یکی از اعضای مجلس ارتجاع به نام محمدجواد جمالی، دربارهٔ سفر لاریجانی به چین، اذعان کرد که این سفر ناشی از تحریمها و انزوای سیاسی رژیم و نتیجهٔ تصمیم خامنهای بود که او از آن بهعنوان «تصمیم نظام» نام میبرد و میگوید: «سفر آقای لاریجانی بهدلیل شرایط ویژهای که ناشی از تحریمهای اقتصادی شدید و ظالمانه آمریکا علیه جمهوری اسلامی هستیم و عملاً اروپا هم به این تحریمها پیوسته است، بود. طبعاً جمهوری اسلامی باید از تمامی توان و ظرفیت خود برای باز کردن درهای دیگر استفاده کند».
وی با تکرار چندبارهٔ اینکه این سفر «تصمیم نظام بود» و «حاوی پیام جمهوری اسلامی برای چین بود»، علت این تأکید و تکرار را هم روشن میکند و میگوید: «پیش از این رئیسجمهور و معاون اول به چین و روسیه سفر کرده بودند. منتها بهنظر میرسد باید اطمینانی از طرف چینی در رابطه با قوه مقننه به آنها داده میشد... باید این اطمینان به چینیها داده میشد صحبتهایی که با آنها انجام میشود صحبت اصل نظام است و... قطعاً اعلام شده پیامی که در این سفر به گوش مقامات چینی رسیده، پیام جمهوری اسلامی است».
کاملا روشن است که در سفر روحانی و جهانگیری به چین، مقامهای چینی که میدانستند در حاکمیت ولایت فقیه، روحانی و دولت هیچ کارهاند، گسترش رابطه را موکول به ورود شخص خامنهای و ارائهٔ تنظیم از جانب شخص او کرده بودند.
یکی از کارشناسان حکومتی به نام حنیف غفاری رابطه با چین را «مشارکت استراتژیک گسترده» و برخوردار از «اهمیت فوقالعاده» دانسته است.
وی با بیان اینکه «نگاه به شرق» میتواند حکم یک "نقشه راه" را داشته باشد. مینویسد: «بدیهی است که "شراکت استراتژیک" با چین، آن هم در شرایطی که ناکارآمدی بسته پیشنهادی و سازوکار مالی ویژه مقامات اروپایی به اثبات رسیده است، گزاره مهم و قابل استنادی در حوزه اقتصاد و سیاست خارجی کشورمان محسوب میشود».(خبرگزاری فارس ۴بهمن ۹۷)
احمد شیرزاد، از مهرههای باند اصلاحطلب و عضو پیشین مجلس ارتجاع که تاکنون بر رابطه با غرب و اروپا اصرار میورزید، در گفتگویی با رسانههای حکومتی(۴اسفند) میگوید: «روابط با چین بهویژه بهلحاظ اقتصادی برای ما بسیار مهم است و ما میتوانیم در صورت برقراری روابط درست با چین و ترغیب کردن آنان به اینکه موضع محکمی در برقراری و استمرار روابط اقتصادی با ما داشته باشند، بسیاری از گرههایی را که آمریکاییها میخواهند بر اقتصاد ما بزنند باز کنیم».(سایت اعتماد آنلاین ۴بهمن ۹۷)
بر خلاف این امیدواریهای کاذب، ناصر ریاحی، رئیس انجمن واردکنندگان دارو، طی اظهاراتی که در رسانههای امروز منتشر شده، فاش کرد که بانکهای چین و هند حتی برای واردات دارو همکاری نمیکنند. وی گفت: «واردات دارو در حال حاضر خیلی مشکل شده است. سیستمهای بانکی همه قفل هستند و بسیار سخت کار صورت میگیرد».
رئیس انجمن واردکنندگان دارو افزود: «مشکل ما برای واردات داروی ساختهشده کمتر است ولی در حوزه مواد اولیه... مشکل داریم. چرا که آن مواد الزاماً با قید دارو وارد نمیشوند. در این وضعیت، بانکهای چین و هند هم چندان همکاری نمیکنند و وضع بدتر میشود. هر راهی که میرویم بعد از مدتی به مشکل میخوریم».(سایت خبرآنلاین ۵بهمن ۹۷)
بهرغم هیاهوی مهرههای باند خامنهای در مورد نگاه به شرق علی خامنهای و سفر علی لاریجانی به چین و در باب اهمیت رابطه با چین، واقعیت این است که هم نگاه به شرق خامنهای و هم سفر علی لاریجانی به چین از سر لاعلاجی و سرخوردگی است.
رویآوری حکومت آخوندی به چین و روسیه نشان از سرخوردگی آن در رابطه و تعامل با اروپا است، آنچنان که پیش از این نیز خامنهای با حمله به اروپا اذعان کرد که نظام از ناحیه اروپا طرفی نمیبندد و اروپا مشکل جدی از آن را حل نمیکند و موضوع رابطه با شرق را مطرح کرد.
علی خامنهای در مهرماه در دیدار با ایادی حکومتی در دانشگاهها با عنوان «نخبگان و استعدادهای برتر علمی» گفت: «باید نگاهمان به شرق باشد نه به غرب، ضمن اینکه نگاه به غرب و اروپا جز معطل ماندن، منتکشیدن و کوچکشدن فایدهای ندارد».(سایت انصاف نیوز ۲۵مهر ۹۷)
خامنهای در رابطه با ۳کشور اروپایی طرف قرارداد برجام و تدوینکننده سازوکار اروپایی(اینستکس) هم گفت: «من به این ۳کشور هم اعتماد ندارم و میگویم به اینها هم اعتماد نکنید. اگر میخواهید قراردادی ببندید، تضمین واقعی و عملی بگیرید والا فردا اینها هم همان کار امروز آمریکا را به شیوه دیگری خواهند کرد.
اینها گاهی در حال لبخند، خنجر را در سینه طرف مقابل فرومیبرند و با تعریف و تمجید ظاهری و اینکه ما میدانیم شما قرارداد را به هم نمیزنید، اهداف خود را دنبال میکنند».(خبرگزاری صدا و سیما ۱۹اردیبهشت ۹۷)
بهرغم هیاهوی مهرههای باند خامنهای در مورد نگاه به شرق علی خامنهای و سفر علی لاریجانی به چین و در باب اهمیت رابطه با چین، واقعیت این است که هم نگاه به شرق خامنهای و هم سفر علی لاریجانی به چین از سر لاعلاجی و سرخوردگی است.
این یک واقعیت است که رابطه با چین و روسیه نمیتواند خلأ رابطه با آمریکا و اروپا را پرکند، ضمن اینکه تحریمهای آمریکا نیز بسیاری از تحرکات مالی آنها با رژیم را میگیرد.
آنچنان که در حال حاضر نیز جلوی بسیاری از تحرکات مالی و تجاری با اروپا را گرفته است و اروپا سازوکار اینستکس را بهوجود آورده که حداقل بتواند تبادلات نفت در مقابل غذا و یا نفت در مقابل کالا با رژیم را تسهیل کند.
نکته مهم دیگر اینکه روابط روسیه و چین با آمریکا بهمراتب مهمتر از رابطه اقتصادی با رژیم است و بسیار بعید است که این کشورها بهخاطر رژیم که زیر ضرب تحریمهای آمریکا قرار دارد، بخواهند و بتوانند رابطه اقتصادیشان با آمریکا را به خطر بیاندازند.
نکته دیگر این است که منافع ملی هر کشور تعیینکننده سیاست و استراتژی آن است و اصول و ارزش نیست که منافع ملی را تعیین میکند.
ضمنا وقتی اروپا در تمامیتش تنها کمکی که به حاکمیت آخوندی میتواند بکند سازوکار مالی اینستکس است که درحد مبادله نفت در برابر غذا و یا نفت در مقابل کالا است، قطعاً روسیه و چین هم نمیتوانند کمک بزرگتری به آن بکنند. کمک آنها نیز قطعا ناچیز است و نمیتواند حاکمیت آخوندی را از بنبست و خفگی اقتصادی بیرون بیاورد.
پیش از اجرایی شدن تحریمهای آمریکا روزنامه جهان صنعت وابسته به دولت روحانی نوشت: «در تجارت ما با روسیه ۱۰درصد صادرات داریم و ۹۰درصد واردات، روشن است که بازار روسیه برای ما کشش ندارد».(جهان صنعت ۹مهر ۹۷)
انتظار باند خامنهای از کمک چین هم بسیار غیرواقعی و خوشبینانه است آنچنان که پس از اعلام تحریمهای آمریکا حجم واردات نفت رژیم توسط چین بسیار کاهش یافت.
در زمینه رابطه اقتصادی با چین حسین پیرموذن، عضو اتاق مشترک بازرگانی ایران و چین گفت: «دولت چین برخلاف صحبتهای سیاسی خود در بحث مراودات اقتصادی و تجاری با ایران تصمیم معقولی نگرفته است، چینیها برای تأمین قطعات مورد نیاز ایران بدعهدی میکنند. آنها میگویند معاملات را از طریق بانکهای درجه ۳ انجام دهید».(سایت نسیم آنلاین ۸آبان ۹۷)
سایت اتاق بازرگانی ۲۸بهمن ۹۷ مینویسد: «آمارها نشان میدهد طی ماههای گذشته مراودات تجاری چین با ایران بهطور قابل توجهی افت کرده است».
یکی از مهرههای حکومتی به نام پدرام سلطانی نیز میگوید: «کاهش تجارت چین با ایران، متأثر از جنگ تجاری آمریکا و ضعف در قدرت چانهزنی سازمانهای دولتی است».