خط فقر در ایران تحت نظام ولایت فقیه بهطور هولناکی گسترش یافته است. اوضاع اقتصادی هم بههم ریخته و هر مسألهای تبدیل به بحران شده است. عدالتیان کارشناس اقتصادی میگوید: «مردم چشماندازی برای آینده نمیبینند و از این وضعیت نگرانند چرا که یک روز مرغ نیست، یک روز آب؛ یک روز برق قطع میشود و یک روز دارو نایاب. طبق آمارها ۲۰میلیون نفر زیر خط فقر هستند. ۵میلیون بچه مدرسه نمیروند، ۵میلیون نفر معتاد هستند، مشکل کمبود آب هر سال بدتر از سال گذشته میشود» (نامه نیوز۸مرداد۱۴۰۲).
زندگی به سبک کانکسی در رژیم آخوندی
از سالها پیش و پس از افشای گورخوابی و اتوبوسخوابی و پشتبام خوابی در میهن اشغال شده، شاهد راهحل دیگری برای ساختن یک سرپناه مردم مصیبت دیده بودیم: زندگی در کانکس! مردمی که دیگر توش و توانی برای اجارههای سنگین و طاقتفرسا ندارند مجبورند که کانکسی اجاره کنند و فرض کنند بالای سرشان سقفی است. اثاث زندگی هم که دیگر جایی برای آنها نیست، به کانتینرهای اطراف شهر میرود تا شاید روزی به خانه بازگشتند. شاید!
در سال۱۳۹۶ نخستین گزارشها از کانکسنشینی در رسانهها منتشر شد. حومه شهرهای تهران و دیگر شهرهای ایران رفتهرفته با پدیده جدیدی آشنا شدند. مردمی که در کانکسها زندگی میکنند.
«برخی مشاوران املاک تهران از وجود محدود این کانکسها در مناطق میانیشهر و از جمله منطقه ٢٢ هم خبر میدهند. این پدیده در برخی مناطق تهران بهصورت اجاره کانکس دیده میشود اما ایجاد کانکس در پشتبام خانهها و فضای مشاع غیرقانونی است، با این حال برخورد جدی با این موارد غیرقانونی در ساختار شهر انجام نمیشود و با پرداخت پول توسط مالکان بهسادگی قابل حل است» (شهروند۲۱آذر۱۳۹۶).
در همان سالها وزیر راه و شهرسازی از ١٩میلیون نفری که «بدمسکن»! هستند خبر داد. بدمسکنهایی که در وضعیتهای غیرقابل تصوری در حاشیه کلانشهرهای کشور مشغول به زندگی هستند. گفته شد قیمت مسکن طی ۱۱سال ۱۱.۶برابر شده است و مردم دیگر قدرت خرید سرپناهی را ندارند.
«یکی از فروشندگان کانکسها که در محدوده اتوبان آزادگان فعالیت دارد میگوید تقاضا برای خرید کانکس نسبت به چهار یا پنجماه گذشته دو برابر شده است. قیمت این کانکسها از شروع سال، هفت تا ۱۰درصد بالا رفته است» (تجارت نیوز۲۶اردیبهشت۱۴۰۲).
اما حتی کانکسنشینی هم به این سادگیها نیست. در آن گزارش آمده است، قیمت کانکسی مناسب برای سکونت حداقل از متری پنج میلیون تومان آغاز میشود. قیمت کانکسهای دست دوم هم به متری دو تا سه میلیون تومان میرسد. با این تفاسیر نمیتوانیم بگوییم که حتی کانکسنشینی هم یک انتخاب ارزان قیمت محسوب میشود.
اثاث زندگی در کانتینر
در حاشیه تهران انبارهای بزرگی وجود دارند که در آنها کانتینرهای آهنی در کنار هم و بالای یکدیگر قطار شدهاند. سالهاست که از این کانتینرها برای نگهداری اسباب و اثاثیه مردمی استفاده میشود که نمیتوانند منزلی داشته باشند و یا اجاره کنند که اثاثیه زندگی را در آن جای دهند. خانوادههای از هم پاشیده بهعلت فقر و یا ناهمواریهای دیگری مجبور شدهاند وسایل خود را در این کانتینرها نگه دارند و اجاره سنگینی هم بابت آن بپردازند.
«خیلی از زوجهای جوان که دیگر قادر به پرداخت اجارهخانه نیستند، وسایلشان را میآورند اینجا و دوباره برمیگردند خانه پدر و مادرشان. کسانی هستند که حتی از پس اجاره ماهانه همین کانتینرها که ۵۰۰هزار تومان است، برنمیآیند؛ «خیلیها همین ۵۰۰هزار تومان را هم نمیتوانند پرداخت کنند». (تابناک۶تیر۱۴۰۰)
اما این اجارهبها مربوط به دو سال پیش است. این رقم حالا به ماهیانه یک میلیون و ۴۰۰هزار تومان رسیده است. برخی از انبارداران تا ۵میلیون تومان برای اجاره این کانتینرهای ۲۰ فوتی ودیعه میگیرند.
حالا دو سال از اعلام جمعیت ۲۰میلیونی به حاشیهرانده شدهها از سوی مجلس آخوندی میگذرد. «از سالی که میانگین قیمت هر متر مربع مسکن ۳۳میلیون تومان بود و حالا به ۷۸میلیون تومان رسیده است. افزایش نرخ اجارهبها نیز از سوی دیگر کمر مستاجران را شکسته است» (بهارنوز۷مرداد۱۴۰۲). بنابراین بازار اجاره کانتینر رونق دارد.
از ۷۰سال تا ۱۶۶سال صبر کنید تا خانهدار شوید!
رژیم آخوندی دیگر حتی شرمی هم ندارد تا از زبان کارشناسان بشنود که خانهدار شدن مردم دیگر جزء محالات است.
«ماراتن «خانهاولی»ها در تهران بر اساس برآورد جدید از سطوح متوسط «درآمد سالانه» و «قیمت مسکن» ۷۰سال طول میکشد.
اما این ماراتن برای نسل «زِد» یعنی متولدان دهه۷۰ که هنوز در صف خرید خانه اول قرار نگرفتهاند، چه ابعادی دارد؟ اکثریت این نسل در شرایط فعلی قادر به پسانداز نیستند و اقلیتی از آنها توان پسانداز ماهانه یک میلیون تومان را دارد. با این اوضاع، «ابرمسیر تا خانهاول» برای نسل «زِد» ۱۶۶سال طول میکشد» (دنیای اقتصاد۹مرداد۱۴۰۲)
آنها میگویند: «فکر خانهدار شدن نمیکنیم؛ مگر آن که معجزه شود»؛ البته که معجزهای در کار نیست اما تلاش و عزم آهنین جوانان آگاه و شورشگر میهن در به پایین کشیدن ضحاک و برپایی یک جامعه نوین، آغاز راهی است تا نیازهای مادی و معنوی انسان ایرانی تأمین و برآورده شود. خانهیی در شأن مردم، از ابتداییترین پاسخ به این نیازهاست.