۳روز پس از اعلام موجودیت سازوکار اروپایی برای مبادلات مالی با رژیم، این سازوکار به یک موضوع جدید جنگ باندی درون رژیم و به کابوس جدیدی برای نظام تبدیل شده است.
باند روحانی
باند روحانی و دست‌اندرکاران وزارت‌خارجه و مذاکرات برجام به‌خصوص به ملاحظهٔ باند رقیب و سرکوفت‌هایش از آن استقبال کرده‌اند. مثلاً صالحی آن را امیدوارکننده توصیف کرد یا لاریجانی می‌گوید این محک سنجش اروپاست که معنی‌اش این است که باید صبر کنیم و ببینیم چه می‌شود. هنور زود است که درباره آن قضاوت کنیم، اما همین باند هم کتمان نمی‌کند که این سازوکار چیزی نیست که آنها انتظار داشتند و می‌خواستند.
باند خامنه‌ای
متقابلاً باند خامنه‌ای یک‌سره اینس‌تکس را رد می‌کند و آن را ادامهٔ برجام و تحقیرکننده و اسارت‌بار می‌دانند.
کیهان خامنه‌ای نوشت: «اینس‌تکس تکرار آرزوی ترامپ از زبان اروپایی‌هاست. این کانال مالی هیچ ارتباطی با تعهدات برجامی اروپا نداشته و صرفاً سیاست مبادله پول نفت دیگر کشورها با غذا و دارو است! بر همین اساس این کانال مالی دون شأن ملت ایران است و مجمع تشخیص باید با قاطعیت، لوایح خسارت‌بار مرتبط با FATF را رد کند».
مجلس رژیم
فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت و سیاست خارجی مجلس ارتجاع، گفت: «اینس‌تکس بسیاری از نیازهای ایران را رفع نمی‌کند، لذا عمدتاً اثر سیاسی دارد که بیشتر از اثر اقتصادی آن است».
یکی از اعضای دیگر مجلس هم گفت:
«در همین آغاز کار نگرانی‌های بسیار مهمی وجود دارد که اگر به آنها پرداخته نشود این مکانیسم نه تنها کمکی به سبک کردن فشار ناشی از تحریمهای آمر یکا نخواهد کرد بلکه به سرعت به مکمل تحریمهای آمریکا تبدیل شده و همان اهداف آمریکا را از مسیر دیگری تأمین می‌کند».
امیدها و واهمه‌های هر دو باند
باند روحانی اظهار امیدواری می‌کند که از طریق مذاکره و تعامل بتوانند به چیزهای بیشتری در چارچوب این سازوکار دست پیدا کنند.
اما باند خامنه‌ای کلاً مضمون این سازوکار را هم‌سو با آمریکا و تحریمهای آمریکا ارزیابی می‌کنند.
توصیه‌های باند روحانی!
روزنامهٔ آرمان در سرمقالهٔ خود نوشت: «اگر قرار است که با کشورهای جهان ارتباط داشته باشیم باید حقوق بین‌الملل و روابط بین‌المللی را در قبال کشورهای دیگر رعایت کنیم. در شرایط حساس کنونی برخی اظهارات از سوی برخی افراد یا تریبونها بر علیه دولت و سیاست‌هایش نیز می‌تواند شرایط را بسیار بد‌تر از این کند».
واقعیت‌های اروپایی!
واقعیت را بیشتر از ارزیابی‌ها و تحلیلهای ناظران خارجی و بیرون از رژیم می‌توان به دست آورد. واقعیت این است که مضمون این سازوکار نفت در برابر غذا است و اصلاً دردی از رژیم دوا نمی‌کند. در آن شرکتهای بزرگ وارد نمی‌شوند و تنها شرکتهای کوچک که با آمریکا مراودات اقتصادی ندارند می‌توانند وارد شوند.
- کیهان یکشنبه ۱۴بهمن ۹۷ نوشته است: «یک دیپلمات ارشد لهستانی درباره سازوکار مالی ویژه اتحادیه اروپا با ایران گفت: به اعتقاد من، این اقدام نوعی ژست نمادین برای حفظ چهره اتحادیه اروپا بوده اما در واقع هیچ اهمیتی ندارد».
- یک منبع دیپلماتیک اروپایی به خبرنگار مهر گفت: «در ابتدا که بحث کانال مالی اروپا با ایران مطرح شد آمریکا فشار زیادی به کشورهای اروپایی آورد. با خروج آمریکا از برجام شاهد بودیم که شرکتهای اروپایی از ترس تحریمهای آمریکا از ایران خارج شدند و حاضر به ادامه همکاری با ایران نیستند. این برای اروپایی‌ها درسی شد که نمی‌توانند بر شرکتهای خود نفوذ داشته باشند»!
حرف وزرای اروپایی و تبصره FATF
وزرای ۳کشور بزرگ اروپایی در اولین بیانیه رسمی که دادند و این سازوکار جدید را اعلام کردند شرط کردند رژیم همهٔ عناصر برنامهٔ اقدامات FATF را اجرا کند. از آنجا که هنوز رژیم با FATF تعیین‌تکلیف نکرده و به ضرب‌الاجلی هم که کنوانسیون FATF تعیین کرده د۲هفته بیشتر نمانده، مسأله چه صورتی پیدا می‌کند؟
ضرورت تعیین‌تکلیف FATF و بقیه لوایح
اکنون در شرایطی که هیچ نشانه‌ای از حل و فصل باندی این مسأله در چشم‌انداز نیست و خود خامنه‌ای هم ساکت است، هر چه دیده می‌شود بن‌بست است و بی‌تصمیمی که بسیاری از مهره‌های رژیم هم به آن اذعان می‌کنند.
سایت بهار تحت عنوان الزامات اجرای موفق اینس‌تکس نوشته است:
«لوایح مرتبط با توصیه‌های گروه اقدام مالی یکی از مقدماتی است که اجرای این سازوکار را می‌تواند موفقیت‌آمیز کند. مسئولان اتحادیه اروپا و دیگر کشورها بارها به صراحت اعلام کرده‌اند که زمانی امکان ارتباط اقتصادی با ایران فراهم می‌شود که اولاً ایران دوباره وارد لیست سیاه FATF نشود و ثانیا لوایح مرتبط با آن به تصویب برسد. برخی مدعی هستند که این مسائل ارتباطی به توافق هسته‌یی ندارد و «زیاده‌خواهی» اروپا است. واقعیت اما این است که مسأله «زیاده‌خواهی» نیست و چنین موضوعی مستقیماًً به اجرای موفقیت‌آمیز سازو کار ویژه مالی مرتبط است.
نکته مهم بعدی این است که بازگشت به لیست سیاه FATF باعث لغو این سازوکار جدید هم می‌شود!
عاقبت بی‌تصمیمی
این مسأله تا آنجا جدی است که یکی از آخوندهای خبرگان به نام هاشم‌زادهٔ هریسی هم هشدار می‌دهد: «اگر از بالا شروع نشود خدایی ناکرده تغییر از پایین به بالا آغاز می‌شود و همه را در خود مانند سیلی از میان می‌برد... ما دائماً می‌گوییم دشمن فلان حرکت را انجام داد این‌گونه صحبتها تنها دشمن را بزرگ کرده و کشور را تحقیر و کوچک. شاهد هستید که یک آشوبی هم به راه می‌افتد مطرح می‌شود که دشمن این آشوب را بپا کرد. دشمن می‌آید مملکت و خانه ما را به هم می‌زند، درمانده می‌شویم می‌گوییم دشمن کرد، نه والا این‌گونه نیست. دشمن آن‌قدری قدرت ندارد که هر کاری انجام دهد. دشمن از خود ما و نارضایتی‌هایی که در کشور ایجاد می‌شود استفاده می‌کند».
