اطلس در خصوص ایران و برجام دو مقوله کاملاًً متفاوت هستند. این تفاوت چیزی است که جمهوری اسلامی ایران باید بتواند با یک سیاست هوشمندانه و دقیق، بدون انحراف از مسیر مواضع و سیاستهای اصولی خود آن را تقویت کند.
این اتفاق شاید برای اولین بار است که افتاده و اروپا در کنار ایران و در مقابل آمریکا قرار گرفته است. حداقل تا اینجای کار برخوردی که اروپا با رفتار آمریکا داشته و همین طور نوع مواجهه سه وزیر خارجه اروپایی با آقای دکتر ظریف در بروکسل از نظر ما کاملاًً مثبت است.
البته ما همزمان در راستای این برخورد مثبت بر دو چیز تأکید داریم؛ اول استمرار این نوع مواجهه و رفتار دیپلوماتیک و دوم تلاش عملی اروپا برای منتفع شدن کشورمان از منافع برجام. اما تا همین جای کار قدمهای دو طرف آنقدر امیدوارکننده بوده که مسیر را ادامه دهیم. این شرایطی است که ما میتوانیم نگاه اروپا را بیش از گذشته به سمت شرق هدایت کرده و باعث نزدیکیهایی در این عرصه شویم. بنابراین ضمن اینکه باید بهصورت مداوم برای استمرار اعتماد متقابل خود با اروپاییها، رفتارها و وعدههای آنها را راستیآزمایی کنیم و حتی به طراحی گزینههایی برای احتمال بدعهدی اروپا بپردازیم، همزمان هم باید به فکر حفظ و تقویت روابط خود با قاره سبز باشیم و در مسیر سیاستهایی گام برداریم که زمینه نزدیکی بیشتر اروپا به ما و مجموعه کشورهای شرق را فراهم میکند.
ابتکار: علاءالدین بروجردی در حاشیه جلسه علنی مجلس در جمع خبرنگاران در ارزیابی از روند مذاکرات دولت با طرفهای اروپایی و اینکه مقام معظم رهبری گفتهاند که به اینها هم اعتماد ندارند، گفت: نکتهیی که رهبری فرمودند بهحق است. به هر حال تصمیمگیری مجموعه شورای عالی امنیت ملی این بود که این مذاکرات انجام شود چون اتمامحجت مهم بود.
بروجردی با تأکید بر اینکه باید در این شرایط هوشمندانه کار را انجام داد، گفت: این مذاکرات اتمامحجت با اروپاییها است. آنها در مقابل آزمون مهم تاریخی قرار دارند،
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس با تأکید بر اینکه اروپاییها باید نشان دهند که بهدنبال حفظ منافع ملی خود هستند،
از آنجا که آمریکاییها روابط اقتصادی و رسمی با ما ندارند، علاقهمند نیستند که دیگران نیز از این منفعت بهره گیرند و از کار اقتصادی با جمهوری اسلامی ایران سود ببرند. آنها میخواهند بازی را بر هم زنند. امیدواریم اروپاییها بتوانند مقاومت کنند،
بروجردی در پاسخ به سؤال ایسنا در مورد اینکه در ارزیابیاش از بیانیه موگرینی گفت: نه تنها بیانیه دیگر برای ما اعتباری ندارد که سند هم بعد از عملکرد آمریکا فاقد اعتبار است. شاید اعتبار صوری داشته باشد اما اعتبار عملی همان اقدام عملی است، ما آن را مهمترین تضمین میدانیم اما اقدام عملی نباشد ۱۰۰سند هم بدهند ارزشی ندارد
بروجردی در پاسخ به این سؤال که طبق گفته عراقچی در جلسه غیرعلنی مجلس، شرط اروپاییها برای ادامه برجام، مصوبه FATF است، گفت: این جزیی از کلیات است و حتی میتواند بهانهیی برای ادامه راه باشد.
بروجردی در پاسخ به سؤال دیگری مبنی بر اینکه آیا اعمال قانون انسداد در قبال ایران را میتوان تضمین عملی اروپاییها دانست، گفت: تضمین عملی بهمعنای آن است که یک مجموعه قراردادهای منعقد شده در دوران امضای برجام تاکنون متوقف نشود چون دهها توافق امضا شده است. این اولین آزمون اروپاییها است، آزمون دوم آن است که برای ادامه راه ما کار گستردهیی در عرصه انتقال تکنولوژی، همکاریهای اقتصادی و کمیسیون مشترک داریم که باید در عمل اروپا حضور پیدا کند. اگر اروپا این گامهای عملی را برندارد هیچ تضمین دیگری قابلقبول نیست.
رئیس کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس در ادامه در پاسخ به این پرسش که چرا این کمیسیون گزارشی درباره رد لایحه الحاق ایران به کنوانسیون مقابله با تأمین مالی تروریسم را نداده است، گفت: اگر ما میخواستیم این لایحه را رد کنیم برایمان راحتترین کار بود، یک کلمه به نام رد کلیات را مینوشیم اما چون بحث بسیار مهمی است و با منافع ملی گره خورده است نباید آن را با یک کلمه پاسخ داد. البته نکتهیی که آقای لاریجانی مطرح کردند مبنی بر اینکه طی شدن زمان زیاد را قبول دارم منتهی مواردی را حضورا به آقای لاریجانی گفتم که نمیتوان آن را علنی بیان کرد.
روزنامههای دلواپسان ولیفقیه ارتجاع، با ابراز بدبینی به اتحادیه اروپا و حمله به دولت روحانی برای ادامه مذاکرات برجامی، ناخواسته بنبست نظام را نشان دادهاند:
وطن امروز: تله دیپلوماتیک اروپا
هماکنون ایالات متحده آمریکا رسماً از توافق هستهیی با ایران خارج شده و ظاهراً هیچ نامی از واشینگتن در مذاکرات هستهیی میان ایران و اعضای 1+4وجود ندارد. از سوی دیگر، تروئیکای اروپایی نیز در حال تلاشی سخت و طاقتفرسا(!) برای مقابله با تحریمهای ثانویه آمریکا در قبال ایران است. سؤال اصلی اینجاست: جای دیپلوماسی قوی و خاصی که پمپئو در قبال ایران به آن اشاره کرده است، در چنین معادلهای کجاست؟ آیا واقعاً ایالات متحده از معادلات برجام حذف شده است یا مشغول اداره بازی خود به شیوهای دیگر است؟
- برخلاف آنچه در ظاهر تصور میشود، آمریکا کماکان مشغول هدایت و مدیریت فضای پس از خروج کاخ سفید از توافق هستهیی است. به عبارت دقیقتر، نهتنها واشینگتن از معادلات برجام حذف نشده، بلکه در حال ادامه بازی خود؛ آن هم در قالب نوعی «دیپلماسی پنهان» و پیچیده است. اخیراً کاخ سفید رسماً اعلام کرد میان مایک پمپئو و وزرای خارجه 3کشور آلمان، انگلیس و فرانسه رایزنیهایی بر سر «انعقاد توافق جدید» با تهران شکل گرفته است. کاخ سفید صراحتاً از تروئیکای اروپایی خواسته است به جای «ارائه تضمینهای اقتصادی به ایران» و «تلاش برای حفظ سند فعلی توافق هستهای»، زمینه را برای چینش «میز جدید مذاکره با ایران» فراهم کند. این خواسته پمپئو، با استقبال «آنگلا مرکل» صدراعظم آلمان و «امانوئل مکرون» رئیسجمهور فرانسه روبهرو شده است.
- شواهد موجود نشان میدهد ایالات متحده بازی جدید خود در قبال ایران را از کانال «دیپلماسی پنهان» به «دیپلماسی رسمی» و «دیپلماسی عمومی» هدایت میکند.
یک مرور ساده بر اظهارات دیپلوماتهای اروپایی نشان میدهد دغدغه اصلی اروپاییان در برهه زمانی فعلی، «حضور دوباره آمریکا در توافق» است، حتی اگر این مسأله به قیمت تغییر توافق پیشین هستهیی و وضع محدودیتهای تازه علیه کشورمان تمام شود! به عبارت بهتر، در این معادله، دغدغهای به نام «حفظ توافق هستهیی بدون آمریکا» برای دیپلوماتهای اروپایی موضوعیت ندارد. در اینجا متوجه رویکرد ریاکارانه و مزورانه کشورهای اروپایی در قبال برجام و دروغین بودن ادعای حفظ توافق هستهیی (بهصورت موجود) از سوی آنها خواهیم شد. به تبع این مسأله، ادعای تروئیکا و دیگر بازیگران اروپایی مبنی بر اعطای تضمینهای اعتباری و بانکی برای حفظ برجام نیز اصالت ندارد.
آنچه مسلم است اینکه دستگاه دیپلوماسی و سیاست خارجی کشورمان باید مراقب «تله دیپلوماتیک» کشورهای اروپایی و در رأس آنها 3کشور انگلیس، آلمان و فرانسه باشد. اتخاذ هر گونه مواضع خوشبینانه و سادهانگارانه نسبت به طرف اروپایی، نهتنها ما را در این تله دیپلوماتیک خواهد افکند، بلکه امکان خروج دوباره ما از این وضعیت را نیز دشوار خواهد کرد.
وطن امروز: »، همین حالا مقامات تروئیکای اروپایی حاضر در برجام نیز در لابهلای اظهاراتشان درباره چگونگی ادامه توافق هستهیی با ایران، تأکید میکنند نسبت به سیاستهای ایران در منطقه نگران هستند و ایران باید این نگرانی آنها را برطرف کند. این موضعگیری اروپاییها یعنی اینکه لندن، پاریس و برلین اجرای تعهدات برجامی خود را به انجام مذاکرات جدید بر سر منطقه و برنامه دفاع موشکی ایران مشروط کردهاند. اروپا البته تازه به این دیدگاه نرسیده است. طی 8ماه گذشته مواضع دولت آمریکا و دولتهای 3کشور اروپایی حاضر در برجام بر سر چگونگی مواجهه با ایران به یکدیگر نزدیک شد... آمریکا از برجام خارج شد. اروپا نیز با نشاندادن اهرمهای نظارتی آمریکا و سیستم مجازات خزانهداری آمریکا علیه شرکتهای اروپایی، اجرای تعهدات برجامی خود را به انجام مذاکرات منطقهیی منوط کرده است.
مقامات ایران اما در مقابل مذاکرات منطقهیی را غیرقابل قبول و غیرمحتمل میدانند. ایران میگوید تا همین حالا برجام و توافق با اروپا و آمریکا برای منافع تهران یک خسارت محض بوده است. ایران همین حالا نیز در حال ضرر کردن است. همه تعهدات ایران در برجام در حال اجراست و مهمترین بخشهای برنامه هستهیی ایران تخریب، تعطیل یا معلق مانده است.
در روزنامههای باند علی خامنهای موضوع حذف و برکناری روحانی با بیانهای مختلف و با طرح ناکارآمدیهای روحانی و باندش بهخصوص در عرصه روابط خارجی و برجام موضوع اصلی است:
رسالت: محمد جواد لاریجانی: روحانی و ظریف برادران عزیز ما هستند، ژانر مدیریت برجامی دیگر کار نمیکند و باید تحول پیدا کند. آن وقت کلید خیلی چیزها به دست ما میآید و خیلی درها به روی ما باز میشود... این تئوری استیصال تئوری خطرناکی است چون افراد خیلی دلسوز وقتی میشنوند، میگویند اگر اینگونه قفل میشود پس یک راهی باید پیدا کنیم. تئوری استیصال معادل اضمحلال تمام ملت ما است... امروز هیچ چیزی بهتر از این برای مملکت نیست که ما امید و انتظار به برجام را کنار بگذاریم و با تفکر اقتصاد مقاومتی و ژانر مدیریتی مناسب امور را حل و فصل کنیم.
وطن امروز: اما سیاق مملکتداری نومحافظهکاران بسیار شبیه همان راهی است که قاجارها رفتند و در نهایت با از دست رفتن عرصههای وسیعی از کشور و ظهور یک سیاستمدار مستبد و خونریز به پایان رسید. سبک قاجارها در اداره کشور بر مبنای کنترل تعارضات و هدایت آنها در راستای خنثی کردن یکدیگر و ایجاد یک فضای میانی امن برای بهرهمندی بدون دردسر خاندان سلطنتی از مواهب قدرت بود.
نکته اساسی اینجاست که چرا دولتمردان نومحافظهکار و نخبگان همراستا با آنها چنین تصور میکردند که آمریکا ادامه حکومتشان را تضمین میکند؟ پاسخ شاید در اینجا باشد که این نخبگان برنامه بزرگی برای معرفی خود بهعنوان بهترین آلترناتیو وضع موجود دارند و برای اثبات صداقت خود در این زمینه حاضرند هر تعداد برجام را که لازم باشد عملیاتی کنند و در فضایی که راههای بدیل،گفتگو نشده و نااندیشیده باقی ماندهاند و آلترناتیوهای ممکن نیز در محاق قرار دارند و قرار نیست ظرفیتهای داخلی نیز فعال شوند تا موی دماغ این سیاست باشند؛ این بهنظر راه محتومی است. راه محتومی که به ظهور یک دولت قاجاروار دیگر در ایران کمک میکند و سود نهایی را همین نخبگان خواهند برد برد که تداوم حکمرانی خود را بر یک ایران ضعیف هموار میکنند... چند روز پیش بیانیهیی از سوی رئیس مجلس خبرگان صادر شد که در آن از دولت اعتدال خواسته شده بود بهخاطر عملکردشان در برجام و حصول تقریباً هیچ با بهایی سنگین از ملت عذرخواهی کنند. البته این تنها خواسته خبرگان ملت نبود؛ چه آن که بازتاب گسترده یک کلیپ در فضای مجازی که از مردم درباره برجام و عملکرد جناب روحانی سؤال شده بود و پاسخ مردم عذرخواهی رئیسجمهور بود نیز مؤید همین مسأله بود. اما اطلاعیه شدیداللحن دولت باز تاییدکننده همان تصور رؤیاگونه و سادهشدهای بود که از آن سخن گفتیم. تأکید بر اینکه ادامه حکمرانی صادرکنندگان بیانیه مذکور به واسطه برجام تضمین شده است، بیان بیلفافه همان چیزی است که درباره آن صحبت کردیم.
برای ملت اما در این میان جز تقریباً هیچ، آورده دیگری وجود ندارد و ضعف و بیبرنامگی و دولتداری اشتباه و عوضی حضرات صاحب دولت، تنها برای خود آنهاست که ماحصلی خواهد داشت و در این میان سر مردم همواره به همین بیکلاهی باقی خواهد ماند که هست.
کیهان: اکنون عوام و خواص میپرسند تیم آقای روحانی، چهقدر دست و رو شسته و بیدار، پای میز مذاکرات رفته بودند و چرا مفاد توافقی را پذیرفتند که تعهدات سنگیناش برای ما بود و خروج بیهزینهاش برای آمریکا؟!
چالش سوءمدیریت و ناکارآمدی به جایی رسیده که روحانی اخیراً دوبار در محافل عمومی، برخی وزیران و مدیران ارشد دولت را تخطئه کرد؛ حال آنکه ریشه اصلی گرفتاری، اعتماد بلا وجه به دشمن خارجی و طیف افراطیون مدعی اصلاحطلبی در داخل است. بدون غلبه بر این دو چالش خودساخته و تغییر مسیر راهبردی، گره فروبسته ناکارآمدی دولت گشوده نخواهد شد... روزنامههای زنجیرهیی و تحریفگر وابسته به این طیف، پارسال همزمان با هیجان چند نماینده سستعنصر برای سِلفی گرفتن با موگرینی، عکس این مقام اروپایی را بر صفحه اول خود نشاندند و به دروغ از قول او تیتر زدند «هر چه تهران بگوید»! حالا هم که اروپاییها در قول و فعل میگویند برای حفظ تعهدات برجامی خود نمیتوانند به ایران تعهد بدهند، به بزک کاری مشغولند و از ضرورت ادامه یکطرفه برجام -این بار با اروپا- و گشودن باب مذاکرات جدید سخن میگویند. چرا؟ کدام مأموریت برعهده آنهاست؟ دولت در این میان نمیتواند هم بخشی از حاکمیت باشد که هست و هم به عناصر نشان شده اروپا و آمریکا میدان بدهد. چنین رویکردی، همچنان که دولت را فشل میکند، در موضع اتهام نیز قرار میدهد.
وضعیت وخیم اجتماعی و شرایط انفجاری جامعه موضوع مشترک روزنامههای حکومتی است:
آرمان: در روایت دیرهنگام کمیسیون اصل 90 مجلس تأکید شد: فاجعه معوقات بانکی؛ معوقات بانکی به 136هزار میلیارد تومان رسید
آفتاب یزد: عماد افروغ: چرا اینقدر شکاف میان درآمدها وجود دارد؟
آفتاب یزد: سر بهسر اینها نگذارید! دیروز یک راننده پراید در یکی از چهارراههای اصلی تهران بهدلیل جریمه شدن خودرو خود را آتش زد. چرا آستانه تحمل بخشی از جامعه پایین آمده است؟
ابرار: موج گرانی در بازاری که «تحت کنترل» است
ابرار اقتصادی: طرح دو فوریتی مجلس برای ساماندهی ارزی؛ همچنان روی میز
ابراراقتصادی: نرخ تورم اعلامی با جیب مردم همخوانی ندارد
قانون: آستانه تحمل شهروندان هر روز کمتر میشود، خود زنی با آتش خشم!