۱۶ آذر، «روز دانشجو»، یک سرفصل مهم و افول‌ناپذیر در تاریخچهٔ مبارزه مردم ایران برای رهایی از استبداد سلطنتی و دینی است. این روز درخشان ـ با قطرات شتک‌زدهٔ خون فرزندان خلق بر سردر و پیشانی‌اش ـ جنبش ضداستبدادی و ضدارتجاعی را از راه‌حل‌های سازشکارانه متمایز می‌کند.
ـ با الهام از مقاومت سراسری و تاریخچهٔ درخشان آن در برابر شاه و شیخ ـ دانشگاه و دانشجو سلسله‌جنبان و موتور محرک انقلاب دمکراتیک مردم ایران شده‌اند. دانشگاه پس از یک دورهٔ فترت ناشی از کودتای ضدفرهنگی، به هویت ارتجاع‌ستیزانه، الهام‌بخش و تأثیرگذار خود بازگشته است.
اقدامات ضددانشگاه و دانشجو
اتاق فکر استبداد دینی در هراس دم‌افزون از تعمیق و گسترش این پدیدهٔ میمون دست به اقدامات متعددی زده است. اقداماتی که موزیک متن همهٔ آنها سرکوب، خفه‌کردن یا به انفعال کشاندن دانشگاه است. شماری از این اقدامات به قرار زیر است:
۱ـ محاصرهٔ دانشگاه با وحوش انتظامی و نیروهای هار لباس‌شخصی و سرکوب عریان دانشجویان با یورش به ساحت دانشگاه. بارزترین نوع این سرکوب در دانشگاه شریف بود که الگوی سایر دانشگاههای ایران است ولی نتیجه نگرفت و نتوانست دانشجویان را ساکت نماید.
۲ـ بازداشت و زندانی کردن دانشجویان به‌صورت علنی و ربودن دانشجویان فعال و تحویل‌دهی آنها به نیروهای اطلاعاتی و امنیتی رژیم به‌صورت غیرعلنی.
۳ـ صدور احکام مشعشع و بچه‌ترسان مانند احضار، اخطار، توبیخ شفاهی و کتبی و درج آن در پرونده انضباطی دانشجو، محرومیت از تسهیلات رفاهی از قبیل وام، خوابگاه و تغذیه و منع موقت از تحصیل یا تعلیق و اخراج دانشجو از دانشگاه و... برای مرعوب کردن دانشجویان (۱).
۴ـ در کنار اقدامات سخت‌افزاری برای دستگیری، ربودن و کشتار یا ایجاد ارعاب، اقدامات نرم‌افزاری و فریبکارانه نیز به‌کرات مورد استفاده قرار گرفته‌اند. مهم‌ترین آنها راه‌اندازی سیرک‌های «گفت‌و‌گو» در دانشگاه است. هدف از این ترفند، مخدوش کردن مرزبندیهای سرخ و عبورناپذیر بین دانشجویان و استبداد دینی است. کارچرخانان این شوی مضحک با عنوان شیادانهٔ «راه‌اندازی کرسی آزاداندیشی!»، گمان می‌کنند می‌توان صورت مسأله را همان سرنگونی تمامیت رژیم است با فریب و دجالیت به راه‌کارهای سازشکارانه تنزل داد و با «حرف» از رادیکالیسم دانشگاه کاست.
۵ـ تلاش برای گسستن ارتباط ارگانیک بین دانشگاه و جامعهٔ درگیر قیام و اعتراض؛ تا به این وسیله دانشگاه نقش پیشتازانهٔ خود را از دست بدهد و ایزوله شود.
رادیکالیسم و قاطعیت تنها جواب شایسته
استبداد دینی می‌پندارد با این ترفند می‌تواند حاکمیت در دانشگاهها را به‌دست گرفته و روز به روز دانشجویان را از کانون ملتهب قیام‌آفرینی دور نماید.
بدیهی است که دانشجویان آزاده هرگز مرعوب سرکوب و مفتون فریب‌های نخ‌نمای این رژیم نخواهند شد. این قبیل اقدامات به‌جای این‌که آتش قیام و اعتراض را در دانشگاهها خاموش کند از قضا بر شعله‌های آن خواهد افزود؛ زیرا دانشجویان به نقش تأثیرگذار خود واقف هستند و می‌دانند که اگر بر رادیکالیسم و تهاجم خود بیفزایند بیش‌از‌پیش عملهٔ استبداد را به عقب‌نشینی وادار خواهند کرد. نظام ولایت فقیه و دستگاه سرکوب آن زبانی به‌جز زبان قاطعیت را نمی‌فهمند. نیروهای انقلابی از دیرباز می‌دانند و به خود یادآوری می‌کنند که اگر کسی از شقه‌شدن نهراسد حتی خواهد توانست قیصر را از اسب به زیر کشد.
«سنگر آزادی» و یک وظیفهٔ تاریخی
فرا رسیدن سرفصل ۱۶آذر، روز دانشجو، در فضای پر از شور آزادیخواهی و قیام در شهرهای ایران، فرصتی گرانقدر برای پیشبرد اهداف انقلاب دمکراتیک است.
دانشگاه می‌تواند در پیوند با فراخوان عمومی به قیام در روزهای آتشین آذر، نقش و وظیفهٔ تاریخی خود را در قبال مردم خویش انجام دهد. اگر دشمن غدار می‌خواهد دانشجویان را از استانهای قیام‌خیز قطع نماید، در نقطهٔ مقابل آنان باید به همدلی و هم‌گامی خود با مردمشان بیفزایند. «سنگر آزادی» نمی‌تواند حتی یک روز از افروزش قیام و اعتراض باز بماند و نمانده است.
آزادی هرگز در سینی طلایی به ما تقدیم نخواهد شد. برای آن باید هزینه پرداخت. هر نسل در تداول روزگاران مسئول و معمار ساختن آینده خویش است. اگر امروز هزینهٔ آزادی خویش را از ارتجاع، استبداد، بنیادگرایی و توتالیتاریسم نپردازیم، فردا مانند دیروز باید هزینه‌های گزاف‌تری را متحمل شویم. اگر خامنه‌ای و دستگاه سرکوب از نفس افتاده‌اش می‌خواهند ما متفرق، منزوی و مشغول به خود باشیم، باید بیش‌از‌پیش بر اتحاد، اتفاق و همبستگی بیفزاییم. رادیکالیسم، تهاجم، سازماندهی و عمل جمعی تنها رمز پیروزی است.
دانشگاه و دانشجو اینک در برابر خطیرترین وظیفهٔ تاریخی خویش قرار دارند و شایسته است که به آن پاسخ بدهند.
پانوشت:
(۱) سایت انتخاب در تاریخ ۶آذر ۱۴۰۱، جدیدترین نسخه از شیوه نامه اجرایی آیین‌نامه انضباطی دانشجویان را منتشر کرده است. این آیین‌نامهٔ انضباطی به وزرای علوم و بهداشت رژیم رسیده و برای اجرا به دانشگاهها ابلاغ شده است.
در مورد ناکارآمدی این شگرد سرکوبگرانه، روزنامهٔ مردم‌سالاری در تاریخ ۱۸آبان ۱۴۰۱ نوشت:
«شاهد آن هستیم که مسئولان دانشگاهها تصمیماتی برای تعلیق و شاید اخراج برخی دانشجویان گرفته‌اند؛ تعلیق‌ها و اخراج‌هایی که آتش را به زیر خاکستر می‌برد و به‌وضوح ظرفیت اشتعال آن را در آینده‌یی نزدیک با کوچک‌ترین جرقه دیگر افزایش داده، شعله‌های اعتراض را با قدرت بیشتر برخواهد افروخت».
