ژان ژاک روسو در کتاب «اعترافات»، داستان شاهزاده‌ای را نقل می‌کند که گویا در برابر اعتراضهای مردمی که نانی برای خوردن نداشتند، گفته بود «خب کیک بخورند»! بعدها این جمله به ماری آنتوانت ملکه فرانسه و همسر لویی شانزدهم منتسب شد. روند سقوط پادشاهی در فرانسه با انقلاب ۱۷۸۹ آغاز شد و در نهایت به تاریخ پیوست. ولخرجی‌ها و اسراف‌کاریهای خاندان سلطنت به اضافه سرکوب مردم فرانسه باعث شد، شاه و همسر بی‌خبر از رنج توده‌های فقیر، مجازات شوند... اما آن جمله معروف، نمادی از بی‌اعتنایی و تحقیر و نامردمی سلطانها، جباران و حاکمان غارتگر و خون‌ریزی گردید که غم نان و درد بی‌خانمانی و رنج فقر و فلاکت را به مردم می‌چشانند و عاقبت به دست همان توده‌های رنجدیده سرنگون می‌گردند.
در تاریخ ایران نیز شاهد ناداریها و فقر بی‌امان مردمانی بوده‌ایم که برای زنده ماندن و ادامه حیاتشان، مصیبتها از حاکمان ستمکار و چپاولگر کشیده‌اند و مسأله «نان شب» چنان با تار و پود جسم و روانشان درآمیخته است که زبان‌زدی همگانی گردیده است این روزها کودکان کار و دستفروشان کهنسال لقمه نانی آرزو می‌کنند.
افزایش قیمت نان تاریخی طولانی دارد. از دوره ناصرالدین شاه که یکباره نان از ۵ شاهی به ۲۰ شاهی رسید تا نان سنگک ۵ ریالی دوره پهلوی که دستمزد کارگر روزی ۶ تومان بود و از آنجا تا نظام مطلقه ولایت فقیه که هیچگاه، آرامش و ثباتی برای تأمین نیاز های ضروری مردم فراهم نساخت.
زمینه سازی برای افزایش قیمت نان
طبق گزارشهای متعدد، قرار است قیمت نان افزایش یابد و در حال حاضر نیز، این افزایش قیمت به‌صورت چراغ خاموش و آزمایشی در برخی استانها آغاز شده است. بیش از سه سال است که با افزایش قیمت برنج، مردم به خرید بیشتر نان روی آورده‌اند، اما سخنگوی طرح هوشمندسازی یارانهٔ آرد و نان! می‌گوید: «تعدیل قیمت نان در اختیار کارگروه‌های آرد و نان استانها است» (ایلنا۱۴مرداد۱۴۰۳)
از سوی دیگر عموم دولتهای رژیم آخوندی مدعی هستند که بابت نان سوبسید و یارانه می‌دهند وگرنه قیمت نان هم نجومی می‌شد! ولی کاشف به‌عمل آمده است که از همین فریب کاریها و تبلیغات دروغین، فسادها و مال مردم‌خوریهای هنگفتی به بار آمده که گوشه‌ای از آن برملا شده است.
تأمین کسری بودجه از سفره مردم با گرانی نان
پس از تجربه‌ٔ سال‌ها ارائه یارانه برای تأمین معیشت مردم، حالا اقتصاددانان و کارشناسان حوزه فقر، ماهیت سیاست یارانه‌ای را فسادزا می‌دانند و استناد آنها به تخلفات شکل گرفته در تخصیص یارانه‌ها، و به‌خصوص یارانه‌های مواد غذایی و ارز ترجیحی است.
«دلیل اصلی کارشناسان موافق حذف یارانه‌ها، انحراف منابع مالی از هدف اصلی است. در همین راستا، دیوان محاسبات کشور به‌تازگی اعلام کرد وجود بیش از ۱۳۰ همت انحراف در تأمین مالی منابع هدفمندسازی یارانه‌ها و استقراض از منابع خزانه‌داری کل و بانک مرکزی باعث ایجاد عدم شفافیت و انضباط مالی شده است» (روزنو۱۵مرداد۱۴۰۳).
مرتضی افقه اقتصاددان می‌گوید، با توجه به ۳۰ میلیون نفری که زیر خط فقرند، هر گونه حذف یارانه و افزایش قیمت کالاهای ضروری نظیر نان، به زیان مردم تهیدست جامعه است و باید به جای آن، جلوی انحراف‌ها و فسادهای پیرامون یارانه‌ها را گرفت: «با هر گونه افزایشی در قیمتها حتی در قالب تعدیل قیمت نان و افزایش یارانه تحت عنوان تک‌نرخی کردن در شرایط فعلی مخالفم زیرا در شرایطی نیستیم که این‌گونه افزایش‌ها برای مردم و جامعه قابل‌پذیرش یا قابل‌تحمل باشد و منجر به تنش اجتماعی و سیاسی می‌شود» (توسعه ۱۴مرداد۱۴۰۳)
وی در مورد «انحراف ۱۳۰ همتی در تأمین منابع یارانه‌ها» خاطرنشان کرد دولتها با سوءتدبیر خود دچار کسری بودجه می‌شوند و می‌خواهند با افزایش قیمتها، تأمین این کسری را بر گرده مردم بگذارند. به‌دلیل تداوم تحریم‌ها و سوءتدبیرهای دولت، آن‌قدر به مردم فشار آمده که در آستانه اتمام صبر آنها هستیم و هر گونه افزایش و گرانی ممکن است منجر به تنش اجتماعی و سیاسی شود.
بنگلادش و میانمار و آمار مصرف نانشان
همزمان با انتشار گزارش دیوان محاسبات از انحراف هنگفت دولت در پرداخت یارانه نان و هم‌چنین بدهی معوق ۱۱۶ هزار میلیارد تومانی دولت به گندم‌کاران، سازمان غذا و کشاورزی ملل متحد، فائو اعلام کرد سرانه مصرف گندم ایران بیش از ۱۶۲ کیلو گرم در سال است که ۲.۵ برابر متوسط مصرف جهانی است. سرانه مصرف گندم ایرانی‌ها ۴ تا ۵ برابر شهروندان بنگلادش و میانمار است، اما مصرف برنج شهروندان میانماری و بنگلادشی نیز ۴ تا ۵ برابر ایرانی‌ها است.
نیاز به توضیح نیست که این فزونی مصرف سرانه گندم در ایران حتی نسبت به بنگلادش و میانمار، شاخص گویایی از گستردگی فقر در میهن اشغال شده است که نان به ناگزیر جایگزین گوشت، لبنیات و غلات وو. . در سبد خانوار شده است
صدور تروریسم واجب‌تر نان شب ملت
در پی صدور تروریسم و جنگ‌افروزی خامنه‌ای و پاسداران غارتگر و سرکوبگرش، هر لحظه تهدید یک جنگ ویرانگر منطقه‌یی را در پیش افزایش داده است. سپاه جهل و جنایت گفته است مردم باید هزینه این آتش‌افروزیهای ضد منافع ملی را بپردازند. «معاونت سیاسی سپاه پاسداران، در یادداشتی نوشت با اشاره به تأثیر شوک‌های نظامی و امنیتی بر اقتصاد، بخش مهمی از کنترل بازار و اقتصاد برعهده مردم بوده و آنها باید در این زمینه نقش اساسی خود را در کنترل مصرف، پرهیز از هجوم به بازارها و منابع، رعایت انصاف و غیره ایفا کنند» (دیده بان ایران۱۵مرداد۱۴۰۳).
***
ممکن است خامنه‌ای برای سرپا نگه‌داشتن ماشین سرکوب و ترور خود به قوت لایموت ملت ایران نیز چنگ بیندازد، ولی آنچه مسلم است، روند سقوط فاشیسم دینی مانند پادشاهی فرانسه در چشم‌انداز است. دیر نیست که زبانه‌های انقلاب و شورشهای مهارناپذیر زحمتکشانی که حتی نان خالی در سفره‌ٔ خود نمی‌یابند، دودمان ستمگران عمامه‌دار را به آتش بکشد.
