728 x 90

بحرانی خطرناکتر از خشک شدن دریاچه ارومیه

دریاچه نمک حوض سلطان قم
دریاچه نمک حوض سلطان قم

در سایه حاکمیت غارت و چپاول رژیم آخوندی، زیست‌بوم میهن اشغال شده چنان در معرض انهدام و نابودی قرار گرفته است که پیامدهای مرگبار و جبران‌ناپذیر آن برای نسلهای آینده از هم‌اکنون به‌صورت خشک شدن دریاچه‌ها و رودخانه‌ها، تالاب‌ها و منابع زیرزمینی آبی قابل پیش‌بینی است.

در آخرین نمونه از این نوع بحرانهای زیست‌محیطی تالابهای قم است. خبرگزاری ایسنا ۸اسفند ۹۶تحت عنوان خشک شدن تالاب‌های قم زنگ خطر جدی برای پایتختو به کمبود شدید مالی و نیروی انسانی برای حفاظت از منابع طبیعی اعتراف نموده و به‌نقل از یکی از کارگزاران رژیم اضافه می‌کند: «خشک شدن تالاب‌های استان قم، گردو غبار در مرکز کشور را به‌شدت افزایش خواهد داد و این یک زنگ خطر جدی برای پایتخت و دیگر استانهاست».

نمونه اعترافات صورت گرفته در دیگر رسانه‌های رژیم در ارتباط با ابعاد عمیق این فاجعه زیست‌محیطی به‌خوبی گویای عمق این فاجعه دردناک و غیرقابل‌باور است:

سایت حکومتی تابناک متعلق به پاسدار رضایی ۱۳آذر ۹۶: «بحران دریاچه نمک قم بسیار فراتر از دریاچه ارومیه است و در صورت توجه نکردن به آن بیش از ۲۵درصد جمعیت کشور و از جمله پایتخت با معضل گردو غبار مواجه می‌شوند».

خبرگزاری حکومتی ایرنا ۲۹آذر ۹۶: «اگر در این مسأله کوتاهی شود، قم و شهرهای اطراف دریاچه از جمله تهران به خوزستانی دیگر تبدیل می‌شود».

خبرگزاری حکومتی مهر ۳۱فروردین ۹۶: «از دهه ۷۰ عملاً یک لیتر آب هم وارد دریاچه نمک نشده است. هر روز سطح دریاچه کوچک‌تر و خشک‌تر شده است و تقریباً کشاورزی منطقه را به نابودی کشانده است. در گذشته ۲۰هزار هکتار باغ در اطراف استان قم وجود داشته که امروز به کمتر از یک هکتار رسیده است».

اما مهم‌تر آن‌که به‌رغم تمامی هشدارهایی که از سوی کارشناسان بین‌المللی و زیست‌محیطی در داخل کشور داده می‌شود و در حالی که سایه سنگین بحران بی‌آبی و خشکسالی تمام ایران را دربرگرفته است حاکمیت غارتگر آخوندی در قبال این بحران نه تنها هیچ‌گونه طرح و برنامه‌یی نداشته و با بی‌عملی و بی‌تقاوتی تمام با آن روبه‌رو می‌شود، بلکه هم‌چنان با اجرای طرحهای دزدیدن آب از طریق پروژه‌های ضدملی سدسازی توسط سپاه پاسداران و برداشت بی‌رویه آب‌های زیرزمینی از چاههای عمیق به اقدامات ضدملی و ضد‌مردمی خود در این منطقه تداوم می‌بخشد.

 

پیشینه تاریخی دریاچه نمک قم:

دریاچه نمک قم یا دریاچه نمک حوض سلطان که با نامهای دیگر مانند دریاچه شاهی و یا دریاچه ساوه هم شناخته می‌شود با مساحت ۲۴۰کیلومترمربع در ۴۰کیلومتری شمال شرق شهرستان قم و در ۸۵کیلومتری جنوب تهران واقع شده است و سلسله‌جبال البرز در شمال آن قرار دارد. این دریاچه از ۲قسمت جدا از هم تشکیل شده است. نیمه غربی آن به نام حوض سلطان و نیمه شرقی آن به نام حوض مره معروف می‌باشد که به‌وسیله یک آبراهه به هم متصل می‌شوند. در فصول پرآب ابتدا حوضچه شرقی یعنی حوضچه مره پر می‌شود و سپس آب اضافی آن وارد حوض سلطان می‌شود. این دریاچه که دارای ۴بخش کفه نمکی (بخش اصلی)، حاشیه باتلاقی، محدوده اکولوژیک و دشتی است در دهه‌های گذشته توسط رودهای متعددی از جمله رودخانه‌های کرج، جاجرود، شور، قمرود و قره‌چای که عموماً از اراضی شوره‌زار و نمکی اطراف عبور می‌کردند کاملاً سیرآب می‌شد. اما در حاکمیت پلید آخوندی میزان آب ورودی این دریاچه به‌دلیل سیاستهای مخرب و ضدزیست‌محیطی در پیرامون آن از جمله ایجاد سد در مناطق بالادست دریاچه، برداشت بی‌رویه از منابع آب زیرزمینی، احداث جاده و مناطق مسکونی و... در دشتهای اطراف آن چنان کاهش یافته که در حال حاضر دریاچه نفس‌های آخر خود را می‌کشد.

نگاهی به چند نمونه از اعترافات کارگزاران و متولیان حکومتی در ارتباط با ابعاد عمیق این بحران زیست‌محیطی در رسانه‌های رژیم، دردناک بودن این فاجعه را به‌خوبی روشن می‌سازد.

خبرگزاری حکومتی مهر ۵آبانماه ۹۵ضمن اعتراف به فرونشست‌های ۵متری زمین در برخی مناطق استان قم وجه دیگری از طینت ضد‌مردمی حاکمیت فاسد ولایت را چنین در معرض نمایش همگان قرار می‌دهد: «دور نیست زمانی که بادهایی که بر فراز این دریاچه می‌وزند، هزاران تن نمک با خود به سطح شهر بیاورند. نمونه اتفاقی که در آینده می‌تواند برای شهر قم بیفتد، در روستای قاسم‌آباد سفلی افتاده که در ۱۵کیلومتری قم قرار دارد و تمام روستا توسط شنهای روان مدفون شده است. در ۳سال گذشته در شهر قم رطوبت هوا ۶۰درصد کاهش داشته که همین کاهش رطوبت شرایط را آسیب‌پذیر کرده است تا جایی که چند وزش باد شدید می‌تواند قم را مدفون کند».

همین منبع در ادامه پرده دیگری از باندهای غارت و چپاول حاکمیت منفور آخوندی را کنار می‌زند و اضافه می‌کند: «با وجود خطراتی که وجود دارد، کار جدی برای حفاظت از دریاچه صورت نمی‌گیرد و آمار مجوزهای معدن داده شده اطراف دریاچه در سال‌های اخیر هم نشان‌دهنده همین موضوع است. گویا برخی خوشحال می‌شوند اگر این دریاچه خشک شود تا بیشتر به بهره‌برداری از معدنها مشغول شوند».

خبرگزاری حکومتی مهر ۲۷بهمن ۹۵تحت عنوان بحرانی خطرناک‌تر از بحران دریاچه ارومیه به ۹برابر شدن چاه‌های عمیق در قم اعتراف کرده و اضافه می‌کند: «گردو غبار و ریزگردها، تغییر اقلیم، شورشدن آب و خاک، از میان رفتن زیست‌بوم‌های طبیعی، نشست و رانش زمین، نابودی کامل کشاورزی، تخلیه روستاها و افزایش هزینه توسعه شهرها همه از جمله آسیب‌هایی است که در نتیجه مدیریت و برنامه‌ریزی ناصحیح در استفاده از منابع آبی سطحی و زیرزمینی حوضه آبخیز دریاچه نمک به‌وجود آمده است. تحقق نیافتن حقابه‌های حوضه دریاچه نمک، حفر چاه‌های غیرمجاز و افزایش ۹برابری چاه‌های عمیق ظرف ۳دهه سبب شده است که شیره جان این منطقه کشیده شود تا ما امروز از وضعیت این منطقه با عنوان «بحران» یاد کنیم که ۲۵درصد جمعیت کشور را تحت تأثیر خود قرار خواهد داد. بحران دریاچه نمک به مراتب خطرناک‌تر و حساس‌تر از بحران دریاچه ارومیه است که روند افزایشی ریزگردها در آینده نزدیک برای کانونهای جمعیتی مرکز کشور فاجعه‌بار خواهد بود».

این منبع در ادامه به‌نقل از مدیرکل حفاظت محیط‌زیست قم اضافه می‌کند: «تالاب‌های قم بیش از ۱۰درصد از وسعت جغرافیایی استان را تشکیل می‌دهند که برای احیای دریاچه نمک و جلوگیری از پیشرفت این بحران باید با تأمین حقابه‌ها و تأمین اعتبار ملی در این راستا اقدام کرد، اما به‌رغم وعده وزیر نیرو حتی یک قطره آب از ۱۵۴میلیون متر‌مکعب حقابه زیست محیطی به استان قم که ۹۰درصد اثرگذاری بحران دریاچه نمک متأثر بر این استان است، اختصاص نیافته است. علاوه بر این «تعداد چاه‌های عمیق و نیمه‌عمیق استان قم از سال ۵۴تا ۸۸ از ۲۱۳چاه به ۱۳۹۴چاه افزایش یافته است، اما ورودی به سفره‌ها به‌شدت کاهش یافته است که در کنار گسترش مناطق تفریحی و احداث استخرها و صدها ویلا در مناطق ییلاقی قم، فشار دیگری را بر باکیفیت‌ترین آب منطقه قم یعنی آب شیرین وارد کرده است».

و در نهایت با ارائه بیلان آب ورودی و خروجی در این منطقه نتیجه‌گیری می‌نماید: «ورودی آب به دشت قم ۱۹۶میلیون مترمکعب شامل نفوذ بارندگی، نفوذ جریان سطحی، برگشت از کشاورزی و برگشت از شرب و صنعت است اما مقدار تخلیه سفره‌های آب زیرزمینی ۳۷۰میلیون مترمکعب بوده است، یعنی مخازن آبی با کسری ۱۷۴میلیون مترمکعبی مواجه بوده‌اند که نمود عینی آن پایین رفتن سالانه سطح آب‌های زیرزمینی به‌خصوص در دشت مسأله است... این روند موجب معکوس شدن جهت جریان از سمت کاشان و دریاچه نمک به‌طرف این دشت و نهایتاً هجوم آب‌شور می‌شود که با شور شدن ناگهانی آب چاه‌های منطقه نشان داده می‌شود».

										
											<iframe style="border:none" width="100%" scrolling="no" src="https://www.mojahedin.org/if/bd91aa19-538a-4b4a-bb66-f76bdb2b41b5"></iframe>
										
									

گزیده ها

تازه‌ترین اخبار و مقالات