طی نشست اخیراً به اتمام رسیده شورای حقوقبشر سازمان ملل متحد در ژنو(۲۴ فوریه – ۴ آوریل) کارشناسان مستقل& نقض حقوقبشر در ایران را مورد توجه قرار دادند.
کمیته حقیقتیاب سازمان ملل گزارشی ویرانگر را منتشر کرده که در آن به جزئیات نقض گسترده و سیستماتیک حقوقبشر در ایران میپردازد. این تخلفات بسیار فراتر از قیام ۲۰۲۲ است که با مرگ مهسا امینی آغاز شد. او دختر جوانی بود که بهدلیل عدم رعایت قانون حجاب اجباری ایران زندانی شده و پس از آزار جسمی در بازداشت جان باخت.
این واقعه جرقه تظاهرات عظیمی را برافروخت. اکنون کارشناسان به تخلفات جدی رژیم در این اعتراضات مردمی اشاره میکنند. سارا حسین مسئول کمیته حقیقتیاب اعلام کرد که در طول اعتراضات صلحآمیز کودکان بهوسیله مهمات و گلولههای فلزی بهقتل رسیدند. سپس نوجوانان دستگیر شده در بازداشت مورد خشونت از جمله شکنجه و تجاوز جنسی قرار گرفتند.
امروز سرکوب آزادیهای بنیادین توسط حکومت ایران ادامه دارد و قربانیان، بازماندگان و خانوادههای آنان مورد «آزار قرار گرفته و ارعاب و تهدید میشوند».
سرکوب اعتراضات توسط رژیم موضوع جدیدی نیست. مریم اکبری منفرد نمونه بارزی است. او ۱۵سال است که حتی بدون یکروز مرخصی زندانی است. مریم بهدلیل مطالبات مسالمتآمیز خود و دادخواهی قتل چند تن از اعضای خانوادهاش در جریان اعدامهای دستجمعی ۱۹۸۸، به زندان افتاد. همه اینها او را به نمادی از مقاومت و شجاعت تبدیل کرده است.
گزارش سازمان ملل که بر پایه بیش از ۳۸۰۰۰مدرک پزشکی قانونی و حقوقی و ۲۸۵مصاحبه با قربانیان و شاهدان تنظیم شده، تأیید میکند که مقامات ایرانی در جریان اعتراضات ۲۰۲۲ مرتکب قتلهای دستجمعی و شکنجه شده و کنترل زنان را از طریق اعمال شدیدتر قانون حجاب تشدید کردهاند. اعدام در ملأعام و دستگیریهای تلافیجویانه نیز برای ساکت کردن مخالفان مورد استفاده قرار میگیرد.
گزارش تیم تحقیقاتی سازمان ملل تأیید میکند که رژیم ایران بهطور چشمگیری تعداد اعدامها در سالهای ۲۰۲۳ و ۲۰۲۴ را افزایش داده است. علاوه بر این، رژیم به ساختن «داستانهای خودکشی» برای معترضانی که در بازداشت جان خود را از دست دادهاند پرداخته است.
این گزارش همچنین بر سرکوب سیستماتیک اقلیتهای قومی و مذهبی بهویژه فعالان کرد و بلوچ تأکید میکند.
سازمان ملل مقیاس و تداوم بحران حقوقبشر در ایران را بهرسمیت شناخته و خواستار تشکیل یک نهاد تحقیقاتی بینالمللی دائمی برای نظارت و مستندسازی تخلفات فراتر از وظایف این کمیته است. این بیانیه تأکید میکند که «اگر امکان پاسخگو کردن مسئولان در داخل کشور میسر نیست، عدالت باید در سطح بینالمللی پیگیری شود». این گزارش بهشدت بر اتکای عمیق رژیم ایران به خشونت و سرکوب برای حفظ قدرت تأکید میکند.
مای ساتو، گزارشگر ویژه سازمان ملل در امور حقوقبشر در ایران، در آخرین گزارش خود که در ۱۲مارس ۲۰۲۵ به شورای حقوقبشر ملل متحد ارائه شد، نیز نگرانی جدی خود را در مورد تشدید نقض حقوقبشر ابراز کرده است.
ساتو بر افزایش شدید اعدامها توسط مقامات ایرانی تأکید و اعلام میکند که تعداد اعدامها در سال ۲۰۲۴ بیشترین تعداد از سال ۲۰۱۵ است. گزارشگر ویژه اعدام حداقل ۲۹زن فقط در سال ۲۰۲۴ را مستند کرده که بالاترین در یک دهه اخیر است.
برخلاف رژیم زنستیز حاکم بر ایران، اپوزیسیون شورای ملی مقاومت ایران از برابری جنسی در همه جهات دفاع میکند. در اساسنامه آن آمده که زنان بدون در نظر گرفتن قومیت، مذهب و طبقه اجتماعی از حقوق یکسانی با مردان در همه زمینههای اقتصادی، اجتماعی و سیاسی برخوردارند.
این شورا همچنین خواهان لغو هر گونه تبعیض علیه زنان است و باید برخلاف امروز، زنان حق انتخاب آزادانه محل سکونت، حرفه و تحصیل خود را داشته باشند. زنان حق دارند آزادانه سفر کرده همسر و پوشش خود را انتخاب کنند، کشور را ترک کرده، طلاق بگیرند و حق حضانت و سرپرستی فرزندان خود را بگیرند.
جای تعجب نیست که زنان ایرانی در خط مقدم مبارزه با رژیم قرار دارند. نسل زنان جوان پرچمدار تحولات دگرگونسازی هستند که در افق دیده میشود. آنها در ابتدا با شعارهای «زن زندگی آزادی» به مبارزه پرداختند اما پس از سرکوب رژیم، آن را به شعار «زن مقاومت آزادی» ارتقا دادند. زیرا بدون مقاومت و ایستادگی، زنان نمیتوانند به حقوق و مطالبات خود دست یابند. از این رو شعار آنان به «زن، مقاومت، آزادی» تغییر یافته است.
اما برای دستیابی به تغییر رژیم، جامعه بینالمللی از جمله سوئد باید فعالانه از مبارزات آزادیخواهانه زنان در ایران حمایت کند.
اقدامات مشخصی که سوئد قادر به انجام آن است:
فشار بر اتحادیه اروپا برای نامگذاری تروریستی سپاه پاسداران
تحریم رژیم ایران و اخراج مأموران و دیپلماتهای آن از کشور
مشروط کردن تمامی تماسها با رژیم به پایان دادن شکنجه و اعدام و آزادی همه زندانیان سیاسی
بهرسمیت شناختن مبارزه مردم ایران علیه رژیم برای ایجاد یک زندگی شرافتمندانه از طریق سرنگونی دیکتاتوری و جایگزینی آن با یک جمهوری دموکراتیک و سکولار
مبارزه زنان ایرانی فقط مبارزه برای احقاق حقوق خود نیست بلکه مبارزهای برای نیل به آزادی و دموکراسی است.
روزنامه داگن ارگان غیر رسمی حزب دمکرات مسیحی سوئد
به قلم: مهری عمرانی زندانی سیاسی سابق