«ایستادن زیاد کمردرد و پادرد می‌آورد»! این مضمون حرف روحانی بود که روز ۴شهریور ۹۸ در ریشخند به خط پاسداران و تبلیغات مقاومتی باند خامنه‌ای اعلام شد. حرفی که به نشانه‌ای در جهت آمادگی رژیم برای مذاکره با آمریکا تعبیر شد.
کمی بعد پیامدهای آن موضع‌گیری به‌صورت موجی از بحران به درون رژیم ریخت. یکی از امواج این بحران این بود که مگر خامنه‌ای نگفته مذاکره سم مهلک است؟ و مگر خود روحانی مدتی قبل خطاب به آمریکا نگفته بود کشورها مگر دیوانه‌اند با شما مذاکره کنند؟ دامنهٔ این سؤالها تا یافتن نقش شخص خامنه‌ای در جریان این مذاکره‌جویی گسترش یافت و به یکی از موضوعات مطرح در واکنش‌های مقامات و مهره‌های هر دو باند حاکم تبدیل شد. از آن نقطه به بعد همه به‌دنبال خامنه‌ای هستند. گوئیا که ولی‌فقیه ارتجاع باز در یک نقطه سرفصلی دیگر برای نظامش گم شده و امور در تعادل ناشی از دعواهای جناحی پیش می‌رود! نگاهی به واکنش‌های ناظر به این موضع و کنکاشی در وضعیت متناقض و به‌شدت بحرانی رژیم، بن‌بست نظام را بیش‌از‌پیش عیان می‌کند.
آشفتگی در مجلس ارتجاع
مجلس ارتجاع یکی از کانون‌های بروز تناقض درونی رژیم بود که چرا روحانی به‌رغم منع مذاکره از سوی خامنه‌ای، برای مذاکره اعلام آمادگی کرده است؟
روز ۵شهریور عضو هیأت‌رئیسه مجلس این متن را در جلسه علنی قرائت کرد: «تذکر آقایان سید محمد‌جواد ابطحی، احد آزادیخواه، احمد امیرآبادی فراهانی، محمدمهدی زاهدی به همراه ۸۰نفر از همکاران... به رئیس‌جمهور محترم علت اتخاذ مواضع خلاف مواضع رهبری از سوی حضرتعالی چیست چرا درصدد ملاقات و مذاکره با فردی هستید که خودتان وی را دیوانه خواندید و مقام معظم رهبری هم فرمودند که با این دولت آمریکا به‌هیچ‌وجه مذاکره نمی‌کنیم و این سمّ مهلک است»؟
در ادامه این متن از همان تریبون قرائت شد: «تذکر آقای زاهدی به رئیس‌جمهور محترم و به‌همراه ۱۶نفر از نمایندگان دیگر: زمزمه‌هایی از درون دولت می‌رسد که امکان دارد جنابعالی با ترامپ بی‌خرد در سفر به نیویورک وجود دارد(؟!) این صحبت‌ها علیه دست‌آوردهای ملت ایران و مقاومت آنها در منطقه هست می‌طلبد که سریعاً موضع‌گیری نمایید و این موضوع را تکذیب نمایید مگر با آدم دیوانه‌ای به‌تعبیر جنابعالی مذاکره معنا دارد»؟
آخوند پژمانفر نیز یک تذکر آیین‌نامه‌ای به این شرح قرائت کرد: «تذکری که بنده دارم ماده ۷۶ ماده ۲۰۶، ۲۱۱ و ۲۱۲ هستش امروز یک بازی سیاسی بعد از مردن برجام توسط یک جریانی ایجاد شده که خسارات فراوانی را به کشور وارد بکند و آن هم مسأله مذاکره با آمریکا هست اونهم با یک دولت بدعهد و بی‌عقل و بی‌منطقی که رهبر بزرگوار انقلاب فرموده‌اند هیچ ایرانی غیرتمندی و باشعوری با دولت کنونی آمریکا مذاکره نمی‌کند، مذاکره با آنها یک سم مهلک است. آقای روحانی نه ملت ما نه مجلس ما نه رهبری و بزرگان ما نه خانواده‌های شهدا به شما اجازه نمی‌دهند تو این بازی جدید را شروع کنی بعد از ۴۰سال تجربه تلخ خیانت و جنایت از طرف آمریکا که خود شما در همین صحن علنی مجلس گفتید مذاکره با آمریکا دیوانگی هستش به چه دلیل می‌گویید ما می‌خواهیم دوباره بحث را صحبت بکنیم این حرفها چیه»؟
خروج از خط؟!
برخی مهره‌های باند خامنه‌ای همچنین ادعا کردند که گویا روحانی در موضوع مذاکره، از خط ولی‌فقیه خارج شده است.
- سید هادی سید افقهی، مهرهٔ باند خامنه‌ای، روز ۵شهریور گفت: «مقام رهبری اصل مذاکره با آمریکا را سم می‌دانند و مذاکره با این دولت آمریکا را نیز سم مضاعف اعلام کردند. بنابراین این موضوع را می‌توان حکم از سوی ایشان دانست. آیا در مقابل این حکم آن هم درباره چنین مسأله خطرناکی(مذاکره با آمریکا) حق اجتهاد وجود دارد»؟
قابل‌توجه این‌که تمام مهره‌های باند خامنه‌ای عمل روحانی را صرفاً نه به‌علت نقض حرف ولی‌فقیه ارتجاع، بلکه به‌دلیل چشم‌انداز تیرهٔ مذاکرات رد می‌کنند. سید افقهی در ادامه حرفهایش تأکید می‌کند: «هیچ تضمینی برای برجام جدید وجود ندارد. آقای روحانی به دور از واقعیت و با محاسبات غلط دوباره قصد دارد به‌پای مذاکره با دیگران برود».
- پاسدار حسین شریعتمداری هم در مقاله ۱۰۴۲کلمه‌ای خود، یک کلمه هم به نقض فرمان خامنه‌ای در مذاکره‌جویی اشاره نکرده و تنها روی چشم‌انداز تیرهٔ دستاورد نظام از مذاکره انگشت گذاشته و ضمن خاطرنشان کردن این‌که «ترامپ و اوباما دو لبهٔ یک قیچی‌اند» نوشته است: «مذاکره شما در صورت انجام، از یک‌سو خسارت و فاجعه دیگری نظیر برجام را به (نظام) تحمیل می‌کند و از سوی دیگر بی‌آن‌که بخواهید غیر از هدیه به ترامپ در انتخابات پیش‌روی آمریکا، نتیجه دیگری نخواهد داشت».
سایه خامنه‌ای پشت مذاکره‌جویی روحانی
از سوی دیگر باندهای هم‌سو با روحانی یک‌صدا سایهٔ خامنه‌ای پشت حرفهای روحانی را نشان داده‌اند و بر این‌که امور تحت نظر و با اطلاع او پیش می‌رود تأکید کرده‌اند:
- طیبه سیاووشی روز ۵شهریور در مجلس ارتجاع گفت: «بدیهی است مذاکرات بر مبنای منافع ملی و با تأیید مقامات عالیه نظام انجام شده است بنابراین دوستان در داخل کشور هنگام اظهارنظر به این موارد توجه نمایند که جهت حفظ انسجام ملی و انعکاس در صحنه بین‌المللی ضروریست».
- مصطفی کواکبیان، دیگر نماینده ارتجاع، در مجلس آخوندی نیز در همان روز گفت:
«برخی از همکاران طوری وانمود می‌کنند که گویا آقای روحانی رئیس‌جمهور محترم قرار است همین فردا با ترامپ ملاقات و مذاکره بکند در حالی که واقعیت این نیست... ضمن این‌که آقای روحانی کاملاً در جهت اطاعت از فرامین رهبری حرکت می‌کند و اگر قرار است یک مذاکره‌ای صورت بگیرد، حتماً قبل از آن در سطوح عالی در شورای عالی امنیت ملی با هماهنگی رهبری این موضوع انجام می‌شود... لذا دوستانی که تذکر می‌دهند و علیه رئیس‌جمهور می‌خواهند در هفته دولت به‌جای تقدیر و خداقوت گفتن تضعیف بکنند، من به آنها می‌گویم یک مقداری صبوری پیشه کنند و حتماً در سطوح بالا این بحث، بحث ساده‌ای نیست که ما فکر بکنیم که اگر فریاد بکشیم انجام نمی‌شود و یا سکوت کنیم، انجام می‌شود. تدبیرهایی که مصالح مملکت اقتضاء کند حتماً انجام می‌شود».
- از سوی دیگر علی بیگدلی، کارشناس حکومتی، از تدبیری که این عضو مجلس ارتجاع به‌صورت سربسته به آن اشاره کرد در روز ۵شهریور پرده برداشت و صراحتاً بر نقش خامنه‌ای در مسیر مذاکره‌جویی روحانی تأکید کرد و گفت: «صحبت‌های روحانی نشان می‌دهد که نظام صبر مقاومتی‌اش رو به‌پایان است؛ چرا که شرایط برای مردم بسیار سخت شده و دیگر نمی‌توان به این وضعیت ادامه داد». وی با اشاره به انفجار قریب‌الوقوع اجتماعی افزوده است: «مسئولان کشور می‌دانند که با فرارسیدن ماه مهر و پایان تعطیلات تابستانی به‌دلیل بالا رفتن هزینه‌های مردم، ممکن است نارضایتی‌های اجتماعی رو به‌فزونی گذارد و در قالب اعتراضات اجتماعی خود را نمایان کند. ابزار و اختیاراتی که هم‌اکنون در اختیار دولت است، توانایی پاسخگویی به مطالبات مردم را ندارند، در نتیجه برای حل مشکلات کشور نیاز به تعامل در زمینه توافق هسته‌ای است. از این‌رو به‌نظر می‌رسد دولت رایزنی‌هایی را هم با مقام رهبری داشته و تلاش می‌کند از حوادث احتمالی آینده در ایران جلوگیری کند».
به این ترتیب جای خامنه‌ای به‌رغم سکوت مقطعی‌اش، در نقطهٔ بین «پایان صبر مقاومتی» و وحشت از «اعتراضات اجتماعی» بارز می‌شود. همان نقطه‌ای که خودش منکر شده و گفت: «بن‌بست نداریم» اما در واقع کل نظام در انتهای یک بن‌بست در همدیگر می‌لولند.
