فروغ ۱۳آبان در سپهر قیام ۱۴۰۱
۱۳ آبان ۱۴۰۱ برای دانش‌آموز ایران، صرفاً یک یادواره یا گرامی‌داشت خاطرهٔ مبارزات نسل‌های پیشین خود نیست. دانش‌آموز ایران، آنچه را از پیشتازیِ دانش‌آموزان سال۱۳۵۷ به ارث برده است، در ۱۳آبان امسال به بطن و متن یک جنبش بزرگ آزادیخواهی آورده و بالغ نموده است.
دانش‌آموز ۱۴۰۱ که رژیم ملایان قصد ربودن روز گرامی‌داشتش و وصل نمودن آن به فرهنگ مبتذل حاکمیت‌اش را دارد، خود به میدان هماوردی انقلاب برای سرنگونی نظام ملایان آمده است. هماوردی و ستیز با نظامی که در چهار دههٔ گذشته، هدفش از گرامی‌داشت روز ۱۳آبان، تحکیم قدرت مذهبی و حکومتی‌اش بوده است و بس.
جان شیفتهٔ آزادی
اکنون سلسلهٔ دانش‌آموز و دانشجوی ایران که چهار دهه، چارطاق پنجره‌اش را رو به آرزومندی، گشوده نگه داشت و مرعوب فصول چراغ‌مردگی نشد، برای جمهوری اسلامی، کابوس نفی و سرنگونی شده است. اکنون با پیشرفت و گسترده شدن قیام سراسری، دانش‌آموز ایران تبلوری از آزادیخواهی و دادستاندن از حاکمیت ولایت فقیه است. اکنون دانش‌آموزان ایران در خط مقدم نبرد با دیکتاتوری ولایی، فراخوان به شورش، خیزش، قیام و انقلاب میدهند و جان شیفتهٔ آزادی و جوان خود را به لاله‌موج محبوبش پیوند میدهند؟
به‌راستی این جان شیفته، چه شناسنامه و تباری دارد؟
۱۳ آبان؛ گشایش‌گر روشنگری علیه استبداد
علت واقعیِ بزرگداشت روز ۱۳آبان، عطف به یک واقعهٔ مهم سیاسی و اجتماعی در سال۱۳۵۷ است که نقش و اهمیت دانش‌آموزان را در ساختار فرهنگ یک کشور نشان می‌دهد. در ۱۳آبان ۱۳۵۷ نسل دانش‌آموز با نثار گل‌برگ‌های باطراوت مشتاق زندگی در مصاف با دیکتاتوری شاه، هم گشایش‌گر روشنگری علیه استبداد شد و هم شاه را وادار به اعتراف نمود که «صدای انقلاب مردم را بشنود». این نقش اثرگذار و اهمیت آن را این روزها و هفته‌ها نیز در جریان قیام سراسری، بیشتر می‌بینیم و می‌شناسیم.
شناسنامه و تبار دانش‌آموز بالندهٔ ایران
دانش‌آموز امروز که شیفتهٔ آزادی‌ست، شناسنامه و تبار خود را از چهار دهه پیش به‌ارث برده است. از یک سال ویژه با آثاری تکثیر شده در چهار دههٔ متوالی.
سال ۱۳۵۸ را باید به چند دلیل، یکی از سال‌های خاص تاریخ معاصر ایران دانست. سالی که آثار تاریخیِ آن در همین قیام جاری در آبان ۱۴۰۱ مشاهده می‌شود:
ـ در سال۱۳۵۸ با وجود خیز برداشتن خمینی برای انحصارطلبی مذهبی و تمامیت‌خواهی سیاسی، هنوز سایه و پرتو خواسته‌های مردم که در قیام بهمن به‌خاطر آنها برخاسته بودند، بر سر جامعه و زندگی و آینده مردم، امید و آرزو می‌افکند.
ـ آزادی اندیشه و بیان و قلم، مشخصه‌های بارز این سال بودند.
ـ بسیاری گروه‌های سیاسی و فرهنگی شکل گرفته بودند که حضور و فعالیت‌شان را باید از مبانیِ ترویج آگاهی پیرامون آزادی و ضد آزادی و ارتجاع دانست.
ـ در تاریخ ایران، بالاترین سرانهٔ مطالعه و رقم فروش کتاب و مجله و روزنامه وجود داشت. بنا بر گزارش روزنامهٔ لوموند فرانسه در پاییز سال۱۳۵۸، ایران باسوادترین نسل جوان خود را نسبت به ۱۰۰سال گذشته‌اش داشت.
هدف از قلب مفهوم یادوارهٔ ۱۳آبان
بر چنین بستری از رشد نسل بالندهٔ دانش‌آموز بود که ارتجاع آخوندی، خیز تسخیر مدارس را با تحمیل حوزه‌های علمیه بر آنها برداشت. و این، کاشتن باد در مزرعهٔ علم و فرهنگ بود که هم‌اکنون جمهوری اسلامی دارد توفان آن را در قیام آبان ۱۴۰۱ درو می‌کند.
قلب مفهوم یادوارهٔ ۱۳آبان، از تحمیل ساختار حوزه‌های علمیه به مدارس و دانشگاهها شروع شد. اولین نشانهٔ این هدف ارتجاعی و سرکوب‌گرانه، روز ۱۳آبان ۵۸ با اشغال سفارت آمریکا بروز کرد. این کار که زرورق دجالگرانه‌اش مبارزه با آمریکا بود؛ ماهیت و واقعیتش بلافاصله در دو هدف عیان شد: ساقط کردن دولت مهندس بازرگان و تک‌پایه کردن حاکمیت/ حذف سازمان مجاهدین خلق و سایر جریانهای و گروه‌های مستقل از حکومت.
دانش‌آموز بالندهٔ ایران، محصول یک فرآیند تاریخی
در بطن همین میدان‌داری همه‌جانبه، به‌طور اتودینامیک، فرهنگ ضدارتجاع و ضد حوزه‌های علمیه آخوندی در مدارس ایران پا گرفت و سال به سال قوی‌تر شد. رشد شتابان مخالفت و درافتادن با فرهنگ مبتذل ارتجاع آخوندی در مدارس، نسل به نسل ادامه یافت و در نسل‌های جدید، بیش‌از‌پیش تشدید شد.
دههٔ ۸۰ با کوله‌بار سنگینی از دهه‌های اعدام هزاران دانش‌آموز آمد. آن ستارگان سپیده‌گشا، بدل به خونی جاری در رگ‌های دانش‌آموزان و جامعهٔ ایران گشتند. از آن پس بود که حاکمیت ولایت فقیه باید توفان آنچه را که در دههٔ ۶۰ و ۷۰ کاشته بود، درو می‌کرد. مدرسه و دانش‌آموز ایران، محصول همین فرآیند تاریخی شد.
دانش‌آموز ایران با پای نهادن به دههٔ ۹۰، تمام تمهیدات وزارت آموزش و پرورش، انجمنهای اسلامی، دوایر عقیدتی، بسیج دانش‌آموزی را برای تن‌دادن به ایدئولوژی و سیاست و راه‌کارهای قرون وسطایی، درهم ریخت. دانش‌آموز پای نهاده به دههٔ ۹۰، با قیام ایران پیوند خورد. او بخشی از قیام‌آفرینان دی ۹۶ بود.
اکنون مدرسهٔ قیام، دانش‌آموز شورشی
اکنون سرنوشت دانش‌آموزان ایران با سرنوشت معلمانشان و تمام مردم ایران گره خورده است. اکنون دردهای مشترک، از دههٔ ۶۰ تا دههٔ ۹۰ حافظهٔ تمامیت ایران را به هم پیوند داده و در قیام بزرگ و سراسریِ مهر و آبان ۱۴۰۱ متجلی نموده است. دانش‌آموز ایران با حضور فعال، خلاق و پرانگیزه در این قیام، بخشی از تجلیِ پیکرهٔ ملی و انسانیِ این قیام سرنوشت‌ساز می‌باشد.
شکست تاریخیِ «پاییز پدرسالار» ولایت
جمهوری اسلامی تمام تقلا و تلاش دجال‌گرانه، مذهبی، جنگ‌طلبانه و تمهیدات ضدفرهنگی را به‌خدمت گرفت تا حتی با گنجاندن تصاویر اعدام در کتاب دانش‌آموز ایران، نسلی گیاهی‌زیست و مطیع را تحویل حوزه‌های جهل و خرافات دهد؛ اما هرگز نتوانست فرهنگ بالندگی و رهایی‌جوی را از ضمیر و ذهن دانش‌آموز ایران بگسلد. چنین است راز شکست تاریخیِ «پاییز پدرسالار» ولایت از نسل آرمان‌خواه آزادی و برابری که با مادران، پدران، خواهران و برادرانش در کاروان قیام مهر و آبان ۱۴۰۱، رزم مشترک را برای اخراج اشغالگران ولایی از مرز پرگهر همراه شده است.
