دهه شصتیها صفهای طویلی را در خاطرات خود دارند که مردم برای تهیه نان، گوشت و حتی خرید یخچال و پیکان! ساعتها و حتی روزهای متوالی در صفهایی گاه به طول ۱۰۰متر و بیشتر به انتظار مینشستند تا نوبت خریدشان شود!
صف مردانه! صف زنانه! و گاه نیز صفوفی بههمریخته و بینظم که در چشم بههمزدنی به یک غوغای بیفرجام تبدیل میشد.
مشابه آن صفها را نسل جدید میتواند در صفوف دریافت نذری در محرم و رمضان و یا صفوف بینظم خرید گوشت یخی در همین روزها مشاهده کند. تصاویری که ادامه همان صحنههای ۳۰ـ۴۰سال قبل هستند.
اکنون ۳۰سال پس از اعلام آتشبس در جنگ خانمانسوز و ضدمیهنی ایران و عراق که به جیرهبندی غذا و کالاهای اساسی ایرانیان انجامیده بود، یکبار دیگر نظام جیرهبندی مواد غذایی و برخی کالاهای اساسی به ایران بازگشت.
این در حالی است که آن سیستم کوپنی بهیکباره قطع نشد. نظام کوپنی که با آغاز آن جنگ خمینیخواسته ایجاد شد و به مرور تقریباً تمامی عرصههای زندگی مردم را فراگرفت، پس از انقضای شرایطی که به ایجاد آن منتهی شده بود، به مرور منتفی شد. آخرین بقایای نظام کوپنی تا ۸سال پیش نیز ادامه داشت و مرحله به مرحله تقریباً تمامی سطوح زندگی مردم را تحتتاثیر قرار داد.
بازگشت به زندگی کوپنی!؟ زیر سایه سیاه دیکتاتوری آخوندها
اولین کالاهایی که کوپنی شدند
۱۰قلم کالایی که با شیوه کوپنی توزیع میشد عبارت بود از: روغن نباتی، قند و شکر، برنج، پودر شوینده، صابون، پنیر، کره، مرغ، تخممرغ و گوشت قرمز. البته در همان سالهای ابتدای انقلاب دفترچه سهمیه خانوار توسط شوراهای محلی منتشر شد که ۲۲قلم کالا از طریق دفترچه به مردم ارائه میگردید.
آخرین مرحله جیرهبندی زندگی مردم، مرحله سیزدهم بود که دوران حاکمیت «کوپن» به پایان رسید و دوران حاکمیت «یارانه» آغاز شد! این ماجرا در سال ۱۳۸۹ـ ۱۳۹۰ اتفاق افتاد.
زمزمههای بازگشت به دوران کوپنی
با اوجگیری سیاستهای ضدمردمی و ماجراجویانه آخوندها و افزایش دخالتهای آنها در دیگر کشورها و گسیل نیروهای سرکوبگر آخوندی به یمن و سوریه و عراق و... و تنش ناشی از ماجراجوییهای اتمی آخوندها که مصادف شد با تغییر آرایش قدرت در آمریکا و ضربه خوردن شدید «سیاست مماشات»، وضعیت آخوندها نیز تغییر کرد. امری که به انزوای شدید جهانی آخوندها منتهی شد.
به همین علت از مدتها پیش هرازگاهی یکی از سردمداران فاشیسم مذهبی حاکم بر ایران از کوپنی کردن کالاهای اساسی یا جیرهبندی کردن بنزین و یا دونرخه کردن بنزین خبر میدادند.
تحریف واقعیتها توسط آخوندها
پیشاپیش روشن است که کالاهای اساسی و نیازهای غذایی و دارویی در شمار کالاهایی که بهعلت انزوا و محاصره سیاسی آخوندها از دسترس خارج شدهاند، نمیباشد و تمامی کشورهایی که اینک رودرروی آخوندها صفآرایی کردهاند این اقلام را از دایره شمول مواد تحریمشده و ممنوعالورود به ایران مستثنی کردهاند اما بهرغم این آخوندها تلاش میکنند سیاستهای سختگیرانه خود و ایجاد حالت جنگی در کشور را به حساب خارجیها بگذارند. طبعاً تحریم و محاصره سیاسی اقتصادی آخوندها وضعیت معاش و معیشت مردم را هم تحتتاثیر قرار میدهد اما آن که این تغییر را ایجاد کرده است سیاستهای ضدمردمی آخوندهاست که تلاش میکنند با بستن مالیاتهای سنگین و سراسری به مایحتاج مردم، سقوط درآمدهای خود از منابع نفتی و... را جبران کنند. به همین علت آخوندها در تنظیم و ارائه اخبار مربوط به این موضوع نیز به جای پرداختن به واقعیتهای فوقالذکر تلاش میکنند پیامدهای سیاستهای خائنانه و ضدمردمی خود را لابلای دروغ و دغلهای معمولشان مخفی کرده یا با بزرگنمایی و تحریف حقایق، نقش خود را در بروز وضعیت کوپنی جدید پنهان کنند.
وقتی آخوندها خود را از صورتمسأله مشکلات مردم کنار میکشند
در مرداد ۹۷ خبرگزاری حکومتی تسنیم نوشت: «با توجه به خروج ترامپ از برجام؛ زمزمههایی درباره حمایت بیشتر غذایی از اقشار کمدرآمد در قالب بستههای غذایی و حتی بازگشت کوپن غذا به گوش میرسد که در این رابطه دکتر غلامرضا اصغری، معاون وزیر بهداشت مسائلی را بیان کرد».
پس از آن آخوند روحانی در شهریور ۹۷ به زمینهسازی برای دونرخه کردن بنزین پرداخت، اقدامی که بهگفته کارشناسان فشار اقتصادی ناشی از آن بهطور مضاعف روی دوش مردم سنگینی خواهد کرد. آنهم در شرایطی که از یارانه ۴۰۰میلیارد تومانی سوخت، تنها ۱۰میلیارد آن سهم میلیونها مردم محروم میشود و بخش عمده آن را قاچاقچیان و رانتخواران حکومتی به جیب میزنند. آخوند روحانی در زمینهسازی برای دونرخه کردن بنزین گفت:
«چه اشکالی داره که ما سوخت رو دونرخه کنیم برای کسی که درست رانندگی میکنه و برای کسی که احتیاط نمیکنه. حالا توی کشور ما سوخت نرخ ثابت داره همیشه، توی دنیا که این جوری نیست، توی دنیا روز تعطیل سوخت یک نرخ داره، روز کار یه نرخ داره، موقع شلوغی یک نرخ داره. نرخها روزبهروز، ساعتی، شما باید نگاه کنی به پمپ بنزین میرسی که الآن بنزین چنده، این نیست که دیروز بنزین چند بوده».
سپس در همان روزها روزنامههای حکومتی با تیتر درشتی در صفحات روزنامههایشان از بازگشت کوپن با این مضمون خبر دادند.
«اقتصاد ایران چشم انتظار بازگشت کوپن»!
اکنون پس از گذشت بیش از ۸سال خداحافظی سراسری کوپن با اقتصاد ایران، بار دیگر بررسی اعطای کوپن به شهروندان ایرانی در دستورکار قرار دارد.
بهنوشته یک سایت محلی حکومتی به اسم «خبر از ما» انوشیروان محسنی بندپی، سرپرست وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی، در گفتگو با خبرآنلاین تأکید دارد که بهزودی جامعه هدف تخصیص کوپن مشخص میشود.
روز۷بهمن ۹۷ هم خبرگزاریهای خارجی گزارش دادند: «بازگشت صفهای طولانی با کوپن الکترونیکی، بدون دفترچه بسیج!
کوپنی شدن کالاهای اساسی در ایران با واریز ۲۰۰هزار تومان به حساب سرپرست خانوارها رسماً کلید خورده است. مسئولان، سهمیهبندی کالاها را "کوپن الکترونیکی" نام گذاشتهاند؛ موضوعی که ایرانیها آن را از دهه ۶۰ بهیاد دارند».
علل و ماهیت کوپنی کردن معیشت مردم
واقعیت آن که کوپنی کردن اخیر شباهت چندانی به کوپنی کردن کالا در دهه ۶۰ ندارد.
در نظام جدید کوپنی کردن کالاها بهصورت بستههای حمایتی توزیع میگردد. امری که این شائبه را ایجاد میکند که دولت در حال توزیع رایگان کالا و کمک مجانی به معیشت مردم است در حالی که همین دولت پیشاپیش با بستن مالیات و عوارض سنگین به ترددهای جادهای و بهای آب و برق و گاز و... افزایش جرایم رانندگی و بلیط قطار و سایر مواردی که با زندگی تودههای متوسط و اقشار پاییندستی جامعه سر و کار دارند، جیب مردم را خالی کرده و با همان پول به توزیع نامنظم بستههای حمایتی روی آورده است!
امری که اساساً یک اقدام ضدانگیزهای آخوندها در مقابله با قیام رو به اعتلای مردم ایران تعبیر میگردد.
به عنوان مثال از خرداد ۹۷ عوارض آزادراههای کشور ۲۰درصد افزایش یافته است.
نرخهای جدید عوارض آزادراهها در سال جاری
در همین ارتباط، حمیدرضا حاجی بابایی نماینده رژیم از همدان، در اردیبهشت ۹۷ نامهای خطاب به وزرای امور اقتصادی و دارایی و همچنین صنعت، معدن و تجارت نوشت و در آن از عوارضی تهران ـ همدان با عنوان «سرِ گردنه» یاد کرد.
عوارضی یا «سر گردنه»؟!
یک کارشناس حکومتی نیز روز اول بهمن ۹۷ اعلام کرد که دولت با افزایش جرایم رانندگی تلاش میکند کسری بودجه خود را جبران کند! وی از رشد ۳۳درصدی درآمدهای دولت از ناحیه جرایم رانندگی خبر داد!
توزیع بستههای حمایتی با جریمه کردن مردم و بریدن جیب آنها
طبعا جرایم رانندگی و عوارض جادهای بخش کوچکی از «تلکه» کردن مردم توسط حاکمیت آخوندها میباشد. افزایش آببها و بالابردن نرخ حاملهای انرژی و... بخش دیگری از این «جیببری» حکومتی را شامل میشود. سرقتی که البته ابعاد ناپیدای آن بر کسی روشن نیست و تنها با سرنگونی آخوندها از پرده برون خواهد افتاد.