حسن روحانی روز ۱۰اردیبهشت ۹۸گفت رژیمش راههای متعددی برای دور زدن تحریم‌ها دارد.
آیا او بلوف زد؟
روز ۲۹اردیبهشت ۹۸محمد ایرانی سفیر رژیم در کویت به روزنامه الرای گفت صادرات نفت ما متوقف نشده زیرا مرزهای زیادی با کشورهای جهان داریم صادرات نفت ما به دوستانمان ادامه دارد.(اقتصاد نیوز).
نگاهی به صحنه واقعی صادرات نفت نشان می‌دهد آخوندها باز هم بلوف زده‌اند.
رویترز اعلام کرد صادرات نفت خام آخوندها در اردیبهشت ۹۸به ۵۰۰هزار بشکه در روز و حتی کمتر از آن کاهش یافته و انتظار می‌رود این میزان تا ۲۰۰هزار بشکه در روز نیز سقوط کند.
با توجه به عدم خروج هیچ تانکر نفتی از سواحل ایران در هفته‌های اخیر باید مطمئن بود که همین میزان نفت صادراتی اندک رژیم از راههای زمینی قاچاق می‌شود اما چگونه؟
خبرگزاری فارس یکشنبه ۲۹اردیبهشت از قول حمید حسینی، سخنگوی اتحادیه صادر کنندگان فرآورده‌های نفتی ایران، گزارش داده‌است بر اساس تصمیم مقامات افغانستان صادرات فرآورده‌های نفتی ایران به این کشور از ۲۲اردیبهشت متوقف شده است.
اخیراً همین سخنگوی صادر کنندگان نفتی گفته بود صادرات فرآورده‌های نفتی به عراق نیز با کاهش مواجه شده است.
بنا بر قانون بودجه سال جاری، دولت در نظر داشت بیش از ۲۴تریلیون تومان از بابت صادرات فرآورده‌های نفتی درآمد داشته باشد که نسبت به قانون بودجه پارسال تقریباً سه برابر شده است.
موضوع قاچاق سوخت به کشورهای همسایه از مشکلات عمده حوزه نفت ایران است. بعد از افت ۷۰درصدی ارزش ریال در مقابل دلار طی سال گذشته، قیمت سوخت در کشورهای همسایه ۶تا ۱۰برابر بیشتر از ایران شده‌است، موضوعی که به قاچاق گسترده سوخت، به‌ویژه گازوییل و بنزین منجر شده است.
جایی که اقتصاد مساوی است با نفت!
روز ۲۸اردیبهشت ۹۸خبرگزاری رویترز در گزارشی از لندن اعلام کرد صادرات نفت‌خام ایران در ماه مه (اردیبهشت) ۲۰۱۹به ۵۰۰هزار بشکه یا کمتر در روز کاهش یافته و انتظار می‌رود تا ۲۰۰هزار بشکه نیز سقوط کند.
از سوی دیگر رسانه‌های اروپایی اعلام کردند سهم رژیم ایران از تجارت خارجی اروپا که پیش از این در قیاس با دیگر کشورهای جهان حدود «نیم»درصد بود اکنون به «یک دهم»درصد یعنی به حدود «یک‌هزارم» رسیده است! یعنی از یک تریلیون یورو تجارت اروپایی سهم ایران تنها یک میلیارد و ۲۶۰میلیون یورو شده است!
قاچاق سوخت کار کیست؟
روزی نیست که در رسانه‌های حکومتی و شبکه‌های اجتماعی خبر از قتل یک هموطن بلوچ تحت عنوان «کشته شدن یک‌سوخت‌بر» منتشر نشود.
سوخت‌بران، شهروندان شریف و تنگدست خودمان هستند که برای امرار معاش در سرزمینی که نه امکان اشتغال دارد و نه بیمه بیکاری ناگزیر به فروش چندده لیتر بنزین قاچاق در آن سوی مرزها روی می‌آورند.
آنهم در سرزمینی که میزان نقدینگی آن سر به آسمان می‌زند و پول کم ندارد اما پول‌ها در دست همان اقلیتی هستند که اینک حکومت را در دست دارند.
علت قتل سوخت‌بران زحمت‌کش البته چیزی نیست جز تلاش پاسداران برای حفظ انحصار قاچاق سوخت در دست خود و باندهای رسمی خودشان.
عبور روزانه صدها تانکر غول‌پیکر ۱۸چرخ از مرزهای رسمی و غیررسمی کشور آنهم در مرز امنیتی سیستان و بلوچستان امری نیست که از چشمان پاسداران پنهان بماند. آن کاروانهایی که قطار قطار سوخت به کشورهای همسایه می‌برند تنها و تنها متعلق به پاسداران هستند و نه به سوخت‌بران فقیر محلی. بی‌تردید پاسداران که اکثراً غیربومی هستند جاپاهایی هم در میان خوانین و سران قبایل محلی دارند و با کمک آنها و شرکت‌هایشان می‌توانند دست به قاچاق سیستماتیک سوخت از مرزهای کاملا بسته و زیر دید ۲۴ساعته پاسداران بزنند.
اما سوخت‌بری با تانکر تنها راه قاچاق این ماده گرانبها نیست همان‌طور که آسان‌ترین راه هم نیست و همان‌طور که راه نهایی هم نیست چرا که روی زمین خطوط انتقال نفتی دارد که اکنون می‌توانند از سوی پاسداران مورد استفاده قرار بگیرند.
امکانی به اسم نفت «سوآپ»!
ایران به‌علت شرایط جغرافیایی ویژه‌یی که دارد، یکی از بزرگ‌ترین مراکز سوآپ نفت منطقه و شاید جهان باشد. مشتریان نفت سوآپ ایران اساساً کشورهای حاشیه دریای مازندران و کشورهای آسیای میانه می‌باشند.
سوآپ یعنی چه؟
سوآپ در لغت به‌معنی مبادله، معاوضه یا «تاخت‌زدن» یا معامله پایاپای دوطرفه است که در آن یک طرف قرارداد نسبت به معاوضه کالای مورد نظر بین خود یا در معامله با طرف سوم، روی سود و عواید ناشی از آن توافق می‌کنند. تجارت سوآپ شامل هر کالایی می‌شود.
آنچه در این نوشته مورد نظر است سوآپ یا معاوضه نفت است که دیکتاتوری حاکم بر ایران در واسطه‌گری برای فروش نفت کشورهای آسیای میانه به دیگر کشورها انجام داده و حق دلالی خود را می‌گیرد.
به بیان روشن‌تر، آخوندها نفت صادراتی کشورهای آسیای میانه را در مرزهای کشور دریافت کرده و مابه‌ازای آن را در پایانه‌های خلیج‌فارس به مشتریان همان کشورها یا هرکس که خودشان توافق کنند، تحویل می‌دهند. سود حاصل از این کار پیشاپیش و در قراردادهای مشخصی به امضای طرفین می‌رسد. این‌گونه قراردادها مانند هر قرارداد دیگری موعد مشخصی دارند که در قرارداد اولیه مشخص شده است.
سابقه معاملات نفت تعویضی
به‌نوشته سایت رسمی شرکت ملی نفت ایران این قبیل معاملات پس از فروپاشی شوروی و دقیقاً از سال ۱۳۷۵ بین ایران و قزاقستان آغاز شد و به تدریج به کشورهای دیگر آسیای میانه گسترش یافت.
به‌عنوان مثال، جمهوری آذربایجان، ترکمنستان و قزاقستان، به‌صورت روزانه نفت تولید شده را از طریق نفتکش‌های خود، در دریای خزر، به نماینده تجاری ایران که شرکت بازرگانی نفت ایران است، تحویل داده، سپس این شرکت مقدار معادل آن را، به خریداران نفت این سه کشور در خلیج‌فارس، تحویل می‌دهد.
در یک نمونه دیگر در سال ۱۳۷۵ قراردادی بین آخوندها و قزاقستان به امضاء رسید که بر اساس آن روزانه ۴۰هزار بشکه نفت خام سبک از قزاقستان تحویل پالایشگاه تبریز و تهران می‌شد و در عوض به همین مقدار نفت خام سبک ایران در خلیج‌فارس جهت شرکای تجاری قزاقستان تحویل آنان می‌شد. (ایسکانیوز ۲۷فروردین ۹۷).
حواشی سیاسی سوآپ نفت آسیای میانه
معاوضه نفت کشورهای آسیای میانه ضمن این‌که منافعی برای آخوندها داشته و دارد متقابلاً از سود سوآپی که نصیب روسیه می‌شد کاسته است. پیش از ورود رژیم به بازار سوآپ نفت، کشورهای آسیای میانه ناگزیر بودند نفت خود را از طریق روسیه به اروپا برسانند. البته اکنون نیز این راه دایر است اما از کارآیی آن کاسته شده ضمن این‌که تنشهای سیاسی بین روسیه و کشورهای مزبور نیز به حجم معاملات سوآپ نفتی رژیم افزوده بود تا این‌که مسأله تحریم‌های رژیم فراگیر شد.
بی سبب نبود که روسیه در موعدی که تحریم نفتی رژیم تکمیل و معافیت معامله نفتی برخی کشورها با رژیم، از طرف آمریکا تمدید نشد بلافاصله همراه با عربستان سعودی ملتزم به افزایش صادرات نفتی خود برای جبران کاهش صادرات نفت اوپک گردید!
مسیرهای معروف نفت سوآپ ایران
- مسیر شمالی که نفت و گاز قزاقستان و آذربایجان را از طریق دریای سیاه منتقل می‌کند و مورد حمایت روسیه است.
- مسیر جنوبی منابع انرژی سه کشور را به خلیج‌فارس جهت صدور با کشتی‌های نفت‌کش منتقل می‌کند که مورد حمایت ایران است.
- مسیر غربی نفت و گاز سه کشور حاشیه خزر را از طریق ترکیه و گرجستان (دریای سیاه) به اروپا منتقل می‌کند و مورد حمایت ایالات‌متحده، ترکیه، آذربایجان و گرجستان است.
- مسیر جنوب شرقی منابع نفت و گاز ایران را به بندرهای پاکستان، دریای عمان و هندوستان می‌رساند، افغانستان و پاکستان از این مسیر حمایت می‌کنند.
- مسیر شرقی نفت و گاز قزاقستان و ترکمنستان را به شرق چین منتقل می‌کند که چین از آن حمایت می‌کند.
- آخوندها در سال‌های اخیر به‌دنبال ایجاد یک خط لوله عظیم دیگر نیز بودند که نفت قزاقستان ـ ترکمنستان ـ ایران (موسوم به مسیر جنوبی) را با طی مسافت ۹۳۰مایل و ظرفیت روزانه یک میلیون بشکه نفت به پایانه‌های خلیج‌فارس برسانند. این خط لوله ۵میلیارد و یکصد میلیون دلار هزینه داشت و حق ترانزیت نفت معاوضه‌ای آن ۳دلار در هر بشکه بود که باید نصیب آخوندها می‌شد. (منبع پایگاه اطلاع‌رسانی شرکت پایانه‌های نفتی ایران، ۲۷فروردین ۹۷)
حوزه معاملات سوآپ نفتی مرتبط با دیکتاتوی حاکم بر ایران
سابقه معاملات نفت سوآپ آخوندها
آخوندها در سال‌های پس از جنگ اقدام به معامله نفت سوآپ کردند اما دولت دهم (دولت دوم احمدی‌نژ‌اد) در خرداد سال ۱۳۸۹ این معاملات را متوقف کرد. در آن دور از معاملات نفت سوآپ امارات متحده شریک رژیم در سوآپ نفت خام کشورهای حاشیه دریای مازندران و انتقال آن به نیروگاه نکا بود.
ظرفیت سوآپ نفت در آن مقطع روزانه بین ۱۲۰تا ۲۴۰هزار بشکه در روز بود.
مرداد‌ماه سال ۸۹، به دستور مسعود میرکاظمی، وزیر اسبق نفت، «سوآپ» نفت خام یا به‌گفته وی«شوآپ» یک طرفه متوقف شد تا ایران در آستانه تحریم‌های بین‌المللی، خودخواسته بر روی یکی از درآمدهایش چشم ببندد.(منبع خبرگزاری حکومتی آنا ۱۴شهریور ۱۳۹۵).
متعاقباً دیوان بین‌المللی داوری لاهه رژیم را به پرداخت خسارت به طرف مقابل محکوم کرد (اقتصاد ایرانی ۲۶خرداد ۹۳)
این تجارت در سال ۱۳۹۶ و پس از ۷سال وقفه مجدداً برقرار شد. (منبع ایرنا ۲۹اسفند ۹۶)
حمیدرضا شاه دوست، رئیس وقت پایانه نفتی شمال در خصوص آخرین وضعیت آماده‌سازی زیرساختها برای از سرگیری سوآپ در ۱۳آبان ۱۳۹۴ گفته بود: طبق برنامه قرار بود ظرفیت سوآپ نفت خام از ١٢٠هزار بشکه کنونی به ٥٠٠هزار، یک میلیون و سرانجام ٢میلیون و ٥٠٠هزار بشکه در روز برسد.(منبع پایگاه اینترنتی میز نفت به نقل از ایرنا ۱۳آبان ۹۴).
حدود ۳۰۰کیلومتر خط لوله، نفت خام وارداتی را از نکا به پالایشگاه تهران، منتقل می‌کنند. از نکا تا تهران، پنج مرکز انتقال نفت، در اجرای طرح سواپ مشارکت دارند.
نفت خام دریافت شده از کشورهای حاشیه دریای خزر در پالایشگاههای تهران و تبریز مصرف خواهد شد. (اقتصاد آنلاین ۲۷مرداد ۹۶)
سال گذشته سایت رسمی شرکت ملی نفت ایران در مطلبی که روز ۲۷اردیبهشت ۹۸در همان سایت بازنشر شد نوشته بود: «سوآپ نفت خام با بهره‌گیری از تأسیسات خطوط لوله و مخابرات منطقه شمال و از طریق ۲۷۲ کیلومتر خطوط لوله ۳۰و ۳۲اینچ انجام می‌شود. بدین ترتیب نفت خام وارداتی پس از امتزاج و ذخیره‌سازی در مخازن پایانه نفتی نکا، از سوی مراکز انتقال نفت نکا، ساری، گل پل و اوریم پمپاژ و از طریق خط لوله۳۲ اینچ با عبور از مناطق جنگلی و سخت گذر کوهستانی استانهای مازندران و تهران پس از طی مسافت ۲۲۰کیلومتر در فشارشکن مغانک به منطقه تهران تحویل می‌شود.
با بهره‌گیری از این طرح بزرگ ملی، در هرماه به‌طور میانگین حدود ۸۱میلیون و ۶۷۰هزار لیتر فرآورده در استان گلستان و همچنین ۱۸۱میلیون لیتر فرآورده نیز در استان مازندران به شرکت ملی پخش تحویل و از تردد ۸۷۶ تانکر در جاده‌ها جلوگیری می‌شود».
یادآوری می‌شود این نکات را سایت شرکت نفت پس از ملاقات روحانی با الهام علی‌یف رئیس‌جمهور آذربایجان (تابستان ۹۷) منتشر کرد.
سوآپ گاز
در همان سال‌ها سوآپ گاز نیز در همان منطقه (حوزه دریای مازنداران) جریان داشت اما به علل نامعلومی چندان نپایید و پا نگرفت..(منبع ایرنا ۲۹اسفند ۹۶)
در قسمت بعدی و پایانی این نوشته به حجم نفت تعویضی و میزان احتمال استمرار استفاده از امکانات زمینی آن در شرایط فعلی پرداخته می‌شود.
ادامه دارد
