یکی از ویژگیهای سالگرد ۲۲ بهمن این است که هر سال که میگذرد و به این روز میرسیم، درواقع به هرچه آشکارتر شدن مرز بین آزادی و استبداد رسیدهایم. مکمل این حرف این است که درواقع به روشن شدن نتیجهی آزمایش همهی نیروها رسیدهایم. مهمترین نتیجه را باید در هرچه آشکارتر شدن مرز بین آزادی و دموکراسی با هرگونه دیکتاتوری اعم از شیخی و شاهی دانست. قرائت درست و علمی از ۲۲ بهمن در همین دستآورد و نتیجهگیری است.
هر سالگرد ۲۲ بهمن، مخاطبان خود را به خوانش درست و علمیِ پشت سر و نتیجهی آزمایش همهی نیروها پس از ۲۲ بهمن فرامیخواند. این ضرورت، هر سال که میگذرد و بر اثر تعمیق مرزبندی میان جبههی خلق و جبههی ضد خلق، پرتوهای روشنگر بر صحنهی سیاسیِ ایران افکنده میشود، مضاعف میگردد.
آنچه در فرایند تظاهرات و اعتراضات سال ۱۳۵۷ به روز ۲۲ بهمن انجامید، اعلام صریح و بیان روشن نفی استبداد و فساد حکومتی بود؛ نفی سلطنت تابع و وابسته به قدرت خارجی و فساد نهادینهشده در دربار آن. محصول سیاسیِ وابستگی و فساد، دیکتاتوری سلطنتی بود. پاسخ مردم ایران در سال ۱۳۵۷، نفیِ سه جانبهی استبداد و وابستگی و فساد سلطنتی بود.
خمینی با نشاندن ولایت فقیه بهجای تاج سلطنتی و بیت همهکارهی ولی فقیه بهجای دربار شاهی، آن روی سکهی استبداد و فساد سابق را در پوش مذهب و ولایت، کامل کرد.
شاه و خمینی طابقالنعل بالنعل، دشمنان مشترک خود را آزادیخواهان زمان شاه و ادامهشان در زمان خمینی اعلام کردند. از فردای ۲۲ بهمن هم این اتحاد عملی ادامه یافت و تا به امروز در صحنهی سیاسی ایران، اشتراک نظر و عمل دارند. فقط فرقشان در این است که شاهپرستان کنونی استبداد سلطنتی را بهتر از استبداد فقاهتی معرفی میکنند و توقعشان این است که مردم ایران هم با فراموش کردن استبداد و وابستگی سلطنت و فساد دربار، به توقع آنان لبیک بگویند!
تعبیری که میتوان با آن به پالایش صحنهی سیاسیِ کنونیِ ایران پرداخت و این تعبیر، روشنگر موقعیت فعلی در آستانهی ۲۲ بهمن است، عبارتی از پیام آقای مسعود رجوی در سال ۱۳۶۵ میباشد:
«"گذشته" ستمشاهی با "حال" كه روزگار ستمشيخی خمينی است، كاملاً آمادگی دارند كه برای جلوگيری از تحقق "آينده"، يعني تحقق حاكميت مردم، دست به يكي بكنند. اين ناشی از ماهيتهای ضد مردمی ديكتاتوريیهاي شاه و خمينی است.»
همانطور که اشاره شد، با گذشتن از فراز و نشیبهای توفانیِ ۴۶ سال گذشته و گردنههای آزمون ناگزیر که لاجرم ماهیت هر نیرو را در چگونگیِ رابطه اش با حاکمیت آخوندی عیان کرده، اکنون پروندهی همگان در بازخوانیِ ۲۲ بهمن بهمثابه سرفصل نفی دیکتاتوی، روشن شده است. ۲۲ بهمن چراغی برای دیدن گذشته و مقصد آینده است:
«بقاياي شاه، گذشتهٔ تاريك و ديكتاتوری نيمقرنی رضاشاهی و محمدرضاشاهي را نمايندگي ميكنند. نه به "گذشته" برخواهيم گشت، نه در وضعيت "حال" درجا خواهيم زد، بلكه "آينده" قطعاً محقق خواهد شد. حاصل دو نفی ــ نفی شيخ و شاه ــ يعنی نفی استبداد و وابستگی، حاكميت مردمی است.» (مسعود رجوی)