نزدیک به ۲هفته بعد از خروج آمریکا از برجام، کشمکش در مواضع و نظرات مهرهها و کارشناسان نظام و رسانههای حکومتی هر روز بالاتر میگیرد. اینکه نظام در قبال اقدام آمریکا چه باید بکند و چه تصمیمی گرفته است، همچنان موضوع اختلاف درون رژیم است. اما در ورای این جنگ باندی، از موضعگیریهای روحانی و تصمیمگیریهای خامنهای بهنظر میرسد تمامیت حکومت آخوندی و شخص ولیفقیه بهخوبی دریافتهاند که در شرایط کنونی داخلی و بینالمللی ناچار از ماندن در برجام هستند و چارهیی جز همراهی نشاندادن با شروط طرفهای مقابل ندارند.
ادامه برجام یا ورود به «ریل شورای امنیت»
پیش از این خامنهای ماندن در برجام را به گرفتن تضیمن از اروپاییها مشروط کرده بود و روحانی نیز گفته بود تصمیم برای ماندن در برجام به نتیجه مذاکرات با اروپاییها بستگی دارد. اکنون با وجود اینکه مذاکرات وزیر خارجه روحانی با اروپاییها به نتیجهیی نرسید؛ روحانی رسماً صحبت از ماندن در برجام میکند. او دیروز گفت: ما توطئهیی را پشت سر گذاشتیم و آمریکا میخواست ما نقض برجام کنیم و وارد ریل شورای امنیت بشویم.
حرف روحانی این است که گرچه آمریکا از برجام خارج شد، گرچه اروپاییها هیچ تضمینی نداند، اگر چه تحریمها با سرعت در حال برگشتن است، اما نظام چاره دیگری ندارد چرا که اگر از برجام خارج شود «وارد ریل شورای امنیت» میشود.
منظور روحانی از «ریل شورای امنیت» هم این است که اگر رژیم از توافق برجام خارج شود بهعنوان ناقض برجام شناخته میشود و پرونده اتمی رژیم بار دیگر به شورای امنیت سازمان ملل برمیگردد. یعنی تمامی تحریمها و خطرات پیش از برجام برمیگردد.
روحانی بهروشنی همین را گفت: «مبنای آمریکا این بود که بهمحض خروج از برجام ایران نیز از برجام خارج شده و پرونده ایران بهسرعت به شورای امنیت رفته و همه قطعنامهها و تحریمها برگشته و ایران تنها در برابر دنیا قرار داشته باشد».
در واقع روحانی به باند رقیب هشدار میدهد: حواس خود را جمع کنید و ما را وادار به خروج از برجام نکنید که پیامدهایش بسا بدتر از حالت کنونی است. چون وارد شدن به «ریل شورای امنیت» یعنی بازگشت به زیر بند ۷ منشور مللمتحد. یعنی اجازه قانونی برای حتی حمله نظامی. یعنی بازگشت همان خطری که من (روحانی) و رفسنجانی بر آن بودیم که تنها فایده برجام این بود که خطر «جنگ» را از بالای سر نظام برداشت.
باز از سر ناچاری: تصویب لوایح اف.ای.تی.اف
روز ۳۰اردیبهشت مجلس رژیم در یک جلسه غیرعلنی به بررسی چهارمین و آخرین لایحه درخواستی گروه ویژه اقدام مالی یا همان اف.ای.تی.اف از رژیم پرداخت. این لوایح مربوط به ورود رژیم به موافقتنامههای بینالمللی برای جلوگیری از حمایت مالی از تروریسم جهانی است و دست رژیم را در حمایت مالی از مزدورانش در منطقه میبندد. مجلس قبلاً ۳لایحه مرتبط با اف.ای.تی.اف را تصویب کرده بود و روز ۳۰اردیبهشت نیز به بررسی چهارمین لایحه پشت درهای بسته پرداخت.
پیش از خروج آمریکا از برجام، رژیم آخوندی میخواست با تصویب این لوایح اینگونه وانمود کند که گویا حاضر است بر سر قطع حمایتش از گروههای تروریستی وارد گفتگو شود و به این وسیله خروج آمریکا از برجام را متوقف یا به تأخیر بیاندازد. حتی وقتی که ترامپ اعلام کرد تصمیم نهاییاش در مورد برجام را زودتر از موعد مقرر اعلام خواهد کرد؛ رژیم آخوندی به شکل عجولانهیی این لوایح را در مجلس به بحث گذاشت.
اما اکنون با توجه به اینکه آمریکا از برجام خارج شده و اروپا هم تضمینی نداده؛ تصمیم برای ماندن در برجام از یک سو و عجله برای تصویب این لوایح؛ بیشازپیش ناچار بودن رژیم برای حرکت در ریلی که به «ریل شورای امنیت» منتهی نشود را میرساند.
علی مطهری نایب رئیس مجلس ارتجاع در رابطه با این لایحه نکته مهمی را لو داد و گفت: «این لوایح ایراداتی داشته که با همکاری مرکز پژوهشهای مجلس، شورای عالی امنیت ملی و ارتباط با دفتر رهبری رفع شده است».
این حرفها روشن میکند که خامنهای بهرغم ادامه سکوت خود، اما در پشتپرده دستور داده که به این لایحه همچون لوایح پیشین رأی مثبت داده شود.
عراقچی عضو تیم مذاکرهکننده اتمی رژیم که در جلسه غیرعلنی ۳۰اردیبهشت مجلس رژیم شرکت داشت گفته است که ادامه مذاکره با اروپا و مساعدت اروپا برای ادامه برجام بستگی به تصویب این لوایح دارد. در واقع این یکی از «تضمین»هایی است که اروپا خواستار آن شده است.
ادامه برجام یا «ریل شورای امنیت» انتخاب بین بد و بدتر
به این ترتیب آن چه که از رویدادها و اظهارات تاکنونی سردمداران و مهرههای رژیم میتوان دریافت این است که رژیم در انتخاب بین بد و بدتر یعنی ماندن در برجام با وجود خروج آمریکا از آن و در راه بودن تحریمهای شدید و یا خروج از برجام و قبول ورود به «ریل شورای امنیت» اولی را انتخاب کرده است. معنای دومی بازگشت به همان شرایطی است که رژیم در خفگی ناشی از آن بر روی زانوان خونین به پای میز مذاکره برجام رفته بود.
خامنهای چنین میپندارد با ادامه حضور در برجام و کمکهای اروپایی شاید بتواند از شدت تأثیرات تحریمهای آمریکا بکاهد و از این ستون به آن ستون فرجی بیابد. اما اگر در مقطع مذاکرات برجام خامنهای با هدف جلوگیری از یک انفجار اجتماعی در چشمانداز «نرمش قهرمانانه» در پیش گرفت، اکنون با وقوع آن انفجار اجتماعی و شعلهور شدن آتش قیام مردمی در شهرهای مختلف، دیگر هر تصمیمی که بگیرد و هر راهی که رژیم برگزیند ناچار به یک نقطه منتهی میشود و آن رودررو شدن با قیام مردمی و چشمانداز سرنگونی است.