بحران آلودگی هوا در ایران به مرحلهیی مرگبار رسیده است. بحرانی که شیوع آنفولانزا و سرما آن را تشدید میکند. بنا به اعتراف رسمی وزارت بهداشت رژیم، سالانه ۵۷ هزار ایرانی بهدلیل آلودگی هوا جان خود را از دست میدهند (۲۰ آبان)؛ رقمی که دیگر نمیتوان آن را «هزینه توسعه» یا «اتفاق طبیعی» نامید. این یک کشتار خاموش است که عاملانش کاملاً شناختهشدهاند.
از این پیشتر، در همین ستون به یکی از عوامل اصلی این فاجعه پرداختیم: مازوتسوزی گستردهٔ نیروگاهها. اما آلودگی هوا فقط از دود نیروگاهها نمیآید. عامل دوم، و بههمان اندازه مرگبار، خودروهای بیکیفیت محصول مستقیم مافیای خودروسازی داخلی هستند که بهگواه اسناد و منابع حکومتی، به رأس هرم قدرت و شخص خامنهای وصل است.
مافیای خودرو که با کمترین هزینه، بدترین کیفیت را با قیمتهای نجومی به مردم تحمیل میکند.
حتی مقامات خود رژیم هم بهوجود این مافیا اذعان کردهاند. وزیر پیشین صمت گفت: «مافیاها نمیخواهند قیمتها کاهش پیدا کند» (فاطمی امین-اردیبهشت۱۴۰۲). مدیرعامل پیشین سایپا نیز اعتراف کرد: «مافیاهایی بیرون از مجموعه خودروسازیها هستند» (مدنی- اردیبهشت۱۴۰۴).
در مورد تأثیر این خودروها و مافیای خودرو سازی در آلودگی هوا، معاون وزیر بهداشت رژیم در ۲۰آبان اعلام کرد: «ما با مافیای خودروسازی مواجه هستیم. خودروسازان داخلی، خودروی بیکیفیت و با مصرف سوخت بالا تولید میکنند». او افزود اغلب قربانیان آلودگی هوا و تصادفات، «جوانان و نیروی کار مولد» هستند؛ یعنی همان بخشی از جامعه که آینده کشور به آن وابسته است.
روزنامه حکومتی عصر ایران (۱۰آذر) هم نوشت: «خودروهای بیکیفیت و افزایش مرگومیر بهدلیل آلودگی هوا در تهران»، و تأکید کرد ۶۰ درصد آلایندگی شهرها ناشی از حمل و نقل سبک و درونشهری است. در اینباره، کارشناسان حکومتی توضیح میدهند که در شهری مثل تهران، روزانه حدود ۵ میلیون تردد وسایل نقلیه انجام میشود که از سوخت بیکیفیت استفاده میکنند و دستکم ۴۰ هزار تاکسی فرسوده خود به «منبع متحرک آلودگی» تبدیل شدهاند (مهدی رهنما-۱۰ آذر).
ابعاد فاجعه وقتی روشنتر میشود که بدانیم بنا به آمار رسمی، از ۴۱ میلیون خودرو در حال تردد در کشور، بیش از ۲۲ میلیون دستگاه فرسودهاند؛ یعنی بیش از نیمی از خودروها مستقیماً نفس مردم را میبرند. خبرگزاری مهر نوشت: «نیمی از خودروهای کشور فرسودهاند؛ عامل اصلی ناترازی بنزین و آلودگی هوا».
همان منبع تأکید کرد اگر خودروهای فرسوده از رده خارج شوند و تولید مطابق استاندارد جهانی باشد، مصرف بنزین روزانه ۶۰ میلیون لیتر کاهش مییابد و آلودگی نیز به همان نسبت پایین میآید (۱۶ آبان).
اما چرا این وضعیت اصلاح نمیشود؟
پاسخ در انحصار مافیایی بازار خودرو است. خبرگزاری مهر تصریح میکند: «صنعت خودرو بازار را بهشکل انحصاری در اختیار دارد و ممنوعیت واردات خودروهای خارجی مزید بر علت شده» (۱۶ آبان). این ممنوعیت تصادفی نبود. در اردیبهشت ۱۳۹۵، شخص خامنهای مستقیماً وارد ماجرا شده و گفته بود: «ببینید چه چیزی باید وارد بشود و چه چیزی نباید وارد بشود... جلوی اینها باید جدی ایستاد». بلافاصله پس از این دستور، وزارت صمت در آبان ۹۵ اعلام کرد ثبت سفارش خودروهای خارجی ممنوع شده است.
جمعبندی ساده و بیپرده است. آلودگی هوا که سالانه ۵۷ هزار نفر را میکشد، نتیجه مستقیم دو سیاست است: مازوتسوزی و تولید انبوه خودروهای بیکیفیت. هر دو، محصول یک ساختار مافیایی واحدند. وقتی واردات ممنوع میشود، استاندارد لگدمال میشود، سود در انحصار یک باند میماند و مردم قربانی میشوند. در این معادله، نقش خامنهای حاشیهای نیست؛ او در رأس این مافیاست. خلیفه خونریز، علاوه بر اعدام و قتلعام، در کشتار خاموش مردم ایران با آلودگی هوا نیز نقش مستقیم دارد.
