در شرایطی که دستمزد پایه برای کارگران در سال ۹۸یک میلیون و۵۱۶هزار تومان تعیین شده است،
و به اعتراف رسانههای حکومتی «سبد معاش از مرز ۷ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان گذشت!» (بهار ـ ۱۵مرداد۹۸) حقوق بسیاری از کارگران کمتر از یک چهارم خط فقر است.
برای بسیاری از خانوارهای کارگری شکاف میان معیشت و دستمزد به حدود ۵میلیون و ۴۰۰هزار تومان رسیده است.
قیمت کالاهای اساسی هم ماه به ماه در حال افزایش است، طوری که افزایش قیمت برخی از کالاهای اساسی به بالاتر از ۱۰۰درصد رسیده است.
هزینه معیشت زندگی آنچنان در حال افرایش است که بهگفته رئیس کانون عالی شوراهای موسوم به شورای اسلامی کار، برای یک خانوار کارگری در اردیبهشت ماه سال جاری نسبت به ماه قبل حدود ۵۷۵هزار تومان افزایش یافته است.
این مهره حکومتی با اشاره به افزایش ۷۳درصدی هزینههای زندگی کارگران نسبت به اسفند سال گذشته گفت: «میزان سبد حداقلی در اسفند، حدود سه میلیون و ۷۶۰هزار تومان بود. اما این سبد در حال حاضر، به شش میلیون و ۴۸۲هزار تومان در پایان اردیبهشت ماه رسیده است».(خبرگزاری تسنیم ۱۰تیر۹۸)
با این شرایط کارگران از زیر خط فقر عبور کرده و به زیر خط فلاکت رسیده و درآمد ناچیزی برای خرید دارند ضمن اینکه قدرت تهیه خیلی از اقلام مورد نیاز را ندارند.
در چنین وضعیتی است که سفره خانوارهای کارگری از بسیاری از مواد مورد نیاز مانند گوشت، برنج، میوه، سبزیجات و حتی لبنیات خالی شده و آنها مدتها در حسرت خوردن گوشت، میوه، برنج و... بهسر میبرند.
این شرایط طاقتفرسا در حالی است که نرخ بیکاری بالا و بسیاری از کارگاهها و صنایع تعطیل شده و یا در رکود به سرمیبرند و یا تعطیل میشوند.
امنیت شغلی نیز چالش بسیار جدی پیش روی کارگران است، بهگونهیی که هر روز کارگران بیشتری به ارتش بیکاران ملحق میشوند.
به همین دلیل ظرف ماههای گذشته موجی از مهاجرت کارگران بهویژه جوانان بیکار برای کارگری در عراق راه افتاده است.
عراقی که هنوز زخم ویرانی جنگهای متعدد بر پیکر آن التیام نیافته، جوانانش بیکار، خانههایش ویران و بسیاری از خانوادهها در شرایط سخت با فقر و گرسنگی دست و پنجه نرم میکنند. با وجود چنین شرایطی باز هم کارگر ایرانی ترجیح میدهد برای کارگری به عراق برود و آنجا به هر کاری و پایینترین درآمد تن بدهد.
شرایط سخت زندگی در حاکمیت آخوندی و گسترش بیکاری ـ بهویژه فقدان امنیت شغلی و زندگی در استان کردستان ـ است که بهگفته رئیس انجمن صنفی کارگران ساختمانی استان کردستان «۷۰-۸۰درصد کارگران و استادکاران ساختمان که به عراق مهاجرت میکنند، از استان کردستان هستند».(سایت انتخاب ۲۶مرداد ۹۸)
موج مهاجرت کارگران ایران به عراق طوری است که باعث پایین آمدن دستمزدها در آن کشور شده است.
کارگران و بنّاهای ایرانی در عراق با هر قیمتی که صاحب کار تعیین میکند کار میکنند. به گفته کارگران عراقی، کارگران ایرانی باعث خراب شدن بازار کار آنها شدهاند.
با این وجود، یک استاد کار ایرانی ۳برابر و یک کارگر ساده ۲برابر ایران در عراق درآمد دارد.
دستمزد هر کارگر ایرانی که در اربیل کار میکند حدود ۲۵دلار در روز معادل سه برابر دستمزد در ایران است.
در زمینه وضعیت زندگی یک کارگر ایرانی در عراق، یک فعال آشنا به امور کارگران ایرانی در عراق میگوید با توجه به افت پول ایران، کارگر ایرانی در عراق هر دستمزدی داشته باشد درآمدش در عراق بالاتر و هزینه زندگیش کمتر است.
قبل از موج اخیر مهاجرت کارگران ایران به عراق، در سال ۹۶سایت عصر ایران به نقل از حیدر مستخدمین حسینی معاون سابق بانک مرکزی نوشت «کارگر ایرانی در عراق ۳.۵برابر ارزش دارد».
در توضیح این وضعیت عصر ایران نوشت «در حال حاضر کارگران ایرانی که در عراق مشغول به کار هستند ماهانه بیش از ۳میلیون تومان درآمد دارند، اما حداقل نرخ دستمزد کارگران در ایران کمتر یک میلیون تومان است». (عصر ایران ۹دی ۹۶)
خبرگزاری فرانسه ۲۱ژوئیه ۲۰۱۹(۳۰تیر۹۸) از موج حرکت کارگران ایرانی به سمت کردستان عراق خبر داد.
بر اساس این گزارش «در میان کارگران ایرانی، فارغالتحصیلان دانشگاهها نیز حضور دارند. آنها بهدلیل بدبینی به آینده و ناامیدی از پیدا کردن کار در کشورشان در اربیل کارگری میکنند» و مسافرخانههای اربیل در کردستان عراق «پر از کارگران ایرانی» است.
بیشتر کارگران ایرانی با ویزای یک ماهه گردشگری به کردستان عراق میروند و پس از ۲۸روز به خانه بازمیگردند و پس از یک هفته استراحت این چرخه تکرار میشود.
کارگر ایرانی در عراق بدون هیچ حمایت قانونی و در بسیاری از موارد در شرایط طاقتفرسا کار میکند و شبها در ساختمانهای نیمه کار شب را میگذراند و در معرض بسیاری از خطرات و بیماریها قرار دارد.
همچنانکه اشاره شد مهاجرت کارگران ایرانی به عراق بهدلیل اضطرار و اجبار است ضمن اینکه کار آنها هیچ نفع اقتصادی برای کشور ندارد.
این در شرایطی است که برای تربیت هر نیروی ماهر و متخصص، کشور متحمل هزینه بسیاری شده و نیروهای ماهر جزو سرمایه کشور محسوب میشوند.
در نتیجه سیاستهای ضدمردمی و غارتگرانه و فساد نهادینه در حاکمیت آخوندی است که ارزش پول ملی تا این حد سقوط کرده که نیروی کار ایرانی به یکی از ارزانترین نیروهای کار دنیا ـ حتی ارزانتر از عراق ـ تبدیل شده است.
وضعیت مهاجرات کارگران ایران به عراق تداعی کننده وضعیت مهاجرت افغانها به ایران برای کار در دهههای پیش است.
مهاجران افغانی بهدلیل جنگ و ویرانی و فقر ناشی از آن، کشورشان را ترک میکردند. اکنون این کارگران ایرانی هستند که بهدلیل سرکوب و فقر شدید در حاکمیت آخوندی، مجبور به مهاجرت به عراق شدهاند.