اقتصاد در نظام ولایت مطلقه فقیه نمودی از ماهیت آن است. شیب فرسودگی اجزا و فرسایش بنیانهای آن چنان شتاب گرفته که برای مشاهده کلیت آن نمیتوان پلک زد. اقتصاددانان از این وضعیت متحیر هستند اما علل و دلایل آن را میدانند. شاخص مهم این اوضاع بحرانی هم میزان سرمایهگذاری در خرد و کلان اقتصاد ایران است. بنا به گزارشهای رسمی ـ که بخشی از واقعیت است ـ میزان سرمایهگذاری در ماشینآلات و ساختمان طی یک دهه نصف شده است. پیآمد بلافصل آن هم گسترده شدن دام فقر در پای فقیران رو به گسترش جامعه فلاکتزده ایران است. وقتی سرمایهگذاری روبه کاهش میرود بلای مهیبتر سر میرسد و آن هم «استهلاک» سرمایههایی است که میباید تجدید و احیا شوند اما همچون یتیمانی در بیابان رها گردیدهاند.
فرسایش در اقتصاد ایران
«دادههای موجود نشان میدهد که برای سومین سال متوالی و بر اساس قیمتهای ثابت ۱۳۹۵ بانک مرکزی، استهلاک سرمایه با رقم سرمایهگذاری جدید در سال ۱۴۰۰ برابر شده است. این اتفاق به این معنی است که کاسته شدن سرعت رشد سرمایهگذاری، موجب شده تا استهلاک سرمایهگذاریهای قبلی با سرمایهگذاریهای جدید برابری کند و شکاف بین این دو رقم به حداقل برسد. استمرار عدم رشد یا افت سرمایهگذاری، میتواند نگرانی پیشی گرفتن استهلاک از سرمایهگذاری جدید را تشدید کند» (اعتماد۶مهر۱۴۰۲).
گزارشهای تکمیلی دیگری نشان میدهد که در یک دوره ۱۳ ساله نسبت «استهلاک» به «موجودی سرمایه»، حرکت صعودی به خود گرفته است و از ۴ درصد در سال ۱۳۸۷ به ۵ درصد در سال ۱۴۰۰ رسیده است. استهلاک به زبان ساده خود را در فرسودگی میدانهای نفتی و پالایشگاهها و صنایع مادر نشان میدهد؛ اما خطر عاجل در حوزه حمل و نقل است. هواپیماهای فرسوده اما در حال کار! ریلهای قطار و جادهها و وسایل نقلیه که مسافرانش را به وادی مرگ میفرستند. پلههای مترو و پلهای هوایی خراب و مستعمل. مدارس و نیمکتهای زهوار در رفته [تازه اگر باشند]، بیمارستانها و اتاق های عمل بدون امکانات و ورزشگاههایی که هر آن در حال فرو ریختن است... و خلاصه ریز و درشت ساختمان اقتصادی که در فاشیسم مذهبی در حال نفس های آخر است.
آمارهای دولتی میگوید در طول برنامه؟! ششم با پایینترین سطح بهرهوری (منفی ۸ دهم درصد) کارها پیش رفته است! بنابراین بخشهای بزرگی از اقتصاد ایران با «استهلاک» مواجه شدهاند و شاهد آن هم مستهلک شدن ارزش موجودی سرمایه ثابت در طول دهه ۱۳۹۰ به میزان ۴.۵ درصد بوده است.
در علم اقتصاد تشکیل سرمایه ثابت، به هر نوع دارایی فیزیکی واقعی (مانند زمین، ساختمانها، وسایل نقلیه، کارخانه و تجهیزات) گفته میشود که در تولید یک محصول مورد استفاده قرار میگیرد؛ ولی در فرآیند تولید استفاده نشده است ولی شاخصی است که تعیین میکند رشد اقتصادی در سالهای آینده چگونه خواهد بود. به زبان ساده چنانچه تشکیل سرمایه رشدی نداشته باشد، رشد اقتصادی در سالهای دیگر صورت نخواهد گرفت و موتور اقتصاد خاموش میگردد.
بی رمقی ساختمان و ماشینآلات
«روند عمومی سرمایهگذاری واقعی در حوزه ماشینآلات و ساختمان طی سالهای ۱۳۹۰ تا ۱۴۰۱ کاهشی بوده بهنحوی که سرمایهگذاری در ساختمان از حدود ۲۵۶ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۰ به ۱۵۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ و سرمایهگذاری در ماشینآلات نیز از حدود ۲۶۰ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۰ به ۱۱۵ هزار میلیارد تومان در سال ۱۴۰۱ کاهش یافته است» (اقتصادنیوز۶مهر۱۴۰۲).
دیگر آشکار است که علت این بحرانها، یک نظام فاسد و غارتگر است. خروج سرمایه از کشور، تورم بسیار بالا، افزایش نرخ ارز، بیثباتی و رانتخواری و... معرف اقتصاد رژیم آخوندی و اسباب تهی شدن سفره خلایق است.
فرومایگی در نظام ولایت
در سایت حکومتی «ویکی فقه- دانشنامه حوزوی»! مطلبی تحت عنوان «فرومایگی» نوشته نشده است! شاید مصداق آن ضربالمثل است که «آن را که عیان است چه حاجت به بیان است» اما در عالم سیاست فرومایگی ریشه در جوهره نظامی دارد که در حین ویران کردن حرث و نسل یک جامعه، با قساوت و سخافت، تبر جنایت را بر درخت زندگی آدمیان میزند.
از قیام جوانان آگاه و دلیر میهن و شورشگران سرزمین شیر و خورشید یک سال میگذرد؛ اما شعلههای آن آتش بهتازگی در بلوچستان قهرمان فروزان گشت تا بساط فرومایگی سلطه ضحاک را برچیند.
جودیت اشکلار فیلسوف سیاسی که در نوجوانی در گریز از نظام های دیکتاتوری دوره فاشیسم به کانادا مهاجرت کرد در کتابش با همین عنوان ریشه فرومایگی را ظلم و قساوت میداند که بدترین بدی هاست. در کانون توجه اشکلار قساوت قرار دارد. او در برابر آن به شجاعت فرامیخواند: «بترسیم از جامعهیی که از افراد ترسو تشکیل شده است».
با نگاهی به مبارزات مردم ایران در یکصد ساله گذشته به دست بهترین فرزندان خلق و جنبش مقاومت انقلابی در برابر دیکتاتوریهای سلطنتی و مذهبی، میتوان نمونه گویایی از نبرد با فرومایگیهای نظام های حاکم بر ایران ارائه داد. بنابراین باید در برابر ظلم و قساوت و استبداد جنگید و نباید ترسید. این چنین فرسودگی اقتصادی و فرومایگی سیاسی از سرزمین ایران رخت بر میبندد.