سیصد گل سرخ و یک «گل نصرانی»
ما را ز سر بریده می‌ترسانی؟
گر ما ز سر بریده می‌ترسیدیم
در محفل عاشقان نمی‌رقصیدیم»
کسی به درستی نمی‌داند شاعر آزاده و حق‌شناس این اشعار شورانگیز کیست، اما هر چه باشد برای ایرانیان آزادیخواه و فداکار در مبارزه با ستم‌شاهی استبدادی در دوران انقلاب مشروطه بازگو کننده حقایق جاودانی است.
به راستی مراد از گل نصرانی چه بود؟
معلم انقلابی آمریکایی
«هوارد کانکلین باسکرویل»، متولد۱۰ آوریل ۱۸۸۵ و اهل ایالت نبراسکا آمریکا بود. خانواده‌ای مذهبی داشت. از دانشگاه پرینستون فارغ‌التحصیل شد و در۲۳ سالگی به ﺩعوﺕ مسئولان مدﺭسه مموریال تبریز برای تدریس تاریخ ﺩﺭ نیمه سال ۱۹۰۸ به ایران دعوت شد. همزمان با ورودش مشروطه‌خواهان مشغول پیکار با محمدعلی‌شاﻩ قاجاربودند. او مجلس را با کمک قزاق های روسی به توپ بسته بود و به خیال خودش بساط مشروطه را جمع کرده و استبداد صغیر را برقرار کرده بود. باسکرویل با مشاهده اوضاع نبرد آزادی با استبداد، درس و مدرسه را پاره‌وقت کرد و گروهی شبه‌نظامی به نام «فوج نجات» تشکیل داد. کمک به ستارخان و باقرخان در این نبرد را وظیفه انسانی و آزادیخواهانه خویش می‌دانست. این گروه وظیفه شکستن محاصره تبریز در سال ۱۲۸۸ را به عهده داشت. جالب این‌که در پاسخ به همسر کنسول آمریکا که وی را از پیوستن به مشروطه خواهان برحذر می‌داشت، در ضمن پس دادن پاسپورتش گفت: «تنها فرق من با مردم تبریز محل تولدم است و این فرق بزرگی نیست»! (تاریخ مشروطه)
هوارد باسکرویل
باسکرویل، که دوره سربازی را در آمریکا دیده بود، به‌قول خودش به‌جای نقالیِ تاریخِ مردگان، تصمیم گرفت مشق نظامی به جوانان بیاموزد. در آن ایام سرمای سخت، رنج گرسنگی را دو چندان کرده بود. شهر تبریز در محاصرهٔ نیروهای استبدادی بود، اما فضای عمومی تبریز سرشار از شور آزادیخواهی مردم بود. دیدن روحیه‌ٔ آزادیخواهی و فداکاری مردم تبریز با وجود محاصره و رنج گرسنگی، باسکرویل را بسیار تحت تأثیر قرار داد. هوارد باسکرویل از جوانان گروه فوج نجات پیمان گرفته بود که در هر جنگی که رخ دهد، پیشرو باشند و چون به دشمن نزدیک شوند در بند سنگر نبوده، فدایی‌وار به دشمن یورش ببرند.
از بد روزگار پس از ۳ هفته پیکار با دشمنان آزادی ایران و در ۳۰ فروردین ۱۲۸۸ در حین مأموریت برای آوردن آذوقه و غذای مردم و انقلابیون مشروطه به داخل تبریز، گلوله‌ای به قلب پاک و سلحشورش اصابت کرد و در دم جان سپرد. در آن زمان تنها ۲۴ سال و ۹ روز داشت. در شب آخر از ستارخان اجازه خواست جلودار باشد ولی ستارخان نپذیرفت، چرا که او را مهمان مردم ایران می‌دانست؛ اما باسکرویل که شوری برای جنگ با دشمنان آزادی داشت، مصمم به شرکت در این نبرد بود. باسکرویل آمریکایی و مسیحی (نصرانی) به همراه سیصد نفر از مشروطه خواهان در این نبرد جان باختند. مراسم تشییع پیکرش یکی از باشکوه‌ترین مراسم در آن دوران بود.
نمایندگان کنگرهٔ آمریکا در کنار مردم ایران
بیش از چهل سال است که مقاومت سازمان‌یافته مردم ایران در برابر فاشیسم دینی و استبداد مذهبی، علاوه بر پیکار تمام‌عیار در داخل میهن با سرکوبگران تبهکار، با دیپلماسی مردم‌گرایانه خود، نهادها، ارگانهای مدافع حقوق‌بشر، شخصیت‌های آزادیخواه و نمایندگان و پارلمانترهای چهارسوی عالم سیاست را فراخوانده است تا از مقاومت عادلانه و ترقیخواهانه مردم ایران حمایت کنند و به همراهی و همگامی و هم نفسی در این نبرد باشکوه بپیوندند. چندی پیش در واشنگتن ۱۴۴ نماینده کنگره آمریکا- قطعنامه دو حزبی محکومیت تروریسم رژیم ایران، جنگ نیابتی منطقه‌یی و سرکوب داخلی با امضای ۸ تن رؤسای کمیته‌های مجلس نمایندگان و رؤسای ۳۷ زیرکمیته در کنگره آمریکا را ارائه دادند. ایشان به‌رسمیت شناختن حق مردم ایران و کانون‌های شورشی برای مقابله با سپاه پاسداران و سرنگونی رژیم را تأکید کردند؛ هم‌چنین خواستار حفاظت کامل از پناهندگان سیاسی ایرانی در اشرف۳ در برابر توطئه‌ها و فشارهای رژیم ایران شدند. آنها اذعان کردند رژیم ایران از اکتبر ۲۰۲۳ به‌طور فزاینده‌یی به‌عنوان سر مار تروریسم و جنگ در منطقه عمل کرده است و در نهایت حمایتشان را از برنامه ۱۰ ماده‌یی خانم رجوی، ابراز کردند.
به همین منظور کنفرانسی در کنگره آمریکا با عنوان «ایران: حمایت از جمهوری دموکراتیک، محکومیت تروریسم رژیم ایران، سرکوب داخلی، جنگ نیابتی منطقه‌ای» تشکیل شد و نمایندگان امضا کننده قطعنامه پیشنهادی به سخنرانی پرداختند. خانم رجوی در بخشی از پیام ویدئویی در این کنفرانس گفتند «برای سال‌ها ما هشدار می‌دادیم که مماشات با این رژیم جنگ به بار می‌آورد. اکنون همان جنگ قابل اجتناب خاورمیانه را به آتش کشیده است. حالا دیگر مماشات یعنی تسلیم شدن به جنگ‌افروزی و اتمی شدن آخوندها. زمان آن است که به سیاست استمالت از رژیم باید خاتمه داده شود و خامنه‌ای و رژیمش حساب چهار دهه جنگ‌افروزی را پس بدهند. راه‌حل پیشنهادی قطعنامه ۱۱۴۸ باید به سیاست رسمی آمریکا و اروپا تبدیل شود.
راه باسکرویل در راه آزادی مردم ایران از استبداد شاهی و شیخی ادامه دارد
آن گل نصرانی با شوریدگی و از خود گذشتگی، در نبرد آزادی مردم ایران شرکت کرد و جاودانه شد، اما عطر و بوی خون پاکش، سرزمین‌ها و قاره‌ها و اقیانوس‌ها را درنوردید و امروز به نمایندگان شریف مردم آمریکا رسیده است تا اینان نیز در این راه پیمایی جهانی برای آزادی خلق‌ها شرکت نمایند و نام و یاد هوارد باسکرویل را زنده و با طراوت نگه دارند.
نام باسکرویل به‌عنوان شهید آمریکاییِ جنبشِ مشروطه ایران در تاریخ ایران ماندگار شد. به‌فرمان ستارخان، پس از شهادت باسکرویل، روی تفنگش این جمله را حکاکی کردند: «باسکرویل آمریکایی، شهید راه مشروطه ایران»
عارف قزوینی بر سر مزار این شهید راه آزادی سروده بود:
ای محترم مدافع حریت عباد
وی قائد شجاع و هوادار عدل و داد
کردی پی سعادت ایران فدای جان
پاینده باد نام تو، روحت همیشه شاد
