روز ۱۱اسفند ۹۷ رسانه‌های حکومتی خبر از تصویب طرح کوپنی شدن برخی کالاهای اساسی در مجلس ارتجاع را منتشر کردند. روز ۲۰اسفند و با یک تأخیر تقریباً ۱۰روزه، جدل بر سر آن موضوع رسانه‌ای شد.
دربارهٔ سیستم کوپنی، سؤالات و ابهامات زیادی مطرح شد از جمله این که:
اصلاً مفهوم این مصوبه چیست؟
تا چه اندازه جدی و عملی است؟
به چه صورتی می‌خواهد عملی گردد؟
و اصلاً مطرح شدن بحث کوپنی حاکی از چه واقعیتی است؟
وضعیت فعلی مصوبه
این مصوبه در لابلای بحث دربارهٔ لایحهٔ بودجهٔ ۹۸ در جلسهٔ روز ۱۱اسفند مجلس ارتجاع تصویب شد، اما هنوز شورای نگهبان دربارهٔ آن نظر نداده است و بعد از آن هم اگر دولت روی آن، شرط و شروط نداشته باشد که گفته دارد! مجمع تشخیص هم باید نظر بدهد و تأیید کند، تا بعد به‌صورت قانون دربیاید. تازه در این صورت هم معلوم نیست که اجرا شود، چرا که بسیاری از قوانین هستند که مجلس تصویب می‌کند، اما دولت آن را پشت گوش می‌اندازد که یک دلیل معمول آن این است که محل تأمین اعتبارش مشخص نیست.
البته آن‌طور که نوبخت هم گفت گویا ۱۴میلیارد دلار برای آن تأمین اعتبار شده است اما صرف‌نظر از تمامی این مقدمات هنوز روشن نیست که سیستم توزیع کالا به شیوهٔ کوپنی که صحبت آن در میان است، به چه صورت قرار است اجرایی شود؟ و در صورت اجرا از مردم چه مسأله‌ای حل خواهد کرد؟
تامین ۱۴میلیارد دلار چقدر واقعی است؟
این‌که رژیم ۱۴میلیارد دلار برای وارد کردن کالاهای اساسی به این کار اختصاص داده، چقدر واقعی و جدی است یا چه میزانش تبلیغاتی است، قویاً مورد سؤال است، چرا که اساساً معلوم نیست این حجم پول را از کجا می‌خواهد تأمین کند؟
آن هم در شرایطی که بنا به گزارشهای موجود رژیم حتی نتوانسته حقوق پاسداران خودش را به موقع پرداخت کند و نتوانسته جیره و مواجب نیروهای برون‌مرزیش مثل حزب‌الله لبنان و حوثیهای یمن را مثل سابق برساند، آیا می‌خواهد و اصلاً می‌تواند ۱۴میلیارد دلار را به آب و نان و داروی مردم اختصاص دهد؟ آن هم رژیمی که همیشه از گلوی مردم بریده و به جیب پاسداران و دستگاه تروریسم خارج کشوری خود ریخته! چرا که این هزینه‌ها برای رژیم مانند نان شب است.
چگونگی اجرای طرح؟!
از سوی دیگر در مورد چگونگی اجرای این طرح هم ابهامات زیادی وجود دارد؛
مانند این‌که آیا کوپن جای سبد کالا را می‌گیرد؟
کوپن جای پرداخت یارانه‌های نقدی را می‌گیرد؟ یا علاوه بر آن است؟
این که کوپن را به همهٔ مردم می‌دهند یا به بخشی از مردم و به‌اصطلاح اقشار آسیب‌پذیر پرداخت می‌شود؟
اینها سؤالاتی است که رسانه‌ها و مهره‌های حکومتی دربارهٔ آن بحث و جدل می‌کنند. البته سیستم کوپنی چیزی است که رژیم تجربه و سابقهٔ آن را در زمان جنگ دارد، اما هم شرایط رژیم و هم شرایط جامعه ایران خیلی با زمان جنگ تفاوت کرده و این‌که همان شیوه‌ای که آن موقع به هر حال مسأله‌ای از رژیم حل می‌کرد، الآن هم همان کارکرد را بتواند داشته باشد، محل تردید است.
تأکید نوبخت بر تفاوت با گذشته
نوبخت در مصاحبه‌ای با شیادبازی معمول سردمداران رژیم، گفت به گذشته رجعت نخواهیم کرد، البته منظور نوبخت خود سیستم کوپنی نیست، بلکه شکل اجرایی آن است که مثلاً به جای این‌که کوپن کاغذی چاپ کنند و دست مردم بدهند کوپن را به‌صورت دیجیتال در می‌آورند که در واقع محتوا همان است، شکلش فرق می‌کند.
بازگشت به سیستم کوپنی زمان جنگ چقدر واقعی است؟
اکنون مسأله این است که رژیم حتی قادر به رجعت به زمان جنگ هم نیست. علت اصلی‌اش این است که در آن زمان که اوایل کار رژیم بود، فساد و غارتگری این طور در رژیم ریشه ندوانیده بود. اکنون هر طرح و برنامهٔ رژیم به اولین مانعی که برخورد می‌کند، فساد عجیب و غریب و نهادینه‌ای است که به اعتراف اخیر ظریف از ۱۴میلیارد دلاری که رژیم به ادعای خودش برای وارد کردن کالاهای اساسی اختصاص داده بود، تقریباً هیچ چیز نصیب مردم نشد و تماماً به جیب رانت‌خواران حکومتی و در رأس همه سپاه، سرازیر شد که یا پولها را گرفتند و اصلاً کالایی وارد نکردند، یا اگر کالایی هم وارد کردند در بازار به قیمت رایج ارز فروختند و سودهای نجومی به جیب زدند؛ در نتیجه قیمت کالاها به‌خصوص کالاهای اساسی و مواد غذایی به جای این‌که کاهش پیدا کند با یک رقم تورم وحشتناک ۶۲درصدی افزایش پیدا کرد.
بنابراین اگر... سیستم کوپنی دوباره برقرار شود. باز هم کالاها به جای این‌که به دست مردم برسد از انبارهای سپاه و سایر باندهای مافیایی رژیم و نهایتاً از بازار سیاه سر درمی‌آورد.
چرا در این شرایط خاص سیستم کوپنی مطرح می‌شود؟
علت اعلام کوپنی شدن کالاها در این شرایط خاص این است که سایر شیوه‌ها، مانند پرداخت یارانه‌های نقدی یا تأمین سبد کالاهای اساسی به شکست انجامیده یا به‌علت وخیم‌تر شدن اوضاع اقتصادی، رژیم قادر به ادامهٔ همان طرح‌های قبلی هم نیست. طرح‌هایی که صرفاً نقش قرص مسکن داشتند.
اظهارات برخی مهره‌های رژیم این واقعیتها را روشن‌تر نشان می‌دهد:
میدری، معاون امور رفاهی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، با تأکید بر این‌که دو سیاست یارانه نقدی یا کوپن الکترونیکی پیشنهاد شده است، گفت: «برخی صاحب‌نظران به این اجماع رسیده‌اند که یارانه نقدی بهتر است اما خطر بزرگ آن، این است که تقاضای سوداگری را دامن می‌زند و در چنین شرایطی با افزایش قیمت مواجه خواهیم شد».
همین مهرهٔ رژیم اضافه می‌کند: «هر جایی که تفاوت نرخ دولتی ارز ۴ تا ۱۴هزار تومانی وجود داشته باشد، امکان سوءاستفاده هست».
یا در یک مورد دیگر آخوند پژمانفر، یکی از اعضای مجلس ارتجاع از باند خامنه‌ای، گفت: «در فضای فعلی به بهانه اختصاص سهمیه برای کالاها و مواد ضروری مردم، ارزهای دولتی به حساب افراد مختلفی رفته و همین پولها مشکلات زیادی را برای مردم به‌وجود آورده، چرا که از یک طرف کالاها و مواد ضروری نه تنها به دست مردم نرسیده، از سوی دیگر در لایه‌های مختلف با احتکار ضروریات زندگی مردم و به‌هم‌خوردن عرضه و تقاضا، معیشت مردم را با مشکلات زیادی مواجه کرده است.
نتیجه مقدماتی
به هر حال آنچه روشن است و از هم‌اکنون می‌توان دید کیسه گشاد دیگری است که آخوندها برای غارت و چپاول بیشتر ملت دوخته‌اند و اسم و بهانه‌اش هم سیستم کوپنی و توزیع کالاهای اساسی است، یعنی کالاهایی که اساساً واردات و توزیع و فروش آنها تماماً در انحصار باندهای حکومتی است.
