روز جهانی کارگر در ۱۱ اردیبهشت ۱۴۰۴، در حالی فرامی‌رسد که کارگران ایران تحت شدیدترین فشارهای اقتصادی و اجتماعی قرار دارند. رژیم ولایت فقیه، با سیاست‌های ضدکارگری و چپاولگرانه خود، اکثریت مردم را به فقر و فلاکت محکوم کرده است. در این شرایط، گرامیداشت روز کارگر تنها در صورتی معنادار خواهد بود که فرصتی برای اعتراض و قیام علیه این رژیم فراهم آورد.
در سال ۱۴۰۴، شرایط اقتصادی و اجتماعی کارگران ایران به‌گونه‌یی است که گرامیداشت این روز را به‌صورت سازماندهی اعتراضات گسترده علیه استثمار و ستم رژیم ولایت فقیه بیش‌از‌پیش ضروری می‌کند.
وضعیت تراژیک کارگران در ایران
وضعیت کارگران در ایران تحت حاکمیت ضدکارگری ولایت فقیه به مرحله‌ای بحرانی رسیده است. بر اساس داده‌های رسمی، در تاریخ ۲۶ اسفند ۱۴۰۳، وزیر کار دولت پزشکیان حداقل دستمزد کارگران برای سال ۱۴۰۴ را ۱۰میلیون و ۳۹۹هزار تومان اعلام کرد. این رقم، با توجه به نرخ ارز در آن زمان، معادل کمتر از ۱۰۴دلار در ماه است. این در حالی است که هزینه سبد معیشت خانوار کارگری بیش از ۳۵میلیون تومان در ماه است. به عبارت دیگر، حداقل دستمزد رسمی تنها حدود ۳۰درصد از هزینه‌های ضروری زندگی را پوشش می‌دهد. این شکاف عمیق میان درآمد و هزینه‌های زندگی، کارگران را به زندگی «زیر خط فقر» و حتی «زیر خط مرگ» سوق داده است.
علاوه بر دستمزدهای ناچیز، کارگران از حداقل‌های ایمنی و حفاظتی در محیط کار محروم هستند. در ۲۰روز نخست سال ۱۴۰۴، گزارش‌ها حاکی از وقوع ۳حادثه مرگبار در معادن مهاباد، دامغان و بجستان است که منجر به جان‌باختن ۹ کارگر شد. این حوادث نه تنها نتیجه بی‌توجهی به استانداردهای ایمنی، بلکه نشانه‌ای از اولویت سود و بهره‌کشی بر جان و سلامت کارگران در نظام اقتصادی رژیم است.
ریشه‌های ساختاری استثمار در نظام ولایت فقیه
برای فهم عمیق‌تر وضعیت کنونی کارگران، لازم است به ساختارهای اقتصادی و سیاسی نظام ولایت فقیه توجه کنیم. این نظام که از بدو تأسیس در سال ۱۳۵۷ بر پایه ایدئولوژی فاشیسم دینی بنا شده، اقتصاد کشور را به نفع یک اقلیت حکومتی مصادره کرده است. نهادهایی نظیر بیت رهبری، سپاه پاسداران و وابستگان آنها که به «آقازاده‌ها» معروف هستند، شبکه‌یی از الیگارشی اشرافیت ثروتمند را تشکیل داده‌اند که ثروت‌های ملی را به چنگ آورده‌اند. این اقلیت ناچیز، با کنترل منابع طبیعی، صنایع کلیدی و تجارت خارجی، اکثریت مردم ایران را به حاشیه رانده و به فقر و بی‌سرپناهی محکوم کرده است.
این وضعیت را می‌توان به‌عنوان نمونه‌یی از انباشت سرمایه به‌وسیله سلب مالکیت تحلیل کرد. رژیم ولایت فقیه، با خصوصی‌سازی شتاب‌زده و غیرشفاف، واگذاری دارایی‌های عمومی به نهادهای حکومتی و سرکوب تشکل‌های کارگری، شرایطی را ایجاد کرده که در آن کارگران نه تنها از محصول کار خود، بلکه از حقوق اولیه اجتماعی و سیاسی نیز محروم شده‌اند. به بیان دیگر، استثمار کارگران در ایران نه فقط نتیجه سیاست‌های اقتصادی ناکارآمد، بلکه بخشی از استراتژی عمدی رژیم برای حفظ قدرت و تداوم سلطه طبقاتی است.
ضرورت اعتراض و قیام
در چنین شرایطی، گرامیداشت روز جهانی کارگر نمی‌تواند به برگزاری مراسم‌های تشریفاتی محدود شود. این روز باید روز شورش و اعتراض کارگران، زحمتکشان، دانشجویان، جوانان و ارتش بیکاران علیه رژیم ضدکارگری و چپاولگر حاکم بر میهن‌مان باشد. تاریخ مبارزات کارگری در ایران، از اعتصابات دهه ۱۳۵۰ تا اعتراضات کارگری در دهه‌های اخیر، گواه است که کارگران تنها از طریق اتحاد و مقاومت جمعی قادر به احقاق حقوق خود بوده‌اند.
تجربه تاریخی نشان داده است که اصلاحات جزیی یا مذاکره با رژیم ولایت فقیه نمی‌تواند به تغییرات بنیادین منجر شود. استیفای حقوق کارگران و پایان دادن به زندگی زیر خط فقر تنها از طریق سرنگونی فاشیسم دینی و استقرار یک جمهوری دموکراتیک امکان‌پذیر است. این دیدگاه با برنامه ۱۰ماده‌‌یی خانم مریم رجوی همخوانی دارد که بر احقاق حقوق کارگران، دهقانان، پرستاران، کارمندان، فرهنگیان، و بازنشستگان تأکید می‌کند.
قیام‌های موفق نیازمند ترکیبی از نارضایتی گسترده، سازماندهی مؤثر و فرصت‌های سیاسی هستند. در ایران سال ۱۴۰۴، نارضایتی عمومی به‌دلیل فقر، بیکاری و سرکوب به اوج خود رسیده است. علاوه بر این، تضعیف مشروعیت رژیم در میان اقشار مختلف از جمله کارگران و جوانان، فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای بسیج اجتماعی فراهم کرده است.
کارگران به‌عنوان یکی از بزرگ‌ترین و تأثیرگذارترین اقشار جامعه ایران، نقش محوری در هر گونه تحول انقلابی خواهند داشت. جنبش‌های کارگری در سراسر جهان، از انقلاب صنعتی اروپا تا جنبش‌های کارگری در آمریکای لاتین اثبات می‌کند که کارگران نیروی اجتماعی قدرتمندی در قیام و انقلاب برای سرنگونی رژیم‌های استبدادی و فاشیستی هستند.
آری، در و دیوار، کارخانه و کارگاه و کوچه و خیابان گواهی می‌دهند که اکنون وقت برخاستن است. آینده ایران در دستان کسانی است که با آتش قیام، راه انقلاب دموکراتیک مردم ایران را هموار می‌کنند.
