وحشت از مواضع آمریکا در روزهای آتی موضوع مشترک تیترهای روزنامه‌های هر دو باند حاکم است. در این تیترها اظهارات پاسدار جعفری بیشترین انعکاس را داشته که ضمن ابراز وحشت از لیست‌گذاری سپاه توسط آمریکا، با بیانی متناقض خواستار حفظ برجام شده است:
آفتاب یزد: فرمانده کل سپاه پاسداران: تحریم کنند ارتش آمریکا را همسنگ داعش در نظر می‌گیریم
ابرار: فرمانده کل سپاه: ایران اجرای قانون «کاتسا» را معادل با خروج یکجانبه آمریکا از برجام می‌داند
ابتکار: تهدید فرمانده سپاه علیه آمریکا در صورت اجرای تحریمهای جدید؛ مسائل منطقه‌یی را در جایی غیر از میز مذاکره حل می‌کنیم
کیهان:سرلشکر جعفری: سپاه اگر تروریست معرفی شود ارتش آمریکا را داعش تلقی می‌کنیم
برجام و حمله به روحانی به‌خاطر اظهارات دو روز قبلش در دانشگاه تهران در روزنامه‌های باند ولی‌فقیه مقالات و تیترهای اصلی را به خودش اختصاص داده:
کیهان: نوار مغزی برجام و تله پاتی تلخ‌تر از جاسوسی
جوان: کدام دیوار کوتاه‌تر است؟
جوان: احتمال اجرای سناریوی حیات نباتی برجام تقویت شد
جوان: بازی با برگ سوخته «احساس رضایت از برجام»
جوان: بازی با برگ سوخته «احساس رضایت از برجام»
رسالت: هنوز رئیس‌جمهور در اتاق تقدیس برجام و دستاوردهای آن است و
نمی خواهد بر اعتراف نزدیک‌ترین همکاران خود در مورد دستاورد 'تقریباً هیچ' برجام صحه بگذارد.
در روزنامه‌های هر دو باند بازتاب تحولات سیاسی در وخیم‌تر کردن اوضاع اقتصادی عنوانهای مختلفی را به خودش اختصاص داده:
نمی خواهد بر اعتراف نزدیک‌ترین همکاران خود در مورد دستاورد 'تقریباً هیچ' برجام صحه بگذارد.
در روزنامه‌های هر دو باند بازتاب تحولات سیاسی در وخیم‌تر کردن اوضاع اقتصادی عنوانهای مختلفی را به خودش اختصاص داده:
جوان: قیمت دلار دولتی به بالاترین رقم تاریخ رسید – دلار دولتی آزاد از ابتدای دولت روحانی ۹۲۶تومان گزارش شده و دیروز دلار آزاد مرز ۴هزار تومان را رد کرد
جهان صنعت: دلار از مرز ۴هزار تومان گذشت؛ بازار گرفتار هیجانات سیاسی
شرق: شوک ترامپ در بازار ارز
کلید: ویروس ترامپ، تب دلار را دربازار آزاد بالا برد
فساد و رانت‌خواری و جاسوسی موضوع تک و پاتک باندی در روزنامه‌های حکومتی است:
فساد و رانت‌خواری و جاسوسی موضوع تک و پاتک باندی در روزنامه‌های حکومتی است:
آرمان: احمد توکلی خبر داد: صدور کیفرخواست علیه احمدی‌نژاد – البته بهتر بود همان موقع به موضوع رسیدگی می‌شد
ابرار: اعلام وصول سؤال از وزیر کشور درباره تعلل در بررسی پرونده واگذاری املاک نجومی
تجارت: اژه‌ای از دریافت تسهیلات ۳۰هزار میلیاردی یک فرد از ۱۴بانک خبر داد؛ افشاگری از فساد بزرگ بانکی
جوان: دادستان: دولتها به برخورد قضایی با نزدیکانشان انگ سیاسی می‌زنند
سخنگوی قوه قضاییه از بازداشت بدهکار ۳هزار میلیارد تومانی خبر داد
جهان اقتصاد: مهمترین مسأله نظام مالیاتی، اقتصاد پنهان است
رسالت: احمد توکلی: برخی پستها سرقفلی پیدا کرده است
سایر بحرانهای اقتصادی اجتماعی با تیترهای متنوعی در روزنامه‌های دوشنبه صفحات اول را پر کرده است:
رسالت: مکارم شیرازی: فضای مجازی اولویت اول کشور باشد
رسالت: سبحانی: باید برای بدحجابی فکری کنیم
عصررسانه:وقتی همه گناهکارند؛ برنج های آلوده سر سفره مردم!
کارون: دادستان: تعیین تکلیف تلگرام به‌زودی
کیهان: بر اساس آمار گمرک ۶هزار و ۸۰۰میلیارد تومان طی ۶ماه صرف واردات خودرو شده است
کیهان: ۷۷میلیارد فاینانس واقعاً کجاست؟
کیهان: ۷۷میلیارد فاینانس واقعاً کجاست؟
همدلی: زنان افغان در ورزشگاه
حمله به اظهارات روز شنبه ۱۵مهر روحانی در دانشگاه تهران، در روزنامه‌های باند ولی‌فقیه ارتجاع قبل از هر چیز بن‌بست نظام در باتلاق برجام را گواهی می‌دهد:
کیهان: در حالی که کشور با تهدید آنی ناشی از روند «وارونگی برجام» مواجه است، بخش‌هایی از دولت و وزارت‌خارجه به علل گوناگون، با تأخیر فاز در پیش‌بینی عهدشکنی آمریکا یا واکنش بهنگام و بازدارنده دست به‌گریبانند. مانند عارضه‌ای که در برخی بیماریهای مربوط به مغز و اعصاب رخ می‌دهد و اگر فلج نکند، سرعت انتقال پیام از اعضای بدن به مغز یا بالعکس را چنان دچار اختلال و تأخیر می‌کند که فرد حتی نمی‌تواند مثلاً از جوی آب رد شود.
قبیل این آلودگی و اختلال در روندهای سیاسی نیز دیده می‌شود... کمیته روابط خارجی مجلس نمایندگان آمریکا چهارشنبه، به بررسی راههای مقابله با توان موشکی و نفوذ ایران در منطقه می‌پردازد. روز پنجشنبه نیز قرار است ترامپ نظر خود را درباره پایبندی ایران به توافق هسته‌یی اعلام کند. رسانه‌های آمریکایی پیش‌بینی کرده‌اند که او پایبندی ایران به توافق را تأیید نخواهد کرد و اختیار بازنگری و اعمال تحریمهای جدید را به کنگره خواهد سپرد. مفهوم این اتفاق، حفظ پوسته و امتیازات برجام، در کنار دریغ کردن حداقل نفع ایران از برجام - بلکه بازگرداندن تحریم‌ها با شدت بیشتر از قبل - است. همزمان آمانو مدیرکل آژانس (مرجع فنی برجام) به ایفای نقش در نقشه آمریکا پرداخته و به لس‌آنجلس تایمز می‌گوید «فرقی میان بازرسی از اماکن نظامی و غیرنظامی قائل نیستیم. وقتی نیاز به بازرسی باشد، اماکن نظامی و غیرنظامی فرقی ندارند».
- در چنین شرایطی آقای روحانی ضمن طعنه و متلک به منتقدان می‌گوید «ما در برجام به منافع غیرقابل بازگشتی دست یافته‌ایم و نه تنها ترامپ بلکه چنان‌چه ده ترامپ دیگر در دنیا روی کار بیایند، آن منافع غیرقابل بازگشت هستند...
برخی می‌گفتند که پرونده PMD هیچگاه بسته نمی‌شود ولی ما توانستیم در مذاکرات هسته‌یی این پرونده را ببندیم». اگر پی‌ام‌دی بسته شده، پس داور حقوقی و فنی که در برجام پذیرفته‌اید، چه می‌گوید؟ یا با وجود تحریم‌هایی که یکی پس از دیگری برمی‌گردد و دولت رویش را به سمت دیگری برگردانده تا نبیند، چگونه می‌توان از بازگشت‌ناپذیری برجام دم زد؟
درست در حالی که «مادر تحریم‌ها» در راه است، متأسفانه هم‌چنان از نوستالژی و خواص و خاطرات «مادر مذاکرات» حرف زده می‌شود. اما برخلاف این رویکرد خودتسکینی، کار توافق به شانس! گره خورده است. چنانکه فردی با ویژگی آقای ظریف می‌گوید «شانس دوام آوردن توافق هسته‌یی ۵۰درصد است». او هم‌چنین می‌گوید «حدس می‌زنم ترامپ، پایبندی ایران به برجام را تأیید نکند»... چرا اختیار خود را دست طرف مقابل دادند و هنوز هم تدبیر نمی‌کنند؟ ظریف می‌گوید اگر آمریکا از برجام خارج شود، ماه هم خارج می‌شویم اما نمی‌گوید در مقابل ۲۰ماه نقض فزاینده و رگباری برجام، چرا حتی یک اقدام عملی در اجرای قانون بازدارنده مجلس انجام نداده و چرا از پیش‌بینی برخی بدیهیأت درباره شیطان بزرگ جا مانده‌اند؟
خشت‌های برجام از همان آغاز و یکی پس از دیگری، کج نهاده شد و معلوم بود کار مطلقاً به نفع ما پیش نخواهد رفت... خباثت و بدعهدی آمریکا عجیب نیست. عجیب و شک برانگیز، اصرار بر حاشیه‌سازی و سرگرم کردن مردم به مباحث انحرافی، آن هم در شرایطی است که دشمن، توافق را دور زده و در تدارک دشمنی‌های تازه است. خوش‌بین اگر باشیم، لابد آقای روحانی این روزها در خلوت از خود می‌پرسد در توافق از چه کسانی رو دست خوردم؟ یکی از متهمان لابد همین جناب عبد الرسول دری اصفهانی عضو و مشاور تیم مذاکره‌کننده در حوزه بانکی و مالی و اقتصادی باشد که به‌خاطر جاسوسی محکوم شده است. به عبارتی، تیم ما نه برایش رازی محفوظ بوده و نه قدرت چانه زنی؛
جوان: همگان می‌دانند که روحانی اصلاح‌طلبان را در انتخابات به‌کار گرفت، اما رضایت آنها در تقسیم غنایم – به ظاهر- تأمین نشد و نوعی سرخوردگی را از خود بروز دادند. شاید راهبرد روحانی این است که ضمن عبور از مطالبات آنان، هرازگاهی (پس از چند ماه آرامش نسبی) به میدان بیاید و مواضع خود در ایام انتخابات را به آنان یادآور شود و نام آن را هم «شعارهایی که داده‌ام فراموش نکرده‌ام» بگذارد.
باید از رئیس‌جمهور حقوقدان پرسید کدام قاعده حقوقی در کشور مؤید برخورد با جناح است، چه لزومی دارد که مسأله فرد را مسأله جناح معرفی کنید؟ جناح مدنظر جنابعالی از قضا دیوار بلندی دارد به همین دلیل نماینده آن همین امسال در انتخابات با نظام رقابت می‌کرد. آیا از جناح مقابل کسی هست که جرأت رقابت با نظام را داشته باشد؟ جناح مدنظر جنابعالی آن‌قدر دیوارش بلند است که از آمریکا و غرب هم دیده می‌شود علاوه بر آن چندین بار تلاش کرده است زیر‌دیوار نظام (نه جناح مقابل) را هم خالی کند و هیچ شاهدی مطلع‌تر از جنابعالی برای این داستان غم‌انگیز وجود ندارد.
ممکن نیست روحانی بخواهد اصلاح‌طلبان را در آفساید قرار دهد و هرازگاهی با حمله به این و آن حفظ و انسجام آنان را پشت سر خود ببیند؟
به رئیس‌جمهور محترم پیشنهاد می‌کنیم اگر احساس دین به اصلاح‌طلبان (بخش عبور کرده از نظام) می‌کنید، راه و روش دیگری برای جبران پیدا بفرمایید. اگر‌چه معتقدیم شما در دوران انتخابات حنجره آنان بو دید و برای نظام چیزی باقی نگذاشتید و آنان به همین راضی هستند و بعضاً از شما تقدیر کردند. اگر رئیس‌جمهور محترم فرصتی برای بازخوانی سخنان انتخاباتی خود در ارومیه،
اردبیل، زنجان، تبریز، استادیوم شیرودی، مازندران، یزد و... پیدا کند، تصدیق خواهند نمود که کوتاه‌تر از دیوار نظام جمهوری اسلامی دیواری وجود ندارد.
مطمئن هستیم اصلاح‌طلبان درون نظام هم نیاز به «مغلطه درمانی» ندارند و با آب‌نبات اقناع نمی‌شوند. اما این‌که بخشی از جریانِ «دیوار کوتاه» مدنظر رئیس‌جمهور تکنیک «تکرار می‌کنم» و اصل انتخابات را بستر، روش و مجرایی برای مبارزه با نظام می‌دانند، نه تقویت آن، خود داستان دیگری است
جوان: در شرایطی که نشانه‌های مستندی مبنی بر اعلام عدم پایبندی ایران به برجام توسط ترامپ با اتمام مهلت ۹۰روزه (مأموریت ترامپ به وزارت امور خارجه برای بیان موارد نقض برجام از سوی ایران) و ارجاع تصمیم‌گیری در باب توافق هسته‌یی به کنگره وجود دارد، دولتمردان کشورمان هنوز نتوانسته‌اند با مجموعه اقدامات و موضعگیری هماهنگ، در جهت منافع فرا هسته‌یی کشورمان گام بردارند.
پرسش اصلی این است، در حالی که دولت ترامپ تهدید به خروج این کشور از توافق هسته‌یی و تحریمهای جدیدی علیه ایران کرده و احتمالاً عدم پایبندی کشورمان به برجام را رسماً اعلام و تهدیدات و گستاخی علیه ایران را مکرراً بیان می‌کند، آیا دولت دوازدهم تنها باید «از اجرای برجام احساس رضایت کند» و در این زمینه فقط «به هشدار به آمریکایی‌ها اکتفا کند» ؟
حال در مقابل سخنان هدفمند آمریکایی‌ها، موضعگیری دولتمردان دوازدهم فاقد وصف «آینده نگری بر پایه منافع ملی کشورمان» است؛ به‌گونه‌یی که روحانی: «منافع ما از برجام غیرقابل بازگشت و ۱۰ترامپ هم نمی‌تواند مانع این منافع شود»، و محمد جواد ظریف: «اظهارات رئیس‌جمهور آمریکا به صلح و امنیت منطقه کمک نمی‌کند و به منافع طولانی‌مدت آمریکا ضربه وارد می‌کند... ترامپ و دوستانش، برخی سیاست‌ها را دنبال می‌کنند که جز ضرر برای خودشان و آمریکا و منطقه چیزی نخواهد داشت.»
- ویژگی مهم سخنرانی رئیس‌جمهور کشورمان همانند سایر سخنرانی‌های ایشان «احساس و ابراز رضایت از برجام» است، ویژگی‌ای که نه تنها می‌تواند حیات نباتی برجام را به‌معنای مطلق به خطر اندازد، بلکه منجر به افزایش تحریمهای ایرانی توسط آمریکایی‌ها نیز شود، چرا که تصور دولت کنونی آمریکا این است که «برجام ایده‌آل ایران است» و دولت روحانی تمایل دارد به هر قیمت این توافق را حفظ کند و حاضر نیست در هیچ سطحی به نقض آن توسط آمریکایی‌ها پاسخ دهد.
این دست موضع‌گیریها که ویژگی بارز آن «ابراز احساس رضایت از متن و اجرای برجام» به تقویت و پایدار‌سازی عناصر تشکیل دهنده دستگاه محاسبه سنجی آمریکایی‌ها -که از سال ۹۲شکل گرفته- انجامیده و اعلام عدم پایبندی ایران به توافق هسته‌یی توسط ترامپ را رقم بزند و وضع تحریم‌ها آنی توسط کنگره آمریکا را– تام کاتن سناتور آمریکایی: بعد از ۶۰روز، تحریمهای ایران را برمی‌گردانیم ـ به همراه بیاورد.
باید یادآور شد که احساس رضایت توأم با عبارات مبالغه‌آمیز به افزایش تحریم‌ها توسط کنگره خواهد انجامید.
به‌معنای دیگر زمانی که دولتمردان آمریکا از واژگانی نظیر «برجام فاجعه‌آمیز» و «برجام وحشتناک» استفاده می‌کند توقع نیست که دولتمردان کشورمان از مشابه چنین لغاتی - که خودزنی سیاسی در داخل کشور محسوب می‌شود-استفاده کنند بلکه جهت تحت تأثیر قرار دادن باورهای دولتمردان آمریکا که دستگاه محاسبه سنجی آنها را شکل داده، حداقل از احساس رضایت خودداری کرده و متعرض نقض برجام به‌صورت متراکم - برای ایجاد رویه در حقوق بین‌الملل-شود.
کمااین‌که گفته‌های تلویحی و هزینه‌زای حمید بعیدی‌نژاد مبنی بر «تمایل ایران برای مذاکره مجدد درباره برجام» تأثیر قابل توجهی برمحاسبات آمریکا درباره ایران وجهت «اعمال فشار به ایران جهت وادار کردن به مذاکرات مجدد» داشته است.
تیم مشاوران دولت در حوزه توافق هسته‌یی باید در نظر داشته باشند که برخورد شعاری توأم با ابراز رضایت از اجرای برجام، به احاله تصمیم‌گیری درباب برجام از سوی ترامپ به کنگره منجر خواهد شد، مسأله‌ای که افزایش تحریمهای گسترده ضدایرانی را به همراه دارد آنهم در شرایطی که ایران در هیچ‌کدام از مراجع چهارگانه حل و فصل اختلافات نمی‌تواند مانع از چنین اقدامی شده و بر اساس ماده ۳۷برجام (مکانیسم ماشه) آمریکایی‌ها می‌توانند هرگونه تصمیم نظامی، سیاسی و اقتصادی درباره ایران اتخاذ کنند.
محمد جواد ظریف در موضع‌گیریهای مورد اشاره تلاش می‌کند برای منصرف کردن ایالات متحده از رویکردهای ضدایرانی، به خطر افتادن منافع بین‌المللی آمریکایی را گوشزد کرده! آنهم در حالی که دولتمردان ارشد این کشور با عبارات و واژگان بسیار گستاخانه‌یی از فعالیت‌های ایران یاد می‌کنند. همان‌طور که گفته شد «ابراز احساس رضایت از برجام و اجرای کنونی آن توسط آمریکا» و یا «صرفاً یادآوری به خطر افتادن منافع ملی آمریکا» نمی‌تواند مانع جدی در مسیر دستیابی غرب به منافع ضدایرانی ایجاد و از سوی دیگر منافع ملی را حداقل دربعد هسته‌یی و بین‌المللی تقویت کند.
رسالت:
اگر آقای روحانی در بستن پیمان با آمریکایی‌ها به قرآن استناد
می کند، در مورد نقض پیمان و نحوه برخورد با پیمان‌شکنان هم به قرآن استناد کند و اگر هیچ تفسیری از قرآن را در این باره برنمی‌تابد حداقل به ترجمه و تفسیر آیت‌الله هاشمی رفسنجانی عمل کند.
گاهی گفته می‌شود اگر آمریکا از برجام خارج شود، ما نمی‌شویم!
اگر آمریکا از برجام خارج شود چه چیزی از برجام باقی می‌ماند که دولت نمی‌خواهد از آن خارج شود؟ آیا پاسخ پیمان‌شکنی آمریکا، پایبندی ما به پیمانی که اصلاً وجود ندارد، می باشد؟!
هنوز رئیس‌جمهور در اتاق تقدیس برجام و دستاوردهای آن است و
نمی خواهد بر اعتراف نزدیک‌ترین همکاران خود در مورد دستاورد 'تقریباً هیچ' برجام صحه بگذارد.
همین دیروز ظریف گفت؛ آماده‌ایم از برجام خارج شویم. اما رئیس‌جمهور می‌گوید ۱۰تا ترامپ هم نمی‌توانند منافع برجام را از بین ببرند. مردم این تناقضات و خلاف واقع گویی را چگونه تحلیل کنند تا به اعتماد آنها به رئیس‌جمهور آسیب نرسد؟
وطن امروز: تفسیر ناچار از مخمصه بزرگ!
امیر استکی: جناب حسن روحانی، رئیس محترم جمهور فرموده‌اند: «ما در مذاکرات هسته‌یی و در توافق برجام به مواردی رسیدیم و به منافعی رسیدیم غیرقابل بازگشت که هیچکس نمی‌تواند آنها را بازگرداند؛ نه آقای ترامپ نه ۱۰تا ترامپ دیگر، اینها غیرقابل بازگشت است.
همان‌طور که ملاحظه می‌کنید ماحصل برجام برای ملت شریف ایران تبدیل شده است به تغییر نگاه جامعه جهانی به ما و این‌که ما با برجام به همه جهانیان ثابت کرده‌ایم دنبال ساخت بمب اتم نیستیم و ملت صلح‌دوست و خوبی هستیم! در نگاه رئیس محترم جمهور هر چه در برجام برگشت‌پذیر باشد، این جلب اعتماد جهانی و قدرت‌نمایی سیاسی از دست نخواهد رفت. در عالم واقع اما ماحصل قدرت بسیار زیاد دیپلومات‌های کشور ما متأسفانه به‌نحوی است که تعهدات ما شفاف و غیرقابل برگشت از جنس بتن‌ریزی و انهدام و... است و تعهدات طرف مقابل مبهم و مشروط و بسیار کوتاه‌مدت.
این روزها هم آن‌قدر خاطر جمع شده‌ایم ترامپ پایبندی ما به برجام را تأیید نمی‌کند که از همین حالا دست به دامان توصیف‌های اخلاقی و کلی از ماحصل برجام برای خود هستیم که مثلاً تا همینجایش هم ما برد کرده‌ایم و از این دست کلیات ابوالبقای دل خوش کنک!
اما واقعیت ماجرا اینجاست که تحرکات دولت ترامپ و بالا نگه‌داشتن چماق عدم تأیید پایبندی ایران به برجام، با هدف تغییر رفتار گسترده‌تر ایران در مسائل مربوط به برنامه موشکی و حمایت‌های منطقه‌یی از حزب‌الله و سوریه و... است. رئیس‌جمهور و تیم اطرافش این باور را در آمریکایی‌ها ایجاد کرده‌اند که ما محتاج این گشایش‌های کوچک و ناچار از حفظ آنهاییم. برجام در واقع امر ناقص به دنیا آمده و تا وقتی عاملی برای چالش بین ایران و غرب و به‌ویژه آمریکا وجود داشته باشد، همواره از این نقصان رنج خواهد برد. تا قبل از توافق هسته‌یی همه مشکلات غرب با ایران در برنامه هسته‌یی ایران خلاصه و متمرکز شده بود ولی با انعقاد برجام و برچیده شدن ضمنی برنامه هسته‌یی این‌بار نوبت موشکهای بالستیک ایران است که به نگرانی اصلی این کشورها و در رأس آنها آمریکا تبدیل شود. حتی اگر برجام با همین وضعیت خود نیز مورد تأیید مجدد رئیس‌جمهور آمریکا قرار بگیرد باز همان نقشی را که تحریمهای هسته‌یی برای مقابله با ایران بازی می‌کردند، زیرساخت‌های ناشی از تحریم جدید HR۳۳۶۴بازی خواهد کرد و این‌بار نیازی به تحریمهای پرهزینه لجستیکی نیز نخواهد بود. محدودیت‌های سنگین مالی به اندازه کافی نفسگیر خواهند بود، لذا با این اوصاف یحتمل در تلاشند تا برجام شماره ۲یا- شاید اگر FATF را هم مسامحتا یک برجام در نظر بگیریم- شماره ۳شکل بگیرد و متأسفانه با وجود نخبگانی که امروز در مصدر امور قرار دارند، انتظار مقاومت و تن ندادن به این روایت، سخت خواهد بود. رئیس‌جمهوری که معتقد بود حتی آب خوردن مردم هم به نتیجه مذاکرات هسته‌یی وابسته است و تیمی که با عجله بسیار زیاد و با اشتباهات مهلک یکی از گزینه‌های بزرگ ایران را با تقریباً هیچ تاخت زد، آماده خواهند بود دوباره برای رفع و رجوع کردن گزک‌های باقیمانده در دستان طرف مقابل به معامله بر سر
۳-۲چالش باقیمانده دست بزنند. مسأله برای رئیس‌جمهوری که به تقریباً هیچ دلخوش است با مسأله برای کسانی که چشم‌انتظار نتایج عینی از عقب‌نشینی‌های گسترده هستند، بسیار متفاوت خواهد بود. رئیس‌جمهور و دولتی که هیچ اقدامی برای روزهای قابل پیش‌بینی بسته شدن پنجره‌های کوچک برجام انجام نداده‌اند، اگر کسی مخالف‌شان نشود احتمالاً آماده‌اند که به معامله‌های دیگری هم دست بزنند. معاملاتی که نتیجه نهایی آنها پذیرش دست برتر قدرتهای منطقه‌یی به‌ویژه عربستان سعودی و رژیم صهیونیستی خواهد بود، چرا که تنها عامل موازنه قدرت نظامی ما در منطقه را هدف وجه‌المصالحه قرار داده است. رئیس‌جمهور شنبه در مراسم آغاز سال تحصیلی دانشگاهها گزاره‌ای را مطرح کردند که علاوه بر این‌که نشانگر درک غلط- یا مسامحتا تجاهل- ایشان نسبت به اصل ماجرای برجام است، این مهم را نیز مشخص می‌کند که تبلیغات ظفرمندانه رسانه‌های دولتی برای درخشان نشان‌دادن دستاوردهای برجام، تا چه حد به باور شخص رئیس‌جمهور تبدیل شده است.
ابراز وحشت از پیامدهای تنگ‌ترشدن حلقة‌تحریمها موضوع مشترک روزنامه‌های هردو باند حاکم است:
وطن امروز: دولت برای مقابله با تحریمهای ارتباطات و فناوری اطلاعات چه کاری باید انجام دهد؟
تحریمهای نسل جدید فناوری اطلاعات و ارتباطات علیه ایرانی‌ها آن‌قدر بی‌سابقه بوده که مسئولان دولتی هم‌چنان در شوک آن قرار دارند. محدودیت کاربران ایرانی، تحریمهای آمریکا علیه ایران را وارد فاز جدیدی کرد که فارغ از سیاسی بودن آن، تاثیر بسیار بدی از لحاظ اقتصادی و اجتماعی می‌گذارد...
جهان صنعت: چه بر سر اقتصاد ایران می‌آید
سیاستهای ایالات متحده آمریکا تا امروز اجازه این را نداده است که آثار برجام آن‌طور که باید، در اقتصاد کشور پیش رود و باید در انتظار چرخش‌ها و مشکلات بیشتری نیز باشیم. مشکلاتی که در روند پولی و بانکی ایران پیش آمده است، به‌گونه‌یی حاصل مسیری بوده است که ایالات متحده آمریکا و هم‌چنین ترامپ در جایگاه رئیس‌جمهور این کشور تعیین کرده است. بسته شدن مجاری نقل و انتقال ایران در چین و امارات متحده عربی و هم‌چنین بیان و اجرایی کردن صادرات نفت هند، هیچ‌کدام بدون برنامه‌ریزی انجام نشده است و همه این موارد در راستایی است که روند نقل‌و انتقال پول برای ایران را با مشکلات بین‌المللی مواجه کند.
برخلاف تصور و برنامه‌ریزی‌ها نظام بانکی جهانی نسبت به ایران ریسکی‌تر شد و تحریمهای تشدیدشده ترس را بیشتر کرد و فقط بانکهای کوچک با ایران ارتباط برقرار کردند. اما از آنجا که ظرفیت بانکهای کوچک کم است، سرمایه‌گذاریهای بزرگ با ظرفیت این بانکها همخوانی ندارد. حاصل این عدم همخوانی در ظرفیتها موجب شد تا این سؤال مطرح شود که پول توتال را چگونه باید پرداخت کرد؟
شرایط پیش‌آمده در روند سیاسی و اقتصادی جهانی موجب شد FATF قوانین سختگیرانه‌تری تصویب کند و هم‌چنین ضمانت اجرایی‌های سنگین‌تری را تصویب کند. در پی تصویب این موارد روند برخورد با بانکها تا جایی پیش رفت که حتی بانکهای بزرگ هم از سوی FATF جریمه شوند. اما همه این مسایل در راستای ایجاد ترس و وحشت در بانکها برای برقراری رابطه با ایران پیش رفته است... مشکلات ناشی از روابط اقتصادی جهان و آثار ناشی از آن اکنون نیز مجاری نقل و انتقال مالی کشور را محدود و روابط کارگزاری پولی را دچار مشکلات جدی کرده است... نکته اینجاست که فشارهای ناشی از تحریم‌ها خود به تنهایی در دایره اقتصاد کشور ایجاد ترس و وحشت می‌کند. تصور این‌که فقط چند روز صراف‌ها امکان ثبت حواله‌های بانکی را نداشته باشند، خود به تنهایی برای بازار ارز کشور نگران‌کننده است.
به هر روی ما در مسیر سیل هستیم و از آنجا که نظام ارزی کشور هیچ حاشیه امنیت مناسبی ندارد، قطعاً سیل ما را خواهد برد
در روزنامه‌های باند روحانی و شرکا حمله به باند رقیب را بهانه توصیه به ادامه مسیر زهرخوران و حفظ برجام کرده‌اند:
شرق: اجماع جهانی علیه آمریکا
گمانه‌زنی‌ها حکایت از این دارد که دونالد ترامپ در ٢٠ مهر پایبند‌نبودن کشورمان به روح برجام را اعلام خواهد کرد... شرق: اجماع جهانی علیه آمریکا
گمانه‌زنی‌ها حکایت از این دارد که دونالد ترامپ در ٢٠ مهر پایبند‌نبودن کشورمان به روح برجام را اعلام خواهد کرد.
در برابر چنین تصمیمی از سوی آمریکا که یکی و بلکه مهمترین و تأثیرگذارترین کشور در میان ١+٥و مذاکرات هسته‌یی منتج به برجام است، چه باید کرد و واکنش ایران چگونه باید باشد؟ در داخل ایران دو تفکر در واکنش به اقدام احتمالی آمریکا در نقض آشکار و صریح برجام وجود دارد؛ گروهی معتقدند ایران باید واکنش تندی نشان داده و به سرعت برنامه هسته‌یی خود را از سر گیرد. این گروه که احتمالاً همان دلواپسان مخالف مذاکرات هسته‌یی هستند، می‌گویند ما از روز اول می‌دانستیم آمریکا بدعهد است و تا دیر نشده باید با تمام توان برنامه هسته‌یی خود به روال گذشته را از سر گرفته و در اسرع وقت به شرایط قبل از برجام برسیم. در مقابل این نگاه، گروهی اعتقاد دارند ایران باید در مقابل هر اقدام آمریکا صبوری پیشه کرده و با ادامه مسیری که در پیش گرفته، با دیپلوماسی فعال جهان را علیه تصمیم یکجانبه آمریکا بسیج کند... نکته آخر این‌که در‌صورتی‌که آمریکا تصمیم به خارج‌شدن از برجام گرفت، مخالفان داخلی برجام و دلواپسان به جای ابراز خوشحالی و کف‌زدن باید در شماتت دولت و تیم مذاکره‌کننده سر تعظیم فرود آورده و از مواضع گذشته خود ابراز ندامت کنند؛ چرا‌که ترامپ بارها و با صدایی بلند اعلام کرده است که برجام منافع آمریکا را تهدید کرده...
ایران: پنجشنبه پیش رو دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا موضع خود را درباره پایبندی ایران به برجام اعلام خواهد کرد. در داخل اما مخالفان دولت و برجام پیشاپیش به استقبال موضع ضدبرجامی ترامپ رفته‌اند. در حالی که حتی بدبین‌ترین کارشناسان سیاست خارجی نیز خروج آمریکا از برجام را در کوتاه مدت دور از ذهن می‌دانند، گویا برای مخالفان داخلی برجام زودتر از ترامپ و نتانیاهو مسأله برجام تمام شده است.
صادق زیبا مطمئن نیستیم که آقای ترامپ خروج آمریکا از برجام را اعلام کند، اما اگر هم‌چنین چیزی را اعلام کند، این امر یک پیروزی برای مخالفان داخلی برجام و تندروها خواهد بود. در این صورت آنان فریاد خواهند زد که دیدید گفتیم آمریکا قابل اعتماد نیست
آنان مدعی می‌شوند کسانی که گفتند با کدخدا صحبت کنیم، در انتظار لبخند آمریکا بودند و به آمریکا اعتماد می‌کردند، حالا دیدند که ما درست می‌گفتیم. این نخستین بهره‌برداری سیاسی تندروها خواهد بود.
بهره‌برداری دوم آنان در صورت خروج آمریکا از برجام، به بازگشت احتمالی تحریم‌ها مربوط می‌شود. به عبارت دیگر، اگر آمریکا از برجام خارج شود، اگر بخواهد تحریمهای سابق احیا شود و باز، اگر اروپا، چین، ژاپن میان ایران و آمریکا، آمریکا را انتخاب کنند و نخواهند مبادلات تجاری خود با این کشور را دچار مخاطره کنند، در این صورت این احتمال وجود دارد که مناسبات اقتصادی ایران با این کشورها کاهش یابد. اگر این اتفاق بیفتد، به دولت روحانی فشار خواهد آمد و مخالفان دولت از این امر استقبال خواهند کرد، هر چند این اتفاق در درازمدت به زیان منافع ملی ایران باشد.
اما درکوتاه مدت، تندروها تلاش خواهند کرد تا از این وضعیت بهره‌برداری کنند و به مردم بگویند که ببینید، وضع اقتصاد کشور بار دیگر متلاطم شده است. مسأله سومی که درباره واکنش مخالفان داخلی برجام نسبت به واکنش آتی ترامپ می‌توان گفت، این واقعیت است؛ تا زمانی که آمریکا در برجام بماند اما در مقابل، ترامپ فقط به انتقاد و گلایه از برجام بسنده کند، در این صورت مسلم خواهد شد که برجام به نفع ایران و زیان آمریکاست.
اما اگر ترامپ می‌گفت که برجام به نفع آمریکا است و ما از آن خارج نخواهیم شد، در این صورت تندروها به دولت حمله می‌کردند و می‌گفتند، ببینید! کار شما به نفع آمریکا بوده
این همه در حالی است که اکنون ترامپ می‌گوید برجام به نفع آمریکا نیست، بلکه به نفع ایران است. در این شرایط تندروها نمی‌توانند به برجام حمله کنند، زیرا عملاً با آمریکا در یک جبهه قرار می‌گیرند. لذا از این بابت هم به نفع‌شان خواهد شد که آمریکا از برجام خارج شود و کل برجام به بن‌بست برسد.
یعنی در هر صورت ملاک ارزیابی این عده، نظر ترامپ است، به جای این‌که ارزیابی خود را داشته باشند یا منافع ملی را در نظر بگیرند؟
آنچه برای تندروها در درجه نخست اهمیت قرار دارد، لطمه خوردن دولت روحانی و شکست برنامه‌های آن است. برای آنان مهم نیست که اگر ضربه‌ای به دولت روحانی وارد می‌شود، این ضربه در بلندمدت چه تبعاتی برای منافع ملی کشور به‌دنبال دارد. زیرا آنان اساساً چندان به منافع بلندمدت کشور کاری ندارند،
آش فضاحت چپاولهای نجومی در نظام به قدری شور شده است که روزنامه‌های همسو با اختلاسگران آن را به طنز کشیده‌اند:
جهان صنعت:
دیروز خبر آمد که یک بنی بشری بیش از ۶۸۰مورد چک برگشتی داشته و باز هم برایش دسته چک صادر کرده‌اند. از مسئولان درخواست داریم درک خودشان از مفاهیم اقتصادی را گسترش دهند. چک برگشتی مهم نیست. مهم سبیل صادر‌کننده است که هر تارش کلی اعتبار دارد. حتماً صادر‌کننده چک‌های برگشتی رفته روی میز رئیس بانک یک تار سبیل گذاشته! حالا این تار سبیل را روی چک امضا شده گذاشته یا لای پاکت پر از تراول گذاشته مهم نیست. مهمش فقط این است که حتماً پای یک تار سبیل در میان بوده وگرنه همین طوری که به کسی دسته چک نمی‌دهند. البته ۶۸۰دانه چک و چهارصد تای بعدش یک مقدار آدم را گیج می‌کند که طرف مگر چقدر سبیل داشته که برای این همه چک کفایت می‌کرده.
