واکنش گسترده و اعتراض پارلمانترها، احزاب و شخصیتهای برجستهٔ سیاسی به پیام تسلیت رئیس شورای اتحادیهٔ اروپا و وزیر خارجهٔ آمریکا بهخاطر هلاکت رئیسی، از موارد استثنایی در دیپلماسی معاصر است.
شدت و لحن محکومیتها از سوی افکار عمومی و نمایندگان مردم در اروپا و آمریکا به حدی است که میتوان آن را یک شورش اعتراضی علیه یک ننگ اخلاقی و انسانی به بهانهٔ پروتکلها و تشریفات خشک و بیروح دیپلماتیک توصیف کرد.
این اعتراض و شورش، البته خلقالساعه و یکشبه محقق نشده، بلکه محصول یک اشراف و شناخت و پیشینه و پشتوانهٔ سیاسی و تاریخی است. صدای ۳۰هزار سربهدار۶۷ و شهیدان قیامهای به خون تپیدهٔ مردم ایران است که در پارلمانهای اروپا و کنگرهٔ آمریکا و راهروهای سازمان ملل میپیچد یا آرامش جلسات خبری و تشریفاتی دولتهای مماشتگر را برهم میزند.
پس از انتشار خبر تسلیت دولت آمریکا شماری از نمایندگان کنگره با ارائه قطعنامه۱۲۴۶ H. RES. به کمیته امور خارجه مجلس نمایندگان بیانیهٔ تسلیت وزارتخارجه بهدنبال مرگ رئیسی جلاد را محکوم کردند. در این قطعنامه که توسط ۱۰تن از نمایندگان ارائه شده از جمله آمده است: «نظر به اینکه از ابراهیم رئیسی، بهطور مشخص بهعنوان ”جلاد تهران“ یاد میشد و به نظارت بر اعدامهای دستهجمعی هزاران زندانی سیاسی در سال (۱۹۸۸) ۱۳۶۷ پس از جنگ ایران و عراق کمک کرد،
نظر به اینکه در سال ۲۰۱۹، وزارت خزانهداری، رئیسی را بهدلیل شرکت در یک بهاصطلاح «کمیسیون مرگ» که دستور اعدام غیرقانونی هزاران زندانی سیاسی را صادر کرد، تحریم کرد... تصمیم گرفته شد که مجلس نمایندگان بیانیهٔ وزارت امور خارجه مبنی بر تسلیت درگذشت ابراهیم رئیسی رئیسجمهور ایران، امیرعبداللهیان وزیر امور خارجه و دیگر اعضای هیأت همراهشان را محکوم کند».
علاوه بر این بسیاری از نمایندگان سنا و کنگره در حساب ایکس خود علیه این اقدام شوریدند و تسلیت گفتن و عزاداری بهخاطر مرگ جلاد هزاران زندانی سیاسی در سال۶۷ و عامل سرکوب قیامها در ایران را محکوم کردند.
روز چهارشنبه دوم خرداد در جلسهٔ استماع معاون وزیرخارجه در زیرکمیته خاورمیانه در کمیتهٴ خارجی کنگره آمریکا، برد شرمن از اعضای ارشد این کمیته از حزب دموکرات دربارهٔ هلاکت رئیسی، گفت: «متأسفانه شورای امنیت تصمیم گرفت یک لحظه سکوت اعلام کند. من امیدوارم به لیندا توماس گرینفیلد (سفیر آمریکا در ملل متحد) پیشنهاد بدهید که در یک زمان مناسب در شورای امنیت، یک لحظه سکوت برای خانوادههای کسانی اعلام کند که ابراهیم رئیسی آنها را بهقتل رسانده است؛ ۳۰۰۰۰ نفر از آنها در سال ۱۳۶۷ و ۱۵۰۰ نفر در سال ۱۳۹۸ در آبان خونین کشته شدند و بسیاری دیگر نیز قربانی دستهای آغشته به خون او بودهاند».
در اجلاس سنای فرانسه نیز روژه کاروشی نایبرئیس اول سنا در اعتراض به تسلیت گفتن بهخاطر مرگ رئیسی، خطاب به ژان نوئل بارو معاون وزیر خارجه گفت: شما میگویید فرانسه بهدلیل پروتکلها تسلیت خود را ابراز کرده است. اما در حقیقت ما پیامهای دیگری را کم و بیش دریافت میکنیم. زنان ایرانی چه فکری خواهند کرد؟ اپوزیسیون دموکراتیک ایران چه فکری خواهد کرد؟ تمام جوانان ایرانی در رابطه با آنچه که شما انجام میدهید چه فکری میکنند؟ حقیقتاً آیا فرانسه میخواهد پیام دیگری را اینطور برساند؟».
روز جمعه ۴خرداد مایک پمپئو وزیر خارجهٔ قبلی آمریکا طی مقالهیی در فاکس نیوز نوشت: «نباید از کسی که بهخاطر نقشش بهعنوان جلاد در جریان کشتار دستهجمعی دهها هزار ایرانی بیگناه در سال ۱۳۶۷ لقب ”جلاد تهران“ را گرفته، قدردانی کنیم. دولت بایدن و جهان باید بیشتر برای حمایت از جنبش سازمانیافته اپوزیسیون در داخل ایران تلاش کنند. آخوندها دائماً میگویند که هیچ جایگزینی برای رژیم آنها وجود ندارد، با این حال میلیاردها دلار برای شیطانسازی همین آلترناتیو خرج میکنند».
این موج اعتراض، که پروتکلهای دیپلماتیک آلوده به ننگ و نقض حقوقبشر را زیر ضرب گرفته، از دریای خون ۳۰هزار شهید سربهدار آزادی و جنبش دادخواهی برمیخیزد و تا سرنگونی نظام ولایت فقیه سربازایستادن ندارد.