در حالیکه پر فیشر، مسئول آلمانی سازوکار مالی اروپا، به تهران آمده و در حال مذاکره با مقامات وزارتخارجه دولت آخوند حسن روحانی جهت راهاندازی اینستکس است، کمتر کسی در درون رژیم بر این عقیده است که اجرایی شدن این سازوکار بتواند در میان بحرانهای گریبانگیر و بنبست اقتصادی موجود، مسألهای از آن حل کند. اما در مقابل بسیارند مهرههای حکومتی که معتقدند اینستکس صرفاً موجب تحقیر حاکمیت آخوندی است.
اینستکس تنزلیافته برجام
۲۱اسفند ۹۷ تلویزیون رژیم طی خبری دربارهٔ سفر مسئول اینستکس به تهران و مذاکرات او با مقامهای دولت روحانی، با توصیف اینستکس بهعنوان تنزلیافتهٔ برجام و اسپیوی، ناامیدی و خشم رژیم را از آن نمایان کرد: «اینستکس یا به زبان فارسی ساحات، تنزلیافتهٔ برجام و سپس اسپیوی است که اتحادیهٔ اروپایی در توقعی زیادهخواهانه، تصویب اف.ای.تی.اف را هم انتظار دارد».
روزنهای با حرف و حدیث
یکی از سایتهای نزدیک به باند بهاصطلاح اصلاحطلبان به نام ساعت ۲۴ در ۲۱اسفند ۹۷ وضعیت اقتصادی و انزوای رژیم را بررسی کرده است: «در حالیکه حلقه محاصره اقتصادی ایران تنگتر میشود و ایران برای داد و ستد با خارج هر روز با محدودیت بیشتری مواجه میشود ۳غول اروپایی یک روزنه باز کردهاند تا از راه آن بتوان تجارت محدود دستکم برای غذا و دارو را باز نگهداشت».
نویسنده مقاله سپس با اشاره به شروط اروپا برای راهاندازی این سازوکار از مخالفتهای باند مقابل شکوه و شکایت میکند: «در حالیکه باز شدن همین روزنه نیز با حرف و حدیث اروپاییها همراه شده و آنها از ایران میخواهند برخی هدفهای خود را در زمینه توسعه برنامه موشکی و نبرد نیابتی در خاورمیانه تعدیل کنند اما از سوی دیگر مخالفان دولت دوازدهم و در سطحی بالاتر جبهه ضداصلاحات دنبال بستن همین روزنه کوچک هستند».
همتای اینستکس در ایران کیست؟
خبرگزاری سپاه پاسداران ضمن گزارشی از ضیافت سفیر آلمان برای پر فیشر، مسئول سازوکار مالی اروپا که عراقچی و چند نفر دیگر نیز در آن شرکت داشتند، به مصاحبه با یکی از مهرههای حکومتی به نام مجید قدیری به مسایل مطرح شده در این ضیافت پرداخته و با بیان اینکه «عراقچی بهخاطر کند بودن اجرای اینستکس رضایتی نداشت»، میافزاید: «کانال مالی زمانی بهمعنای واقعی و کاربردی راهاندازی میشود که پول به آن وارد شود و عملاً این اتفاق نمیافتد؛ در واقع ما باید نفت به اتحادیه اروپا بفروشیم و به جای پول از آنها کالاهای اساسی، نهادههای دامیِ تولید خوراک دام، دارو و مواد غذایی که شامل تحریمهای آمریکا نمیشود دریافت کنیم... اینستکس شرکتی است که فعلاً مشخص نیست همتای آن در ایران کیست؟ ضمن اینکه بررسیهای ما نشان میدهد که شرکتها و بانکهای مطرح اروپایی تمایلی برای همکاری با این کانال مالی ندارند».(خبرگزاری فارس ۲۱اسفند ۹۷)
ناامیدی ظریف
ناامیدی از تاثیرات سازوکار مالی اروپا بر وضعیت اقتصادی رژیم را میتوان از زبان متولیان برجام و مبلغان رابطه با اروپا نیز شنید. جواد ظریف، وزیر خارجه ارتجاع، در مصاحبه روز ۲۰اسفند ۹۷ با بخش بیبیسی عربی در بغداد آه و ناله سرداده و گفت: «اینستکس همه مشکلات ایران را حل نخواهد کرد و این ابزار مالی تمام تعهدات و قولهای اروپاییها بهعنوان عضوی از برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) را پوشش نمیدهد».
سفیر آلمان در تهران میشاییل کلور برشتولد طی مصاحبهای به هر گونه امیدی در زمینه تاثیرگذار بودن اینستکس خاتمه داده و این سازوکار مالی را در چارچوب تحریمهای آمریکا قلمداد کرده است: «هدف سازوکار اینستکس نقض و دور زدن تحریمهای آمریکا نیست».(خبرگزاری تسنیم ۱اسفند ۹۷)
در ادامه برجام نافرجام است که اکنون سازوکاری بر نظام تحمیل میشود که به اذعان بسیاری از مهرههای حکومتی بهمثابه توسری و دربردارنده شرایط تحقیرآمیزی برای حاکمیت آخوندی است.
رژیم انتظار داشت اروپا سازوکاری را ارایه کند که بتواند با بسیاری از تحریمهای آمریکا مقابله کند، اکنون این سفیر آلمان در تهران است که چنین کارکردی را نفی میکند و میگوید نمیتواند تحریمهای آمریکا را دوربزند.
خصوصیت جامزهری اینستکس
حکایت اینستکس برای حاکمیت آخوندی تداعیکننده حکایت آن شیر بییالودم است...
انتظار نظام این بود این بود اینستکس سازوکاری باشد که راه نفسی در مقابل تحریمهای آمریکا برای آن بهوجود بیاورد، اما نه تنها چنین کار کردی ندارد بلکه به اذعان تلویزیون رژیم «تنزلیافتهٔ برجام است».
با این وجود مضاف بر این که اینستکس کارکرد آنچنانی برای نظام ندارد، بلکه خصوصیات جامزهری را هم به همراه خود دارد.
برجام یعنی فضا و تنفس جدید
در جریان برجام ادعای روحانی این بود که همه مشکلات از جمله مشکل محیطزیست و مشکل هوا را هم حل میکند و در رابطه با آن گفت: «برجام یعنی فضا و تنفس جدید» و «یک کار بزرگی در این کشور به نام برجام انجام گرفته است اصلاً کاری ندارم که برجام بعداً چه میشود تا همین دو سال، برجام چه خدماتی به ما کرده است؟ برجام هم که برای دولت نیست بلکه مجلس، شورای نگهبان و رهبری و شورای عالی امنیت ملی هم آنرا تصویب کرده است و با هم این کار را کردهایم».
دویدن بهدنبال سازوکار تنزل یافته
این وعدههای روحانی و انتظار او از برجام نه تنها پوشال از آب در آمد بلکه مصیبتهای ناشی از آن دولت آخوند حسن روحانی را ناگزیر کرد که بهدنبال اروپا برود تا سازوکار «تنزلیافته» و البته نسیه را اجرایی کند.
سازوکاری که در آن شرطهایی را قایل شده که به اذعان بسیاری از رسانهها و مهرههای خامنهای تحمیل جامزهرهای دیگر بر آن است.
این در شرایطی است که هنوز زخم برجام و آثار جامزهر آن بر رژیم التیام نپذیرفته و تاثیر درونی آن ادامه جنگ باندها است.
بز برجام را باید کشت
روز ۲۱اسفند نمایندگان مجلس ارتجاع نسبت به پیامدهای جامزهری برجام سوزوگداز کردند.
عباس گودرزی، یکی از نمایندگان، خطاب به دولت روحانی حکایت پیرزنی را گفت که بزی داشت و با شیر آن زندگی بخور و نمیری را میگذراند وقتی کسی بزش را کشت او پسرانش را به کار فرستاد و از حاصل کار آنها به ثروت و مکنت رسید، او در نتیجهگیری از این حکایت گفت: «بز این دولت برجام است این بز را باید کشت آقا تمام آقا رها کنیم. قراردادها و کنوانسیونهایی که دولت اصرار دارد بابا بس است برجام که امضا شد اجرا هم شد، اف.ای.تی.اف امضا شد بندهای بیشترش هم اجرا شد، آقا اتفاقی نیفتاد آیا قرار است با سیافتی دست و پای ما را ببندند جلوی دورزدن تحریمها را هم بگیرند ما را مبتلا به خود تحریمی کنند»؟
آخوند پژمانفر بدون ارائه راهحل گفت: «در برجام گفتمان ایستادگی و مقاومت را کنار گذاشته و گفتمان سازش را انتخاب کردیم، این جابهجایی مهم، موجب حرکت در چارچوب دشمن شد».
راهکار برجام برای نظام بهمثابه تف سربالا شد، عاقبت اینستکس برای آن همچنین پیامدی دارد.