تا زمان تنظیم این نوشته، خبرها و تفسیرهای مختلفی در مورد سفر اخیر ولایتی به روسیه منتشر شده است.
پیرامون این سفر، اظهارنظرهای مختلفی میشود، مأموریت اصلی ولایتی در این سفر چیست؟
از یکسو خبرها و تبلیغات و دود و دمی است که رژیم میکند که ولایتی هم گفت که اگر انشاالله مذاکرات آن طور که انتظار میرود پیش برود، یک نقطهعطف در روابط استراتژیک دو کشور خواهد بود.
از سوی دیگر خبرهای منتشره از جانب رژیم حاکی از این است که مذاکرات جنبه اقتصادی دارد و رژیم میخواهد در برابر تحریمهای آمریکا و در حالی که از اروپا هم ناامید شده روابط گسترده اقتصادی، در زمینههای مختلف از نفت و گاز تا... با روسیه برقرار کند. درک مأموریت حقیقی ولایتی، منظور این نوشته است.
خبرهای مختلف درباره هدف سفر
خبرهای منابع غیر از رژیم حاکی از این است که موضوع اصلی، سوریه است و رژیم میخواهد جنبههای گوناگون این مسأله را باروسیه حل و فصل کند. از جمله:
- تایم – ۱۲ژوئیه ۲۰۱۸ نوشته است: «نتانیاهو بر روابط گرم بین اسراییل و روسیه تأکید کرد.» «قبلاً روسیه هشدار داده بود که خروج ایران از سوریه غیرواقعی است... اما در شرایط فعلی علائم قوی مبنی بر مصالحه نقشآفرینان صحنه سوریه وجود دارد... پوتین به نتانیاهو گفت، ما در مورد نگرانیهای شما آگاه هستیم. بگذارید گفتگوهای گستردهیی سر آنها داشته باشیم».
- د ویک The Week به تاریخ ۱۲ژوئیه ۲۰۱۸ نوشته: «بنا به گفته روزنامه نیویورکر(آمریکا) اسراییل به سعودی و امارات متحده پیوست تا دولت ترامپ را ترغیب کند که تحریمهای اعمال شده آمریکا بر علیه روسیه بهخاطر ضمیمه کردن کریمه به خاک روسیه را مابهازای حذف رژیم از خاک سوریه، بردارد».
همین مطلب در مقاله ۲۱تیر روزنامههاراتز اسراییل با تیتر بزرگ مطرح شده...
- خبرگزاری تاس-۱۲ژوئیه ۲۰۱۸ اعلام کرده است: «روز چهارشنبه پوتین مذاکراتی با نخستوزیر نتانیاهو که آن را پراهمیت تلقی میکرد داشت. نتانیاهو بعداً متذکر شد که او مکرراً در ملاقاتش با پوتین بر موضع قوی اسراییل در عدم حضور ایران در خاک سوریه تأکید داشته است».
(اضافه کردن این پاراگراف در خبرگزاری روسیه نشاندهنده واقعیت و تأیید این موضوع و تأیید تلویحی روسیه میباشد)
سوراخ کردن تحریمها؟ تثبیت در سوریه؟ یا اتحاد استراتژیک با روسیه؟
خبرها البته یکسان نیست و از آنجا که هنوز خبرهای رسمی اعلام نشده است، تنها میتوان بر اساس بعضی نشانهها حدس و گمان زد.
از جمله زمانبندی سفر ولایتی که از یکسو در آستانه دیدار ترامپ و پوتین است.
و از طرف دیگر همزمان با حضور نتانیاهو در مسکو میباشد.
آیا این همزمانیها اتفاقی است؟!
نکته دیگر، سوابق روابط رژیم و روسیه است و اینکه همواره در رژیم، اینکه روسیه تا کجا کنار رژیم میایستد، مورد بحث بوده و از روزی که روسیه توسط رژیم به سوریه وارد شد، در هر سرفصلی این موضوع مطرح میشد که روسیه تا کجا حاضر است پشت رژیم بایستد؟
و جوابی که غالباً به این سؤال داده میشود این است که روسیه بهدنبال منافع خودش است و هر جا که لازم باشد رژیم را وجهالمصالحه خودش میکند.
قرینه سوم، خواسته اسراییل است که به صراحت اعلام کرده و نتانیاهو هم روز ۲۱تیر دوباره تکرار کرده است که به هیچوجه حضور رژیم در سوریه را نمیپذیرد.
- نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، اواخر شب در ۲۰تیر ماه در صفحه فیسبوک خود نوشت پیام روشن او در دیدار با ولادیمیر پوتین، رئیسجمهوری روسیه، این بود که اسراییل موضع روشنی دارد: ایران نباید به هیچ شکلی در سوریه حضور داشته باشد.
- رویترز ۲۰تیرماه از یک مقام ارشد دولت اسراییل نقل کرد که نتانیاهو به پوتین گفته: اسراییل بهدنبال سرنگون کردن بشار اسد، رئیسجمهوری سوریه، نیست، اما مسکو باید نیروهای ایرانی را به خروج از سوریه ترغیب کند.
- المنار- ۱۲ژوئیه ۲۰۱۸ نیز اعلام کرد: «نتانیاهو به پوتین: اسد در امان است، ایران باید از سوریه بیرون رود».
- یک مقام اسراییلی دخیل در گفتگوها گفت: «روسیه در یک دولت باثبات در سوریه منافع دارد و ما ایرانیها را از سوریه بیرون میاندازیم. آنان(اشاره به اسراییل و روسیه) میتوانند موازی حرکت کنند و یا تصادم داشته باشند». او از قول نتانیاهو ادامه داد: «ما هیچ برخورد نظامی با اسد نخواهیم کرد». این اطمینانی بود که اسراییل به روسیه داد.
یک مقام اسراییلی که خواسته نامش فاش نشود، مدعی شده روسیه در حال تلاش است تا نیروهای رژیم ایران را از بلندیهای جولان دور کند و پیشنهاد داده است نیروهای رژیم ایران تا ۸۰کیلومتری جولان عقبنشینی کنند ولی این با درخواست اسراییل مبنی بر خروج کامل نیروهای مورد حمایت ایران از سوریه، تفاوت زیادی دارد.
مقامهای روسی تاکنون در این باره اظهارنظر نکردهاند.
وزرای کابینه اسراییل نیز هفته جاری تهدید کردهاند که ارتش اسراییل به سوی نیروهای سوری که وارد منطقه حائل در بلندیهای جولان شوند، آتش خواهد گشود.
از این خبرها هر کس گمانهزنیهای خود را دارد.
تابلوهای محتمل برای ارزیابی این سفر
تابلو اول: خواست رژیم؛ ایجاد روابط استراتژیک با روسیه است که روابط اقتصادی گستردهتر با روسیه را مدنظر دارد با این تصور که سد و مانعی جلوی تحریمهای آمریکا باشد
تابلو دوم: روسیه میخواهد معاملات مشخص خود را با آمریکا و اسراییل پیش ببرد و دنبال منافع اقتصادی خودش است و همانطور که هم اسراییل و هم عربستان و اعراب گفتهاند، رژیم باید از سوریه خارج شود و پوتین هم میخواهد همین موارد را به رژیم ابلاغ کند.
احتمال برتر
طبعاً روسیه نمیخواهد مناسباتش با رژیم را قطع کند. لابد در این مذاکرات یک امتیازات شکلی به رژیم خواهد داد، نظیر اینکه مثلاً در یک بیانیه و اطلاعیهیی که منتشر خواهد شد، بر نقش مهم و سازنده رژیم در سوریه و در منطقه تأکید خواهد کرد و این که: ایران نقش مهمی در مبارزه با تروریسم و داعش داشته و دارد و در برقراری صلح هم نقش رژیم در مذاکرات کذا و کذا بوده است! و...
و رژیم هم به چنین چیزهایی نیاز دارد تا آنها را خرج نیروهایش بکند و یک خروج بهاصطلاح آبرومند از سوریه داشته باشد و حتماً به آن یک پوش اقتصادی هم خواهند داد. اما اینکه دقیقاً چه خواهد شد، باید کمی منتظر ماند و دید.