تنش در مجلس بر سر اف.ای.تی.اف
مهمترین خبر اول هفته در محافل سیاسی حکومتی، درگیری دو باند اصلی حکومت بر سر تصویب کردن یا نکردن لایحه‌یی بود برای الحاق رژیم به «کنوانسیون بین‌المللی مقابله با تأمین مالی تروریسم» یا پیوستن به سازمانی است که به‌طور اختصاری اف.ای.تی.اف(FATF - مخفف عبارت «گروه ویژه اقدام مالی») خوانده می‌شود. بررسی و تصویب این لایحه که ۲هفته پیش مطرح شده و به‌علت مخالفت دلواپسان، ۲هفته دیگر به تعویق افتاده بود، روز یکشنبه هم یک بار دیگر و این بار به مدت ۲ماه به تعویق افتاد.
سؤال اینجاست که:
چرا بررسی و تصویب این لایحه این‌قدر به مانع برمی‌خورد و باعث این‌همه تنش در ارگان مقننه نظام می‌شود؟
به همین علت، ضروری است ابتدا نگاهی شود به این که:
اصلاً مضمون و کارکرد اف.ای.تی.اف(FATF) چیست؟
تا روشن شود چرا رژیم مجبور است به این کنوانسیون بپیوندد و اگر نپیوندد چه عواقبی برایش دارد؟
اف.ای.تی.اف چیست؟
«اف.ای.تی.اف» یک سازمان بین‌دولتی است که در سال ۱۹۸۹ با ابتکار ۶کشور صنعتی جهان موسوم به جی هفت(۱) و با توجه به سیاستهای توسعه برای مبارزه با پولشویی تأسیس شده است.
در سال ۲۰۰۱ و پس از حادثه ۱۱سپتامبر، دامنه فعالیت این سازمان به تأمین مالی تروریسم و در سال ۲۰۰۸ به تأمین مالی و ترویج سلاحهای کشتارجمعی گسترش یافت.
این نهاد در حال حاضر ۳۷عضو دارد و دبیرخانه آن در مقر سازمان همکاری اقتصادی و توسعه در پاریس مستقر است.
در جریان عمل، این گروه گسترده‌تر شد و در نتیجه در سال ۲۰۱۲، مقابله با تأمین مالی و ترویج فعالیت‌های پولشویی نیز به مأموریت این گروه اضافه شد و در همین سال، آخرین ویرایش توصیه‌های خود را برای مقابله با جرایم مالی(تأمین مالی تروریسم، تأمین مالی و ترویج فعالیت‌های تروریستی و پولشویی و...) منتشر کرد.
اف.ای.تی.اف مأموریت دارد میزان پیشرفت کشورهای عضو در زمینه پیاده‌سازی توصیه‌های این گروه را رصد کند. هم‌چنین پیشرفت تصویب و اجرای توصیه‌های گروه در سطح جهان را نیز مورد نظارت قرار دهد.
اتحادیه FATF دارای یک دستورالعمل ۴۰ماده‌‌یی است که کلیه جنبه‌های مبارزه با پولشویی را دربرمی‌گیرد.
تقسیم بندی کشورها توسط اف.ای.تی.اف
اف.ای.تی.اف، کشورها را در ۳دسته‌بندی تقسیم می‌کند:
۱. دسته یکم کشورهایی هستند که از نظر این گروه کاملاً بر توصیه‌های این گروه منطبق بوده و توصیه‌های این گروه را اجرا کرده و می‌کنند.
۲. دسته دوم کشورهایی هستند که در حال پیشرفت و تطبیق دادن خود با استانداردهای مشخص شده هستند.
۳. دسته سوم هم کشورهایی هستند که همکاری با این گروه نداشته‌اند و لذا از نظر این گروه، کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم به‌شمار می‌روند.
از نظر این نهاد، گروه سوم یعنی کشورهای مشکوک به اجرای پولشویی و تروریسم خود به ۲بخش تقسیم می‌شود:
گروه اول: کشورهایی که در لیست سیاه اف.ای.تی.اف قرار می‌گیرند
گروه دوم: کشوهایی که علاوه بر قرار گرفتن در لیست، بر علیه‌شان اقدام متقابل هم انجام می‌گیرد زیرا این قبیل کشورها، مقررات مالی مربوط به نظارت و ممنوعیت پولشویی را رعایت نمی‌کنند.
رژیم و اف.ای.تی.اف
نهاد «اف.ای.تی.اف» در سال ۲۰۱۰ و پس از صدور قطعنامه ۱۹۲۹، رژیم حاکم بر ایران را در لیست سیاه قرار داد.
به‌دنبال آن، در لیست منتشر شده تا سال ۲۰۱۵ باز هم کشورهای ایران و کره شمالی به‌عنوان کشورهای خطرناک شناخته شده‌اند.
بر این اساس، رژیم جزو دسته‌بندی سوم و گروه دوم قرار گرفت. یعنی کشوری که همکاری با این گروه نداشته و در نتیجه از نظر «اف.ای.تی.اف»، در شمار کشورهای دارای خطر پولشویی و تأمین مالی تروریسم است و علاوه بر قرار گرفتن در لیست سیاه، اقدام متقابل(نظیر بایکوت مالی یا...) هم از طرف «اف.ای.تی.اف» بر ضد آن اعمال می‌گردد.
حزب‌الله و سپاه پاسداران در دام «اف.ای.تی.اف»
نهاد اف.ای.تی.اف در گزارشهای اکتبر ۲۰۱۵ و ۲۰۱۶ خود، حزب‌الله را متهم به قاچاق مواد مخدر و تأمین مالی تروریسم نموده است. یکی از منابع شناسایی تروریسم از سوی FATF گزارش لیست SDN آمریکا می‌باشد و بر اساس آن منبع، سپاه پاسداران هم در شمار گروه‌های تروریستی شناخته می‌شود.
امتیازی که برجام از جیب اف.ای.تی.اف به رژیم داده بود
پس از برجام، گروه اف.ای.تی.اف کماکان رژیم را در لیست سیاه خود نگه داشت، اما اقدام متقابل را برای یک‌سال معلق کرد. این امتیاز یکبار دیگر در اسفندماه گذشته به مدت ۴ماه دیگر تمدید شد و در واقع به رژیم مهلت دادند که تا ۲۴خرداد ۹۷ لوایح مقدماتی را امضا کند و به کنوانسیون بپیوندد.
چرا که رژیم یا در واقع دولت روحانی، آمادگی خود برای تصویب و اجرای ۴لایحه که برای پیوستن به اف.ای.تی.اف ضروری است را اعلام کرده بود و ۳لایحه برای اجرایی کردن مقررات «اف.ای.تی.اف» در ایران تحت حاکمیت آخوندها را در مجلس قانون‌گذاری‌اش تصویب کرد، ولی لایحه چهارم که مربوط است به مقابله با تأمین مالی تروریسم روز یکشنبه ۲۰خرداد ۹۷ در جنگ و دعوای دو باند حاکم، در مجلس آخوندها گیر کرد! و متوقف شد.
دایره تاثیر «نهادی» که عضو رسمی ملل‌متحد نیست
در واقع گروه «اف.آ.تی.اف» با این‌که یک نهاد رسمی سازمان ملل‌متحد نیست و قرار گرفتن در لیست سیاه اف.ای.تی.اف هیچ‌گونه تحریم رسمی از جانب ملل‌متحد را در پی ندارد، اما اقدام متقابل این نهاد می‌تواند بر رژیم تاثیرگذار باشد.
در واقع کشوری که در لیست سیاه این نهاد قرار می‌گیرد، به‌طور خودکار خود را در معرض فشار شدید مالی می‌یابد.
به این ترتیب هنگامی که نام کشوری در فهرست دولتهای غیرهمکار و مناطق پرخطر گروه اقدام مالی قرار داشته باشد، بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری مهم دنیا، در برخورد با بانکها و شرکتهای آن کشور، نهایت احتیاط را به خرج می‌دهند و گاه به همین علت از برقراری روابط با آنها خودداری می‌کنند و حتی در مورد کشوری مثل ایران تحت حاکمیت آخوندها، خود را در شرایطی همانند دوران تحریمها و شرایط قبل از برجام می‌یابد که هر گونه فعالیت بانکی‌اش را دیگران تحریم می‌کنند.
برای درک بهتر موضوع، می‌توان سازمان استاندارد جهانی را مثال زد. یعنی سازمانی که او هم عضو مجموعه نهادهای ملل‌متحد نیست.
در هر جای دنیا، خریداران برای خرید انبوه یک جنس، به سازمان استاندارد بین‌المللی مراجعه می‌کنند. اگر این سازمان، کیفیت یک کالا را تأیید نکند، هر چند از نظر حقوقی مشکلی برای کارخانه تولیدکننده پیش نمی‌آید، اما خریداران، معمولاً حاضر به خرید آن نمی‌شوند یعنی در عمل آن جنس تحریم می‌شود.
برای همین هم، وقتی رژیم حدود ۲سال پیش به عضویت اف.ای.تی.اف در آمد، دلواپسان شدیداً انتقاد می‌کردند که با این کار، خودمان داریم نهادها و ارگانهای خودمان را تحریم می‌کنیم و البته حرفشان هم چندان غلط نبود!
به‌طور مشخص، دلواپسان آن موقع می‌گفتند: عضویت در FATF باعث شده که بانکهای سپه و ملت، ارائه خدمات به قرارگاه ضدخاتم‌الانبیا سپاه پاسداران را محدود کنند.
در پاسخ، قاسمی، سخنگوی وزارت‌خارجه رژیم هم گفت:
«این توافق هیچ ربطی به برجام ندارد و در دولت قبلی به‌صورت لایحه ارائه شد و مجلس هم آن را تصویب کرد اما به‌علت تحریم و قطع ارتباط مالی با دنیا، این مشکل برایمان موضوعیت نداشت، اما امروز که تحریمها برداشته شده این مشکل، خود را نشان داده است... برای فعالیت بین‌المللی یک‌سری موارد را باید انجام دهیم».
یعنی سخنگوی دولت رسماً تأکید می‌کند اهمیت اف.ای.تی.اف خارج از برجام و مستقل از آن است.
به این معنی که فرض کنید اکنون رژیم اصلاً تحریم نبود و یا فرضا هیچ تحریمی هم بر ضد رژیم وجود نداشت. اما در لیست سیاه «اف.ای.تی.اف» قرار داشت(که دارد)؛ همین موضوع باعث می‌شود که هر چند رژیم در حرف تحریم نیست، اما در عمل کشورها حاضر به معامله مالی و تبادل بانکی با او نیستند یعنی در واقع باز هم رژیم تحت تحریم قرار دارد! اینجا هم البته حرف قاسمی چندان غلط نیست!
چرا رژیم از پذیرش «اف.ای.تی.اف» سرباز می‌زند؟
در واقع بر اساس قوانین «اف.ای.تی.اف» کشور عضو نه تنها باید تمامی ارتباطات مالی با گروهها و افراد «بزه‌کار» و تروریست را ممنوع کند، بلکه گزارش انجام آن را هم به نهاد مربوطه بدهد.
بر این اساس، رژیم در صورت پذیرش قوانین «اف.ای.تی.اف» خودش باید با دست خودش:
اولا از یک طرف گروههایی مثل حزب‌الشیطان و حوثی‌ها و حشد‌الشعبی و نیروی قدس و... که اهرمهای حفظ عمق استراتژیکش هستند را تحریم کرده و در حوزه مالی خود، آنها را ممنوع‌المعامله کند!
و ثانیا از طرف دیگر، چون این گروهها در دسته‌بندی تروریسم، ردیف شده‌اند و در برخی کشورها مثل آمریکا رسماً در لیست تروریستی قرار دارند، رژیم باید ضمن قطع ارتباط مالی خود با آنها، تمامی روابط خود با آنها را هم شفاف‌سازی کند!
این هم یعنی نابودی این نهادهای تروریستی رژیم که بند نافشان مطلقاً به رژیم بسته شده و در صورت قطع شریان مالی آنها از سوی رژیم، به سرعت تحلیل رفته و حتی نابود می‌شوند!
همگان به یاد دارند که سرکرده جنایتکار حزب‌الله، حسن نصرلله، چندی پیش جلوی دوربین رسانه‌ها با صراحتی در حد وقاحت و دریدگی سیاسی به‌روشنی اعلام کرد که تمامی پولهایش، از سلاح و مهمات گرفته تا لباس و وسایل خانه و... از ایران می‌آید!
بنابراین، حرف دلواپسان این است که تصویب این قانون در مجلس، یعنی قطع دخالت منطقه‌یی رژیم! و این، یعنی اعمال یک خودتحریمی بزرگ و یا خودکشی از ترس مرگ.
روز یکشنبه ۲۰خرداد ۹۷ روزنامه کیهان خامنه‌ای در یادداشت روز خود نوشت:
«آیا عضویت جمهوری اسلامی ایران در چنین کنوانسیون دست‌نشانده‌‌یی، بازی در زمین دشمن و ضربه به حزب‌الله و عمق راهبردی نظام نخواهد بود!؟».
نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع هم در همان روز یکشنبه ۲۰خرداد ۹۷ در مخالفت با این لایحه در مجلس گفت:
«پیوستن به FATF تاثیری بر رفع تحریمها ندارد و در واقع ما با این کار، خودتحریمی انجام می‌دهیم». او افزود: «اطلاعات کامل کشور مطابق با بلایی که در سوئیفت سرمان آمد در اختیار غربی‌ها قرار می‌گیرد؛ در واقع نهادها، ارگانهای کشور به ۲بخش تقسیم می‌شود که بر این اساس نهادهایی که تحریم نشده‌اند نمی‌توانند با نهادهای تحریم‌شده همکاری داشته باشند».
پیآمد عقب افتادن تصویب اف.ای.تی.اف h۲
عقب افتادن تصویب « اف.ای.تی.اف» باعث می‌شود رژیم در لیست سیاه «اف. ای.تی.اف» قرار بگیرد. وضعیتی که برای رژیم پیامدهای منفی بسیاری دارد آنهم برای رژیمی که با خروج آمریکا از برجام،
اولا با خروج زنجیره‌یی شرکتها از سرزمین اقتصادی‌اش مواجه است و
ثانیا در همین کنفرانس اخیر جی ۷نیز با این واقعیت تلخ روبه‌رو شد که کنفرانس جی ۷هم بر خروج آمریکا از برجام و خواست آن کشور بر اعمال محدودیت بر فعالیت‌های موشکی و منطقه‌یی رژیم صحه گذاشت! و اعمال خفگی بر اقتصاد رژیم را تقویت کرد!
این‌همه مصیبت به‌اضافه یک مشکل شخصی خامنه‌ای!
در کنار تمامی این مصایب و مشکلات رژیم، آخوندها و شخص خامنه‌ای با این مصیبت عظما هم روبه‌رو هستند که پیش‌تر خامنه‌ای گفته بود:
« اگر آمریکا برجام را پاره کند، ما آن را آتش خواهیم زد»! اما اینک مدتهاست که از خروج آمریکا از برجام گذشته ولی کسی آتش زدن برجام از طرف خامنه‌ای را ندیده!
اینک سؤال همه به‌ویژه سؤال نفرات باند خودش(دلواپسان) این است که:
بالاخره موضع خامنه‌ای در برابر برجام چیست؟ مگر قرار نبود آتش بزند؟ چرا نزد؟ برای همین، خامنه‌ای مجبور است بندبازی کند! یعنی به‌گونه‌یی حرکت کند که هم این طرف را خیلی مسأله‌دار نکند و هم بازگشت خفگی اقتصادی را دست‌کم مقداری تخفیف داده یا به تأخیر بیاندازد.
اکنون هم که بررسی لایحه «اف.ای.تی.اف» را ۲ماه عقب انداخته‌اند، در واقع پذیرفته‌اند که در انتهای یک بن‌بست بنشینند و کمی صبر کنند ببینند گردش امور جهان تا چند وقت دیگر آیا تغییری خواهد کرد یا نه؟!
و این، یعنی کج دار و مریز حرکت کردن! یعنی حرکتی از این ستون تا آن ستون به امید فرجی که آیا باشد یا نباشد! که این تاکتیک؟! هم یک حدی دارد. چرا که اختیار شرایط و عوامل خارجی بیرون رژیم در دست آخوندها نیست!
به‌هرحال و به‌رغم تمامی این کارها، از ۴نوامبر تحریمها اجرایی خواهند شد. از هم‌اکنون هم شرکتها در حال خروج از ایران هستند.
وضعیتی که نشان می‌دهد رژیم در چه بن‌بستی قرار دارد و چه تابلوهای محدودی در برابرش باقی مانده است!
از آنجا که نقش و موضع شخص خامنه‌ای در این ماجرا، تعیین‌کننده است، همین یک مورد کافی است تا نشان دهد بن‌بست کل نظام، حاصل بن‌بست خامنه‌ای به‌عنوان نخستین تصمیم‌گیرنده دستگاهی است که تمامی اختیارات مملکت را در اصول ۱۱۰ و... رسماً و قانوناً در کف وی قرار داده، دستی که اینک جدا فلج است!
یک عکس «سه‌رخ» و یک تصویر دیگر از بن‌بست «از یک زاویه دیگر»!
روز یکشنبه عراقچی در جریان بازارگرمی برای تصویب اف.ای.تی.اف گفت:
«اگر به این کنوانسیون‌ها نپیوندیم و وارد مبارزه جدی نشویم و توسط دشمنان‌مان متهم به حمایت از تروریسم شویم، تحریم‌های جدید بر ما وضع می‌شود. در شرایط خطیری که ایران قرار دارد و تحریم‌های آمریکا در حال برگشتن است، به دست خودمان تحریم‌های جدید را وضع نکنیم».
از آن‌طرف نقوی حسینی، سخنگوی کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع گفت:
«چرا داریم خودمون رو در شرایطی قرار می‌دهیم که با اطلاعات شفاف و کامل در اختیار دشمن او بتوانه با ما مقابله بکنه و تمام اقدامات ما رو کنترل بکنه؟».
جام «زهر نقد» با «آرزوی نسیه» شربت «ایجاد محدودیت برای مجاهدین»!
این بن‌بست اینک در اعماق ساختارهای رژیم تا آنجا پیش رفته که از سویی دلواپسان روز یکشنبه در مجلس و در مخالفت با تصویب «اف.ای.تی.اف» طومار پهن کردند! که صدای لاریجانی را هم درآورد!
و از سوی دیگر، به‌اصطلاح اصلاح‌طلبان با بیان این‌که:
«اگر اف.ای.تی.اف را بپذیریم می‌توانیم مجاهدین خلق را در کشورهای دیگر مورد شکایت و پیگیرد قرار دهیم» تلاش کردند دلواپسان را از خر شیطان مخالفت با «اف.ای.تی.اف» پایین بیاورند!
و آنچه که البته و در تحلیل نهایی در این کشاکش رشدیابنده، هر دو باند رژیم را به هم می‌رساند، شخص خامنه‌ای است که خود و سیاستهایش علت بن‌بست هم هست!
خامنه‌ای چکار کند؟
با توضیحات فوق البته وضعیت خامنه‌ای روشن و به اندازه کافی گویاست!
چرا که به هر حال، شرایط به‌گونه‌یی است که رژیم و خامنه‌ای باید در هر حالتی قضیه را سریعاً تعیین‌تکلیف کنند. چون تحولات در بیرون از خودشان به سرعت در حال تعیین‌تکلیف است. به‌هرحال ۴نوامبر یک واقعیت است. هر چه خامنه‌ای این تعیین‌تکلیف را عقب بیاندازد، پیامدهایش برای رژیمش بیشتر است.
و این معضلی است که خود وی نیز آن را به‌خوبی می‌فهمد. اما همزمان آن بن‌بست هم پیوسته در حال عملکرد و تاثیر‌گذاری است.
کیهان یکشنبه در یادداشت روز خودش، با اشاره به دعوای اف.ای.تی.اف و همین بن‌بست خامنه‌ای نوشت:
«در جایی که خامنه‌ای طرح برجام‌های ۲ و ۳ و… را مردود دانسته و در خصوص آنها هشدار داده‌اند در کمال تعجب برجام‌های بین‌المللی زنجیره‌یی دیگری، این بار بدون شماره در قالب کنوانسیون‌ها به امید سراب رفع تحریمها مطرح می‌شود».
این‌که خامنه‌ای از سراب برجام به سوی سراب «اف.ای.تی.اف» می‌رود یا به درون گرداب واقعی تحریمها شیرجه می‌زند، داستانی است که فرجامش نه خیلی دور، بلکه در همین هفته‌ها و ماه‌های آینده بر نمایشگر تلویزیونها و رایانه‌های جهان دیده خواهد شد.
زیرنویس.................................
۱. کنفرانس جی ۷ به نشست وزیران اقتصاد ۷کشور صنعتی هم‌پیمان گفته می‌شود. این نشست نخستین بار در سال ۱۹۷۵ با حضور ۶کشور: آلمان، فرانسه، ایتالیا، ژاپن، بریتانیا و ایالات متحده آمریکا تشکیل گردید و بعدها کانادا نیز به آنها پیوست.
