سفر پیش‌بینی نشدهٔ «کورنل فروتا»، مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران و مذاکرات او با سردمداران رژیم و به‌خصوص اظهارات او پس از بازگشت از این سفر، موضوعات بسیار حساسی را در رابطه با پرونده هسته‌ای و پروژهٔ مخفی رژیم دوباره مطرح کرده است.
سفر فروتا به تهران چه نتایجی داشت؟
اهمیت اظهارات او و بیانیه‌ای که آژانس در این مورد صادر کرده در چیست؟
آیا این وضعیت جدید می‌تواند به بازشدن دوبارهٔ پرونده PMD که مختومه اعلام شده بود، منجر گردد؟
اظهارات مدیرکل موقت آژانس از یک‌طرف ناراحتی و نگرانی زیاد رژیم را در پی داشت و از طرف دیگر در مجامع سیاسی هم سفر او حساس و با اهمیت تلقی شد به‌ویژه نکاتی که فروتا مطرح کرد و بیانیه‌ای که آژانس منتشر نمود.
چه نکته‌ای در اظهارات او بود که واکنش‌های بین‌المللی را به‌دنبال داشت؟
نگاهی به سفر فروتا
سفر اخیر مدیرکل موقت آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تهران پس از انتشار گزارش‌هایی بود مبنی بر این‌که بازرسان آژانس آثاری از اورانیوم در بعضی سایتهای مخفی رژیم پیدا کرده بودند و به‌نظر می‌رسد که این سفر و مذاکراتی که او با صالحی و ظریف داشت، به همین موضوع برمی‌گردد. البته خود فروتا دربارهٔ علت سفرش سکوت کرده و در نشست خبری هنگامی‌که یکی از خبرنگاران در بارهٔ علت سفر سؤال کرد، او از جواب طفره رفت و سکوت کرد. همین سکوت خودش معنی‌دار است، اگر سفر او و مذاکراتش یک امر عادی و نوبه‌ای بود، دلیلی نداشت سکوت کند و علت را خیلی عادی بیان می‌کرد.
در همین رابطه پیگیری سفر فروتا توسط مقامات آمریکایی درباره فعالیت‌های هسته‌ای رژیم نیز قابل‌توجه است. البته فروتا هنوز گزارش خود را به شورای حکام آژانس ارائه نداده، اما او در بیانیه‌ای گفت که آژانس به راستی‌آزمایی عدم‌انحراف از مواد اتمی اعلام‌شده توسط رژیم ایران تحت توافقنامه پادمان ادامه می‌دهد. ارزیابی‌ها در رابطه عدم وجود مواد هسته‌ای و فعالیت‌های هسته‌ای اعلام نشده در ایران ادامه دارد.
فروتا در ادامهٔ این بیانیه که روز ۹سپتامبر در سایت آژانس منعکس شده، تصریح کرد که در خلال مذاکراتش در تهران بر اجرای توافقنامه پادمان و پروتکل الحاقی و بر اهمیت همکاری کامل و به‌موقع رژیم تأکید کرده است.
و این یعنی مطرح شدن دوبارهٔ پرونده PMD.
فروتا تصریح کرده است که تلاش بازرسان آژانس بر مشخص کردن عدم وجود مواد پنهان اتمی در ایران متمرکز است و این جستجو و بررسی هم‌چنان ادامه دارد. او تصریح کرد، بررسی برنامه اتمی ایران به‌پایان نرسیده و مشخص هم نیست چقدر به‌طول می‌انجامد.
پرونده PMD
PMD یعنی «ابعاد احتمالی نظامی برنامه هسته‌ای رژیم ایران». این موضوع یک تاریخچه دارد که برای فهم اهمیت موضوع اشارهٔ کوتاهی به این تاریخچه لازم است.
بعد از سرکشیدن زهر آتش‌بس توسط خمینی، شورای عالی امنیت رژیم به این نتیجه رسید که برای بقای نظام نیاز به سلاح هسته‌ای دارند.
این پروژه به سپاه پاسداران سپرده شد و در پی آن به‌دنبال دانشمندان هسته‌ای کشورهای دیگر رفتند. از جمله عبدالقادرخان از پاکستان و همچنین دانشمندان جمهوری‌های شوروی که آن هنگام تازه فروپاشیده بود.
اما بعد از اشغال عراق و افغانستان، رژیم به این نتیجه رسید که اکنون آمریکا کنار ماست و به این پروژه سرعت داد.
شورای ملی مقاومت در یک افشاگری روز ۱۹اسفند ۸۲ گفت: «در بهمن‌ماه(فوریه ۲۰۰۴) به‌دنبال افشای برخی از فعالیت‌های اتمی رژیم آخوندی، شورای عالی امنیت رژیم در جلسه محرمانه‌ای به‌ریاست خامنه‌ای گفت: به‌زودی جهان به ۲قطب تقسیم خواهد شد... کشورهای عضو باشگاه اتمی و کشورهای غیرعضو... در کمتر از ۱۰سال دایرهٔ این باشگاه جهانی بسته خواهد شد. بنابراین جمهوری اسلامی باید هر چه سریع‌تر خود را به این باشگاه جهانی تحمیل کند».
مقاومت ایران از سال‌ها پیش دست به افشاگری همین پروژه بمب‌سازی رژیم زده بود، اما به‌طور مشخص در اوت ۲۰۰۲ سایتهای نطنز و اراک را افشا کرد. از آن هنگام جهان به‌یکباره نسبت به خطر بمب‌سازی اتمی رژیم هوشیار شد و این موضوع به بحرانی بین رژیم و جامعه جهانی تبدیل شد.
سپس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی هم وارد شد.
یکی از موضوعات مطرح‌شده، بحث PMD بود. یعنی ابعاد نظامی پروژه هسته‌ای رژیم. یعنی همان بمب‌سازی.
حرف آژانس این بود که رژیم باید اجازه بدهد از سایتهای افشا‌شده‌اش(توسط مقاومت ایران) بازدید به‌عمل آید. برای نمونه سایت شیان لویزان. اما رژیم اجازه چنین بازدیدی نداد و بعد عکسهای ماهواره‌ای نشان داد که تمام خاک سطح پارچین را رژیم عوض کرده است!
بنابراین موضوع برنامه هسته‌ای رژیم و ابعاد نظامی آن تبدیل به یک بحران بسیار جدی شد.
اما یکباره این موضوع، یعنی PMD فروکش کرد. چه اتفاقی افتاد؟
علت ورود برجام بود! یعنی سیاست مماشات وارد این معادله شد.
آن ایام به‌علت این‌که دولت اوباما راه برون‌رفت آمریکا از مشکلاتش در خاورمیانه، مانند عراق و افغانستان را در کنارآمدن با رژیم می‌دید، می‌خواست هرطور شده برجام را امضا کند.
یکی از مهمترین موانع پیش روی برجام همین موضوع PMD بود که تعیین‌تکلیف نشده بود.
PMD یک موضوع فنی بود. اما در نهایت به‌صورت سیاسی وارد شدند و روی آن سرپوش گذاشتند.
شورای حکام آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، روز سه‌شنبه ۲۴آذر ۹۴ به‌اتفاق آراء پیش‌نویس قطعنامه‌ای که آلمان ارائه کرده بود، یعنی قطعنامه پیشنهادی گروه ۱+۵ درباره پرونده «ابعاد نظامی احتمالی» برنامه هسته‌ای را تصویب کرد.
آن قطعنامه، پرونده PMD را مختومه اعلام می‌کرد و آژانس را موظف می‌ساخت دیگر PMD را دنبال نکند و به‌جای آن حسن اجرای برجام را دنبال کند.
همان موقع مقامات و رسانه‌های رژیم تأکید کردند که مماشات غرب باعث مختومه شدن PMD شد.
سایت حکومتی مشرق روز ۲۵آذر ۹۴ نوشت: «بسته شدن پرونده پی.ام.دی، غلبهٔ اراده سیاسی بر مسائل فنی».
احتمال تکرار سیاست پیشین؟
سؤالی که اکنون می‌توان در نظر گرفت این است که آیا همان سیاست مماشات که آن روز بر روی نقض‌های رژیم چشم بست و پرونده PMD را بست امروز هم از طریق جریان مماشاتگر در اروپا نمی‌تواند دوباره تکرار شده و رژیم را از مخمصه خارج کند؟
در این مورد می‌توان گفت اکنون دیگر سیاست مماشات حاکم نیست و به‌جای آن سیاست قاطعیت حاکم است.
علاوه بر این واقعیت، باید یادآوری کرد که غربی‌ها همان موقع هم پرونده PMD را در واقع مختومه نکردند. بلکه روی آن سرپوش گذاشتند. زیرا موضوع تسلیحات اتمی بود که بسیار جدی است.
به این صورت که آمانو در همان گزارش که PMD را از برنامه آژانس خارج کرد، گفت: «هنوز نقاط خاکستری در پرونده ایران وجود دارد... در مورد موشک‌ها اطلاعات کافی نداریم و در مورد پارچین توضیحاتِ داده شده با تحلیل‌های ما هم‌خوانی ندارد».(آذر ۹۴)
هنری انشر، نماینده آمریکا در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، سال ۹۴ هم گفت: «هر چند پرونده ایران مختومه شد اما باید بدانیم که آژانس درباره هر نگرانی دوباره‌ای امکان تحقیق دارد».
هدف هم این بود که اهرمی علیه رژیم در دست داشته باشند.
رسانه‌های رژیم هم این موضوع را دریافتند.
مشرق ۲۵آذر ۹۴ نوشت: «آژانس... نقطه ابهامی در گذشته برنامه هسته‌ای کشورمان باقی گذاشته است. نقطه‌ای که می‌تواند با کج‌روی آژانس در آینده دردسرساز شود. چرا که پرونده پی‌ام‌دی با یک تصمیم سیاسی بعد از گزارش ارزیابی آژانس با ضعف‌هایی که داشت بسته شد...».
در نتیجه اکنون با سوختن سیاست مماشات -بعد از این‌که رژیم به تنش‌های تروریستی و دخالت منطقه‌ای ادامه داده- در شرایطی که آمریکا سیاست فشار حداکثری را در پیش گرفته، می‌توان گفت حرف اخیر فروتا زمینه‌ساز بازشدن دوباره پرونده PMD است. موضوعی که برای رژیم بسیار خطرناک است.
