روز ۸مارس که روز جهانی زن نامیده شده برابر است با ۱۷اسفند. همهساله در این روز در اغلب کشورها در بزرگداشت جهانی زنان، مقام و حقوقشان مراسمی برگزار میشود.
چگونگی پیدایش ۸مارس
روز ۸مارس ۱۸۷۵ میلادی زنان کارگر کارخانه نساجی در شهر نیویورک برای بهبودی شرایط کارشان و در اعتراض به پایین بودن سطح دستمزدهایشان دست به تظاهرات زدند. آن حرکت با دخالت پلیس به درگیری و نهایتاً به سرکوبی زنان منجر شد. شماری از زنان تظاهرکننده نیز زخمی و دستگیر شدند.
آن واقعه باعث شد که زنان کارگر کارخانههای دیگر هم کمکم به حقوق خود آگاهی پیدا کرده و دست به اعتراض زده و حقوق خود را مطالبه کنند.
به مرور زمان آن حرکت اعتراضی هر ساله یا بهصورت آشکار یا بهشکلی نیمهمخفی در کارخانههای مختلف ادامه پیدا کرد.
در ۸مارس ۱۹۰۷ مجدداً زنان نساجی آمریکا با خواست ۱۰ساعت کار روزانه دست به تظاهرات زدند.
این تظاهرات نیز با سرکوب پلیس مواجه شد که منجر به دستگیری شمار بسیاری از زنان تظاهرکننده شد.
در آن تظاهرات برای اولین بار گروه زیادی از مردان کارگر و زنان طبقات دیگر نیز شرکت کردند.
در سال ۱۹۰۸ حزب سوسیالیست آمریکا اقدام به تشکیل کمیته ملی زنان برای کمپین حق رأی زنان در انتخابات کرد.
در مارس همان سال کارگران زن بافنده سوزنی با خواست ممنوع کردن کار برای کودکان و کسب حق رأی زنان در نیویورک دست به تظاهرات زدند.
مجموعه رویدادهای همان سال سبب شد که در سال ۱۹۰۹ این روز را بهعنوان نخستین روز ملی زنان در آمریکا به ثبت برسانند.
این روز کمکم به روز مخالفت زنان کارگر با دولت و کارفرمایان سرمایهدار، برای بهبود حقوق اجتماعی کل زنان در سراسر دنیای صنعتی تبدیل شد.
در سال ۱۹۱۰ در کنگرهٔ بینالمللی سوسیالیستها که در کپنهاگ دانمارک برگزار گردید، «کلارا زتکین» زن سوسیالیست از حزب سوسیالدموکرات آلمان ۸مارس را بهعنوان روز جهانی مبارزه با نقض حقوق زنان پیشنهاد کرد و کنگره این پیشنهاد را تصویب کرد.
در ۸مارس ۱۹۱۱ در کشورهای آلمان، دانمارک، سویس و استرالیا یک میلیون زن سوسیالیست و کارگر و دیگر اقشار اجتماعی همراه مردانی که خواهان بهرسمیت شناختن حقوق سیاسی ـ اجتماعی زنان بودند، تظاهراتی برپا کردند.
در این تظاهرات با برپایی جشن و سخنرانی، جمعیت انبوه تظاهرکنندگان خواهان حق رأی، حق کار و آموزش حرفهای برای زنان شدند. در همان سال در روسیه و چین هم تظاهراتی به همین مناسبت برگزار شد.
با شروع جنگ جهانی اول(۱۹۱۴میلادی) میلیونها مرد به جبههها رفتند و زنان سوسیالیست در این سالها تظاهرات ۸مارس را بر علیه جنگ و کشتار و خرابی ناشی از آن برگزار کردند.
در ۸مارس ۱۹۱۷ در روسیه زنان علیه افزایش قیمتها، تعطیلی کارخانجات و اخراج کارگران دست به تظاهرات زدند.
آن تظاهرات تاثیرات زیادی در رویداد انقلاب فوریه همان سال در روسیه بهجا گذاشت.
در دهه ۶۰ و با رشد جنش زنان مناسبت روز جهانی زن که در سالهای پس از جنگ دوم جهانی مورد توجه قرار نمیگرفت، مجدداً اهمیت خود را بازیافت و در سال ۱۹۷۵ از طرف سازمان ملل متحد، سال بینالمللی زنان اعلام شد.
در سال ۱۹۷۷ یونسکو ۸مارس را بهعنوان روز جهانی زن بهرسمیت شناخت. اکنون این روز در بسیاری از کشورهای جهان، بزرگ داشته میشود.