روز ۱۸اردیبهشت ۱۳۹۷ آمریکا رسماً از برجام خارج شد و به‌دنبال آن مجموعه‌یی از تحریم‌ها را به رژیم ایران اعمال کرد، رژیم تقلا کرد با امتیاز‌های ویژه شرکتهای خارجی به‌ویژه اروپایی‌ها را تشویق به ماندن در ایران بکند، اما تحریم‌های ثانویه این امکان را از این شرکتها سلب می‌کرد و هیچ شرکتی حاضر نبود با تحریم‌های آمریکا دربیفتد. به این ترتیب دهها شرکت اروپایی و غیراروپایی از بازار ایران خارج شدند.
رژیم از قول عراقچی مدعی بود که بعد از خروج آمریکا از برجام بسته‌ٔ اروپایی تعیین‌تکلیف خواهد شد، یعنی اروپایی‌ها با یک بسته اقتصادی به کمک رژیم می‌آیند، بعد از نزدیک به ۵ماه که از خروج آمریکا از برجام گذشت، این بسته به «سازوکار ویژه» یا «اس‌پی‌وی (SPV)» تغییر شکل داد اما مشخص نیست که این «سازوکار ویژه» دقیقاً چه مشکلی را حل خواهد کرد و بیشتر شبیه یک طرح کلی است.
به گفته‌ٔ رسانه‌های رژیم این طرح بیشتر شبیه مبادله کالا به کالاست، به این معنی که «طبق سازوکار پیشنهادی اروپا، شرکتی که از ایران نفت می‌خرد به جای پرداخت وجه به ایران، آن را مستقیماً یا با واسطه به شرکتی که کالا به ایران می‌فرو شد، پرداخت خواهد کرد و وجهی به ایران نخواهد رفت».(خبرگزاری ایسنا ۷مهر ۹۷)
رژیم از این طرح به‌عنوان گامی بلند برای نجات برجام و یا چتر حمایتی آن یاد می‌کند، اما حتی ظریف امید چندانی به این طرح ندارد، ظریف در مصاحبه‌یی در نیویورک گفت: «در صورت ناکارآمدی مکانیسم اروپایی ممکن است از برجام خارج شویم».(خبرگزاری فارس ۸مهر ۱۳۹۷)
والدیس دومبرویکیس(Valdis Dombrovskis)، نایب‌رئیس کمیسیون اروپا، به پارلمان اروپا گفت: «در واقع با توجه به ماهیت سیستم بانکداری و این‌که بخش عظیمی از بانکها در معرض سیستم مالی آمریکا و تبادلات دلاری هستند مقررات بازدارنده اتحادیه اروپا اثر محدودی می‌توانند داشته باشند».
ورنر هویر(Werner Hoyer)، رئیس بانک سرمایه‌گذاری اروپا در این زمینه گفت به‌رغم حمایت اتحادیه اروپا این بانک نمی‌تواند خطر رابطه مالی با ایران را بپذیرد.
هویر به وبسایت دیوکس(Devex) گفت: «من فشار بعضی از دولتهای کمیسیون اروپا و دیگران را می‌فهمم اما بانک سرمایه‌گذاری اروپا احتمالاً بدترین ابزار برای چنین کاری است».
هویر در ادامه گفت: «دولتهای عضو اگر می‌خواهند از شرکتهای تجاری که به ایران می‌روند حمایت کنند، باید ابزارهای دیگری را برگزینند که به آسانی توسط آمریکا قابل هدف‌گیری نباشند. این ابزار یعنی بانک سرمایه‌گذاری اروپا اشتباه است».
خبرگزاری ایسنا هم در این خصوص نوشت: «برخی از تحلیل‌گران معتقدند که این کار اتحادیه اروپا بیشتر جنبه نمادین داشته و برخی آن را ناکارآمد می‌دانند». (خبرگزاری ایسنا ۷مهر ۹۷)
عده‌یی از کارشناسان این «سازوکار» را نفت در برابر غذا می‌دانند.
بهرام قاسمی، سخنگوی وزارت‌خارجه رژیم، منکر این می‌شود که «سازوکار اروپایی مشابه مبادله نفت در برابر غذا» است.(خبرگزاری ایسنا ۹مهر ۹۷)
اما رژیم این سازوکار را مبهم نگه‌داشته و در مورد پنهان‌کاری در مورد آن می‌گوید: «به دلایل خاص و فشاری که آمریکا روی همه کشورهای جهان برای ممانعت از همکاری با ایران وارد کرده است و هزینه و وقت زیادی هم صرف این کار کرده است، سازوکاری که میان ایران و اروپا مطرح بوده خیلی علنی و آشکار نخواهد شد».(بهرام قاسمی - خبرگزاری ایسنا ۹مهر ۹۷)
اما سؤال اینجاست که اگر این «سازوکار» به اندازه‌ای قوی است که آمریکا نمی‌تواند در اجرای آن کارشکنی کند، پس این‌همه واهمه از علنی کردن آن چیست؟ وانگهی، زمان اجرای این «سازوکار» لاجرم علنی شده و آمریکا از اجرای آن جلوگیری می‌کند، در نتیجه این حرف رژیم یک استدلال بسیار غلط می‌باشد.
در نتیجه با وجود خروج شرکتهای بزرگ اروپایی از ایران «سازوکار» اروپایی دردی از روحانی و خامنه‌ای دوا نخواهد کرد.
