به‌مناسبت سی و پنجمین سالگرد قتل‌عام سی هزار زندانی سیاسی در سال۱۳۶۷ در زندانهای ایران، کنفرانسی بین‌المللی تحت عنوان «چهار دهه جنایت علیه بشریت و مصونیت از مجازات» برگزار شد. شماری از برجسته‌ترین قضات و حقوقدانان بین‌المللی در این کنفرانس در پاریس حضور یافتند. این کنفرانس در ادامه فعالیت‌های شورای ملی مقاومت ایران به‌منظور رسیدگی و مجازات عاملان کشتار هزاران زندانی سیاسی در سال۶۷ تشکیل گردید.
از جمله شرکت‌کنندگان در این کنفرانس می‌توان به رئیس دادگاه جنایی بین‌المللی لاهه (۲۰۲۱)، قاضی دادگاه بین‌المللی کیفری یوگسلاوی سابق و قاضی دادگاه بین‌المللی کیفری رواندا، رئیس کمیسیون مستقل تحقیق سازمان ملل در نوار غزه (۲۰۱۵) و رئیس نهاد بین‌المللی محققان نسل‌کشی (۲۰۱۱)، و بسیاری دیگر از کارشناسان و قضات عالی‌رتبه بین‌المللی اشاره کرد.
در بین این شخصیت‌های حقوقی یک نفر نظرم را بیش از سایرین جلب کرد و آن هم خانم نادیا سادات مشاور ویژه دادستان دادگاه جنایی بین‌المللی لاهه در خصوص جنایت علیه بشریت (۲۰۲۳-۲۰۱۲) بود. به‌یادم آمد که برای تجلیل و قدردانی از پروفسور محمود شریف بسیونی، از شریف‌ترین و معتبرترین استادان حقوق بین‌المللی کیفری در جهان، کتابی دانشگاهی در ایران به سال۱۳۹۳ منتشر گردید. نام خانم لیلا نادیاسادات نیز به‌عنوان ویراستار خارجی این کتاب ذکر شده بود.
هنوز این خاطره در ذهنم در نوسان بود که خاطرات دیگری از دهه هشتاد به یادم آمد. در آن هنگام اعضای سازمان مجاهدین خلق ایران در اشرف (در عراق) مورد هجوم و تحت فشار عوامل رژیم آخوندی بودند. پس از اشغال عراق توسط آمریکا و تقدیم این کشور در سینی طلایی به فاشیسم مذهبی حاکم بر ایران، لشکری از حقوقدانان و استادان برجسته در حقوق بین‌الملل به مشاوره و حمایت از رئیس‌جمهور منتخب شورای ملی مقاومت، خانم رجوی به‌پا خاستند و در بین آنها پروفسور بسیونی با ارائه نظریه حقوقی مبنی بر قرار گرفتن مجاهدین ذیل کنوانسیون چهارم ژنو و تذکرات حقوقی معتبر به آمریکا در انجام حفاظت از ساکنان اشرف، نقشی کم نظیر ایفا کرد.
در نظریه پروفسور بسیونی، این «پدر حقوق بین‌الملل جنایی» و «متخصص جرایم جنگی»، حق مجاهدین برای به‌رسمیت شناخته‌شدن به‌عنوان یک «جنبش آزادیبخش»، خاطرنشان شده بود.
از آن زمان پروفسور بسیونی در برابر بسیاری از حوادث و رویدادهایی که مجاهدین را در معرض خطر و ناامنی توسط نظام ولایت فقیه و مزدورانش قرار می‌داد، حضور فروتنانه و راهگشانه داشت. خانم رجوی پس از درگذشت این انسان شریف در ۱۳۹۶، به بخشی از خدمات و حمایتهای وی اشاره کرد.
حال روزگار بار دیگر نام او را بواسطه ویراستار آثارش از سوی خانم پروفسور نادیاسادات، زنده ساخت؛ اما امروز خانم پروفسور نادیا سادات خود از برجسته‌ترین حقوقدانان بین‌المللی است که در کنار خانم مریم رجوی قرار دارند و به احقاق حقوق زندانیان سیاسی قتل‌عام شده و خانواده‌های چشم انتظارشان برای رسیدگی عادلانه به این بی‌عدالتی کم نظیر در تاریخ معاصر می‌پردازند.
خانم مریم رجوی در سخنرانی خود در این کنفرانس گفتند: «بدون شک این بزرگترین قتل‌عام زندانیان سیاسی بعد از جنگ جهانی دوم است که مسئولان آن مجازات ناشده باقی مانده‌اند. خامنه‌ای، رئیسی و اژه‌ای و سایر مسئولان قتل‌عام ۶۷ و آمران کشتار جوانان ایران در خیزش‌های چند سال اخیر به‌ویژه سرکردگان سپاه پاسداران باید در یک دادگاه بین‌المللی محاکمه شوند».
خانم رجوی در سخنانشان اشاره کردند که توصیف حقوقی قتل‌عام ۳۰هزار زندانی سیاسی در حیطه صلاحیت حقوقدانان برجسته‌یی است که بخش مهمی از آنان در این کنفرانس شرکت کرده‌اند.
سخنان خانم پروفسور لیلا نادیا سادات
در بخشی از این کنفرانس خانم پروفسور نادیا سادات مشاور ویژه دادستان دادگاه جنایی بین‌المللی لاهه، به ایراد سخن درباره کشتار زندانیان سیاسی در سال۶۷ پرداخت. وی گفت: «من شک ندارم که در آنچه من آبشار قساوت می‌نامم این یکی از بدترین موارد جنایت علیه بشریت است که دیده‌ایم و ممکن است مجموعه‌یی از اقدامات نسل‌کشی را نیز شامل شود.
در ایران رژیمی بر سر کار است که از همان افرادی تشکیل شده که جنایات را مرتکب شده‌اند زیرا قربانیان بدون هیچ‌گونه روند قانونی اعدام شدند و آنچه شما می‌خواهید کشاندن آنها به پای عدالت است من فراخوان شما برای تشکیل کمیسیون رسمی تحقیق توسط سازمان ملل را تحسین می‌کنم. این فراخوان می‌تواند شواهد را نیز مستند کند».
نکته مهم در سخنان ایشان مربوط به اهمیت پاسخگویی جنایتکاران است: «چرا پاسخگویی این‌قدر مهم است نه فقط برای عدالت برای همه شما زیرا شما شایسته آن هستید بلکه به‌خاطر نسل‌های ایرانی که هم‌چنان از این جنایت رنج می‌برند»
وی در فرازی از سخنانش ضمن تأسف از این‌که تا پیش از مشاهده اسناد و شنیدن گواهی شاهدان «از حقایق قتل‌عام آگاه نبوده است»، تأکید کرد که این قتل‌عام می‌تواند مصداق جنایت علیه بشریت باشد:
«اکنون بعد از خواندن گزارشهایی که به من داده شده و هم‌چنین گزارش عفو بین‌الملل و برخی از شهادت‌های دیگر، فکر می‌کنم این (جنایت) بر اساس قوانین بین‌المللی به‌وضوح جنایت علیه بشریت است. این (جنایت) گسترده و سیستماتیک و بر اساس یک سیاست دولتی است در حمله به جمعیت غیرنظامی شامل قتل، شکنجه، کشتار، ناپدیدسازی اجباری، آزار و اذیت به دلایل مختلف (از جمله) جنسیت، سیاست، مذهب، مبتنی بر فتوا و البته، موارد دیگر از جمله اقدامات غیرانسانی ناشی از هتک حرمت به اجساد، عدم ارائه اطلاعات به خانواده‌ها و سرپوش گذاشتن مستمر و عدم شفافیت در مورد جنایت است».
ایشان در پایان سخنانشان ضمن تجلیل از اقدامات مقاومت برای مستند سازی و تهیه انواع گواهیها و اسناد مربوطه برای اجرای عدالت و به محاکمه کشاندن آمران و عاملان این کشتار، گفت: «من فکر می‌کنم که چنین درخواستهایی برای پاسخگویی می‌تواند موفقیت‌آمیز باشد. و من فراخوان شما را برای تشکیل کمیسیون رسمی تحقیق توسط سازمان ملل، که می‌تواند شواهد را نیز مستند کند، تحسین می‌کنم».
***
بی‌گمان کنفرانس بین‌المللی تحت عنوان «چهار دهه جنایت علیه بشریت و مصونیت از مجازات» به کار خودش برای اجرای عدالت ادامه خواهد داد. خانم رجوی، عزم و اراده خستگی‌ناپذیر اعضای مجاهدین خلق، خانواده زندانیان سیاسی قتل‌عام شده و یاران و حامیان پرشور آزادی و عدالت برای مردم ایران را نمایندگی می‌کند و در این راه از مشاوره و حمایتهای شخصیت‌های برجسته حقوق بین‌الملل کیفری نظیر خانم پروفسور لیلا نادیا سادات بهره‌مند می‌گردند.
پوریا بهاری
مسئولیت محتوای مطالب وارده برعهده نویسنده است
