به قلم حمید معاصر ـ معاون سابق مدیرکل محیطزیست استان آذربایجانغربی
ابعاد جنایات و ویرانگری رژیم پلید آخوندی تنها به عرصه انسانی و اقتصادی و زیرساختهای میهنمان محدود نمیشود بلکه طبیعت زیبای ایران از شمال و جنوب تا شرق و غرب کشور را نیز قربانی مطامع سیری ناپذیرش نموده است یکی از برجستهترین موارد آن، انهدام کامل دریاچه ارومیه است. که طبق اذعان عوامل رژیم زندگی ۱۵میلیون نفر را بخطر انداخته است.
پارک ملی دریاچه ارومیه با مساحت تقریبی ۴۶۵۰۰۰هکتار یکی از زیباترین و بزرگترین پارکهای ملی حفاظتشده ایران است. دریاچه ارومیه در شمال ایران دومین دریاچه شور جهان است. دریاچه ارومیه و جزایر آن جزو میراث گرانبهای اکولوژیکی ایران و جهان بود و بهلحاظ ویژگیهای زیستمحیطی با ارزشی که دارد، در سال۱۳۴۶ بهعنوان منطقه حفاظتشده اعلام گردید. در سال۱۳۴۵ نیز این دریاچه به ابعاد ذخیره گاه طبیعی (بیو فسفر) در برنامه ”انسان و کره زمین“ سازمان یونسکو جای گرفته بود. پوشش گیاهی جزایر دریاچه ارومیه با شهرت تنوعات آن و پرندگان گوناگون و متنوع دریایی در جزایر متعدد آن، محیط امنی برای زیستگاه این پرندگان میباشد و طبیعت بسیار زیبای آن، این مجموعه را در نوع خود کم نظیر میکند.
بدلیل این ویژگی منحصربفرد اکولوژیکی، از طرف یکی از بنیادهای معتبر حفظ محیطزیست در آلمان نشان درجه ۲ را دریافت کرده بود که حاکی از اهمیت و جایگاه اکولوژیکی آن در جهان است.
پروازهای جمعی و تولید مثل پرندگانی مثل فلامینکوها، پلیکانها، تنجهها و کاکاییها و انواع اردک ها در این دریاچه یکی از بدیعترین دیدنیهای طبیعت ایران است.
پارک ملی دریاچه ارومیه دارای ۲ جزیره بزرگ، یکی به نام کبودان (قویون داغی) و دیگری به نام اشک و دهها جزیره کوچک و پراکنده است. جزیره کبودان زیستگاه حیات وحش از نوع کمیاب قوچ و میش ارمنی است که ظرفیت ۱۰۰۰رأس را بهطور طبیعی داراست پوشش گیاهی آن بسیار متنوع و در دوران قبل یکی از مراکز مهم گیاه شناسی برای محققان گیاه شناسی از کشورهای مختلف جهان بود که در جزیره اشک که دومین جزیره بزرگ دریاچه ارومیه است زیستگاه مناسب نوع گوزن خالوار است که بعد از انهدام زیستگاه طبیعی آنها در دشتهای وسیع خوزستان در اثر جنگ و صید غیرمجاز در جنگلهای شمالی، گونههای آن در این جزیره رها شد و محیط امنی برای تولید مثل و ادامه نسل آنها میباشد. چند قلاده پلنگ هم برای تکمیل تنوع حیات وحش در جزیره کبودان است که برای کنترل جمعیت قوچ و میش در آن جا رها شده است. بهطور خلاصه پارک ملی زیبای دریاچه ارومیه هم دارای ویژگیهای علمی و تحقیقاتی پزشکی و توریستی و تفریحی برای علاقمندان محلی و خارجی بوده است. آب شور دریاچه ارومیه دارای یْد است که برای معالجه بیماریهای تیروئید بسیار مؤثر و مفید میباشد. لجنهای سیاه کرانههای زیبای دریاچه ارومیه دارای خاصیت پزشکی بوده و در زمانهای گذشته که محدودیتهای ارتجاعی آخوندی در جریان نبود پذیرای بیماران مفاصل از کشورهای خارج نیز بود.
رژیم تبهکار آخوندی از همان ابتدا بیتوجه به موقعیتهای ممتاز این دریاچه با سیاستهای ارتجاعی خود جلو طرحهای عمرانی را که قرار بود در آنجا پیاده شود گرفت. بهرغم مخالفت کارشناسان محیطزیست اقدام به جاده کشی آن هم از نوع غیراستاندارد و مدرن آن کرد و این اولین اقدام تبهکارانه رژیم در بهم خوردن تعادل اکولوژیکی دریاچه بود. بهدنبال آن با سدسازیهای بیرویه بر روی رودخانههای تأمین کننده حق آبه دریاچه ارومیه (بین ۲۴ تا ۳۰ سد) بتدریج پروسه خشک شدن دریاچه ارومیه را به مرحله بحران امروزی رساند و طبق اظهارنظر دستاندرکاران آن، نود درصد (۹۵ %) دریاچه ارومیه خشک شده است. وعده وعیدها پوشالی ا برای بازسازی دریاچه ارومیه نه تنها عملی نشد بلکه اندک بودجههایی که برای جلوگیری از انفجار خشم مردم برای ترمیم آن در نظر گرفته شده بود به وسیله عناصر فاسد محلی بالا کشیده شد. سپاه پاسداران با در اختیار گرفتن و تصاحب زمینهای محل و رودخانهها برای احداث کارگاهها و نیروگاهها و کارخانجات پولساز برای خود و همچنین با به انحصار در آوردن زمینهای کشاورزی پیرامون آن حق آبه دریاچه ارومیه را قطع کرده و باعث نابودی آن شده است. در صورت خشک شدن کامل دریاچه ارومیه خسارت جبرانناپذیر به محیط طبیعی، انسانی و کشاورزی و آب و هوایی منطقه وارد میشود. ریزگردهای ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه که حاوی املاح قلیایی، اسیدی و مواد نمکی میباشد در سراسر منطقه پخش و به انهدام کشاورزی و باغات منجر خواهد شد. ریزگردهای ناشی از خشک شدن دریاچه ارومیه منجر به بیماریهای ریوی و چشم و پوست و انواع سرطانها شده و حیات انسانی در استانهای آذربایجان غربی و شرقی و کردستان تا تهران را به خطر خواهد انداخت. در صورت خشک شدن دریاچه ارومیه حیات وحش موجود در جزایر کاملاً منهدم و یک میراث مهم طبیعی کاملاً نابود خواهد شد.
یکی از مهمترین مراکز تفریحی و توریستی و علمی از بین میرود. تمامی باغات سیب و مراتع و باغات انگور در آذربایجان غربی در اثر ریزگردهای املاح غلیظ از بین رفته و از هر نظر منطقه را از حالت مسکونی سالم، محروم میسازد.
مردم قهرمان ارومیه با اعتراضات مستمر و درگیری با ارگانهای سرکوبگر، علیه بیلیاقتی گماشتگان رژیم یکبار دیگر قیام کردهاند. در حمایت از آنها باید با تمام قوا با این قاتلان محیطزیست به مبارزه برخاسته از نابودی سرمایههای طبیعی و ملی و انسانی جلوگیری کنیم.