روزنامه‌های باند روحانی و شرکایش در مهم‌ترین عنوانهای خود به دود و دم در مورد قرارداد اقتصادی با کره پرداخته‌اند و مشکل نظام با آمریکا در مورد برجام کوچک نمایی کرده‌اند:
آفتاب یزد: بهروز کمالوندی خبر داد: عمل آمریکایی‌ها به تعهدات خود درباره باز طراحی راکتور اراک
ابتکار: ظریف: برجام گچ را از پای اقتصاد ایران باز کرد
اطلاعات: ظریف: نیازمند برخورد هوشمندانه با عهد شکنی آمریکا هستیم
ایران: فاینانس ۸میلیارد یورویی کره جنوبی به ایران امضا شد؛ بزرگترین قرار داد وام خارجی پسابرجام
جمهوری اسلامی: بین ایران و کره جنوبی بزرگترین قرارداد پسا برجام به ارزش بیش از ۸میلیارد یورو امضا شد
اعتماد: تلاش نیکی هیلی برای فشار بر ایران به تور آموزشی در وین تبدیل شد
ماموریت ناکام نماینده ترامپ
تمرکز بر مسأله بازدید از تأسیسات نظامی در ایران به یکی دیگر از اضلاع تلاش‌های آمریکا برای تحت فشار قرار دادن ایران بدل شده است. فعالیت‌های منطقه‌یی ایران و آزمایش‌های موشکی این کشور هم دو ضلع مثلثی هستند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده تلاش می‌کند با شکل دادن به آن حلقه را بر تهران تنگ‌تر کند.
کشمکشهای باندهای موسوم به اصلاح‌طلب در مجلس ارتجاع موضوع مشترک روزنامه‌های هر دو باند حاکم است:
آرمان: پشت پرده عدم رأی اعتماد به بی‌طرف – احتمال تخلف در رأی اعتماد به بی‌طرف وجود دارد. برخی وزرا بیش از صد بار با نمایندگان تماس گرفتند- اصول‌گرایان برای عدم رأی به بی‌طرف سازماندهی شده بودند.
کیهان: نصف فراکسیون 160نفره امید دکان چهارنبش دارند
سخنگوی فراکسیون امید هشدار داد تنبیه و سلب عضویت در انتظار اعضای عهدشکن این فراکسیون است.
وطن امروز: اصلاح‌طلبان مجلس در ادامه کشمکش‌ها بر سر رأی عدم اعتماد به حبیب‌الله بی‌طرف دست به افشاگری علیه همدیگر زدند- متهم: امید
در روزنامه‌های باند ولی‌فقیه ارتجاع حمله به باند روحانی در خصوص پیامدهای سفر نیکی هیلی به وین و ابراز وحشت از پیامدهای این سفر مهم‌ترین تیترها و مقالات را به خود اختصاص داده است:
رسالت: آمانو تعهدات خود را فراموش نکند، سکوت آژانس در برابر فشار آمریکا
سیاست روز: شق القمر پای شکسته ایران
کیهان: تازه‌ترین تناقض‌گویی دولتمردان؛ ضعف حافظه، ظریف: منتقدان از برجام انتظار شق القمر داشتند! دولت فراموش کرده است که برجام را معجزه قرن، آفتاب تابان و... معرفی می‌کرد
جوان: شش‌گانه پسابرجام آمریکا
ضرورت دارد دستگاه دیپلوماسی کشور قبل از اتمام مهلت 90روزه دونالد ترامپ (که به وزارت امور خارجه این کشور مأموریت داده تا موارد نقض برجام از سوی ایران را احصا کنند) به سفر نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین و دیدار با آمانو واکنش مناسب نشان دهد.
اذعان به وضعیت بحرانی اقتصاد مضمون مطالب روزنامه‌های هر دو باند حاکم است:
اطلاعات: نرخ تورم مردادماه ۷.۷اعلام شد
آفتاب یزد: بهروز کمالوندی خبر داد: عمل آمریکایی‌ها به تعهدات خود درباره باز طراحی راکتور اراک
ابتکار: ظریف: برجام گچ را از پای اقتصاد ایران باز کرد
اطلاعات: ظریف: نیازمند برخورد هوشمندانه با عهد شکنی آمریکا هستیم
ایران: فاینانس ۸میلیارد یورویی کره جنوبی به ایران امضا شد؛ بزرگترین قرار داد وام خارجی پسابرجام
جمهوری اسلامی: بین ایران و کره جنوبی بزرگترین قرارداد پسا برجام به ارزش بیش از ۸میلیارد یورو امضا شد
اعتماد: تلاش نیکی هیلی برای فشار بر ایران به تور آموزشی در وین تبدیل شد
ماموریت ناکام نماینده ترامپ
تمرکز بر مسأله بازدید از تأسیسات نظامی در ایران به یکی دیگر از اضلاع تلاش‌های آمریکا برای تحت فشار قرار دادن ایران بدل شده است. فعالیت‌های منطقه‌یی ایران و آزمایش‌های موشکی این کشور هم دو ضلع مثلثی هستند که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور ایالات متحده تلاش می‌کند با شکل دادن به آن حلقه را بر تهران تنگ‌تر کند.
کشمکشهای باندهای موسوم به اصلاح‌طلب در مجلس ارتجاع موضوع مشترک روزنامه‌های هر دو باند حاکم است:
آرمان: پشت پرده عدم رأی اعتماد به بی‌طرف – احتمال تخلف در رأی اعتماد به بی‌طرف وجود دارد. برخی وزرا بیش از صد بار با نمایندگان تماس گرفتند- اصول‌گرایان برای عدم رأی به بی‌طرف سازماندهی شده بودند.
کیهان: نصف فراکسیون 160نفره امید دکان چهارنبش دارند
سخنگوی فراکسیون امید هشدار داد تنبیه و سلب عضویت در انتظار اعضای عهدشکن این فراکسیون است.
وطن امروز: اصلاح‌طلبان مجلس در ادامه کشمکش‌ها بر سر رأی عدم اعتماد به حبیب‌الله بی‌طرف دست به افشاگری علیه همدیگر زدند- متهم: امید
در روزنامه‌های باند ولی‌فقیه ارتجاع حمله به باند روحانی در خصوص پیامدهای سفر نیکی هیلی به وین و ابراز وحشت از پیامدهای این سفر مهم‌ترین تیترها و مقالات را به خود اختصاص داده است:
رسالت: آمانو تعهدات خود را فراموش نکند، سکوت آژانس در برابر فشار آمریکا
سیاست روز: شق القمر پای شکسته ایران
کیهان: تازه‌ترین تناقض‌گویی دولتمردان؛ ضعف حافظه، ظریف: منتقدان از برجام انتظار شق القمر داشتند! دولت فراموش کرده است که برجام را معجزه قرن، آفتاب تابان و... معرفی می‌کرد
جوان: شش‌گانه پسابرجام آمریکا
ضرورت دارد دستگاه دیپلوماسی کشور قبل از اتمام مهلت 90روزه دونالد ترامپ (که به وزارت امور خارجه این کشور مأموریت داده تا موارد نقض برجام از سوی ایران را احصا کنند) به سفر نیکی هیلی نماینده آمریکا در سازمان ملل به وین و دیدار با آمانو واکنش مناسب نشان دهد.
اذعان به وضعیت بحرانی اقتصاد مضمون مطالب روزنامه‌های هر دو باند حاکم است:
اطلاعات: نرخ تورم مردادماه ۷.۷اعلام شد
تجارت: رتبه 120در کسب و کار برای ایران یک فاجعه است
جهان صنعت: توهم صادراتی مسئولان
سیاست روز: بازگشت تورم گلادیاتوری
همدلی: در تنگنای برجام چه بر سر اقتصاد ایران می‌آید؟ وقت آن رسیده گوش سفیرانمان را بپیچانیم
وضعیت وخیم حقوق کارگران و برخی دیگر از مسائل اجتماعی در تیترهای صفحات اول روزنامه‌های هردو باند انعکاس یافته است:
آرمان: مواد فروشی کودکان بی‌هویت
جهان صنعت: توهم صادراتی مسئولان
سیاست روز: بازگشت تورم گلادیاتوری
همدلی: در تنگنای برجام چه بر سر اقتصاد ایران می‌آید؟ وقت آن رسیده گوش سفیرانمان را بپیچانیم
وضعیت وخیم حقوق کارگران و برخی دیگر از مسائل اجتماعی در تیترهای صفحات اول روزنامه‌های هردو باند انعکاس یافته است:
آرمان: مواد فروشی کودکان بی‌هویت
اعتماد: وضعیت نامطلوب امنیت شغلی کارگران قراردادی؛ ۹۹درصد قراردادهای کار چند ماهه است
قانون: تیمهای فوتبال بانوان یکی پس از دیگری منحل می‌شوند زنان زیادی!
کارو کارگر: وضعیت بحرانی امنیت شغلی کارگران
کاروکارگر: امام جمعه موقت تهران: خانواده‌ها زیرفشار اقتصادی هستند با تجمل و رفاه خودمان دلشان را به درد نیاوریم
روزنامه‌های باند خامنه‌ای از پیامدهای سفر نیکی هیلی و اقدامات آمریکا ابراز وحشت و لاعلاجی کرده‌اند:
جوان: شش‌گانه پسابرجام آمریکا
استمرار رویکرد دولت در دو دوره زمانی (از مهر 92تا 23تیر 94و از روز امضای برجام تا دو سالگی برجام) بنا بر دلایلی که در ادامه ذکر خواهد شد در نهایت به بازگشایی پرونده PMD، تجدید و توسعه تحریم‌های ضدایرانی، زمینه‌چینی برای احیای شش قطعنامه گذشته با توسل به بندهایی از قطعنامه 2231ختم خواهد شد.
در دو دوره زمانی مورد اشاره رویکرد ثابت دستگاه دیپلوماسی بر پایه «ساده‌انگاری» نخست، نگارش متن حقوقی و دوم، اجرای تعهدات مندرج در آن بوده که از پیامدهای مستقیم سفر نیکی هیلی به وین و دیدار با آمانو و تلاش برای بازگشایی پروندهPMDاست.
آمریکایی‌ها در شرایط پسابرجام شش هدف را دنبال می‌کنند که نوع مواجهه دولت می‌تواند در این زمینه تعیین‌کننده باشد؛
1 ـ معرفی کردن ایران به‌عنوان تهدیدی برای صلح، ثبات و امنیت فضای بین‌الملل
2 ـ تفسیر یکجانبه از متن برجام که عبارات آن عمدتاً دو و چندپهلو است
3 ـ توسعه تحریم‌های غیرهسته‌یی (حقوق‌بشری ـ تررویسم) و حفظ سایه تحریم بر سر ایران
4 ـ معرفی کردن ایران به‌عنوان ناقض روح برجام
5 ـ تحمیل «مذاکرات مجدد برجامی» به ایران
6 ـ بازگشایی مجدد PMD
اهداف شش‌گانه آمریکا در دوران پسابرجام را باید در کنار گزاره مهم «زمینه‌چینی برای احیای شش قطعنامه گذشته با توسل به بندهایی از قطعنامه 2231» قرار داد که معنای کامل آن «تبدیل کردن توافق هسته‌یی به تهدیدی برای موجودیت، قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران» است.
ایالات متحده با به‌کارگیری حفره‌های حقوقی موجود در متن برجام به‌صورت متوالی توانسته حقوق ایران در متن برجام را با موانع جدی روبه‌رو و استفاده از این حفره‌ها را به میزانی تکرار کند که نهایتاً ایران مجبور به خروج از برجام یا نقض تعهدات خود شود.
حال اگر چه با توجه به متن توافق هسته‌یی خنثی‌سازی بسیاری از اهداف شش‌گانه به‌ویژه در بحث PMDدشوار است اما دستگاه سیاست خارجه نباید تنها به توئیت و نامه‌نگاری بسنده کند و تا قبل از سررسید 90روز (که ترامپ خواسته موارد نقض برجام توسط ایران اعلام شود) باید مجموعه اقدامات مناسبی را صورت دهد.
1 ـ نامه‌نگاری صرفاً گلایه آمیز محمدجواد ظریف به آمانو مادامی که خالی از ادله حقوقی ـ فنی باشد قابلیت تأثیرگذاری ندارد و به جای آن دستگاه سیاست خارجه باید در قالب بیانیه‌های رسمی ـ نامه‌نگاری با مقامات 1+5و رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تفسیر «مضیق» از مفاد چالش برانگیز برجام را اعلان کند.
آنچه مهم است این مسأله است که برای جبران کم کاریهای گذشته باید با اقدامات حقوقی–سیاسی مناسب که به بخشی از آن اشاره شد مسیر «تفسیر موسع آمریکایی‌ها از روح برجام و قطعنامه 2231» را مسدود کرد تا پرونده PMDاحیا نشود، تحریمها تجدید و توسعه نیابد و احیای شش قطعنامه گذشته رنگ ببازد تا دستگاه محاسبه سنج آمریکایی‌ها بر اساس باوری به نام «ایرانی‌ها فاقد اراده برای پیگیری نقض برجام هستند» هم‌چنان ترک تازی نکنند.
وطن امروز: رضایت هیلی از آمانو
نماینده آمریکا در سازمان ملل: در وین پاسخ‌های خوبی درباره ایران دریافت کردیم اما هنوز نگرانیم
یوکیا آمانو درباره محتوای دیدارش با نیکی هیلی سکوت کرده است!
پس از این دیدار و در حالی که آژانس هنوز توضیحات مشخصی درباره محتوای دیدار آمانو و هیلی منتشر نکرده است، نیکی هیلی رضایت خود از این دیدار را اعلام کرد
نیکی هیلی در صفحه توئیتر خود نوشت: ما با انبوهی پرسش درباره توافق هسته‌یی ایران به وین آمدیم که پاسخ‌های خوبی دریافت کردیم ولی هنوز تردید و نگرانی‌های بسیاری داریم. وی توضیح نداد پاسخ‌هایی که دریافت کرده تا چه اندازه بر موضع خصمانه دولت آمریکا علیه برجام تاثیر دارد.
در همین حال نمایندگی آمریکا در آژانس با صدور اطلاعیه‌یی مواضع قبلی واشینگتن را تکرار کرده و هم‌چنین با لحنی طلبکارانه مدعی «اهمیت جلوگیری از سوءاستفاده ایران از زبان مبهم توافق هسته‌ای» شد... در ادامه اطلاعیه نمایندگی آمریکا آمده است: هیلی و آمانو درباره نگرانی‌های آمریکا در ارتباط با تضمین پایبندی کامل ایران به تعهداتش بحث کردند و این مسأله را مورد توجه قرار دادند که گزارشهای آژانس تنها به میزانی مطلوب است که ایران دسترسی به هر تأسیسات مظنون به داشتن نقش هسته‌یی را فراهم می‌کند.
ابراز نگرانی از تحولات منطقه موضوع روز روزنامه‌های حکومتی است:
وطن امروز: ایران در لایه پنهان استراتژی جدید آمریکا در افغانستان
هفته گذشته بالاخره با تأخیر یک‌ماهه استراتژی دولت جدید آمریکا درباره افغانستان و جنوب آسیا اعلام شد.
بسیار ساده‌انگارانه خواهد بود که این راهبرد را در حد موضوع افغانستان محدود کرد و تنها از تک‌زاویه افغانستان به آن نگریست. استراتژی جدید اعلامی ترامپ که مشخصاً عبارت «افغانستان و جنوب آسیا» و حمایت کنگره آمریکا را یدک می‌کشد، دارای پیچیدگی‌ها و ابعاد و اهدافی چندمنظوره است
از منظر بیرونی، این استراتژی پیچیدگی‌های بیشتری داشته و به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اهداف منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی مهمی را دنبال می‌کند. بدون شک مقابله با نفوذ ایران، چین و روسیه در افغانستان و حوزه جنوب آسیا از اهداف این استراتژی اعلامی است.
ترامپ در نطق خود با اتخاذ سیاستی سختگیرانه علیه پاکستان گفت: «زمان آن فرا رسیده است که پاکستان تعهد خود را به تمدن، نظم و صلح ثابت کند.» و در ادامه از هند، رقیب دیرینه پاکستان خواست نقش فعال‌تری در افغانستان برعهده بگیرد.
چرایی انتخاب هند توضیح و تفسیری طولانی دارد اما مختصراً نکته مهم اینجاست که از جمله دلایل اهمیت هند برای رژیم صهیونیستی، گسترش نفوذ اطلاعاتی- امنیتی هند در افغانستان، همسایه شرقی ایران است. در واقع رژیم صهیونیستی نفوذ امنیتی- اطلاعاتی خود در همسایه شرقی ایران را از طریق هند و در همسایه غربی ایران (عراق) را از طریق اقلیم کردستان دنبال می‌کند. بنابراین سفرهای اخیر مودی به آمریکا و اسراییل بی‌ربط با استراتژی اعلامی کاخ سفید نبود.
درست است ترامپ در استراتژی اعلامی خود هیچ نامی از ایران، چین و روسیه نبرد اما به قول آقای ست جی. جونز، مدیر مرکز مطالعات امنیت بین‌الملل و سیاست‌گذاری دفاعی اندیشکده «رند» این 3کشور تاثیر به‌سزایی در وضعیت ثبات و امنیت افغانستان دارند. وی ابراز امیدواری کرد «طی روزها و ماه‌های آینده مطالبی درباره این 3کشور خواهیم شنید! از دید فرمانده کل نیروهای مسلح، این کشورها نیز در استراتژی آمریکا جای دارند».
و اما جای ایران در این استراتژی کجاست؟!
در واقع این رویکرد زمانی برای خروج نیروهای آمریکایی تعیین نمی‌کند و زمینه را برای حضور دائم ایالات متحده در خاک افغانستان مهیا می‌کند. دلیل این حضور که اتفاقاً برای آمریکا هزینه‌بر هم هست در کنار مهار چین و روسیه، جلوگیری از نفوذ ایران در افغانستان است. در این راستا ترامپ صریحاً عراق را مثال می‌زند و می‌گوید: «همان‌طور که می‌دانید آمریکا سال ۲۰۱۱عجولانه و به اشتباه از عراق خارج شد. در نتیجه دستاوردهایی که به سختی به دست آورده بودیم براحتی به دست دشمنان تروریست ما افتاد». او نام ایران را نمی‌برد اما با قرائن قبلی براحتی می‌توان پی برد منظور وی ایران است.
در کنار جلوگیری از نفوذ منطقه‌یی ایران، لایه بعدی استراتژی جدید کاخ سفید درباره افغانستان و جنوب آسیا، همراستا و هماهنگ با راهبرد در حال تدوین یا تدوین شده کاخ سفید درباره ایران است. این لایه پنهان عبارت از زنده نگه‌داشتن شبه‌جنگ و حضور نظامی آمریکا در همسایه شرقی ایران است.
حمله به اظهارات ظریف در روزنامه‌های باند ولی‌فقیه وجه دیگری از بن‌بست هسته‌یی نظام را بارز کرده است:
کیهان: ضعف حافظه
گزارش خبری تحلیلی کیهان از تازه‌ترین تناقض‌گویی دولتمردان
در حالی که دولتمردان و حامیان توافق هسته‌یی از برجام به‌عنوان «توافق قرن»، «آفتاب تابان»، «فتح‌الفتوح» و... یاد کرده و حتی آب خوردن مردم را نیز به آن گره زده بودند، آقای ظریف در اظهارنظری عجیب مدعی شده است منتقدان از برجام انتظار شق‌القمر داشتند!
این ادعا در حالی است که آمارهای رسمی از کاهش سرمایه‌گذاری خارجی نسبت به سال‌های قبل حکایت دارد.
در پاسخ به این اظهارات باید گفت: اکنون بیش از 2سال از امضای برجام می‌گذرد. بر اساس تبلیغات گسترده مقامات ارشد دولت یازدهم و نشریات زنجیره‌یی و رسانه‌های حامی دولت قرار بر این بود که برجام دو دستاورد عمده داشته باشد؛ اول «لغو تمامی تحریمها» و دوم «گشایش اقتصادی برای عموم مردم»
همان جماعتی که تا دیروز برجام را «فتح‌الفتوح»!، «آفتاب تابان»! «توافق قرن»! «بزرگترین دستاورد تاریخ ایران»! «نشانه تسلیم همه قدرتهای بزرگ در برابر اراده ملت»!، «ورق‌خوردن تاریخ به نفع ایران»! «پیروزی بزرگتر از فتح خرمشهر»! و... می‌دانستند و با غرور و نخوت، آن را ثمره کاردانی و تدبیر خود می‌دانستند، حالا که کار به اینجا رسیده و دستاورد برجام، از تقریباً هیچ به تحقیقاً هیچ تبدیل شده
متأسفانه دولت یازدهم و تیم مذاکره‌کننده، از ابتدا به خودِ مذاکره و توافق به هر قیمت اصالت دادند و بدتر از آنها، برخی محافل سیاسی-رسانه‌یی سهل‌اندیش یا ماموریت‌دار که موج مطالبه و هیجانی کاذب برای مذاکره و توافق به هر قیمت به راه انداختند . به‌دلیل رعایت نکردن قاعده «توازن تعهدات»، «همزمانی اجرای تعهدات»، «اخذ تضمین از طرف مقابل» و «پیش‌بینی برگشت‌پذیری امتیازات واگذار شده در صورت نقض عهد» که قاعده عقلی هر قرارداد عادی حقوقی است، وقتی نوبت تعهد آمریکا رسید، دستان ما خالی بود و آمریکا دلیلی برای انجام تعهدات حداقلی خود در برداشتن تحریمها و عدم کارشکنی در مبادلات اقتصادی ایران نمی‌دید. بر همین اساس «سونامی عهدشکنی‌های آمریکا در پسابرجام» کلید خورد. اما پس از سونامی نقض برجام توسط آمریکا، دولتمردان و رسانه‌های حامی برجام به‌جای تغییر رویه و عذرخواهی و تلاش جدی برای جبران خسارت‌های محض برجام، به انکار وعده‌ها روی آورده‌اند. «مشکلات اقتصادی ما به واسطه تحریم آغاز نشده است که بخواهد با حذف تحریمها زمینه‌ای برای حل و فصل همه مشکلات فراهم شود، (علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم) »، «بازار مسکن بازار داخلی است و توافق هسته‌یی خیلی نمی‌تواند تأثیر مستقیمی بر روی این بازار داشته باشد. (عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی) »، «مردم بعد از توافق هسته‌یی انتظار بیش‌ازحد از اقتصاد نداشته باشند. (محمد باقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور) »، «توافق هسته‌یی باعث گشایش در همه حوزه‌های اقتصادی نمی‌شود. (محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت دولت یازدهم) »، «به برجام نگاه اقتصادی نداشته باشید. (بعیدی‌نژاد، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای) »، «از سوئیفت انتظار معجزه نداشته باشید. (مدیرکل بین‌الملل بانک مرکزی دولت یازدهم) »... از جمله این اظهارات است... از زمان امضای برجام تاکنون کشورهای اروپایی عضو 1+5نه‌تنها به‌هیچ‌عنوان اعتراض ایران نسبت به نقض برجام از سوی آمریکا را نپذیرفته‌اند، بلکه صریحاً از تحریم‌های ضدایرانی هم حمایت کرده‌اند.
اصرار بر ارسال پالس غلط
ظریف در این مصاحبه تأکید کرده است: از نظر ما برجام یک بازی برد ـ باخت نبود بلکه یک معامله بود که بین خواسته ما و طرف مقابل توازن ایجاد کرد و معتقدیم می‌تواند به همین شکل ادامه یابد. آمریکا انتخاب بهتری در برابر اجرای برجام ندارد.
در این خصوص باید گفت: متأسفانه واکنش‌های اخیر مقامات ارشد دولت، اصرار بر ارسال این پالس غلط به دشمن است که قرار نیست مواجهه شایسته‌ای با بدعهدی آمریکا شود، حتی اگر این بی‌عملی موجب قربانی شدن برجام گردد.
آنچه از رفتار امروز دولتمردان آمریکا دریافت می‌شود، گستاخی و وقاحت به‌دلیل کوتاهی و عقب‌نشینی پی‌درپی دولتمردان و برخی دیگر از مسئولان ماست و اگر نسبت به این ظلم آشکار آنها واکنش دقیق و محکم نشان داده نشود، قطعاً در آینده با کینه‌ورزیهای بیشتری مواجه می‌شویم و شاید راه جبران آن سخت‌تر باشد. گفتنی است «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل در سفر به وین، پروژه بازدید مأموران آژانس انرژی اتمی از «مراکز نظامی» ایران را کلید زده است. ماموریتی که پیش از این نیز با هدف جاسوسی و در پوشش فریبنده نماینده سازمان انرژی اتمی از دیگر کشورها صورت می‌گرفته و نتایج تلخی در پی داشته است.
در روزنامه‌های باند حسن روحانی در میان دود و دمهای مربوط به بهبود اوضاع اعترافها و ابراز وحشتهایی نسبت به فروریختگی نظام از همه سو به چشم می‌خورد:
آرمان: همگرایی تهدیدها و واگرایی تدبیرها
ما در وضع پرمخاطره‌ای قرار گرفته‌ایم، زیرا بین تهدیدات درونی و بیرونی کشور همگرایی و هم‌روندی به‌وجود آمده است و از این رو تهدیدات مدام در حال بزرگتر شدن هستند. این تهدیدات چیستند؟ بیکاری در حال افزایش است و کنترل آن تقریباً ناممکن. بدهی دولت به ارقامی بی‌سابقه رسیده است و با تمام تلاش دولت یازدهم روند افزایشی آن ادامه داشته است. ساختار بانکی کشور ناسالم است و مانند گلوله سربی به پای اقتصاد کشور بسته شده و آن را با خود پایین و پایین‌تر می‌کشد. صندوق‌های بازنشستگی شرایط نگران‌کننده‌ای دارند و هیچ ابزار مطمئنی برای بهبود وضعیت آنها در دست دولت نیست. نرخ تشکیل سرمایه ثابت در کشور منفی یا همراه با رشدی ضعیف است و پیش‌بینی‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی غیرواقعی هستند. تخریب محیط‌زیست و بحران کم‌آبی هم‌چنان پیش می‌رود و مقابله با آنها بسیار بسیار سخت است، زیرا عملاً بخش بزرگی از شاغلان روستایی و صنایع فرسوده کشور بر پایه همین تخریب ارتزاق و فعالیت می‌کنند. نرخ رشد اقتصادی بالا و پایدار، در بازه‌ای که بتوان با آن از چالشهای گفته شده عبور کرد، دور از دسترس است، زیرا نه منابع مالی آن فراهم است و نه شرایط تخصیص بهینه منابع موجود و رشد بهره‌وری ملی. ترکیب تولید و صادرات کشور ما کماکان استوار بر نفت و گاز و مواد با ارزش افزوده پایین است و ساختار تولید کشور امکان توسعه جدی صادرات و افزایش درآمدهای ارزی کشور را نمی‌دهد. بخش خصوصی در کشور ضعیف و بی‌انگیزه شده است و بخش عمومی غیردولتی، اقتصاد کشور را به گروگان گرفته است. دولت هم توان کنترل بخش عمومی غیردولتی را از دست داده است. شرایط اقتصادی و معیشتی مردم قدرت و جسارت تصمیمات بزرگ اقتصادی مانند حذف یارانه‌ها، اصلاح نظام درمانی، اصلاح مقررات بازار کار، آزادسازی اقتصاد و مانند اینها را از دولت گرفته است. این مشکلات اثر تشدید کننده‌ای بر شرایط موجود دارند و موجب قرار گرفتن اقتصاد کشور در چرخه معیوب شده‌اند. کشورهای همسایه ما مملو از مشکلات امنیتی و اقتصادی هستند و برون‌دادهای منفی این مشکلات بر اقتصاد و رفاه کشور ما بار شده است. فساد اداری و اقتصادی سازمان‌یافته و چند لایه شده است و قبح رشوه و ارتشا از بین رفته و اخلاق کسب و کار به‌شدت تنزل یافته است. ساختارهای حاکم بر کشور امکان تعامل گسترده با دنیا را به ما نمی‌دهد. بدبینی و بی‌اعتمادی در روابط بین‌المللی ما ریشه‌دار است و اصلاح آن در کوتاه مدت یا میان مدت ممکن نیست. به مشکلات و چالشهای بالا باز هم می‌توان افزود،
چقدر بین دولت و سایر قوا و ارکان کشور درباره چاره سر به در بردن از این شرایط نگران‌کننده توافق وجود دارد. مهم‌ترین کار دولت دوازدهم این است که سایر قوا را در تغییر راهبردهای کلان همراه کند و گرنه کار زیادی را نمی‌تواند از پیش ببرد. باید درجه انعطاف و تساهل ما در تعامل با دنیا بالا برود، زیرا ظرفیت محدود ما به‌کار حل این همه مشکل نمی‌آید. باید درجه رواداری ما با شهروندان خودمان هم بالاتر برود، زیرا در غیراین‌صورت نیروی کافی مدنی در پشت تغییرات بزرگ و لازم نمی‌آید. خطای مهلک دولت این است که بخواهد مشکلات را در فرایندهای متعارف و چارچوب اختیارات و وظایفش پی بگیرد، در این صورت بهترین نتیجه‌اش حفظ وضع موجود خواهد بود
اگر پرسیده شود که آیا دولت می‌تواند با سایر ارکان کشور به فهم مشترک و توافق بر سر راهکارهای کلان خروج از وضع موجود برسد، فعلاً پاسخی ندارم.
قانون: تیمهای فوتبال بانوان یکی پس از دیگری منحل می‌شوند زنان زیادی!
کارو کارگر: وضعیت بحرانی امنیت شغلی کارگران
کاروکارگر: امام جمعه موقت تهران: خانواده‌ها زیرفشار اقتصادی هستند با تجمل و رفاه خودمان دلشان را به درد نیاوریم
روزنامه‌های باند خامنه‌ای از پیامدهای سفر نیکی هیلی و اقدامات آمریکا ابراز وحشت و لاعلاجی کرده‌اند:
جوان: شش‌گانه پسابرجام آمریکا
استمرار رویکرد دولت در دو دوره زمانی (از مهر 92تا 23تیر 94و از روز امضای برجام تا دو سالگی برجام) بنا بر دلایلی که در ادامه ذکر خواهد شد در نهایت به بازگشایی پرونده PMD، تجدید و توسعه تحریم‌های ضدایرانی، زمینه‌چینی برای احیای شش قطعنامه گذشته با توسل به بندهایی از قطعنامه 2231ختم خواهد شد.
در دو دوره زمانی مورد اشاره رویکرد ثابت دستگاه دیپلوماسی بر پایه «ساده‌انگاری» نخست، نگارش متن حقوقی و دوم، اجرای تعهدات مندرج در آن بوده که از پیامدهای مستقیم سفر نیکی هیلی به وین و دیدار با آمانو و تلاش برای بازگشایی پروندهPMDاست.
آمریکایی‌ها در شرایط پسابرجام شش هدف را دنبال می‌کنند که نوع مواجهه دولت می‌تواند در این زمینه تعیین‌کننده باشد؛
1 ـ معرفی کردن ایران به‌عنوان تهدیدی برای صلح، ثبات و امنیت فضای بین‌الملل
2 ـ تفسیر یکجانبه از متن برجام که عبارات آن عمدتاً دو و چندپهلو است
3 ـ توسعه تحریم‌های غیرهسته‌یی (حقوق‌بشری ـ تررویسم) و حفظ سایه تحریم بر سر ایران
4 ـ معرفی کردن ایران به‌عنوان ناقض روح برجام
5 ـ تحمیل «مذاکرات مجدد برجامی» به ایران
6 ـ بازگشایی مجدد PMD
اهداف شش‌گانه آمریکا در دوران پسابرجام را باید در کنار گزاره مهم «زمینه‌چینی برای احیای شش قطعنامه گذشته با توسل به بندهایی از قطعنامه 2231» قرار داد که معنای کامل آن «تبدیل کردن توافق هسته‌یی به تهدیدی برای موجودیت، قدرت و اقتدار جمهوری اسلامی ایران» است.
ایالات متحده با به‌کارگیری حفره‌های حقوقی موجود در متن برجام به‌صورت متوالی توانسته حقوق ایران در متن برجام را با موانع جدی روبه‌رو و استفاده از این حفره‌ها را به میزانی تکرار کند که نهایتاً ایران مجبور به خروج از برجام یا نقض تعهدات خود شود.
حال اگر چه با توجه به متن توافق هسته‌یی خنثی‌سازی بسیاری از اهداف شش‌گانه به‌ویژه در بحث PMDدشوار است اما دستگاه سیاست خارجه نباید تنها به توئیت و نامه‌نگاری بسنده کند و تا قبل از سررسید 90روز (که ترامپ خواسته موارد نقض برجام توسط ایران اعلام شود) باید مجموعه اقدامات مناسبی را صورت دهد.
1 ـ نامه‌نگاری صرفاً گلایه آمیز محمدجواد ظریف به آمانو مادامی که خالی از ادله حقوقی ـ فنی باشد قابلیت تأثیرگذاری ندارد و به جای آن دستگاه سیاست خارجه باید در قالب بیانیه‌های رسمی ـ نامه‌نگاری با مقامات 1+5و رئیس آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، تفسیر «مضیق» از مفاد چالش برانگیز برجام را اعلان کند.
آنچه مهم است این مسأله است که برای جبران کم کاریهای گذشته باید با اقدامات حقوقی–سیاسی مناسب که به بخشی از آن اشاره شد مسیر «تفسیر موسع آمریکایی‌ها از روح برجام و قطعنامه 2231» را مسدود کرد تا پرونده PMDاحیا نشود، تحریمها تجدید و توسعه نیابد و احیای شش قطعنامه گذشته رنگ ببازد تا دستگاه محاسبه سنج آمریکایی‌ها بر اساس باوری به نام «ایرانی‌ها فاقد اراده برای پیگیری نقض برجام هستند» هم‌چنان ترک تازی نکنند.
وطن امروز: رضایت هیلی از آمانو
نماینده آمریکا در سازمان ملل: در وین پاسخ‌های خوبی درباره ایران دریافت کردیم اما هنوز نگرانیم
یوکیا آمانو درباره محتوای دیدارش با نیکی هیلی سکوت کرده است!
پس از این دیدار و در حالی که آژانس هنوز توضیحات مشخصی درباره محتوای دیدار آمانو و هیلی منتشر نکرده است، نیکی هیلی رضایت خود از این دیدار را اعلام کرد
نیکی هیلی در صفحه توئیتر خود نوشت: ما با انبوهی پرسش درباره توافق هسته‌یی ایران به وین آمدیم که پاسخ‌های خوبی دریافت کردیم ولی هنوز تردید و نگرانی‌های بسیاری داریم. وی توضیح نداد پاسخ‌هایی که دریافت کرده تا چه اندازه بر موضع خصمانه دولت آمریکا علیه برجام تاثیر دارد.
در همین حال نمایندگی آمریکا در آژانس با صدور اطلاعیه‌یی مواضع قبلی واشینگتن را تکرار کرده و هم‌چنین با لحنی طلبکارانه مدعی «اهمیت جلوگیری از سوءاستفاده ایران از زبان مبهم توافق هسته‌ای» شد... در ادامه اطلاعیه نمایندگی آمریکا آمده است: هیلی و آمانو درباره نگرانی‌های آمریکا در ارتباط با تضمین پایبندی کامل ایران به تعهداتش بحث کردند و این مسأله را مورد توجه قرار دادند که گزارشهای آژانس تنها به میزانی مطلوب است که ایران دسترسی به هر تأسیسات مظنون به داشتن نقش هسته‌یی را فراهم می‌کند.
ابراز نگرانی از تحولات منطقه موضوع روز روزنامه‌های حکومتی است:
وطن امروز: ایران در لایه پنهان استراتژی جدید آمریکا در افغانستان
هفته گذشته بالاخره با تأخیر یک‌ماهه استراتژی دولت جدید آمریکا درباره افغانستان و جنوب آسیا اعلام شد.
بسیار ساده‌انگارانه خواهد بود که این راهبرد را در حد موضوع افغانستان محدود کرد و تنها از تک‌زاویه افغانستان به آن نگریست. استراتژی جدید اعلامی ترامپ که مشخصاً عبارت «افغانستان و جنوب آسیا» و حمایت کنگره آمریکا را یدک می‌کشد، دارای پیچیدگی‌ها و ابعاد و اهدافی چندمنظوره است
از منظر بیرونی، این استراتژی پیچیدگی‌های بیشتری داشته و به‌صورت مستقیم و غیرمستقیم اهداف منطقه‌یی و فرامنطقه‌یی مهمی را دنبال می‌کند. بدون شک مقابله با نفوذ ایران، چین و روسیه در افغانستان و حوزه جنوب آسیا از اهداف این استراتژی اعلامی است.
ترامپ در نطق خود با اتخاذ سیاستی سختگیرانه علیه پاکستان گفت: «زمان آن فرا رسیده است که پاکستان تعهد خود را به تمدن، نظم و صلح ثابت کند.» و در ادامه از هند، رقیب دیرینه پاکستان خواست نقش فعال‌تری در افغانستان برعهده بگیرد.
چرایی انتخاب هند توضیح و تفسیری طولانی دارد اما مختصراً نکته مهم اینجاست که از جمله دلایل اهمیت هند برای رژیم صهیونیستی، گسترش نفوذ اطلاعاتی- امنیتی هند در افغانستان، همسایه شرقی ایران است. در واقع رژیم صهیونیستی نفوذ امنیتی- اطلاعاتی خود در همسایه شرقی ایران را از طریق هند و در همسایه غربی ایران (عراق) را از طریق اقلیم کردستان دنبال می‌کند. بنابراین سفرهای اخیر مودی به آمریکا و اسراییل بی‌ربط با استراتژی اعلامی کاخ سفید نبود.
درست است ترامپ در استراتژی اعلامی خود هیچ نامی از ایران، چین و روسیه نبرد اما به قول آقای ست جی. جونز، مدیر مرکز مطالعات امنیت بین‌الملل و سیاست‌گذاری دفاعی اندیشکده «رند» این 3کشور تاثیر به‌سزایی در وضعیت ثبات و امنیت افغانستان دارند. وی ابراز امیدواری کرد «طی روزها و ماه‌های آینده مطالبی درباره این 3کشور خواهیم شنید! از دید فرمانده کل نیروهای مسلح، این کشورها نیز در استراتژی آمریکا جای دارند».
و اما جای ایران در این استراتژی کجاست؟!
در واقع این رویکرد زمانی برای خروج نیروهای آمریکایی تعیین نمی‌کند و زمینه را برای حضور دائم ایالات متحده در خاک افغانستان مهیا می‌کند. دلیل این حضور که اتفاقاً برای آمریکا هزینه‌بر هم هست در کنار مهار چین و روسیه، جلوگیری از نفوذ ایران در افغانستان است. در این راستا ترامپ صریحاً عراق را مثال می‌زند و می‌گوید: «همان‌طور که می‌دانید آمریکا سال ۲۰۱۱عجولانه و به اشتباه از عراق خارج شد. در نتیجه دستاوردهایی که به سختی به دست آورده بودیم براحتی به دست دشمنان تروریست ما افتاد». او نام ایران را نمی‌برد اما با قرائن قبلی براحتی می‌توان پی برد منظور وی ایران است.
در کنار جلوگیری از نفوذ منطقه‌یی ایران، لایه بعدی استراتژی جدید کاخ سفید درباره افغانستان و جنوب آسیا، همراستا و هماهنگ با راهبرد در حال تدوین یا تدوین شده کاخ سفید درباره ایران است. این لایه پنهان عبارت از زنده نگه‌داشتن شبه‌جنگ و حضور نظامی آمریکا در همسایه شرقی ایران است.
حمله به اظهارات ظریف در روزنامه‌های باند ولی‌فقیه وجه دیگری از بن‌بست هسته‌یی نظام را بارز کرده است:
کیهان: ضعف حافظه
گزارش خبری تحلیلی کیهان از تازه‌ترین تناقض‌گویی دولتمردان
در حالی که دولتمردان و حامیان توافق هسته‌یی از برجام به‌عنوان «توافق قرن»، «آفتاب تابان»، «فتح‌الفتوح» و... یاد کرده و حتی آب خوردن مردم را نیز به آن گره زده بودند، آقای ظریف در اظهارنظری عجیب مدعی شده است منتقدان از برجام انتظار شق‌القمر داشتند!
این ادعا در حالی است که آمارهای رسمی از کاهش سرمایه‌گذاری خارجی نسبت به سال‌های قبل حکایت دارد.
در پاسخ به این اظهارات باید گفت: اکنون بیش از 2سال از امضای برجام می‌گذرد. بر اساس تبلیغات گسترده مقامات ارشد دولت یازدهم و نشریات زنجیره‌یی و رسانه‌های حامی دولت قرار بر این بود که برجام دو دستاورد عمده داشته باشد؛ اول «لغو تمامی تحریمها» و دوم «گشایش اقتصادی برای عموم مردم»
همان جماعتی که تا دیروز برجام را «فتح‌الفتوح»!، «آفتاب تابان»! «توافق قرن»! «بزرگترین دستاورد تاریخ ایران»! «نشانه تسلیم همه قدرتهای بزرگ در برابر اراده ملت»!، «ورق‌خوردن تاریخ به نفع ایران»! «پیروزی بزرگتر از فتح خرمشهر»! و... می‌دانستند و با غرور و نخوت، آن را ثمره کاردانی و تدبیر خود می‌دانستند، حالا که کار به اینجا رسیده و دستاورد برجام، از تقریباً هیچ به تحقیقاً هیچ تبدیل شده
متأسفانه دولت یازدهم و تیم مذاکره‌کننده، از ابتدا به خودِ مذاکره و توافق به هر قیمت اصالت دادند و بدتر از آنها، برخی محافل سیاسی-رسانه‌یی سهل‌اندیش یا ماموریت‌دار که موج مطالبه و هیجانی کاذب برای مذاکره و توافق به هر قیمت به راه انداختند . به‌دلیل رعایت نکردن قاعده «توازن تعهدات»، «همزمانی اجرای تعهدات»، «اخذ تضمین از طرف مقابل» و «پیش‌بینی برگشت‌پذیری امتیازات واگذار شده در صورت نقض عهد» که قاعده عقلی هر قرارداد عادی حقوقی است، وقتی نوبت تعهد آمریکا رسید، دستان ما خالی بود و آمریکا دلیلی برای انجام تعهدات حداقلی خود در برداشتن تحریمها و عدم کارشکنی در مبادلات اقتصادی ایران نمی‌دید. بر همین اساس «سونامی عهدشکنی‌های آمریکا در پسابرجام» کلید خورد. اما پس از سونامی نقض برجام توسط آمریکا، دولتمردان و رسانه‌های حامی برجام به‌جای تغییر رویه و عذرخواهی و تلاش جدی برای جبران خسارت‌های محض برجام، به انکار وعده‌ها روی آورده‌اند. «مشکلات اقتصادی ما به واسطه تحریم آغاز نشده است که بخواهد با حذف تحریمها زمینه‌ای برای حل و فصل همه مشکلات فراهم شود، (علی طیب‌نیا، وزیر اقتصاد دولت یازدهم) »، «بازار مسکن بازار داخلی است و توافق هسته‌یی خیلی نمی‌تواند تأثیر مستقیمی بر روی این بازار داشته باشد. (عباس آخوندی، وزیر راه و شهرسازی) »، «مردم بعد از توافق هسته‌یی انتظار بیش‌ازحد از اقتصاد نداشته باشند. (محمد باقر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور) »، «توافق هسته‌یی باعث گشایش در همه حوزه‌های اقتصادی نمی‌شود. (محمدرضا نعمت‌زاده، وزیر صنعت دولت یازدهم) »، «به برجام نگاه اقتصادی نداشته باشید. (بعیدی‌نژاد، عضو سابق تیم مذاکره‌کننده هسته‌ای) »، «از سوئیفت انتظار معجزه نداشته باشید. (مدیرکل بین‌الملل بانک مرکزی دولت یازدهم) »... از جمله این اظهارات است... از زمان امضای برجام تاکنون کشورهای اروپایی عضو 1+5نه‌تنها به‌هیچ‌عنوان اعتراض ایران نسبت به نقض برجام از سوی آمریکا را نپذیرفته‌اند، بلکه صریحاً از تحریم‌های ضدایرانی هم حمایت کرده‌اند.
اصرار بر ارسال پالس غلط
ظریف در این مصاحبه تأکید کرده است: از نظر ما برجام یک بازی برد ـ باخت نبود بلکه یک معامله بود که بین خواسته ما و طرف مقابل توازن ایجاد کرد و معتقدیم می‌تواند به همین شکل ادامه یابد. آمریکا انتخاب بهتری در برابر اجرای برجام ندارد.
در این خصوص باید گفت: متأسفانه واکنش‌های اخیر مقامات ارشد دولت، اصرار بر ارسال این پالس غلط به دشمن است که قرار نیست مواجهه شایسته‌ای با بدعهدی آمریکا شود، حتی اگر این بی‌عملی موجب قربانی شدن برجام گردد.
آنچه از رفتار امروز دولتمردان آمریکا دریافت می‌شود، گستاخی و وقاحت به‌دلیل کوتاهی و عقب‌نشینی پی‌درپی دولتمردان و برخی دیگر از مسئولان ماست و اگر نسبت به این ظلم آشکار آنها واکنش دقیق و محکم نشان داده نشود، قطعاً در آینده با کینه‌ورزیهای بیشتری مواجه می‌شویم و شاید راه جبران آن سخت‌تر باشد. گفتنی است «نیکی هیلی» نماینده آمریکا در سازمان ملل در سفر به وین، پروژه بازدید مأموران آژانس انرژی اتمی از «مراکز نظامی» ایران را کلید زده است. ماموریتی که پیش از این نیز با هدف جاسوسی و در پوشش فریبنده نماینده سازمان انرژی اتمی از دیگر کشورها صورت می‌گرفته و نتایج تلخی در پی داشته است.
در روزنامه‌های باند حسن روحانی در میان دود و دمهای مربوط به بهبود اوضاع اعترافها و ابراز وحشتهایی نسبت به فروریختگی نظام از همه سو به چشم می‌خورد:
آرمان: همگرایی تهدیدها و واگرایی تدبیرها
ما در وضع پرمخاطره‌ای قرار گرفته‌ایم، زیرا بین تهدیدات درونی و بیرونی کشور همگرایی و هم‌روندی به‌وجود آمده است و از این رو تهدیدات مدام در حال بزرگتر شدن هستند. این تهدیدات چیستند؟ بیکاری در حال افزایش است و کنترل آن تقریباً ناممکن. بدهی دولت به ارقامی بی‌سابقه رسیده است و با تمام تلاش دولت یازدهم روند افزایشی آن ادامه داشته است. ساختار بانکی کشور ناسالم است و مانند گلوله سربی به پای اقتصاد کشور بسته شده و آن را با خود پایین و پایین‌تر می‌کشد. صندوق‌های بازنشستگی شرایط نگران‌کننده‌ای دارند و هیچ ابزار مطمئنی برای بهبود وضعیت آنها در دست دولت نیست. نرخ تشکیل سرمایه ثابت در کشور منفی یا همراه با رشدی ضعیف است و پیش‌بینی‌های جذب سرمایه‌گذاری خارجی و داخلی غیرواقعی هستند. تخریب محیط‌زیست و بحران کم‌آبی هم‌چنان پیش می‌رود و مقابله با آنها بسیار بسیار سخت است، زیرا عملاً بخش بزرگی از شاغلان روستایی و صنایع فرسوده کشور بر پایه همین تخریب ارتزاق و فعالیت می‌کنند. نرخ رشد اقتصادی بالا و پایدار، در بازه‌ای که بتوان با آن از چالشهای گفته شده عبور کرد، دور از دسترس است، زیرا نه منابع مالی آن فراهم است و نه شرایط تخصیص بهینه منابع موجود و رشد بهره‌وری ملی. ترکیب تولید و صادرات کشور ما کماکان استوار بر نفت و گاز و مواد با ارزش افزوده پایین است و ساختار تولید کشور امکان توسعه جدی صادرات و افزایش درآمدهای ارزی کشور را نمی‌دهد. بخش خصوصی در کشور ضعیف و بی‌انگیزه شده است و بخش عمومی غیردولتی، اقتصاد کشور را به گروگان گرفته است. دولت هم توان کنترل بخش عمومی غیردولتی را از دست داده است. شرایط اقتصادی و معیشتی مردم قدرت و جسارت تصمیمات بزرگ اقتصادی مانند حذف یارانه‌ها، اصلاح نظام درمانی، اصلاح مقررات بازار کار، آزادسازی اقتصاد و مانند اینها را از دولت گرفته است. این مشکلات اثر تشدید کننده‌ای بر شرایط موجود دارند و موجب قرار گرفتن اقتصاد کشور در چرخه معیوب شده‌اند. کشورهای همسایه ما مملو از مشکلات امنیتی و اقتصادی هستند و برون‌دادهای منفی این مشکلات بر اقتصاد و رفاه کشور ما بار شده است. فساد اداری و اقتصادی سازمان‌یافته و چند لایه شده است و قبح رشوه و ارتشا از بین رفته و اخلاق کسب و کار به‌شدت تنزل یافته است. ساختارهای حاکم بر کشور امکان تعامل گسترده با دنیا را به ما نمی‌دهد. بدبینی و بی‌اعتمادی در روابط بین‌المللی ما ریشه‌دار است و اصلاح آن در کوتاه مدت یا میان مدت ممکن نیست. به مشکلات و چالشهای بالا باز هم می‌توان افزود،
چقدر بین دولت و سایر قوا و ارکان کشور درباره چاره سر به در بردن از این شرایط نگران‌کننده توافق وجود دارد. مهم‌ترین کار دولت دوازدهم این است که سایر قوا را در تغییر راهبردهای کلان همراه کند و گرنه کار زیادی را نمی‌تواند از پیش ببرد. باید درجه انعطاف و تساهل ما در تعامل با دنیا بالا برود، زیرا ظرفیت محدود ما به‌کار حل این همه مشکل نمی‌آید. باید درجه رواداری ما با شهروندان خودمان هم بالاتر برود، زیرا در غیراین‌صورت نیروی کافی مدنی در پشت تغییرات بزرگ و لازم نمی‌آید. خطای مهلک دولت این است که بخواهد مشکلات را در فرایندهای متعارف و چارچوب اختیارات و وظایفش پی بگیرد، در این صورت بهترین نتیجه‌اش حفظ وضع موجود خواهد بود
اگر پرسیده شود که آیا دولت می‌تواند با سایر ارکان کشور به فهم مشترک و توافق بر سر راهکارهای کلان خروج از وضع موجود برسد، فعلاً پاسخی ندارم.
