سخنرانی مایک پنس، معاون رئیس‌جمهور آمریکا (۲۰۱۷-۲۰۲۱)، در تظاهرات «ایران آزاد» به‌مناسبت شصتمین سالگرد تأسیس سازمان مجاهدین خلق ایران، یک بازخوانی تاریخی، یک پیام همبستگی و یک فراخوان به اقدام بود. این سخنرانی دارای جنبه‌های مختلف بود. در این نوشتار بر برخی از آنها درنگ می‌کنیم.
ریشه‌های تاریخی و ملی مقاومت ایران
پنس سخنان خود را با تأکید بر ریشه‌های تاریخی مقاومت ایران آغاز کرد: «شصت سال پیش، جنبشی در اعماق قلب مردم ایران متولد شد. جنبشی که دیکتاتوری شاه و سپس سبعیت وصف‌ناپذیر استبداد دینی را تاب آورد»؛ بدین‌سان او مجاهدین را نه فقط یک جریان سیاسی، بلکه تداوم یک سنت مقاومت ملی دانست. از نگاه وی سازمان مجاهدین خلق به‌مثابه نیرویی «بزرگ‌تر، نیرومندتر، الهامبخش‌تر و پرقدرت‌تر» در صحنه امروز معرفی می‌شود.
پنس در بخش دیگری، بر نقش کانون‌های شورشی تأکید کرد و آنها را «قلب تپنده امید برای مردم و الهام‌بخش جهان» نامید. این گزاره، در سطح سیاسی حامل این معناست که مقاومت در ایران نه‌تنها در تبعید یا محافل بین‌المللی که در بطن جامعه ایرانی جاری است. همین نکته پیام کلیدی او به کشورهای غربی است که «زمان تردید گذشته است، زمان عمل فرا رسیده است».
مردم ایران، دشمن اصلی حاکمیت
بعد دیگر سخنرانی، نقد مستقیم فاشیسم دینی بود. او به «قتل‌عام ۳۰هزار زندانی سیاسی در سال ۱۳۶۷» اشاره کرد و هم‌چنین یادآور شد که حتی امروز نیز «۱۴ ایرانی بی‌گناه به‌اتهام هواداری از مجاهدین در صف اعدام قرار دارند». این بخش از سخنان او بر جنبه استمرار خشونت سیستماتیک و فقدان مشروعیت رژیم تأکید می‌کند. به باور او، «دشمن واقعی این رژیم نه در آمریکا یا غرب است، نه در اسراییل یا هیچ کشور دیگر. بزرگ‌ترین تهدید برای این رژیم خود مردم ایران هستند».
معاون پیشین رئیس‌جمهوری آمریکا در بخش دیگری از سخنانش گفت: «تهران از مقاومت بیش از هر قدرت خارجی می‌ترسد. به‌همین دلیل است که رژیم، خانم رجوی و دیگر رهبران را در دادگاههای غیابی محاکمه می‌کند تا نسل بعدی را بترساند. اما این ارعاب آشکارا شکست‌خورده است. مردم ایران دیگر نمی‌ترسند و شجاعتشان، ندای ما را در سراسر جهان که به آزادی باور داریم فرامی‌خواند».
وجود یک آلترناتیو سازمان‌یافته
کلیدی‌ترین بخش سخنان پنس به آلترناتیو سیاسی بازمی‌گردد. وی تصریح کرد: «یکی از بزرگ‌ترین دروغهایی که رژیم گفته این است که هیچ آلترناتیوی وجود ندارد... ولی ما حقیقت را می‌دانیم: یک آلترناتیو وجود دارد...» .
او افزود:
«این آلترناتیو سازمان‌یافته است. در جان مردم ایران ریشه دارد. متعهد به دموکراسی، حقوق‌بشر و برابری است و این آلترناتیو همان شورای ملی مقاومت ایران و سازمان مجاهدین خلق است. من این آلترناتیو را همین امروز در بروکسل می‌بینم. همسرم و من در اشرف۳ در آلبانی بوده‌ایم. در میان بازماندگان این رژیم قدم زده‌ایم. چهره‌های کسانی را دیده‌ایم که عزیزانشان را تحت شکنجه و اعدام از دست داده‌اند. خودم آن کتاب سرخ را دیده‌ام که نام و عکس هزاران دختر و پسر، پیر و جوان، اعدام‌شدگان به دست این رژیم در آن ثبت شده است».
برنامه ۱۰ماده‌ای مریم رجوی
پنس در ادامه از «برنامه ۱۰ ماده‌ای خانم مریم رجوی» به‌عنوان طرحی هم‌سو با ارزش‌های دموکراتیک یاد کرد: «این برنامه همان ارزش‌هایی را در بر دارد که مردم کشور من از زمان تأسیس ایالات متحده، نزدیک به ۲۵۰ سال پیش، گرامی داشته‌اند: آزادی فردی، دموکراسی، آزادی مذهب، آزادی بیان و پایان دادن به حاکمیت مطلقه دینی».
فرا رسیدن زمان عمل
نکته پایانی سخنرانی، دعوتی آشکار به اقدام بود: «امید و دعای من این است که همین امروز که شما در بروکسل گردهم آمده‌اید، دوستان ما در اروپا صدای دهها هزار نفری را که اینجا جمع شده‌اند بشنوند. زمان تردید گذشته است. زمان عمل فرا رسیده. لحظه را دریابید. متحدان ما در اروپا، وقت آن است که دوباره تحریم‌های فلج‌کننده را علیه این رژیم اعمال کنید و آشکارا در کنار مردم ایران و آرمانهایشان برای آزادی بایستید».
