در تاریخ ۲۵ تیرماه ۱۴۰۴ (۱۶ ژوئیه ۲۰۲۵)، پارلمان انگلستان میزبان کنفرانسی مهم با عنوان «راه‌حل سوم: تغییر توسط مردم و مقاومت ایران» بود. این کنفرانس که به ریاست بارونس اولون و با حضور نمایندگان مجلس عوام و اعیان از احزاب مختلف برگزار شد، «راه سوم» را به‌عنوان تنها برون‌رفت از شرایط کنونی برجسته ساخت.
این راه‌حل، هم مداخله نظامی و هم مماشات با رژیم حاکم را رد می‌کند و در عوض، بر تغییر رژیم به دست مردم ایران و مقاومت سازمان‌یافته آنها انگشت می‌گذارد.
زمینه سیاسی و ضرورت راه‌حل سوم
فاشیسم به انتهای خط رسیده دینی اکنون با چالشهای بی‌سابقه داخلی و بین‌المللی روبه‌رو است. شگردهای فعلی آن، از جمله افزایش اعدامها و تصویب قانون سرکوبگرانه جدید برای سرکوب اعتراضات، نشان‌دهنده ترس آن از جامعه‌یی خشمگین و آماده قیام است.
اقدامات اخیر رژیم، مانند تصویب یک قانون سرکوبگرانه در مجلس ارتجاع و صدور حکم اعدام برای سه زندانی سیاسی در ۲۱ تیرماه ۱۴۰۴ به اتهام عضویت در سازمان مجاهدین خلق ایران بهترین گواه احساس خطر آن از جایگزین دموکراتیک است. این اقدامات در عین‌حال یک تلاش مذبوحانه برای مقابله با جوانان معترض و شورشی و سد بستن در برابر قیامهای در تقدیر است.
در چنین شرایطی پشتیبانی بین‌المللی از راه سوم از اهمیتی مضاعف برخوردار است.
پیام مریم رجوی به کنفرانس پارلمان انگلستان
خانم مریم رجوی در پیامی به این کنفرانس که توسط بارونس اولون قرائت شد، بر اهمیت این راه‌حل تأکید کرد: «جنگ ۱۲روزه با همه ابعادی که داشت، حقیقت بزرگی را اثبات کرد. راه‌حل مسأله ایران نه مماشات با رژیم و نه جنگ خارجی است، بلکه راه‌حل سوم است که مقاومت ایران سال‌ها پرچم آن را برافراشته: تغییر رژیم به دست مردم و مقاومت سازمان‌یافته آنها». خانم رجوی هم‌چنین خواستار اقداماتی مشخص از جمله به‌رسمیت شناختن مبارزه مردم ایران و کانون‌های شورشی، فعال‌سازی بند ماشه در قطعنامه ۲۲۳۱ شورای امنیت، و مشروط کردن روابط بین‌المللی با رژیم به توقف اعدامها شد.
محورهای کلیدی کنفرانس
سخنرانان کنفرانس از جنبه‌های مختلف بر ضرورت و حقانیت راه‌حل سوم تأکید کردند. بارونس اولون در سخنان افتتاحیه خود اظهار داشت: «برای مدت طولانی، سیاست غرب میان دو رویکرد مداخله نظامی و مماشات گرفتار بود. اما جنبش مقاومت ایران به رهبری شورای ملی مقاومت و خانم مریم رجوی، گزینه سومی را ارائه می‌دهد؛ گزینه‌یی اصولی: تغییر رژیم به‌دست مردم و مقاومت آنها». این چارچوب‌بندی، راه سوم را به‌عنوان پاسخی به نیازهای فوری سیاسی ایران معرفی کرد.
بارونس ورما، از حزب محافظه‌کار، با قاطعیت اعلام کرد: «پیام ما روشن است: جنگ را رد می‌کنیم، مماشات را رد می‌کنیم و از راه‌حل سوم خانم رجوی حمایت می‌کنیم». او در بخشی دیگر از سخنان خود با بی‌اعتبار اعلام کردن کارزارهای دروغ‌پراکنی برای سردرگم‌کردن افکار عمومی و تضعیف اپوزیسیون مشروع گفت:
«آنچه رضا پهلوی درباره برقراری ارتباطات مخفیانه با سپاه برای تشویق به جدایی مطرح کرده، موجب نگرانی جدی است و باید مورد نظارت دقیق‌تر واقع شود».
وی خطرات هماهنگی با سپاه پاسداران اشاره کرد و افزود: «هر گونه هماهنگی با سپاه نه‌تنها از نظر سیاسی ورشکسته است، بلکه بی‌نهایت غیرمسئولانه و توهین به قربانیان آن است».
خانم دولت نوروزی، نماینده شورای ملی مقاومت در انگلستان، نیز تأکید کرد: «وقایع اخیر یک بار دیگر نشان داد که تنها راه‌حل برای بحران ایران، تغییر رژیم به دست مردم و مقاومت ایران است». او به احکام اخیر اعدام به اتهام عضویت در مجاهدین اشاره کرد و آن را نشانه‌ای از وحشت رژیم از بدیل دموکراتیک دانست.
لرد سینگ با اشاره به وضعیت وخیم حقوق‌بشر در ایران گفت: «حدود ۶۰ زندانی سیاسی در ایران با خطر اعدام مواجه هستند، بسیاری تنها به‌دلیل عضویت در سازمان مجاهدین خلق که نیروی پیشرو در جنبش دموکراسی‌خواهی ایران است». او رژیم را به‌دلیل ترس عمیق از اراده دموکراتیک مردم ایران مورد انتقاد قرار داد.
سر دزموند سوئین، نماینده حزب کارگر، با اشاره به شکنندگی رژیم اظهار داشت: «رژیم در حال فروپاشی است و اکنون زمانی است که نمایندگان پارلمان باید از این جنبش حمایت کنند. این یک فرصت تاریخی است».
جیم شنون، از حزب اتحاد دموکراتیک ایرلند، نیز حمایت قاطع خود را از برنامه ۱۰ماده‌ای رجوی اعلام کرد و گفت: «برخورد رژیم شباهت‌های نگران‌کننده‌ای با مقطع قبل از قتل‌عام ۳۰هزار زندانی سیاسی در سال ۱۹۸۸ دارد. ما نمی‌توانیم این هشدارها را نادیده بگیریم». او خواستار قرار گرفتن سپاه پاسداران در لیست سازمانهای تروریستی شد.
استرون استیونسون، نماینده پیشین پارلمان اروپا، با انتقاد از ایده بازگشت به نظام سلطنتی گفت: «فراخوانهای رضا پهلوی برای قیام علیه رژیم نتیجه معکوس داشته است. مردم ایران هم رژیم فعلی و هم نظام سلطنتی گذشته را رد می‌کنند». او بر نقش شورای ملی مقاومت به‌عنوان بدیل دموکراتیک تأکید کرد.
اهمیت سیاسی و بین‌المللی کنفرانس
کنفرانس پارلمان انگلستان نشان‌دهنده تغییر پارادایم در افکار عمومی و شخصیت‌های بین‌المللی نسبت به ایران است. حمایت گسترده نمایندگان از راه سوم و برنامه ۱۰ماده‌ای که بر جدایی دین و دولت، برابری جنسیتی، لغو اعدام، و خودمختاری ملیتها تأکید دارد، نشانه‌ای از به‌رسمیت شناختن مقاومت ایران به‌عنوان نیرویی مشروع و کارآمد است. این حمایت در زمانی مطرح می‌شود که رژیم ایران به‌دلیل سرکوب داخلی و ماجراجویی‌های منطقه‌یی در ضعیف‌ترین موقعیت خود قرار دارد. همان‌طور که لرد بلینگهام اظهار داشت: «آنچه از خانم رجوی دیدیم، نشان‌دهنده میزان بالایی از رهبری سیاسی و قضاوت خردمندانه بود. او خواستار یک مسیر دموکراتیک برای آینده ایران است».
این کنفرانس هم‌چنین هشداری به جامعه بین‌المللی بود که سیاست مماشات دیگر قابل دفاع نیست. لرد ویتی تأکید کرد: «کاملاً مشخص است که سیاست مماشات نتیجه نداده و بمبهای آمریکا و اسراییل نیز کارساز نیستند. باید از اپوزیسیون دموکراتیک حمایت کنیم».
فراخوانی برای اقدام بین‌المللی
کنفرانس «راه‌حل سوم» در پارلمان انگلستان به‌عنوان فراخوانی برای اقدام بین‌المللی برجسته شد. با توجه به شکنندگی رژیم و افزایش فشارهای داخلی و خارجی، حمایت از مقاومت ایران و برنامه دموکراتیک آن بیش از پیش ضروری است. آنچه این کنفرانس برجسته کرد این است که راه‌حل سوم نه‌تنها یک ایده، بلکه یک ضرورت استراتژیک برای تضمین صلح و دموکراسی در ایران و منطقه است.
