در میان نوسانات بازار ارز و سقوط ارزش پول رسمی کشور طی روزهای اخیر، دوباره دلار رکورد شکست و برای نخستین بار به ۱۲۱ هزار تومان رسید، و همین یک عدد برای فهمیدن عمق فاجعه کافی است. رسانههای حکومتی نوشتند «سقف تاریخی دلار در ایران شکست» و «بازار ارز رکورد میزند اما بانک مرکزی در سکوتی عجیب فرو رفته». این سکوت وقتی خطرناکتر میشود که بدانیم همین رسانهها اعتراف کردهاند ریال «در حال آب شدن است». جهش هفتاد درصدی قیمت دلار تنها در یک سال و انفجار تورم در پی آن. این یعنی مافیای حاکم حتی در ظاهر هم قصد مهار بحران را ندارد.
به تصریح کارشناسان این گرانی مستقیم به زندگی مردم ضربه میزند. یک سال قبل دلار هفتاد هزار تومان بود و اکنون ۱۱۸ تا ۱۲۱ هزار تومان. به این ترتیب، سفره کارگران که پیش از این هم زیر فشار له شده بود، حالا دیگر نفس ندارد.
حداقل دستمزد رسمی سال ۱۴۰۴ کارگر فقط کمی بیش از ده میلیون تومان است؛ یعنی با دلار ۱۲۱ هزار تومانی کمتر از نود دلار. کارگری که دو سال پیش با دستمزد پایینتر اما دلاری تقریباً نصف امروز مواجه بود، قدرت خرید بیشتری داشت. امروز مزد اسمی کمی بزرگتر شده، اما مزد واقعی بهخاطر گرانی سرسامآور دلار سقوط آزاد کرده است. نتیجه روشن است: نان و برنج و روغن به کالای لوکس تبدیل شده و بهجز اقلیت حاکم، سایر مردم باز هم بیشتر و بیشتر زیر خط فقر فرو میروند.
اما آن تفاوت دستمزد دو سال پیش و امسال کارگر که از جیبش بیرون آمده، کجا میرود؟ جز برای تأمین کسری بودجه حکومت آخوندی جهت تأمین هزینههای سرسامآور سرکوب، تروریسم، نیابتیها، موشکی و اتمی؟
رسانههای حکومتی هم به عمدی که در پشت فاجعهٔ گرانی دلار وجود دارد اذعان میکنند. سایت تابناک در جدال باندی به گوشهیی از این واقعیت اشاره کرده و مینویسد: «در هر اقتصاد دیگری چراغهای اضطرار روشن میشود اما در میرداماد حتی پردهها تکان نخورده» و افزود «پرسش اصلی همینجاست: بانک مرکزی با این حجم اختیارات چرا نمیتواند بازار را آرام کند؟» (۱۰ آذر).
پاسخ همان است که در اسناد حکومتی هم اعتراف شده: مافیای حکومتی بر بازار ارز چنبره زده است. صراط نیوز رژیم نوشته بود که «مافیاهای اقتصادی و بازار ارز با ایجاد تقاضای کاذب نرخها را بالا میبرند» (بهمن۱۴۰۳).
واقعیت این است که علت افزایش پیاپی و بیبازگشت قیمت دلار در ایران آخوندزده، دو پایه دارد:
یکم: مافیای حکومتی (که توضیح داده شد)
دوم: اقتصاد ویرانشدهیی که بر واردات بیرویه، قاچاق سازمانیافته و رانت بنا شده. این ساختار هیچ زیرساخت سالمی برای مقاومت در برابر تکانهها باقی نگذاشته و هر فشار سیاسی یا اقتصادی، مثل ماشه، قیمت دلار را منفجر میکند.
وقتی همین ساختار، سیاست ارزی را هم به ابزاری برای چپاول تبدیل میکند، طبیعی است که دلار هر بار رکورد بزند. پاسخ پرسش سایت تابناک که چرا بانک مرکزی کاری نمیکند، روشن است: چون این افزایش نه یک خطا، بلکه بخشی از سازوکار قدرت است. در چنین نظامی دلار گران میشود تا سفره مردم کوچک شود و جیب مافیا پرتر.
به همین دلیل است که نمیتوان انتظار داشت این روند متوقف شود. تا رژیم مافیایی حاکم بر سر کار است، دلار فقط یک مسیر دارد: بالا. و هر بار که بالاتر میرود، فقر، خشم و نارضایتی اجتماعی عمیقتر میشود. این همان روندی است که خواسته یا ناخواسته، بر پتانسیل انفجاری جامعه ایران میافزاید و چشمانداز حرکت سیلوار ارتش گرسنگان در تهران و سایر شهرها را، هر روز بیشتر ترسیم میکند.
