در اول اسفند، مجلس ارتجاع صحنهٔ جدالی آشکار میان جناحهای مختلف بود. اعلام وصول درخواست استیضاح وزیر اقتصاد پزشکیان، عبدالناصر همتی، توسط ۹۱ عضو مجلس، نشانهای از شکافهای عمیق در ساختار حاکمیت است. احمد نادری، عضو هیأترئیسه مجلس، در اولین روز اسفند تأیید کرد که استیضاح پس از بررسیهای لازم توسط کمیسیون اقتصادی، برای تصمیمگیری نهایی به هیأت رئیسه ارجاع شده است. همزمان، حاجی بابایی، رئیس جلسه، اعلام کرد که این استیضاح در ۱۲ اسفند برگزار خواهد شد.
این رویداد، بازتابی از نارضایتی گسترده از عملکرد دولت در مدیریت بحران اقتصادی است. بحران معیشتی و اقتصادی که سالها بر دوش مردم سنگینی کرده، اکنون به نقطه انفجار رسیده است. جنگ قدرت میان نمایندگان، انعکاسی از بحرانی عمیقتر در رأس است.
توصیه زیر پا افکنده شده خامنهای
یادآوری میکنیم که خامنهای به این مجلس توصیه کرده بود که با دولت پزشکیان تعامل کنند:
«یکی از کارهای مهمتان مسأله تعامل است. من توصیه مؤکدی که اینجا یادداشت کردهام، تعامل سازنده با دولت جدید است. همه کمک کنند که رئیسجمهور منتخب بتواند وظایفی را که در قبال کشور دارد، انجام بدهد. اگر ما توانستیم جوری رفتار کنیم که رئیسجمهور موفق بشود، این موفقیت همه ما است؛ اگر او در اداره کشور، در پیشبرد اقتصاد کشور، در مسائل بینالمللی کشور، در مسائل فرهنگی کشور به موفقیت دست پیدا کند، همه ما به موفقیت دست [پیدا] کردهایم؛ پیروزی او پیروزی همه ما است؛ این را باید واقعاً از بن دندان باور کنیم» (۱)
حال اینکه ۹۱عضو بارها از فیلتر گذشته این مجلس «از بن دندان»! نه به حرفهای ولیفقیه گردن میگذارند و نه به دولت ذوب در ولایت و از آنها «صدای واحد» (۲) شنیده نمیشود، جای تأمل دارد و موضوع مورد بحث این یادداشت است.
هشدار درباره سقوط نظام
صباغیان، از نمایندگان مجلس به «شرایط سخت اقتصادی، گرانی و تورم افسارگسیخته، ناترازی انرژی، مهاجرت نخبگان، چاپ بدون حساب و کتاب پول، واردات بنزین، اختلاسهای پیدرپی» اعتراف کرد و با لحنی هشدارآمیز به سران نظام و دیگر همگنان خود گفت تعارف نکنیم این کشتی دارد زیر آب میرود و زمانی که زیر آب رفت، متوجه میشویم.
او تأکید کرد که دیگر نمیتوان با تعارف از کنار بحرانها گذشت. او به شورای سران سه قوه حمله کرده و پرسید که این نهاد دقیقاً چه کاری انجام داده است؟ به گفته او، بحران اقتصادی کشور، گرانی افسارگسیخته و فساد سیستماتیک، همه نشان از عدم کارآیی تصمیمگیران دارد.
تورم ۴۵ درصدی و نارضایتی عمومی
آخوند نوروزی نماینده دیگر مجلس ارتجاع نیز به شرایط معیشتی کارگران و کارمندان اذعان کرد و گفت پرداخت سه میلیون تومان برای عیدی سال نو، در شرایطی که تورم بالای ۴۵ درصد است، به هیچوجه پاسخگوی نیازهای مردم نیست.
بدیهی است که چنین عناصری برای عیدی و حقوق کارگران دل نسوزاندهاند. آنها نگران انفجار اجتماعی و سقوط شتابان نظام هستند.
بحران مشروعیت نظام
علیزاده، از دیگر اعضای مجلس ارتجاع به مسأله کاهش مشارکت مردم در انتخابات اشاره کرد و گفت که مدل انتخاب نمایندگان بهگونهیی است که مردم دیگر انگیزهای برای شرکت در انتخابات ندارند. او با اشاره به مشارکت تنها ۶۰۰ هزار نفر در انتخابات تهران، این روند را نشانهای از بحران مشروعیت حاکمیت دانست. به گفتهٔ او، حتی اگر نظرسنجیای انجام شود، تنها ۱۰ درصد مردم تهران نمایندگان خود را میشناسند!
«مدل انتخاب نمایندگانمان بهگونهیی است که مردم اصلاً رغبت نمیکنند بیایند در انتخابات، تهران رو دیدید شما مجموعاً ۶۰۰هزار نفر در تهران شرکت کردند چرا؟ شما همین الآن یک نظرسنجی در تهران بگذارید اگر ۱۰درصد تهرانیها نمایندگانشان را میشناختند هر چه خواستید به حقیر بگویید. طبیعتاً برای چی بیایند در مشارکت؟ برای چی بیایند رأی بدهند؟ هیچ تاثیری نداره این قضیه شهرهای بزرگ ما همینطور است...»
جلسه جنجالی کمیسیون اقتصادی
ثابتی، یکی از اعضای کمیسیون اقتصادی مجلس در جلسه ۳۰بهمن این کمیسیون، با لحنی انتقادی خطاب به همتی گفته بود: «دو ماه پیش در جلسهیی غیرعلنی وعده دادید که اوضاع بهتر خواهد شد. در آن زمان قیمت ارز ۷۷ هزار تومان بود، اما امروز که استیضاح شما جدی شده، نرخ ارز به ۹۲ هزار و ۵۰۰ تومان رسیده است». او افزوده بود که دولت و بانک مرکزی هیچ کنترلی بر وضعیت ارز ندارند و این بیکفایتی، بحران را دوچندان کرده است.
وی در لابلای صحبتهایش ناخواسته اعتراف کرده بود که کارگزاران نظام با ماشین شیشه دودی میآیند و میروند، تورم روی آنها تأثیری ندارد و از درد مردم خبر ندارند.
مجلس ارتجاع، میدان جنگ قدرت
مجلس ارتجاع، که باید بالاترین ارگان قانونگذار باشد، اکنون به میدان جنگ جناحهای قدرت تبدیل شده است. بحران اقتصادی، نارضایتی عمومی و فساد، کل نظام را در معرض بلاتکلیفی قرار داده است. گردآوری امضا برای استیضاح وزیر اقتصاد، تنها یک نمونه از بحران و کشاکش درونی حاکمیت است. این کشاکشها نشان از به ته خط رسیدن نظام ولایت فقیه و افول موقعیت خامنهای است و باید منتظر لایهها و برآمدهای عمیقتری از آن در روزهای آینده بود.
پانوشت:
(۱) سایت خامنهای. ۳۱خرداد ۱۴۰۳
(۲) «در مسائل مهم کشور هم باید صدای واحدی از کشور شنیده بشود. در مسائل مهمی که البته تشخیصش با شما است، یک جاهایی هست که بایستی دولت و مجلس و مسئولان گوناگون، یک حرف بزنند تا آن کسانی که در دنیا گوش تیز کردهاند که نشانههای اختلاف و دوگانگی را پیدا کنند، مأیوس بشوند؛ یک صدا باید شنیده بشود».
(از توصیههای خامنهای به مجلس دوازدهم. ۳۱خرداد ۱۴۰۳)