در روزنامههای حکومتی روز پنجشنبه ۲۳خرداد، موضوع فراگیر سفر نخستوزیر ژاپن به ایران و پیامدهای آن است. در کنار آن دعواهای باندی حول مذاکره با آمریکا، بیحاصلی سفر وزیر خارجهٔ آلمان به تهران و برخی بحرانهای اقتصادی اجتماعی دیده میشود.
در روزنامههای حکومتی از حملات اخیر نیروهای نیابتی رژیم به فرودگاه عربستان استقبال شده است.
اطلاعات: فرودگاه اَبها در جنوب عربستان هدف موشک کروز انصارالله قرار گرفت
جوان: وحشت موشکهای یمنی در فرودگاههای سعودی
کیهان: انصارالله با موشک کروز بالدار برج فرودگاه بینالمللی عربستان را منهدم کرد
بهرغم اقدام هماهنگ روزنامهها برای لاپوشانی مشکلات اقتصادی – اجتماعی، برخی از بحرانها را ناگزیر اعتراف کردهاند:
اقتصاد ملی: زباله گردی شغل جدید در پایتخت
کسب و کار: افت چشمگیر معاملات مسکن
ابتکار: آمارهای تلخ از زبالهگردی کودکان... شهرداری جمعآوری زبالههای تهران را ۲۰۰میلیارد تومان کرایه داده است، برآورد میشود حدود ۱ تا ۱.۵برابر این میزان پیمانکاران سود میبرند. رتبه بعدی متعلق به ارباب یا صاحب کار است. حلقه آخر این حلقه نیز کودکان قرار دارند
آرمان: بخش بزرگی از جامعه ما با سطحی از افسردگی دست و پنجه نرم میکند. اضطراب هم در جامعه ما بسیار گسترده است.
یک روزنامهٔ باند روحانی اظهارات روحانی مبنی بر بهبود وضعیت اقتصادی را مسخره کرده است:
سیاست روز: حسن روحانی اظهار داشت: ملت ایران بدانند که فشار آمریکا علیه کشور مان به اوج رسیده و عملاً ظرفیت آن رو به پایان است و از این به بعد این تحریمها و فشار، ظرفیت خود را از دست داده و تخلیه خواهد شد. اما او نگفته این تخلیه چطور و با چه سرعتی انجام میشود و آیا تبعاًت آن مردم را میگیرد یا خود آمریکا را؟!
روزنامههای هر دو باند حاکم نسبت به موفقیت سفر نخستوزیر ژاپن ابراز تردید کردهاند:
ایران: ابراهیم رحیمپور، معاون سابق وزارت امور خارجه در امور آسیا و اقیانوسیه: هر سه طرف؛ یعنی آمریکا، ژاپن و ایران بهخوبی میدانند که این سفر و تلاشهای صورت گرفته در قالب آن منتهی و منجر به معجزه نخواهد شد
ابتکار: برای بررسی دستآوردهای سفر شینزو آبه به ایران و خروجی مشخص آن هنوز دورنمای مشخص و واضحی وجود ندارد.
آرمان: احتمال ضعیف موفقیت «آبه» در میانجیگری میان ایران و آمریکا، دولت ژاپن را بر آن داشته است که هدف اصلی سفر را روابط دوجانبه میان تهران و توکیو نشان دهند
کیهان: اگر هدف مقام ژاپنی از این سفر صرفاً تنشزدایی میان ایران و آمریکا و متقاعد کردن ایران برای انجام مذاکره جدید باشد، باید گفت این رویکرد، اقدامی بیحاصل است.
برخی روزنامههای باند خامنهای شخص نخستوزیر ژاپن را مورد حمله قرار دادهاند:
کیهان: حسین شریعتمداری: این سخن با آقای شینزو آبه، نخستوزیر ژاپن در میان است که کشور شما شاهد هولناکترین جنایت آمریکا بوده است و انتظار از مسئولان ژاپن- از جمله و مخصوصا- جنابعالی آن است که در مبارزه ایران اسلامی با زورگوییها و باجخواهیهای آمریکا در کنار ایران قرار بگیرید. ژاپن اگر برای خون صدها قربانی جنایت آمریکا در هیروشیما و ناکازاکی احترام قائل است که باید باشد- و متأسفانه نیست- میتواند با نادیده گرفتن تحریمهای آمریکا باب بسته شده همکاری اقتصادی با جمهوری اسلامی را بگشاید.
کیهان: جمعی از دانشجویان همزمان با ورود نخست وزیر ژاپن به تهران، با تجمع در فرودگاه مهرآباد اعلام کردند که اگر هدف «آبه» میانجیگری میان ایران و آمریکا باشد، دستاوردی نخواهد داشت.
رسالت: با توجه به سفر ناموفق پدرشینزوآبه، در سال ۱۳۶۲شیناتزوآبه، وزیر امور خارجه ژاپن برای میانجری گری بین ایران و عراق به منطقه، این سؤال پیش میآید که پدر نتوانست نقش میانجی گری را به درستی ایفا کند حال پسر جا پای پدر میگذارد و بدون قصدی یک نقش ناموفق صلح را بازی میکند.
یک روزنامهٔ باند روحانی تلویحا تناقض ولیفقیه را که مذاکره را منع کرده و خودش به مذاکره نشسته را مطرح کرده است و بنبست نظام در جریان این مذاکره را توضیح داده است:
آرمان: مهدی مطهرنیا: باید به نکات دیگری توجه کرد. اینکه ایران هماکنون در چارچوب موضعگیری رهبری نظام جمهوری اسلامی بهعنوان اصلیترین مقام تصمیمگیرنده و شاید بتوان گفت تنها مقام تصمیمگیرنده در عرصه سیاسی ایران چه مذاکره و چه پذیرفتن میانجی رد شده است. لذا سیاست اعلامی ایران از منظر رسمی و از موضع رهبری نظام جمهوری اسلامی و در پایگاه قدرت حاکمیتی و حکومتی رد هر گونه مذاکره و میانجی است. فلذا مطرح شدن سفر آبه به تهران بهعنوان میانجی میتواند تا حدودی توقعات فزاینده از این سفر را بالا برده و از طرف دیگر اینگونه القا کند که ایران یک سیاست اعلامی در این زمینه دارد و یک سیاست اعمالی و این نکته بار دیگر مطرح شود که ایران مانند قبل از امضای برجام، پنهانی در حال گشایش راههای مذاکره با ایالات متحده آمریکا از طریق میانجیهای گوناگون است ولی در سیاستهای اعلامی آن را بیان نمیکند. این میتواند در آینده در صورت پذیرش میانجی و انجام مذاکره و آشکار شدن مذاکرات احتمالی مخفیانه در این زمینه ابهت نظام جمهوری اسلامی در بیان صادقانه سیاستها در حوزه سیاستهای اعلامی و اعمالی را کاملا زیر سؤال ببرد. و ضربه زننده به جایگاه مشروعیت نظام جمهوری اسلامی در عرصه داخلی، منطقهیی و بینالمللی باشد که این میتواند آثار منفی زیادی را بهعنوان پیامدهای آن در سطح تحلیل میانی دارا باشد. از طرف دیگر در سطح تحلیل میانی پذیرش سفر نخستوزیر ژاپن به تهران بهعنوان میانجی در حدود بالایی از اقدام توقعات فزاینده از این سفر را افزایش میدهد و در صورت شکست این سفر با توجه به جایگاه نخستوزیر ژاپن و عواملی که در سطح تحلیل کلان بیان شد موجب خواهد شد که آمریکاییها بهراحتی بتوانند نسبت به گذشته قبل از سفر اجماع بینالمللی بر علیه ایران را نه تنها بین دوسوی اقیانوس بین آمریکا و اروپا بلکه میان آمریکا و کشورهای آسیایی نیز فراهم و چین و روسیه را نیز در انزوا در جهت حمایت احتمالی از ایران قرار دهند. در سطح تحلیل خرد سفر آبه به تهران با توجه به آنچه که در سطوح دوگانه کلان و میان گفته شد توقعات را افزایش داده و در عینحال امیدواریها را بسیار بالا برده است. اکنون در جامعه سخن از احتمال مذاکره بین ایران و آمریکا بهطور رسمی پس از سفر آبه بین طبقات گوناگون اجتماعی چه در میان افکار عمومی نخبگان و چه در میان افکار عمومی تودهها بهوجود آمده و بدین ترتیب زمینههایی را نشان میدهد که جامعه ملی از نوعی مذاکره حمایت میکند و این خود میتواند یک نوع نظرسنجی غیرمستقیم محسوب شود. فلذا در سطح تحلیل خرد اگر آبه به تهران بیاید و نتایج ملموس از سفر او حاصل نشود موجب ناامیدی جامعه خواهد بود.
در روزنامههای باند روحانی بر سر سفر نخستوزیر ژاپن به باند خامنهای حمله کردهاند:
همدلی: دولت مستقر بهلحاظ قانونی باید مناسبات بینالمللی را به نوعی مدیریت کند تا از مصلحت نظام و منافع ملی نگهبانی کند. اما از سوی دیگر، دستگاهها و نهادهای نزدیک به حاکمیت فعالیتهایی جدی دارند که اتفاقاً سلیقهشان با آنچه مد نظر دولتیها است، همخوان نیست که این دوگانگی در برهههای مختلف آسیبهایی جدی به دکترین سیاست خارجی وارد کرده است که اگر فکری بهحال حلِ مشکل نشود، قطعاً از این پس هم مجبور به کنار آمدن با ناکامی و ناکارآمدی در رابطه با ارتباط با جهان خواهیم بود.
همدلی: شکست سفر آبه، خواست مخالفان برجام... رسانههای اصولگرا عموماً سعی کردهاند که ضمن بیاهمیت خواندن این سفر، بهصورتی القای معنا کنند که شینزوآبه حتماً باید دست خالی تهران را ترک کند و هیچ دستاوردی مبنی بر کاهش مشکلات دو کشور ایران و ایالات متحده نداشته باشد. در مقطع فعلی هم جریان اصولگرا سعی دارد ضمن فشار به تیم دیپلماتیک دولت دوازدهم و حتی به حسن روحانی، سفر ناکامی را برای شینزوآبه رقم بزنند... به هر حال با توجه به حساسیتهای زیادی که حول سفر نخستوزیر ژاپن ایجاد شده است، گویی سفر آبه میتواند در صورت ناموفق بودن تیر خلاص و در صورت موفقیت، آب حیات برجام باشد.
ایران:بدبینی به دیپلماسی؛ کارشناسی یا جناحی
برخی رسانهها نسبت به سفر وزیر خارجه آلمان و نخستوزیر ژاپن نگاه بدبینانهای را بروز دادند با این فرض که آنها درصدد میانجیگری بین ایران و آمریکا یا کاستن از تنشهای موجود بین دو کشور هستند. کار به جایی رسید که دیروز و هنگام ورود شینزو آبه نخستوزیر ژاپن به ایران تعدادی که خبرگزاری فارس آنها را دانشجو خواند، در فرودگاه مهرآباد تجمع و نسبت به احتمال میانجیگری آبه میان تهران- واشنگتن اعتراض کردند.
ایران: محمدجواد حق شناس: در حالی که برخی جریانها از یک حاشیه امنی برای بیان نظر یا حتی مخالفت با موضوعی برخوردارند این حاشیه امن برای جریان سیاسی دیگر وجود ندارد. این موضوعی است که نمونههای آن را در برخوردهای متفاوت با رسانهها هم شاهد هستیم.
آرمان: حشمت الله فلاحت پیشه: دو دسته افراد سعی کردند نام میانجیگری روی این سفر نگذارند؛ یک دسته افرادی که نگاهشان منافع ملی نیست و به سمت منافع جناحی مینگرند و هدفشان ضربه زدن به دولت است. کسانی هستند که حتی از پایین آمدن نرخ ارز ناراحتند و این ناراحتی را اعلام میکنند و فکر میکنند صرف فشار به مردم باعث میشود که آنها در انتخابات مجلس و ریاستجمهوری آینده برنده شوند. نگاه وقیحانه سیاسی که منافع ملی فدای منافع جریانی میشود.