رسانههای حکومتی روز پنجشنبه ۸ آبان در حالی منتشر شدند که بازتابدهنده چند بحران همزمان بودند: شکست سیاست خارجی در احیای برجام، تداوم تورم و گرانی، بحران دارو و مسکن، و بازگشت به سیاستهای دهه ۶۰ مانند «کوپن». در کنار اینها، نشانههای آشکار از اختلاف درون حاکمیت و ناتوانی دولت پزشکیان در پاسخگویی به وعدههای خود نیز به چشم میخورد.
گزیده رسانهها:
آرمان امروز حکومتی: از «میانجیگری قطر، روسیه، ژاپن و مصر» در پرونده هستهیی خبر داده و تلاش دارد احیای توافق را در قالب «ثبات منطقهای» توجیه کند، هر چند واقعیتِ توقف کامل مذاکرات و بیاعتمادی متقابل را پنهان نمیتواند.
کیهان حکومتی: برجام را «مرده و بیارزش» توصیف کرده و وزیر خارجه را به ادامه «توهم مذاکره» متهم کرده است؛ در ادامه تبلیغ خط ضدغربی بیت خامنهای.
تابناک و جوان حکومتی: با حمله به دولت پزشکیان، از گرانیهای پیاپی و ناکارآمدی تیم اقتصادی نوشتهاند؛ همزمان با یادآوری وعده رفع فیلترینگ تلگرام و یوتیوب که هنوز محقق نشده است.
خراسان حکومتی: در گزارشی با عنوان «فرمانده بازگشت به شرق کیست؟» از بلاتکلیفی راهبرد چین و بیبرنامگی دولت در همکاری با بلوک شرق انتقاد کرده است.
چند ثانیه حکومتی: انتقاد شدید از توقف واردات خودرو و بحران خدمات پس از فروش؛ تصویری از بیسامانی سیاست صنعتی دولت.
آرمان ملی حکومتی: با لحنی هشدارآمیز از «اختلافات سیاسی و تندرویهای پارلمانی» نوشته و خواستار «اتحاد ملی» شده است؛ تلاشی برای ترمیم چهره متزلزل نظام در شرایط فشار داخلی و خارجی.
کیهان حکومتی: در دو مطلب جداگانه، اصلاحطلبان را به «لیاخوفیگری در ۸۸» متهم کرده و در ادامه با عنوان «امور کشور با شعار پیش نمیرود» بهعملکرد کابینه پزشکیان تاخته است.
سیاست روز حکومتی: با تیتر «خودتان را اصلاح نکنید ملت درستتان میکند!» از فساد و بیاعتمادی در ساختار قدرت نوشت؛ اعترافی تلویحی به فرسایش مشروعیت نظام.
بهارنیوز: با گزارشهای میدانی از «گرانی گوشت»، «فرو رفتن تختجمشید در زمین»، و «بحران دارو»، از واقعیت تلخ معیشت مردم و ناتوانی دولت در مهار تورم نوشت.
توسعه ایرانی: با استناد به آمار رسمی تورم ۴۰درصدی و پیشبینی بانک جهانی از تورم ۵۰ تا ۶۰درصدی در ۲۰۲۶، نسبت به فروپاشی اقتصادی هشدار داده است.
ستاره صبح: در دو گزارش جداگانه از «ورشکستگی بانکها» و «بازگشت کوپن» نوشت و آن را نشانه «فقر ساختاری و شکست سیاستگذاری اقتصادی» دانست.
کامل رسانهها:
آرمان امروز: ۴میانجی؛ ۴مأموریت؛ تلاشهای پنهان میانجیها برای توافق هستهای
چهار کشور – قطر، روسیه، ژاپن و مصر – بهعنوان میانجیگران کلیدی ظاهر شدهاند و هر کدام با تمرکز بر پروندهیی خاص، تلاش میکنند تا پلی برای بازگشت به توافق بزنند.
قطری تأکید دارد که این میانجیگری، فراتر از منافع اقتصادی (مانند صادرات گاز مشترک با ایران)، به ثبات منطقهیی کمک میکند
مصر، بهعنوان دروازه آفریقا و خاورمیانه، پرونده اختلاف ایران با IAEA آژانس را برعهده گرفته
مسکو، …، پیشنهاد انتقال ذخیره اورانیوم ایران به خاک روسیه را مطرح کرده تا از نابودی یا انهدام آن جلوگیری شود.
نخستوزیر ژاپن پس از حملات اسراییل و آمریکا به تأسیسات هستهیی ایران، آن را“ غیرقابل قبول ”خواند و خواستار خویشتنداری شد.
کیهان: چرا وزیر خارجه از ادامه حضور در «برجامِ مرده» سخن میگوید؟
واقعیت این است که برجام بدون قطعنامه ۲۲۳۱ چیزی جز مجموعهیی از کاغذهای بیارزش نیست که حتی در بایگانی وزارتخارجه هم جایگاهی ندارد.
آیا چیزی به نام «توافق» باقی مانده است؟
وقتی اصلیترین طرف مورد نزاع ـ یعنی آمریکا ـ از برجام خارج شد، و سه کشور اروپایی نیز نهتنها هیچیک از تعهدات خود را انجام ندادند بلکه در همه موارد در کنار واشنگتن ایستادند، آیا چیزی به نام «توافق» باقی مانده است؟
خوب است تمام کسانی که هنوز هم از برجام به نیکی یاد میکنند به یاد داشته باشند که تحریمهای سنگینتر از دولت نهم و دهم، تهدیدات، ترورها، خرابکاریها و در نهایت حمله به ایران و جنگ ۱۲روزه ۱۴۰۴ در زمانی رخ داد که برجام و قطعنامه ۲۲۳۱ در حال اجرا بود
تابناک – جوان- انتقاد تند روزنامه اصولگرا به تیم اقتصادی دولت/ چند بار گرانی در طول سال آقایان وزیر؟!
هر کدام از وزیران که به حرف درمیآیند، توجیهی برای گرانی دارند. وزیر ارتباطات با این اینترنت بیکیفیت دنبال گرانی است. قیمت مواد لبنی در طول سال، چهار، پنج بار گران شده است.
رئیسجمهور نیز هفتهیی دو سه بار میگوید که قصدی برای ریاستجمهوری نداشته است.
حامیان او و اعضای شورای راهبری او مثل خاتمی و عباس عبدی و دیگران به جای این گرانیها درباره تقابل دین و آزادی و تجاوز یک بازیگر به بازیگر دیگر حرف میزنند و مینویسند.
تابناک – خراسان- یک قدم تا رفع فیلتر تلگرام و یوتیوب؟ / آقای پزشکیان؛ گذشت ۱۶ ماه از یک وعده انتخاباتی کافی نیست؟
اخبار متفاوت درباره مرحله دوم رفع فیلترینگ به گوش میرسد. منابع ما میگویند، تلگرام و یوتیوب بهزودی رفع فیلتر میشود،
شورای عالی فضای مجازی بنا دارد در مرحله دوم رفع فیلترینگ، تلگرام و احتمالاً یوتیوب را رفع فیلتر کند.
پزشکیان به هنگام تبلیغات ریاستجمهوری در موضوعات متعدد، هیچ وعدهیی نداد اما بهطور مشخص، رفع فیلترینگ از معدود مواردی بود که با صراحت برای حذف آن قول داد.
خراسان - فرمانده بازگشت به شرق کیست؟
یک پرسش کلیدی همچنان باقی است که چه کسی مسئول به ثمر رساندن برنامه راهبردی با چین و کشورهای بلوک شرق است؟
تجربه نشان داده که بدون وجود یک نهاد یا چهره مشخص با اختیار کافی، حتی بزرگترین توافقها نیز در پیچوخم بوروکراسی از بین میروند. برای آنکه برنامه ۲۵ساله ایران و چین از سطح تفاهم به مرحله بهرهبرداری واقعی برسد، نیاز به تعیین یک مسئول ملی با اختیارات فرابخشی و نقشه زمانبندی دقیق وجود دارد.
چند ثانیه - عماد جعفری، کارشناس صنعت و بازار خودرو:
پزشکیان ۶ماه است که جلوی ثبت سفارش واردات خودرو را گرفته است/ خودروهایی وارد کشور شدهاند که هیچ خدمات پس از فروشی ندارند و وقتی قطعات خراب میشوند ماشین باید ۶ماه به گوشه تعمیرگاه برود… علیآبادی تمام تمرکز وزارت صمت را روی واردات خودروهای برقی گذاشت و رفت دنبال کارش؛ حالا کلی خودروی برقی روی دست دولت مانده که حتی توان شارژ کردن آنها را هم نداریم.
آرمان ملی: اختلافهای سیاسی به انسجام ملی ضربه می زند
غلامعلی دهقان تحلیلگر مسائل سیاسی: جریان بنیصدر با حزب جمهوری اسلامی درگیر است. حرکت مسلحانه گروههای ضد انقلاب هم شکل میگیرد… حالا دوباره دشمن در تمامی جهات نظامی، اقتصادی، رسانهیی و... به کشور حمله کرده، اما باز شاهد باز شدن سر نزاعهای قدیمی و صعوبت کار هستیم. … بعد از انقلاب با شروع جنگ عراق و انسجام ملی از آن پیچ رد شدیم. این بار هم ختم بخیر خواهد شد، اگر اتحاد ملی و ایران را فراموش نکنیم و از گذشته بیاموزیم.
آرمان ملی: بد اخلاقی سیاسی با چاشنی تخریب
به تجربه ثابت شده هر چه رو به جلوتر میرویم این تندروها هستند که پارلمان را در اختیار گرفتهاند تا جاییکه حتی اخیراً محمدباقر قالیباف؛ رئیس مجلس نیز با آنها همراه شد… باید اذعان داشت در شرایط حساس کنونی دافعه پیشکش، بهتر است تندروها هزینه بیشتری برای کشور و نظام نیافرینند.
محمد عطریانفر: هیچیک از عقلای جریان اصولگرایی که پیشکسوتان و پدرخواندههای جریانهای اکثریت مجلس فعلی هستند، رویکردهای تند، افراطی، بیادبانه و مسألهدار این جدیدالاسلامها را تأیید نمیکنند…
آرمان امروز: عطریانفر: رفتارهای افراطی و با مشی تندروی سم مهلک سیاست هستند
مرجعی که میتواند روشن کند آیا روابط ایران با کشوری دیگر بهدلیل برخی نظرات برهم خورده یا نه، کیست؟ علیالقاعده ان مرجع، نماینده یا رئیس مجلس نیست؛ نهاد دیپلماتیک و مهمتر از آن، شورای عالی امنیت ملی وجود دارد که مشخص میکند آیا فلان اظهارنظر در رابطه با فلان کشور باعث تضعیف روابط دو کشور شده یا اثری نداشته است». …
ادعای قالیباف و فحاشیهای عنصر معلومه الحالی که معلوم نیست با چه میزان آرایی وارد مجلس شده، محک و معیار داوری در حقانیت و یا عدم حقانیت ظریف و روحانی نیست…
کیهان: لیاخوفهایی که کام حماسه انتخابات ۸۸ را تلخ کردند اکنون از دموکراسی میگویند!
رئیس جبهه موسوم به اصلاحات در حالی مجلس دوازدهم را به لیاخوف تشبیه کرده که جریان متبوعش همان جریانی است که در سال ۸۸ به رأی ملت شلیک کرد، در دولت روحانی مشارکت را به پایینترین سطح رساند و حالا با چهرهای وارونه از دموکراسی سخن میگوید. …
آذر منصوری و همطیفانش بهتر است پیش از سخن گفتن از لیاخوف، نگاهی به آینه بیندازند؛ زیرا اگر قرار باشد کسی بهخاطر بستن دهان ملت در تاریخ ماندگار شود، بیشک «لیاخوفِ خیابانی ۸۸» همان جریان اصلاحات است، نه مجلسی که بر مدار قانون و اراده مردم حرکت میکند.
کیهان: مخاطب «بایدها» خود دولت است امور کشور با «شعار» پیش نمیرود
بخشی از این عدم تحرک برای رفع مشکلات ناشی از حضور افراد زاویهدار در کابینه چهاردهم است بدین شرح که مطالبات افراد حاضر در کابینه با انگیزه حضور در کابینه در تعارض است.
بهعنوان نمونه، شخصیتهایی چون هادی خانی، رئیس مرکز اطلاعات مالی و علی احمدنیا، سرپرست امور اطلاعرسانی دولت مشمول این تعریف هستند.
افراد زاویهدار به مطالبات مردم مانند اشتغال، کاهش تورم، کنترل اجارهبها، جریان پایدار آب و برق، خرید مسکن و خودرو، تقویت فرهنگ و ارزشهای دینی در جامعه و... بیاعتنا هستند و دولت را به مسائل واهی و پوچ همچون امیدواری به مذاکره با آمریکا، ولنگاری فضای مجازی، نداشتن تدبیر و برنامه، ناراضیتراشی و... سوق میدهند که آسیبهای آن در دولت روحانی هم کشور را درگیر عقبگرد کرد.
سیاست روز: خودتان را اصلاح نکنید ملت درستتان میکند!
وقتی افشاگریها در بحبوحه رقابتهای قدرت یا برای مهندسی افکار عمومی منتشر میشوند، پیامدشان غالباً نه اصلاح، که فرسایش اعتماد است…
افشاگریهایی که بینظم، هدفمند یا ابزاری میشوند، نه فقط راه بر فساد نمیبندند که، زخمهای کهنه را باز میکنند، تردید میپراکنند و حرمت نهادهای عمومی را زیر سؤال میبرند…
افشاگریهای گزینشی میتواند همانند زلزلهای درونی بنیانِ اعتماد را را چنان بلرزاند که از هیچ بمبارانی ساخته نباشد. واقعیت را نباید از یاد برد که در شرایط فعلی، نجواهای ناخوش، حال همه را بد میکند چه رسد به فریادهایی که به بدی و بدخواهی بلند میشود…
حرف آخر تلخ است، به تلخی هم باید گفت تا کام شیرین از مجادلات برخیها بر آشوبد. بله، حال مردم خوب نیست. اصلاً بد است حال ملک و ملت. آنقدر از هر سو فشار و گرانی و تورم سوهان به روح و روان و توان مردم میکشد که… خود را اصلاح نکنید، ملت درستتان میکند.
میراث جهانی در محاصره ۵ هزار چاه غیرمجاز
بهارنیوز: تخت جمشید سالانه ۳۰سانتیمتر فرو میرود
تازهترین پایشهای راداری و تحلیلهای هوش مصنوعی دانشگاه شیراز با استفاده از نرمافزار تخصصی «گاما» نشان میدهد که در برخی نقاط دشت مرودشت، زمین تا بیش از ۳۰سانتیمتر نشست کرده است... . گزارش تازه نشریه لایو ساینس در اکتبر ۲۰۲۵ نشان میدهد بخشهایی از کشور، از جمله مناطق مرکزی فارس، سالانه تا بیش از ۳۰سانتیمتر نشست زمین را تجربه میکنند؛ عددی که ایران را در ردیف بحرانیترین نقاط جهان از نظر فرو نشست قرار میدهد
ماجرای درخواست پول بیشتر، تأخیر تحویل و خانههای بیامکانات در مسکن ملی پرند چیست؟
بهارنیوز: بیمهری دولتها به رؤیای خانهدار شدن کمدرآمدها
شرکت عمران پرند وابسته به وزارت راه و شهرسازی به جای تحویل واحدها، از متقاضیان مبالغ بیشتری طلب کرده و آورده متقاضیان به حدود صد میلیون تومان افزایش یافته است. این در حالی است که بیشتر این واحدها دارای اقساط بلندمدتاند و همان اقساط نیز با افزایش قیمت روبهرو شدهاند... . پرند، پردیس، مهستان، دماوند و بومهن در آینده با تراکم جمعیتی بالایی مواجه خواهند شد؛ چرا که قیمت سرسامآور مسکن در مرکز تهران، بسیاری از شهروندان را به سکونت در این مناطق نزدیکتر سوق میدهد. با این حال، خلأهای قانونی، سیاستگذاریهای نادرست و سوءمدیریت در حوزه مسکن در این شهرها به معضلی حیاتی تبدیل شده است.
بهارنیوز: قیمت گوشت هم بهصورت لحظهای تغییر میکند
در حالیکه با واردات و توزیع گوشت در بازار انتظار میرفت قیمتها کاهش یابد، بررسیهای میدانی نشان میدهد چنین اتفاقی رخ نداده است. مردم هنوز برای خرید هر کیلو گرم گوشت باید بهطور میانگین حدود ۶۰۰هزار تومان بپردازند؛ رقمی که پرداخت آن از توان بیش از نیمی از خانوارهای کشور خارج است... بر اساس فهرست اعلامشده، گوشت منجمد مخلوط گوساله برزیلی با سقف قیمت فروش برای واردکنندگان درِ سردخانه ۶۱۰هزار تومان، گوشت منجمد گاومیش هندی مصرف خانوار ۴۳۰هزار تومان، گوشت منجمد گوسفندی مغولی (پنج تکه) ۴۸۵هزار تومان، ران گوسفندی مغولی ۵۹۰هزار تومان، سردست و کف گوسفندی مغولی ۵۶۰ هزار تومان، قلوهگاه گوسفندی مغولی ۳۱۰هزار تومان، گردن گوسفندی مغولی ۴۸۰هزار تومان و راسته گوسفندی مغولی نیز ۴۸۰ هزار تومان تعیین شده است.
بهارنیوز: گرانی و کمبود دارو؛ کیفیت قربانی انحصار شد
محمدرضا ظفرقندی در بخش دیگری از سخنان خود به این مسأله هم اشاره کرد که در تأمین دارو، آنچه مطالبه داشتهایم بهطور کامل محقق نشده است. ، از طرف دیگر رئیس سازمان غذا و دارو نیز هر بار که در مورد کمبود و افزایش قیمت داروها مورد سؤال قرار گرفت این مسأله را به روشهای گوناگون تکذیب کرده و بر این مسأله تأکید دارد که افزایش قیمت دارو خط قرمز این سازمان است. اما واقعیتی که در میدان جریان دارد و مردم با آن دست و پنجه نرم میکنند خلاف آن چیزی است که مسئولان وعده میدهند... در آمارهای رسمی از کمبود و افزایش قیمت ۱۰۰ تا ۳۰۰قلم دارو خبر میدهند اما به عقیده مردم و البته تولیدکنندگان و داروخانهداران این تعداد تنها بخش کوچکی از واقعیتی است که در حوزه دارو و درمان جریان دارد... فاطمه بانی، معلمی که برای خرید داروی «ایرینوکان» که یکی از داروهای درمان سرطان روده بزرگ است به داروخانه آمده درباره تغییر قیمت و کمبود این دارو میگوید: مادرم ۴سال است که درگیر سرطان روده بزرگ شده دو بار جراحی کرده و حالا شیمی درمانی میشود. «ایرینوکان» تنها یکی از داروهایی است که باید مصرف کند و نوع خارجی آن با افزایش قیمت چشمگیری مواجه بوده و حالا هم کمیاب شده است.
او میافزاید: قیمت هر ویال ۱۰۰میلی گرمی «ایرینوکان» خارجی حالا به نزدیک ۳۰میلیون تومان رسیده است. ما فقط ماهی ۶۰میلیون تومان باید بابت خرید این دارو هزینه کنیم ضمن اینکه دکتر داروهای دیگری را هم تجویز میکند و با یک حساب سرانگشتی قیمت شیمی درمانی مادرم در هر ماه نزدیک ۱۰۰میلیون تومان میشود...
یکی از پرسنل داروخانهیی در تهران که نخواست نامش فاش شود در اینباره به تجارتنیوز میگوید: مسأله فقط کمبود و گرانی داروی بیماران خاص نیست. حتی داروهایی که قبلاً به وفور در داروخانهها موجود بود حالا با کمبود و افزایش چند برابری قیمت مواجه است. از قرص قلب «متورال و پلاویکس» گرفته که در چند ماه گذشته هم کمیاب شده و هم قیمت آن به ۴ برابر رسیده تا داروی بیماران اماس مانند «اینترفرون بتا»، از اسپریهای تنفسی مانند «سالبوتامول» تا انسولین خارجی.
مشابه ایرانی برخی از داروها هم با کمبود مواجه و باعث سرگردانی بیماران شده است
علی شهبازی، یکی از فعالان حوزه تولید دارو نیز در اینباره میگوید: گرانی دارو تنها حاصل افزایش نرخ ارز و یا تحریمها نیست، بلکه ترکیبی از عوامل ساختاری، تصمیمات اقتصادی و سیاستهای نادرست حمایتی بوده که بازار دارویی کشور را در تنگنا قرار داده است... .
توسعه ایرانی: کاهش سهم مواد غذایی از ارز ترجیحی به تورم آن دامن زد
رامتین موثق
روند افزایشی نرخ تورم مدتی است شدت گرفته و برخی درباره تشدید بیشتر آن هشدار میدهند. در آخرین گزارش مرکز آمار ایران در مهرماه ۱۴۰۴، شاخص قیمت مصرف کننده خانوارهای کشور به عدد ۴۰۳.۸ رسیده است که نسبت به ماه قبل، ۵.۰درصد افزایش، نسبت به ماه مشابه سال قبل، ۴۸.۶درصد افزایش و در دوازده ماهه منتهی به ماه جاری نسبت به دوره مشابه سال قبل، ۳۸.۹درصد افزایش داشته است. این بدین معنی است که در مهرماه ۱۴۰۴، نرخ تورم سالانه برای خانوارهای کشور به ۳۸.۹درصد رسیده که نسبت به شهریورماه، ۱.۴واحد درصد افزایش یافته است.
این روند صعودی تورم با دیگر پیشبینیها از اقتصاد ایران همخوانی دارد زیرا نهادهای معتبری نظیر بانک جهانی و صندوق بینالمللی پول پیشبینی کردهاند که تورم ایران امسال و سال آینده بیش از ۴۰درصد باشد و در سال ۲۰۲۶، تورم وارد کانال ۵۰ تا ۶۰درصدی شود. از نظر بانک جهانی تورم ۲۰۲۵ و ۲۰۲۶ در ایران به ترتیب ۴۹ و ۵۶درصد خواهد شد. گفتنی است اگر تورم ایران در سال آینده به نرخ پیشبینی شده بانک جهانی برسد، بالاترین نرخ تاریخ اقتصاد ایران به دست آمده است.
در میان زیرگروههای آماری تورم، گروه «خوراکی و آشامیدنیها» اهمیت بسیار بالایی دارد و تورم نقطه به نقطه این گروه در مهرماه ۱۴۰۴ به ۶۴.۳درصد و تورم ماهیانه خوراکیها به ۶.۴درصد رسیده است. این روند نشان میدهد که تورم نقطه به نقطه خوراکیها و آشامیدنیها در ۴ ماه با رشدی ۱۷ درصدی، از ۴۷درصد به ۶۴درصد رسیده است.
خراسان: خودتحریمیِ کریدوری
یک سال پس از آغاز برنامه هفتم، ظرفیتهای ترانزیتی و دریایی ایران که میتوانستند حلقه اتصال اقتصاد کشور به زنجیره ارزش جهانی باشند، زیر سایه ضعف سیاستگذاری و ناهماهنگی نهادی مغفول ماندهاند
نویسنده: محمد حقگو گزارش مرکز پژوهشهای مجلس بهروشنی نشان میدهد که در سال نخست برنامه هفتم، دولت نتوانسته مسیر تازهیی در حوزه گذر و اقتصاد دریامحور بگشاید. بسیاری از فرصتها در مرحله تدوین اسناد یا اجرای آزمایشی ماندهاند و ایران از مسیر تحولات جدید منطقهیی فاصله گرفته است.
سیاست روز: پول بیمه شدگان امانت است، نه ابزار اجرای بخشنامههای دولت
مدیرعامل شرکت سرمایهگذاری تأمین اجتماعی در یک گفتگوی مطبوعاتی، اعلام کرده است که در سال گذشته ۳۵۰میلیارد تومان برای پروژههای مرتبط با مسئولیت اجتماعی هزینه شده و در سال ۱۴۰۴ این رقم به ۴۸۰میلیارد تومان خواهد رسید. همچنین بر اساس بخشنامه رئیس جمهور، ۶۰درصد این سرمایهگذاریها در حوزههای آموزش، مهارتآموزی و فنی حرفهیی متمرکز شده است تا ارتباط میان صنعت و مهارتهای کاربردی تقویت شود.
این اظهارات، پرسشهایی جدی را درباره حدود اختیارات و وظایف چنین مجموعهیی مطرح میکند. شستا نهادی اقتصادی وابسته به سازمان تأمین اجتماعی است و منابع آن در اصل متعلق به بیمهشدگان و بازنشستگان بهشمار میآید؛ بنابراین هر گونه هزینه از این منابع باید مستقیماً در راستای منافع بیمه شدگان و پایداری صندوقها باشد. اگر پروژههای موسوم به مسئولیت اجتماعی از بودجهیی تأمین میشود که ریشه در دارایی بیمه شدگان دارد، لازم است مبنای قانونی و بازگشت منافع آن به ذینفعان اصلی به طور شفاف مشخص شود
ستاره صبح: زیان بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری از جیب ملت پرداخت میشود
آلبرت بغزیان: طبق قانون تجارت وقتی بانکی ورشکست میشود زیانهایش نیز تقسیم میشود. همانطور که وقتی سود ده بود، سودش تقسیم میشد. اما در مورد بانک آینده و بهطور کلی در مورد بانکها و مؤسسات مالی و اعتباری در کشور این طور نیست و دولت باید با وجود انبوه مشکلاتی که دارد بدهی این مجموعهها را هم گردن بگیرد که در ادامه با افزایش تورم آن ارقام از جیب ملت پرداخت شود.
بغزیان افزود: امروز باید به این سؤال جواب داده شود که عامل ورشکستگی بانک آینده چه بود؟ چیزی معلوم نشده و هیچ شفافیتی در این خصوص وجود ندارد. گویی بانک مرکزی فکرمی کند همین که به سپردهگذاران اطمینان بدهد که حسابهایشان در بانک ملی است، کافی خواهد بود. در حالیکه اعتماد مردم به نظام بانکی زمانی برمیگردد که بدانند واقعیتها در مورد بانک آینده چه بود و آیا مقصرین آن ضرر و زیان محاکمه شدهاند یا نه؟!
ستاره صبح: بازگشت کوپن و فقر ساختاری
بازگشت تدریجی سازوکارهایی مانند «کوپن الکترونیکی» یا «کارت کالایی»، نشانهای است از عقبگرد در سیاستگذاری رفاهی. ۳۷سال از پایان جنگ تحمیلی میگذرد و همان زمان، دولت وقت با افتخار اعلام کرد که“ دوران کوپن ”تمام شده و اقتصاد در مسیر آزادسازی و رشد قرار گرفته است. حال در دهه ۱۴۰۰، دوباره صحبت از کوپن میشود؛ این بار نه بهعنوان ابزار کنترل قحطی، بلکه بهعنوان راهحل مقابله با تورم افسارگسیخته و ناتوانی سیاستهای اقتصادی در حفظ سفره مردم.
ماجرا فقط کمبود منابع نیست؛ مسأله، نبود اعتماد عمومی به سیاستگذاری و بیثباتی در طراحی نظام رفاهی است. در شرایطی که نظام مالیاتی ناکارآمد است و ثروتمندان بزرگ سهم واقعی خود را در بودجه نمیپردازند، حذف یارانه سه دهک پایینتر بیش از آن که اصلاح اقتصادی باشد، نشانهای از بیعدالتی ساختاری است. حذف یارانهگیران بدون ایجاد اشتغال پایدار و حمایت هدفمند، عملاً بهمعنای فشار مضاعف بر اقشار کمدرآمد و گسترش فقر پنهان است.
بازگشت کوپن، بازگشت به حافظهای جمعی است که یادآور صفهای طولانی، سهمیهبندی و اقتصاد دستوری است. اگر امروز دوباره ناچاریم به همان ابزارها بازگردیم، باید از خود بپرسیم: چرا در چهار دهه گذشته نتوانستهایم ساختاری بسازیم که مردم بدون یارانه و کوپن زندگی کنند؟
پاسخ روشن است: سیاستگذاریهای کوتاهمدت، فقدان برنامهریزی رفاهی بلندمدت، و بیاعتمادی میان دولت و مردم.
اگر دولت میخواهد از چرخه یارانه و کوپن خارج شود، راهش حذف نیست، اصلاح است: اصلاح نظام مالیاتی، باز توزیع ثروت، و توانمندسازی دهکهای پایین. در غیراین صورت، حذف سه دهک از فهرست یارانهبگیران، فقط بهمعنای افزودن سه دهک تازه به جمع فقرا خواهد بود