بینندهی «کنفرانس زنان نیروی تغییر» که در آستانهی روز جهانی زن، روز شنبه ۴ اسفند در پاریس برگزار شد، شاهد بههم آمیختن عواطف و عشق انسانی در بیان تاریخ مبارزه برای آزادی و برابری بوده است. هرجا که زنان برای گرامیداشت روز جهانی زن به هم میپیوندد تا جوانب یک مبارزهی طولانی و هنوز به سرانجام نرسیده را تفسیر کنند و تجربههایشان را بهاشتراک بگذارند، عواطف و عشقها از سراسر جهان گرد میآیند تا ضرورت عاجل «برابری» و «آزادی» را در گوش جهان نابرابری بانگ زنند.
حین برگزاری این کنفرانس، بیانیه بیش از ۶۵۰شخصیت زن متشکل از رهبران سابق، نمایندگان پارلمان، حقوقدانان، کارشناسان، شخصیتهای مدافع حقوقبشر و حقوق زنان و برندگان جوایز نوبل، در همبستگی با «زنان شجاع ایران» و حمایت از شعار مریم رجوی: «نه به حجاب اجباری، نه به دین اجباری، نه به حکومت اجباری» منتشر شد.
امضاکنندگان این بیانیه که از بیش از ۸۰کشور در ۵قاره جهان هستند، از همگان خواستهاند که «به جنبش جهانی علیه قانون سرکوبگرانه عفاف و حجاب بپیوندند و در کنار زنان و دختران ایرانی بایستند».
تداوم لحظات در جلسهی ۴ اسفند در پاریس، متحد شدن ارادهها و تواناییها برای نشان دادن مسیرهای پیموده شده، دستآوردهای کنونیِ مبارزات زنان و چشماندازهای پیش روی جنبش برابری بود. جزئیات ساختار سازمانیافتهی این جلسه و محتوای سخنرانیها، خود نشان قدرت مدیریت و رهبری زنان برای جهان امروز و آینده است.
در تیکتاک گذشت ثانیهها و دقایق این جلسه، صدای شکستن استخوانهای زنستیزی، اندیشهی جنسیتی و نگرش مالکانه، به گوش میرسید. جلسهیی که منشور حقوق بشر، به اعتبارش احساس گردنفرازی و فخر نمود و ندا و فراخوان مواد سیگانهی خود به بشریت را در آینهی واژهها و جملههای این جلسه شنید.
در این جلسه پژواک یک تاریخ طولانی شنیده شد که بیشترین چالش زمانههای پشت سر، از آن زنان بوده، پیشتازیِ تغییر، بر اندیشه و شانههای زنان حمل شده و تضمین تغییر و امر برابری هم با شرکت زنان در فعالیتهای سیاسی و اجتماعی و رهبری آنان حاصل خواهد شد.
در آغاز جلسه، سروناز چیتساز بر رابطهی متقابل مبارزه برای برابری با اعتقاد و باور آرمانی و پیوند ضروری این مبارزه با نقش فعال زنان در رهبری سیاسی تأکید نمود و گفت: «روز جهانی زن فقط برگزاری یک مراسم بینالمللی نیست، بلکه ریشه در اعتقادات ما برای برابری دارد. باوجود تمام سختیها در مقابل رژیم زنستیز ایران، زنان نیروی تغییر هستند. اصلیترین موضوع، آزادسازی انرژی و توان تغییردهندهی ماست. عبور از امر برابری فقط با رویکرد عملی ممکن است. نقش فعال زنان در رهبری بسیار ضروری است. زنان و مردان در سلسله مراتب مقاومت ما مبارزهیی را برای سرنگونی دیکتاتوری پیش میبرند. این قیمتی است که خانم رجوی پرداخته است. ما زنان اشراف داریم که آزادی در سینی طلایی به ما داده نخواهد شد. ما باید ایستادگی کنیم. زنان ایران در قیامها، زنان کانونهای شورشی، زنان زندانی سیاسی و زنان در اشرف ۳، الگوی زنان و دختران بهپاخاسته هستند.»
مریم رجوی تاریخ مبارزات زنان، تجربهها و دستآوردهای ویژهی زنان مقاومت ایران، شرط رهایی جامعهی بشری از اندیشهی استثماری، آلودگی دنیای سیاسی متکی بر فردیت، سودپرستی، دروغ، ترس و جنسیتزدگی را برشمرد. وی ماندن در میدان برای جنگیدن با دیکتاتوری ملایان، برای آرمان انسانی، برای آزادی و صلح جهانی را ضرورت شکوفایی مناسبات انسانی توصیف نمود. او با تفسیر و تصویری همهجانبه از گذشته و اکنون و رو به آینده گفت: «روز جهانی زن، روزی که نشان خیزش برای دنیای عاری از ستم و سرکوب دارد، فرخنده باد. به زنانی که این روز را بنیاد گذاشتند ادای احترام میکنیم. زنانی که تاریخ ایران و جهان بهخاطر مبارزهشان تابناک است. آزادی با استبداد مصاف میدهد و این دیکتاتوری است که باید برود. هر سال روز جهانی زن فرصتی برای بازاندیشی مسیری است که طی شده و آیندهیی که پیش رو داریم تا جهان بشریت بهتر شود.
هرچه تکنولوژی پیشرفت کرده، رنجهای بشر کمتر شده ولی روابط اجتماعی میگوید نابرابری هنوز هست و زنان بیرحمانه سرکوب میشوند. از شکستهای تلخ میتوان این نتیجه را بهطور خاص در ایران گرفت که رهبری زنان لازمهی پیروزی و توسعهی پایدار اقتصادی و اجتماعی و امر برابری خواهد بود. حالا ما از یک تجربه طولانی برخوردار هستیم، نهفقط یک تئوری.
ما در این نبرد طولانی، درس بزرگی آموختیم. آموختیم که در مبارزه با دیکتاتوری ملایان، باید مبارزه را با کیفیت و پرداخت بها پیش ببریم. الزام تداوم این مبارزه به دو عامل بستگی دارد:
نفی اندیشهی جنسیت یعنی شورش کردن علیه نگاه کالایی و ضعیف بودن زن.
وجه دیگر، کنار زدن خودخواهی و خودشیفتگی و خودپرستی است. این همان چیزی است که مجاهدین به آن فردیت فروبرنده میگویند. این دینامسیم عقبماندگی فرهنگی و تاریخی است. مبارزه با این فردیت، به جمع متحد و سازمانیافته نیاز دارد. فردیت، خلع ید از جمع است. اثرات آن به حاشیه بردن جمع انسانها، نگاه منفی و طرد آنها، برتری خود و از دست دادن صداقت و شجاعت است.
در این مقاومت زنان، انتخاب دیگران و فداکاری برای دیگران را یک ضرورت و ارزش بیشتر میدانند. آنها استحکام و قدرت پرداخت هرچه بیشتر را بهدست آوردهاند. بسیاری گرههای ناشی از سنتها و حاکمیتهای ستمگر را یکبهیک باز کردهاند. اینطوری قدرت و توانمندی بینهایت کسب میکنند. این مبارزه، ضرورت مبارزه با دیکتاتوریها است. مغلوب اجبارها و تعادل قواها نشدن است.
دنیای سیاسی امروز با فردیت، سودپرستی، دروغ، ترس و جنسیتزدگی هدایت میشود. ارزشهای انسانی رنگ باخته است. در این مبارزه، مقاومتی سر برآورده که فردیت را به چالش کشیده است. هدف این است که هر کس هویت بیهمتای خود را داشته باشد. مهمترین حاصل این مبارزه، شکوفایی روابط بین آنها، تعهدپذیری و ریسکپذیری است که آنها را جهش میدهد. با چنین جمع متحد، زنان توانستند مسؤلیتهای سنگین بر عهد بگیرند.
رهایی زنان، شرط ضروری رهایی مردان است. بشریت تنها به شرطی از ارتجاع رها میشود که زنان در این کارزار، مسؤلیت اجتماعی بر عهده بگیرند.
خطاب به آخوندها و مرتجعین میگویم شما هرچه از سرکوب و شکنجه و کشتار در چنته داشتید بهکار بردید، اما بهدست همین زنان مبارزه و رها، بساط شما برچیده خواهد شد.
از اینجا که رفتید به فرزندانتان، به مادرانتان و به دخترانتان از راز این مقاومت بگویید. از کسانی بگویید که میدان نبرد را ترک نکردند. بگویید که از همهچیز خود گذشتند تا به ما بگویند حاضریم، هستیم و میجنگیم برای آرمانمان، برای آزادی مردم ایران، برای صلح و امنیت همهی جهان.»
میشل آلیو ماری با تحلیلی کوتاه اما جامع، گرامیداشت روز جهانی زن را با مسؤلیتپذیری زنان «برای تمامیت بشریت» در یک مبارزهی سیاسی و فرهنگی پیوند زد. وی پرداخت بهای آزادی را ویژگیِ بارز مقاومت ایران ــ بهطور خاص زنان ــ برشمرد و گفت: «سخنرانی مریم رجوی یک سخنرانی مملو از تفکر بود. شما نشان میدهید که چطور باید سیاست را با یک فلسفهی فکری پیش برد. به سوی زیباترین کلام یعنی صلح.
روز جهانی زن برای ما فرصت خوبی است. ما مسؤلیتهایی داریم که ما را برای تمامیت بشریت متحد میکند. این روز، روز فرصت همبستگی ما است با کسانی که این شانس را ندارند. فرصت احساس مسؤلیت ما در برابر کسانی که مبارزه میکنند. روز اقدام برابری زن و مرد است. گرامیداشت صلح و دموکراسی است. شما شعار زن مقاومت آزادی را عملی میکنید و بهایش را میپردازید. یک مبارزهی فرهنگی و سیاسی فراتر از مبارزه با زنستیزی است. رژیم ایران کماکان تهدیدی برای ثبات و صلح است. بازگشت به امنیت و صلح فقط با تغییر این رژیم صورت میگیرد. تغییر از درون ایران رخ میدهد. توسط مردان و زنانی که به برابری و دموکراسی و آزادی و صلح باور دارند.»
دومینیک آتیاس به یک نماد پایداری و سمبل مبارزهی طولانی زنان برای آزادی و برابری متمرکز شد: مریم اکبری منفرد؛ زنی که پایداری، مقاومت، شکیبایی و شکستناپذیریاش، معرفیکنندهی سطح رفیع مبارزهی زنان در برابر زنستیزترین حکومت دنیاست. دومینیک آتیاس شرح ویژگیِ این مبارزه را با نجوایی با خود مریم اکبری ادامه داد: «به مریم اکبری منفرد احترام میگذارم. یک زندانی سیاسی پرسابقه، مادر سه فرزند. او باید سال ۲۰۱۹ آزاد میشد ولی به او دوباره پنج سال حکم دادند.
مریم! تو خستگیناپذیری. تو قیمت سنگینی را میپردازی. تو بزرگ شدن دخترانت را ندیدی. نتوانستی تحصیلاتشان را مشاهده کنی. آیا شکنجهای بیشتر از این وجود دارد؟ پاسداران از تو چه میخواهند؟ که تو تسلیم شوی؟ نه، آنها تو را نمیشناسند. هر سهشنبه اعتصاب غذا ادامه دارد.
زنان ایران و زنان اشرف ۳ به مبارزه ادامه میدهند. هیچ چیز مبارزه آنها را متوقف نخواهد کرد. آنها با یک تبعیض نهادینهشده و با حجاب اجباری که فقط نوک کوه یخ است مبارزه میکنند.
زنان ایران در آینده، امروز را بهعنوان تاریخ گذشته نگاه خواهند کرد. چه بسیار زنانی که در این مسیر جانشان را برای آرمان آزادی کشورشان دادند. آرزوی یک ایران آزاد شده در آستانهی تحقق است.
مریم اکبری از زندان سمنان گفت: سکوت پیشه نکنید، فریاد بکشید! ما سکوت نخواهیم کرد. همراه زنان ایران فریاد خواهیم زد.»