عباس عراقچی، معاون وزیرخارجه دولت روحانی، ۱۵آبان ۹۷ در یک گفتگوی تلویزیونی، آن‌چنان از سازوکار اروپایی صحبت کرد که بیان‌کننده این بود نه تنها کشورهای اروپایی، بلکه بسیاری از کشورهای غیراروپایی هم صف کشیده‌اند تا سوار قطار سازوکار اروپایی شوند و به معامله با رژیم بپردازند!
عراقچی در بخشی از سخنانش گفت: «یک سازوکاری هست که اجازه می‌دهد که دریافت و پرداختهای ایران و کشورهای اروپایی انجام می‌شود بدون این‌که با سیستمهای مالی آمریکایی سر و کاری داشته باشد و این مرحله اول هست. در مرحله دوم کشورهای به‌اصطلاح غیراروپایی هم می‌توانند به این سازوکار ملحق شوند، خیلی از کشورها به ما گفتند که منتظرند این سیستم اروپایی راه بیفتد؛ خریداران نفت ما گفتند که منتظرند از این سیستم برای پرداختهای ایران استفاده کنند».
اما فضای رسانه‌ها و سایر مهره‌های حکومتی، حتی عناصر همسو با باند روحانی کاملاً با فضایی که عراقچی می‌دهد، متفاوت است.
عبدالرضا فرجی‌راد، از مهره‌های وزارت‌خارجه، طی گفتگویی با خبرگزاری ایسنا می‌گوید: «با توجه به این‌که اولین بار است که چنین سازوکاری اجرایی می‌شود تا حدودی کار پیچیده است و در این زمینه قدرت آمریکا، قدرت دلار و سوئیفتی که مدیران آن اکثراً آمریکایی‌ها هستند، جزو عوامل بازدارنده به‌حساب می‌آید».
وی تصریح می‌کند سازوکاری که اروپایی‌ها ایجاد کرده‌اند، عملیاتی شدنش با مشکلاتی روبه‌رو است.(خبرگزاری ایسنا ۱۵آبان ۹۷)
سایت ساعت ۲۴ وابسته به اصلاح‌طلبان طی مطلبی با عنوان «سوخت سیاسی اروپا ته کشید و کاری انجام نشد» می‌نویسد: «این روزها شاید یکی از افرادی که باید غمگین باشد موگرینی رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپاست که به‌رغم پیگیریها و برنامه‌ریزی گسترده برای انباشت نیروی مادی با هدف مبارزه با تحریم ایران از سوی آمریکا کارش به جایی نرسید».(سایت ۲۴ ساعت ۱۵آبان ۹۷)
روزنامه تایمز مالی شکست اروپا و بی‌حاصلی سازوکار اروپایی را به‌طور ملموس‌تری مورد اشاره قرار داده و می‌نویسد: «اروپایی‌ها از آمریکا خواسته بودند دست‌کم یک بانک برای انتقال موارد بشردوستانه باز بماند... اما منوچین هیچ بانکی را برای این منظور معرفی نکرد. اروپایی‌ها از نزدیک شدن به بانکهای ایرانی با توجه به این‌که آمریکا هیچ بانکی را معرفی نکرده است می‌ترسند. آنها نگرانند که بانکی که انتخاب می‌کنند مد نظر آمریکا نباشد».
روزنامه وطن امروز حساب کردن روی «برجام اروپایی و سازوکار اروپایی را غم‌بارتر از برجام آمریکایی ـ اروپایی» دانسته و می‌نویسد: «تأخیر در ارائه کلیات بسته پیشنهادی»، «ارائه بسته پیشنهادی کلی و ناقص اولیه»، «عدم ارائه بسته پیشنهادی نهایی تا قبل از اعمال دور نخست تحریمهای آمریکا[مرداد] و موکول کردن آن به پیش از اعمال دور دوم تحریم‌ها در ماه آبان»، «عدم ارائه و تشریح سازوکار مالی ویژه اروپا تا آبان» و در نهایت «عدم اجرای سازوکار مالی ادعایی اروپا»، پاسخ مقامات قاره سبز به سرمایه‌گذاری و اعتماد دستگاه دیپلماسی ما به برجام اروپایی بود. لااقل این بار امیدواریم آقای عراقچی و دیگر مسئولان سیاست خارجی کشورمان سخنی از «تضمین بودن سخنان موگرینی» و دیگر مقامات اروپایی به میان نیاورند! بدون شک، اگر تراژدی حساب کردن روی «برجام اروپایی» از «اعتماد به برجام آمریکایی - اروپایی» غم‌بارتر نباشد، از آن کمتر نیست».(وطن امروز ۱۵آبان ۹۷)
برخلاف اظهارات عباس عراقچی همان‌طور که رسانه‌ها و مهره‌های حکومتی هم اذعان می‌کنند سازوکار ویژه اروپا سازوکاری بی‌حاصل است، در بی‌حاصلی آن همین بس که تاکنون هیچ کشور اروپایی حاضر نشده است مرکز آن در آن کشور تأسیس شود.
این سازوکار بیش از این‌که نتیجه عملی برای حاکمیت آخوندی داشته باشد، تاثیر موهومی در اذهان کارگزاران دولت روحانی نظیر عباس عراقچی گذاشته است و هم‌چنان که ملاحظه می‌شود در این فضای توهم ذهنی همه کشورهای جهان را پشت دفتر تأسیس نشده سازوکار اروپایی ردیف کرده است، تا از طریق آن معاملات خود را با رژیم رتق و فتق کنند!
این توهم در شرایطی است که اگر معامله با این حاکمیت از طریق این سازوکار سهل و ساده بود این همه شرکت اروپایی و غیراروپایی پیش از عملی شدن تحریمهای ۱۴آبان از ایران خارج نمی‌شدند.
شرکتهای بزرگی که سالیان در ایران فعالیت داشته و از طریق وطن‌فروشی و حاتم‌بخشی‌های نظام ضدمردمی آخوندی سودهای کلان و بادآورده کسب کرده‌اند.
واقعیت این است که تاکنون از«برجام اروپایی» و«سازوکار اروپایی» هیچ دست‌آورد عملی و ملموسی بیرون نیامده است که معاون وزات خارجه آخوند حسن روحانی این همه درباره آن سخن‌سرایی موهوم می‌کند.
بر اساس این واقعیت است که رسانه‌هایی از رژیم از سازوکار اروپایی به‌عنوان «سازوکار نصفه و نیمه و امتحان پس‌نداده» نام می‌برند.
به فرض این‌که این سازو کار در مقابل تحریمهای آمریکایی کارکردی داشته باشد، کارکرد آن بسیار ناچیز و محدود است(نفت در برابر کالا) و نمی‌تواند با آثار گسترده تحریم‌ها مقابله کند.
زیرا شرکتهای بزرگ قدرتمند اروپایی از ترس تحریمهای آمریکا از معامله با رژیم سر باز می‌زنند و شرکتهایی هم که پس از اعمال تحریمهای ۱۴آبان ۹۷ در ایران فعالیت کنند آن‌چنان قدرتی ندارند جبران فعالیت‌های شرکتهای بزرگی را بکنند که از ایران خارج شده‌اند.
بنابراین اگر آن‌چنان‌که عراقچی اظهار می‌دارد که خیلی از کشورها منتظرند تا سیستم اروپایی راه بیفتد و خریداران نفت هم گفتند منتظرند از این سیستم برای پرداختهای ایران استفاده کنند، پس چرا شرکتهای معتبر نفتی اروپایی آن‌چنان قدرتی برای دولتهایشان برای مقابله با تحریمهای آمریکا قایل نشدند و یکی از پس دیگری نظیر شرکت نفتی توتال فرانسه، بریتیش پترولیوم انگلستان، شرکت رویال داچ شل انگلیسی هلند، شرکت انی ایتالیا، رپسول اسپانیا و شرکتهای بزرگ غیرنفتی دیگری نظیر شرکتهای بزرگ کشتیرانی و... از ایران خارج شدند و حتی حاضر نشدند چند روزی هم صبر کنند و منتظر نتایج اقدامات کشورهای اروپایی شوند.
ملاحظه می‌شود که چشم‌انداز عملی شدن این سازوکار آن‌چنان روشن نیست و شرکتهای اروپایی هم رغبتی به معامله با نظام آخوندی از خود نشان نمی‌دهند و عملاً کارکرد کانال مالی اروپا و کارکرد سازوکار ویژه اروپا در حال حاضر تنها در روی کاغذ است و انتظار کارکرد جدی آن‌چنانی از آنها وجود ندارد.
به فرض عملی شدن این سازوکار تنها کارکرد آن معامله نفت در مقابل کالا است و قطعاً چنین کارکردی نمی‌تواند با تحریمهای گسترده ۱۴آبان مقابله کند.
