بعد از لیستگذاری سپاه و منع معافیت فروش نفت، تنگناها و بحرانهای قبلی که گریبانگیر نظام بودند برایش فشار مضاعفی ایجاد کردند. بحرانهای نظیر بحران منطقهای، رابطه با اتحادیه اروپا و بهطور خاص FATF بیشازپیش معضل شده است. رژیم غرقه در بحرانهای اقتصادی – اجتماعی در حالی که حلقهٔ تحریمها بر گردنش سفتتر شده از اتحادیه اروپا خواسته است که اینستکس را زودتر اجرایی کند اتحادیه اروپا هم این کار را موکول به پذیرش FATF از طرف رژیم کرده است.
حاکمیت آخوندی که در دور جدید تحریم نفتی، تنها ممر درآمد خود را از دست داده و میخواهد با دور زدن تحریمها مفری پیدا کند، چگونه میتواند FATF یعنی شفافیت مالی را بپذیرد؟ در شرایطی نیز که موضوع اف.ای.تی.اف تبدیل به یک بحران فرساینده در درون آن شده است.
محمدرضا باهنر سرکردهٔ باندهای موسوم به «جبهه پیروان خط امام و رهبری» راجع به لایحه FATF و اینکه گفته میشود دو سوم اعضای مجمع تشخیص مصلحت نظام با آن مخالفت ضمنی دارند؟ خاطرنشان کرد: «FATF و لوایح دیگر، بحث بسیار سنگینی است. یک گروه میگویند اگر تصویب شود خیانت به مملکت است و یک عده میگویند اگر تصویب نشود تورم و گرانی و همهچیز از دست کنترل میرود. من عرضم این است اصلاً بررسی این لایحه انتخاب بین خوب و بد نیست...انتخاب ما در این قضیه انتخاب شر کمتر است».
باهنر در ادامه با اشاره به جلسات اخیر در مجمع تشخیص مصلحت نظام، به بنبست در تصمیمگیری در این خصوص اذعان کرد و گفت: «تک تک اعضای مجمع از زوایای مختلف مسأله را بررسی کردهاند، باز هم ما دست آخر به جمعبندی نرسیدهایم که تصمیم بگیریم و بحث آن به جلسههای آتی موکول شد». باهنر در پایان با اشاره به تجمیع بحرانهای سال ۹۸ گفت« امسال سال سختی خواهیم داشت».
عمل نکردن اروپا به وعدهاش
هرمیداس باوند کارشناس دیگر حکومتی و مقام سابق وزارتخارجهٔ، با نگرانی نسبت به محدود شدن تراکنشهای بانکی که تنها راه دریافت پول نفت در صورت اجازه فروش است، نپیوستن به FATF را علت این محدودیت مضاعف دانست و گفت:« حتی اروپاییها هم که گفته بودند پایبند به برجام هستند و یکسوم نفت ایران را خریداری کرده و نهاد مالی ایجاد میکنند تا تعاملاتی با آمریکا نداشته باشند که از تحریمها متضرر شوند، هیچکدام از این اقدامات را بهطور کامل انجام ندادند و تنها غذا و دارو مستثنی شد که عموماً در همه تحریمها این دو مورد استثنا است».(سایت تدبیر و امید ۷اردیبهشت ۹۸)
راحتترین حربه برای اروپاییها!
غلامرضا نظر بلند یک کارشناس دیگر حکومتی با اشاره منع فروش نفت و لیستگذاری سپاه هشدار هشدار میدهد که «این اقدام اخیر آمریکا، میتواند طیف تندرو داخلی مخالف پیوستن ایران به FATF را تقویت کند». نظربلند تأکید میکند باید هوشیار باشیم که اروپا بسیار خواهان آن است که با بهانهای از اینستکس رهایی یابد. بنابراین نباید با دست خود این بهانه را در اختیار اروپا قرار دهیم. بهگفته او، پیششرط اینستکس، پیوستن به FATF است. او توضیح میدهد: «اروپا ترجیح میدهد بهانهیی داشته باشد که اینستکس را اجرایی نکند و چه بهانهای بهتر از این. چون اروپا در زمینه موشکهای بالستیک و حقوقبشر با ما مسأله دارد. اینها پرحاشیه است و برای اروپا هزینه دارد. راحتتر این است که بگویند شما با FATF راه نیامدید و ما هم نمیتوانیم بانکها را راضی به معامله با شما بکنیم. اینها پیششرط است. خلاصه آن که اگر با FATF راه نیاییم، راحتترین حربه را به دست اروپاییها دادهایم». (سایت اقتصاد آنلاین ۸اردیبهشت ۹۸)
مخمصه رژیم بعد از لغو معافیتهای نفتی
واقعیت این است فشارهای اخیر آمریکا بر حاکمیت آخوندی خصوصاً لغو معافیت فروش نفت به ۸کشور، رژیم را به چنان مخمصهای انداخته که مهرههای حکومتی به دست و پا افتاده و در تلاش و تقلا هستند تا اف.ای.تی.اف توسط مجمع تشخیص نظام تصویب شود، و بهقول محمدرضا باهنر شر کمتری نصیب نظام شود!
مستمسک عناصر و مهرههای طرفدار تصویب لوایح اف.ای.تی.اف، نگرانی از این بابت است که عدم تصویب لوایح اف.ای.تی.اف، بهانه به دست اروپا میدهد تا به وعده تاکنون نسیهاش یعنی اینستکس عمل نکند.
سازوکار تاکنون نسیه اینستکس
اما واقعیت این است به فرض اینکه اینستکس هم اجرایی شود،آنچنان که بارها رسانهها و مهرههای هر دو باند اعتراف کردهاند، سازوکاری است برای تبادل نفت در مقابل غذا که طبعاً هیچ دردی از اقتصاد درهم شکسته نظام آخوندی را درمان نمیکند.
در زمینه بیاهمیت بودن اینستکس کیهان خامنهای ۱۴بهمن ۹۷ نوشت: «یک دیپلمات ارشد لهستانی درباره سازوکار مالی ویژه اتحادیه اروپا با ایران گفت: به اعتقاد من، این اقدام نوعی ژست نمادین برای حفظ چهره اتحادیه اروپا بوده اما در واقع هیچ اهمیتی ندارد».
یک منبع دیپلماتیک اروپایی به خبرنگار مهر گفت: «در ابتدا که بحث کانال مالی اروپا با ایران مطرح شد آمریکا فشار زیادی به کشورهای اروپایی آورد. با خروج آمریکا از برجام شاهد بودیم که شرکتهای اروپایی از ترس تحریمهای آمریکا از ایران خارج شدند و حاضر به ادامه همکاری با ایران نیستند. این برای اروپاییها درسی شد که نمیتوانند بر شرکتهای خود نفوذ داشته باشند»!
عدم کارآیی اینستکس
در زمینه عدم کارآیی اینستکس محمد اسلامی وزیر راه و شهرسازی دولت روحانی اذعان میکند: «این سازوکار امکان گستردهیی را برای رژیم فراهم نکرده و تنها هدف این است که شرکتهایی که با ایران کار میکنند دچار آسیب نشوند».(خبرگزاری تسنیم ۱۲بهمن ۹۷)
در حال حاضر سازوکار اینستکس به جای آن که دردی از اقتصاد در هم شکسته رژیم حل کند مانند لوایح اف.ای.تی.اف تنها باعث کشمکش بیشتر و اختلاف و تشدید تضاد در درون نظام شده است. این وضعیت ریشه در بیراهحلی و بنبست نظام ولایت دارد