روز پنجشنبه (۲۶آوریل)، مجلس نمایندگان آمریکا لایحهٔ قانونی ۴۷۴۴را با عنوان «مورد حسابرسی قرار دادن رژیم ایران بهخاطر وحشیگری اش» با اکثریت مطلق، یعنی 410رأی مثبت در برابر تنها 2رأی منفی مورد تصویب قرار داد. این لایحه دو حزبی، مقامهای رژیم را بهخاطر نقششان در نقض حقوق بشر و گروگانگیری قابل پیگرد و حسابرسی میداند و تحریمهایی را علیه مقامات ایران مقررمیکند. این لایحه همچنین قتلعام ۳۰هزار زندانی سیاسی در سال ۶۷را محکوم و مورد دادخواهی قرار میدهد.
این طرح پیشتر، در اسفند ماه گذشته به تصویب کمیته امور خارجی مجلس نمایندگان آمریکا رسیده بود و اکنون بایستی برای طی پروسدور و تبدیل به قانون، ابتدا در مجلس سنا تصویب شود و سپس به امضای رئیسجمهور آمریکا برسد.
پیشبینی میشود این طرح قانونی با توجه به دو حزبی بودن و با توجه به اینکه با اکثریتی نزدیک بهاتفاق آرا به تصویب رسیده تا مرحله اجرا به هیچ مانعی برخورد نخواهد کرد و رئیسجمهور آمریکا را ملزم میکند ظرف حداکثر۲۷۰روز بعد از اجرایی شدن، گزارشی را دربارهٔ آن دسته از مقامهای ارشد رژیم ایران که مرتکب نقض حقوق بشر طبق شرایط مطروحه در قانونهای قبلی آمریکا شده اند تهیه کرده و آن را به کمیتههای ذیربط کنگره ارائه کند.
بند دیگری از این طرح، رژیم ایران را به گروگانگیری و بازداشت خودسرانهٔ شهروندان آمریکا متهم کرده و از وزیر خارجه این کشور خواسته است ظرف حداکثر ۱۲۰روز بعد از اجرایی شدن، گزارشی شامل استراتژی این کشور برای جلوگیری از اقدام مقامات رژیم ایران در این زمینهها ارائه کند. در مورد سابقه این طرح لازم به یادآوری است که پس از قیام دی ماه، مجلس نمایندگان آمریکا تشکیل جلسه داد و با صدور یک قطعنامه (۶۷۶) و در یک رأی نزدیک بهاتفاق آرا از قیام مردم ایران بر علیه یک رژیم سرکوبگر حمایت کرد.
اد رویس رئیس کمیتهٔ امورخارجی مجلس نمایندگان روز دوشنبه۲۳آوریل که در بارهٔ طرح قانونی اخیر صحبت میکرد به همین سابقه و به قیام مردم ایران اشاره کرد و گفت اقدام امروز ما برای عملی کردن آن قطعنامه است و دولت را ملزم میکند که مقامات ارشد رژیم ایران را بهخاطر نقض حقوق بشر مورد تحریم قرار دهد.
طرح قانونی ۴۷۴۴از دولت آمریکا میخواهد در مورد مقامهای رژیم ایران که مرتکب برخی اقدامات خاص علیه شهروندان آمریکا یا اشخاص ایرانی میشوند، تحریمهایی اعمال کند.
اقدامات و افراد مشمول تحریم که در این طرح به آنها اشاره شده از جمله عبارتند از:
- افرادی که مسئول نقض حقوق بشر هستند یا در آن مشارکت دارند. یا افرادی که درگیر سانسور، یا درگیر فساد مالی هستند.
-برای نفراتی که مرتکب اقدامات فوق الذکر تشخیص داده شوند تحریمهایی مانند منع صدور روادید برای سفر به آمریکا و مصادرهٔ اموال و داراییها اعمال خواهد شد.
در جریان بحث و بررسی در مورد این لایحه، چند تن از نمایندگان سخنرانی کردند. آنها در سخنرانیهای خودشان جنبههای مختلف سیاستها و اقدامات جنایتکارانهٔ رژیم را مورد بحث قرار دادند و مهمترین نکته این بود که به قتلعام هزاران زندانی سیاسی در سال۶۷اشاره کردند. یکی از نمایندگان گفت: «همانطورکه این لایحه به تفصیل شرح میدهد امروز این رژیم به تعهداتی که برای احترام به حقوق بنیادین مردم ایران داده است بهطور وقیحانهای بیاعتنایی میکند. بسیاری از ما اعدامهای دستهجمعی که طی یک مدت زمان چهار ماهه در سال ۱۹۸۸اجرا شد را به یاد میآوریم؛ هزاران زندانی سیاسی بهخاطر امتناع از انکار وابستگیهای سیاسیشان به دارآویخته شدند یا تیر باران شدند».
در این سخنرانیها همچنین تأکید شد که امروز هم رژیم به جنایتهایش ادامه میدهد و «هنوز گروههای اقلیت قومی و مذهبی مانند بهاییان، مسیحیان، صوفیها، مسلمانان سنی و شیعه مخالف را مورد اذیت و آزار قرار میدهد. و ما همه روشی را که رژیم مخالفت سیاسی مسالمتآمیز را وحشیانه سرکوب کرد، به یاد میآوریم. در آن زمان دولت قبلی آمریکا بهصورت شرمآوری ساکت ماند. این یک فرصت واقعی بود که ایالات متحده آن را از دست داد».
این طرح نسبت به طرحها و لوایح قبلی کنگرهٔ آمریکا علیه رژیم دارای ویژگیهای منحصربهفردی است که به آن اشاره میکنیم:
ویژگی منحصربهفرد این لایحه در مقایسه با سایر قوانین مصوبه در کنگره آمریکا پیرامون نقض حقوق بشر در ایران این است که برای اولین بار در یک لایحه الزام آور دولت آمریکا موظف شده است مسأله قتلعام زندانیان سیاسی در سال ۶۷را مورد بررسی قرار دهد.
ویژگی دیگر این لایحه این است که تأکید میکند که تمام جنایات رژیم در زمینه نقض حقوقبشر در هر زمان و در هر مکانی که انجام شده باشد موضوع بررسیهای این لایحه خواهد بود.
ویژگی دیگر این لایحه همزمانی آن با شرایط اجتماعی سیاسی کنونی ایران است. اینکه قیام دی ماه، واقعیت مسأله ایران را به همه دنیا نشان داد. اینکه این رژیم هیچ جایی در ایران و در میان مردم ایران ندارد و عموم مردم خواستار سرنگونی آن هستند. و رژیم بر اثر ضربهیی که در جریان این قیام خورد همچنان در حال لرزیدن است و همه میدانند که ایران یک آتشفشان فعال است که هر لحظه و با هر جرقهیی ممکن است منفجر شود و شروع به آتشفشانی هولناکی کند.
دیگر اینکه همزمان با وضعیت انفجاری جامعهٔ ایران، شرایط منطقهیی و بینالمللی هم حلقه طناب داری است که مستمراً برگردن رژیم تنگتر میشود. در حالی که تنها دو هفته به پایان مهلت ضربالاجل آمریکا مانده، شاهد شتاب گرفتن تحولات سیاسی علیه رژیم هستیم. و این محکومیتها و تحریمهای حقوق بشری در تأثیر متقابل با تحریمهای مربوط به برجام و موشکی و دخالتهای منطقهیی حلقه محاصره بر گرد رژیم را هر چه تنگتر میکند.
مشخص است که این ضربه در شرایطی که رژیم در نهایت ضعف و درماندگی و تزلزل است به رژیم وارد میشود. در مورد وضعیت رژیم تنها کافی است به حرف دو روز پیش خامنهای اشاره کنیم که گفت اگر به قرآن چنگ بزنیم میتوانیم از سقوط نجات پیدا کنیم. از دجالگری رایج رژیم و ولیفقیه ارتجاع که بگذریم، این اعتراف صریحی از جانب شخص اول این رژیم است که نظام در معرض سقوط است. یا جوادی آملی یکی از آخوندهای دانه درشت رژیم نسبت به قیام گرسنگان هشدار داده بود و گفته بود این بار اگر سیل بیاید همهمان را میبرد و ما هم جایی نداریم که فرار کنیم.
وضعیت بینالمللی هم به همین اندازه برای رژیم خطرناک است. در چنین شرایطی این اقدام کنگرهٔ آمريکا که البته تماماً تحت تأثیر قیام مردم ایران و ادامه آن که هر روز شعلههای آن را در جای جای میهن از خوزستان و اصفهان و کازرون و تهران و... میبینیم و ناشی از روشنگری سالیان کاردها و فعالان این مقاومت است... بهمثابه پتکی است که بر رژیم فرود میآید و از آنجا که موضوع آن حقوق بشر و جنبش دادخواهی است، بیشازپیش موجب بالا رفتن روحیه مردم میشود و به تحولات شتاب بیشتری میدهد.