مواضع سران و کارگزاران رژیم در مورد برجام مواضع متناقضی است، خامنهای میگوید عجلهای در توافق مجدد برجام نداریم: «ما هیچ اصرار و عجلهای نداریم که آمریکا به برجام برگردد؛ اصلاً مسأله ما این نیست که آمریکا به برجام برگردد یا برنگردد. آنچه مطالبه منطقی و عقلانی ما است، رفع تحریمهاست» (سایت خامنهای ۱۹دی۹۹).
بهدنبال خامنهای عناصر شاخص باندش نظیر علیاکبر ولایتی و سعید جلیلی با استناد به حرفهای او دم گرفتند عجلهای برای بازگشت آمریکا به برجام ندارند.
ولایتی با استناد بهگفته خامنهای گفت: «هیچ اصرار و عجلهای نداریم که آمریکا برگردد؛ امّا اگر میخواهد برگردد شرایطی دارد که مهمترینش این است که تحریمها را بردارد» (سایت خامنهای ۲۳دی۹۹).
در مقابل روحانی و عناصر باندش برای بازگشت آمریکا به برجام و لغو تحریمها روزشماری میکنند.
آخوند حسن روحانی کارشکنی باند خامنهای را در زمینه رفع تحریمها را زیر ضرب گرفت و گفت: «تأخیر در برداشتن تحریم خیانت است. هر جناح، فرد و گروهی اگر پایان تحریم را به هر دلیلی یک ساعت به تأخیر بیندازد، این خیانت است. البته امروز دلیل این موضوع فقط انتخابات ۱۴۰۰ است. به هر دلیل کسی بخواهد پایان تحریم را به تأخیر بیندازند، خیانت بزرگ به تاریخ ملت ایران است و این ننگ ابدی برای آن جناح و فرد باقی خواهد ماند» (سایت روحانی - ۲۷اسنفد۹۹).
رئیسجمهور نظام در روزهای اول سال جدید بار دیگر کاسه گدایی رفع تحریم را در دست گرفت: «اگرآنها دست از تحریم بردارند برای ما روشن شود این کار واقعی است ماهم به همه تعهدات برجامیمان برمیگردیم» (تلویزیون شبکه خبر - ۴ فروردین۱۴۰۰).
علت این مواضع متفاوت چیست آیا محتوای دودودم خامنهای و نالههای روحانی یکی نیست؟
تلویزیون حکومتی که در تیول باند خامنهای است تقاضا و تمنای این باند برای اینکه بایدن به برجام بازگردد را به این شرح بیان کرد: «بایدن از ترامپ خواسته بود تحریمها را بهدلیل شیوع کرونا کاهش دهد اما با گذشت دو ماه از کاخسفید خودش هم هیچ اقدامی در این زمینه نکرده است». (تلویزیون شبکه یک ۳فروردین ۱۴۰۰)
بهرغم انتظار خامنهای و روحانی برای رفع تحریمها و بازگشت آمریکا به برجام، اما یک مهره حکومتی تحت عنوان کارشناس در مصاحبه با تلویزیون شبکه خبر رژیم گفت: «دورنما و چشمانداز آینده برای جبران خطاها را نمیبینم. این حدود دو ماه و یک هفتهیی که آقای بایدن آمده همان مسیر آقای ترامپ را دارد میرود». (تلویزیون شبکه خبر - ۴فروردین۱۴۰۰).
در این میان علی مطهری ضمن ابراز نگرانی از اقدامات نسنجیدهای که مانع لغو تحریمها میشود هشدار داد: «نباید لغو تحریمها و احیای برجام مانع ایجاد نکنیم، نباید به نام انقلابیگری، سختی برای مردم ایجاد کنیم». (سایت آفتاب ۳ فروردین۹۹)
بسیاری دیگر از رسانهها و مهرههای حکومتی نیز نگرانی مانند مطهری را دارند.
سایت حکومتی آفتاب ۹ فروردین۱۴۰۰ نگران از دست رفتن فرصت و استمرار تحریمها است، چرا که «پنجره فرصت احیای دیپلماسی ایران و آمریکا بهزودی بسته خواهد شد».
روزنامه آرمان ۷ فروردین۱۴۰۰ نیز «مذاکره» را «راهحل نهایی» دانست و اینکه «ایران باید موضوع برجام را به یک نتیجه منطقی برساند»، چرا که «اینکه اتفاقاتی در سالهای اخیر در کشور رخ داده شکاف بین مردم و دولت را بیشتر کرده و این شکاف روزبهروز عمق بیشتری پیدا میکند»، و «نکته دیگر اینکه شرایط مذاکرات احتمالی آینده با برجام سال۲۰۱۵ تغییر کرده و این تغییرات نیازمند تدابیر جدیدی است. در شرایط کنونی شرایط نفوذ ایران نسبت به گذشته در مناطقی مانند عراق، لبنان و سوریه تغییر کرده است و شرایط مانند گذشته نیست».
خامنهای که مجبوراست در برابر قیام دستگاهش را یکدست کند با این تحلیل که بایدن اهل جنگ نیست در یک بلوف سخیف مدعی شد قبل از لغو کامل تحریمها و راستیآزمایی به برجام برنمیگردیم.
اما واقعیت این است که شرایط هیچگاه به سال ۱۳۹۴ که برجام امضا شد برنمیگردد، و این را مقامات آمریکایی و اروپایی بارها به رژیم یاد آو رشده که شرایط سال ۲۰۲۱ با سال ۲۰۱۵ که برجام امضا شد بسیار متفاوت است.
واقعیتی که مهرهها و رسانههایی از حاکمیت هم به آن اذعان میکنند، و به نظام توصیه میکنند چون شرایط جهانی و منطقهیی متفاوت با سال ۹۴ است و زمان هم به عقب برنمی گردد، پس باید به شروط کنونی آمریکا و اروپا گردن گذاشت و دندان برجام سال۹۴ را کشید و به برجام جدیدی تن داد.
صادق زیباکلام یکی از حاشیهنشینان نظام در مصاحبه با بخش فارسی رادیو بینالمللی فرانسه ۴ فروردین۱۴۰۰ گفت: «آنچه که باعث بیرون کشانده شدن کشور از باتلاقها خواهد شد برجام ۱۴۰۰ دولت با آمریکا خواهد بود. صدالبته که در تبلیغات خواهند گفت این برجام ۱۴۰۰ این نرمش قهرمانانه ۱۴۰۰ به هیچوجه مثل برجام سال ۱۳۹۴ نیست».
مفهوم تغییر شرایط کنونی برجام و اینکه بهقول زیباکلام «نرمش قهرمانانه» دیگری در سال۱۴۰۰ صورت بگیرد چیزی نیست جز اینکه خامنهای به شروط آمریکا و سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) طرف قرارداد برجام تن بدهد و در زمینه اتمی، برنامه موشکی و سیاست منطقهیی از موضع کنونی کوتاه بیاید و امتیازاتی درحد «نرمش قهرمانانه (بخوانید جامزهر) بدهد، همچنانکه در جریان برجام هم خامنهای جامزهر برجام را «نرمش قهرمانانه» نامید.
اما صرفنظر از آنچه که تاکنون به آن اشاره شد راهحل برونرفت رژیم از بنبست با مردم ایران به دست گرفتن کاسه گدایی لغو تحریمها نیست، چرا که این مردم ایران هستند که عزم جزم کردهاند با تحریم و یا بدون تحریم با برجام متفاوت با سال۹۴ و یا بدون آن رژیم را سرنگون کنند.
راهحل نهایی خروج رژیم از بحرانها و بنبست کنونی در دست مردم و جوانان شورشی در کف خیابان است.
آنچانکه این مردم در قیامها و اعتراضات خودشان نشان دادند آماده یک تغییر بزرگ هستند،
هر چند که خامنهای ورود کرونا را وسیلهای قرار داد تا جلوی استمرار قیام را بگیرد، و شاید هم توانسته باشد مدتی آنرا به عقب بیندازد. اما سراوان و صحنههای دیگری از درگیری مردم بهویژه جوانان شورشی با نیروهای سرکوبگر رژیم، ثابت کرد آتش قیام در حال شعلهورتر شدن است.
این صحنهها بیانگر وجود شرایط انفجاری در جامعه، و اینکه مردم دیگر حکومت آخوندی را تحمل نمیکنند.