آنچه که مقامات و رسانه‌های حکومتی از آن با عنوان «سازوکار ویژه اروپا» یاد می‌کنند، تبدیل به یک معما شده است و باندها و مهره‌های حکومتی در مورد آن ضدونقیض‌گویی می‌کنند.
باند روحانی به‌شدت دنبال تحقق آن است اما باند رقیب آن را پس می‌زند که این «سازوکار»، همان سازوکار نفت در برابر غذاست و یا پا پیش می‌کشند که چرا اروپا در دادن آن تعلل می‌کند؟
حسن‌نژاد، از باند ولایی مجلس، می‌گوید: «۶ماه است ما را سر کار گذاشته‌اند» و ظریف هم می‌گوید اروپا هنوز آمادگی اجرای تعهد سیاسی را همزمان با پرداخت هزینه اقتصادی ندارد.
خلاصه این‌که برای این «سازوکار» از یک طرف «سازهای» مختلفی از دورن رژیم بلند شده است و از طرف دیگر «ساز» دیگری از طرف اتحادیه اروپا شنیده می‌شود.
کیهان خامنه‌ای ۲۲آبان ۹۷ با یادآوری مهلت‌هایی که مقامات دولت روحانی به اتحادیه اروپا برای تکمیل سازوکار داده‌اند نوشته است: «به‌نظر می‌رسد مقامات دولتی و مسئولان وزارت امور خارجه به جای مطالبه حقوق و منافع، سیاست عقب‌نشینی گام‌به‌گام در برابر اروپا و آمریکا را در دستورکار خود قرار داده‌اند». کیهان سپس فهرستی از مهلت‌ها به اروپا را یادآوری کرده و افزوده: «روحانی پس از اعلام خروج رسمی آمریکا از برجام از سوی ترامپ، از مهلت محدود و چند هفته‌یی اروپا برای نجات برجام سخن گفت، مهلت ۳هفته‌یی رئیس‌جمهور به اروپایی‌ها برای برجام به پایان رسید و خبری از عزم اروپایی‌ها برای اقدام عملی در اجرای تعهدات برجامی‌شان نشد و از چند هفته به چند ماه طول کشید».
آخوند روحانی به اروپا مهلتی دو سه هفته‌یی داد اما تا چند ماه خبری نشد، عباس عراقچی، معاون وزیر خارجه نیز ۱۳شهریور ۹۷ برای اروپا خط و نشان کشید و گفت: «آنها تا ۱۳آبان وقت دارند».
اما ۱۳آبان گذشت و خبری از «سازوکار» نشد. عراقچی درباره تأخیر اروپا در راه‌اندازی کانال ویژه مبادلات مالی می‌گوید: «سازوکار ویژه مالی اروپا از نظر فنی، مالی و حقوق جزئیاتی دارد که رسیدن به آنها زمان‌بر است».(سایت شبکه خبر ۱۸آبان ۹۷)
در زمینه رویکرد اروپایی پس از برجام پیش از این روحانی گفت: «اروپایی‌ها برای ما سنگ‌تمام گذاشتند»!(خبرگزاری مهر ۱۵مرداد ۹۷)
این رویکرد روحانی و باندش نسبت به «سازوکار» اتحادیه اروپا در حالی است که آخوند رسایی از باند رقیب می‌گوید: «اروپایی‌ها هم می‌گویند ما در برجام می‌مانیم ولی ایران در مورد موشکها و در مورد حضور خود در منطقه به ما تعهد دهد و نتیجه حاصله این است که ما فعالیت‌های هسته‌یی کشورمان را تعطیل می‌کنیم و متوقف باقی می‌مانیم و برجام‌ها را هم تحمل می‌کنیم و بلکه بیشتر هم می‌شود یعنی اتفاقی که دارد می‌افتد این است».(روزنامه رسالت ۲۲آبان ۹۷)
ابوالفضل حسن‌بیگی، عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس ارتجاع، به باند روحانی هشدار داد: «اروپایی‌ها چندین ماه است که یک بازی به نام بسته پیشنهادی و مکانیزم مالی راه انداخته‌اند تا با این اقدام جمهوری اسلامی از برجام خارج نشود». وی با تأکید بر این‌که سازوکار اجرایی مکانیزم مالی اروپا تا این حد زمان‌بر نیست، ادامه داد: «اروپایی‌ها مدام بهانه می‌آورند که این مکانیزم مالی پیچیده و زمان‌بر است و از سوی دیگر آمریکا ما را تحت فشار قرار داده است».(خبرگزاری مهر ۲۱آبان ۹۷)
این سازهای ناهنجار و جورواجور در درون نظام با اظهارات وزیر خارجهٔ سابق آلمان به پاسدار علی لاریجانی کامل می‌شود.
گابریل زیگمار در پاسخ به علی لاریجانی که با یادآوری پرنسیپ‌های اروپا، التماس کرده بود اروپا به نظام آخوندی توجه کند گفت: «امیدوارم بودیم پس از برجام در مورد شرایط دیگر نیز گفتگو شود». این حرف را پیش از این ماکرون رئیس‌جمهور فرانسه نیز به روحانی گوشزد کرده بود و بر موضوع موشکی و دخالتهای منطقه‌یی رژیم تأکید نموده بود. اکنون باید دید حاکمیت آخوندی در مقابل این سازوکار ویژه اروپا چه اقدامی می‌کند.
اما واقعیت این است که تاکنون به‌خاطر ترس از تحریمهای آمریکا و یا به‌دلیل اعمال تحریمهای جدید در ۱۴آبان ۹۷ توسط آمریکا، بسیاری از شرکتهای خارجی از جمله شرکتهای اروپایی از ایران خارج شده‌اند.
در اثر تحریمهای جدید آمریکا بیش از ۹۰۰شرکت، نهاد و مهره حکومتی مورد تحریم قرار گرفته‌اند، با این همه از سازوکار اتحادیه اروپا هیچ آبی برای حکومت آخوندی گرم نشده است و به‌نظر می‌رسد آنچه در درون نظام آخوندی گفته می‌شود که این سازوکار، سازوکار سر کار گذاشتن رژیم است، واقعی‌تر است تا های‌وهوی باند روحانی در مورد آن.
پس از خروج آمریکا از برجام عباس عراقچی مدعی بود که اروپایی‌ها با یک بسته اقتصادی به کمک رژیم می آیند، اما بعد از گذشت نزدیک به ۵ماه بسته اروپایی به «سازوکار ویژه» تبدیل شد، اما این بسته بسیار کلی و در عین حال مبهم است که مدافعان آن در درون حاکمیت نیز به‌درستی نمی‌دانند که این سازوکار دقیقاً چیست و چه مسأله‌ای حل می‌کند.
در خصوص این سازوکار خبرگزاری ایسنا ۷مهر ۹۷ نوشت: «برخی از تحلیل‌گران معتقدند که این کار اتحادیه اروپا بیشتر جنبه نمادین داشته و برخی آن را ناکارآمد می‌دانند».(خبرگزاری ایسنا ۷مهر ۹۷)
