با مطرح شدن موضوع «سپاه پاسداران» و باقی ماندن یا خروج آن از لیست تروریستی وزارتخارجهٔ آمریکا، گرهی دیگر به گره کور برجام افزوده شده است.
امیر عبداللهیان، وزیر خارجهٔ رژیم روز ۶فروردین و در آستانهٔ دیدار با انریکه مورا، مسئول سیاست خارجی اتحادیهٔ اروپا در تهران، در سخنان دوپهلویی از یکطرف گفت: «موضوع خارج کردن اشخاص حقیقی و حقوقی از لیست قرمز و تحریمهای یکجانبهٔ آمریکا، یکی از موضوعات اصلی ما در مذاکرات است... یکی از موضوعات هم سپاه پاسداران است»؛ از طرف دیگر گفت: «مقامات ارشد سپاه همواره بهما یادآوری میکنند که در راستای منافع نظام، موضوع سپاه را در اولویت خود قرار ندهید»؛ حرفی که میتواند و شاید زمینهچینی برای کوتاهآمدن رژیم از شرط خروج سپاه از لیست باشد.
از طرف دیگر مقامات دولت آمریکا نیز طی مدت گذشته، ضمن تأیید این نکته که موضوع سپاه یکی از مسائل مطرح در مذاکرات است، تا این لحظه موضع مشخصی نگرفتهاند که آیا قصد خروج سپاه از لیست را دارند، یا نه! روشن است که این موضوع بهیک چالش مهم برای دولت آمریکا تبدیل شده است. اما چرا؟
دولت ترامپ روز ۱۹فروردین ۱۳۹۸ سپاه پاسداران را در لیست «اف.تی.او»، (لیست تروریستی وزارتخارجهٔ آمریکا) نامگذاری کرد. پیش از آن نیز بحث وارد کردن یا وارد نکردن سپاه در لیست به یک چالش برای دولت وقت آمریکا تبدیل شده بود. چرا که بسیاری در داخل و خارج آمریکا با اشاره بهماهیت تروریستی سپاه موافق نامگذاری آن در لیست تروریستی بودند؛ طرفهایی هم مخالفت میکردند و با این استدلالها که سپاه پاسداران نیروی رسمی یک کشور است، یا این کار میتواند باعث پیامدهایی برای آمریکا شود و... بهعنوان بردارهای فشار بر دولت آمریکا عمل کرده و ایالات متحده را از لیستگذاری سپاه برحذر میداشتند.
در این میان مقاومت ایران نیز ضمن انتقاد از دیرکرد آمریکا در این اقدام ضروری، با افشاگریهای پیاپی دربارهٔ اقدامات تروریستی سپاه در کشورهای منطقه و نقش آن در برنامهٔ بمبسازی هستهیی، بر ضرورت لیستگذاری سپاه تأکید میکرد.
اکنون پس از ۳سال که از نامگذاری سپاه پاسداران میگذرد و رژیم آخوندی خواستار خروج سپاه از لیست است، بار دیگر بردارهای فشار از دو طرف فعال شدهاند. جبهه رژیم آخوندی و لابیهای آن با اشراف بهاینکه دولت بایدن خواستار رسیدن بهتوافق اتمی است، آن را به خروج سپاه از لیست گره زدهاند.
از طرف دیگر، فشاری سنگین بر دولت آمریکا وارد میشود که این دولت را از این اقدام برحذر دارد. از یکسو کشورهای منطقه؛ از سوی دیگر شخصیتهای سیاسی در آمریکا و اعضای مجلس نمایندگان و سنای آمریکا از هر دو حزب.
مقاومت ایران نیز طی ۳سال گذشته دربارهٔ نقش سپاه در سرکوب مردم ایران، غارتگری آن، دخالت و کشتار در منطقه، تروریسم در جهان و نقشآفرینی جدی برای دستیابی رژیم بهسلاح اتمی بر افشاگریهای خود افزوده است. از جمله قطعنامهٔ ۱۱۸ مجلس نمایندگان آمریکا با امضای اکثریت اعضای مجلس که در آن رژیم و سپاه را بهعنوان تهدیدی جهانی بهخاطر تروریسم و کشتار معرفی میکند، حاصل این فعالیتها است.
همین بردارهای سنگین فشار باعث شده دولت آمریکا نیز، بهرغم خواست خود برای رسیدن هر چه سریعتر بهتوافق اتمی با رژیم، اما به گفتهٴ دو منبع آمریکایی اکنون «بهطور فزاینده نگران پیامدهای سیاسی داخل آمریکا در مورد توافق با رژیم ایران بر سر سپاه پاسدران شده و شروع به کوتاهآمدن از این ایده کرده است» (آکسیوس-۴فروردین).
ماحصل اینکه اکنون بار دیگر ابهام و ابراز نگرانی از سرانجام برجام، در ارزیابیها وجه غالب پیدا کرده و حتی انریکه مورا، که نقش هماهنگکننده اروپایی را در مذاکرات وین به عهده دارد نیز ابراز نگرانی میکند که با وجود شکافهای باقی مانده درمذاکرات، خیلی چیزها در خطر است.