اینس‌تکس یا سازوکار، رشتهٔ امید است، یا چشم دوختن بی‌حاصل به سراب؟ این سؤالی است که هنوز پاسخ خود را در درون نظام نیافته و نه تنها در میان کارشناسان و مهره‌ها و رسانه‌های حکومتی، بلکه حتی در گردانندگان وزارت‌خارجهٔ رژیم نیز موضع واحدی دیده نمی‌شود که این گویای وضعیت آچمز رژیم و سردرگمی خلیفهٔ ارتجاع است.
در همین رابطه تلویزیون شبکه ۱رژیم ۱۷اسفند ۹۸گفت: «بعد از خروج آمریکا از برجام قرار بود اروپایی‌ها منافع ایران را از برجام تضمین کنند اما یک سال گذشت اروپایی‌ها نتوانستند یا نخواستند این منافع را تأمین بکنند به‌طوری‌که قول اروپایی‌ها به یک کانال بسیار محدود و باریک تنزل یافت که آن هم تاکنون عملیاتی نشده است.
به گفته آقای ظریف اروپا به تنها کمتر از ۱٪ تعهدات اش به‌صورت واقعی پایبند بوده است.
آقای روحانی رئیس‌جمهور هم چند روز پیش هشدار داده بود صبر ایران هم آستانه‌ای دارد.....موگرینی: ما خودمان را متعهد می‌دانیم به‌طور کامل به همه تعهداتی که در برجام آمده پایبند بمانیم و این مورد برای طرف ایرانی باید به‌معنی پایبندی به همه تعهدات هسته‌یی کشور باشد اما به‌رغم این سخنان آمریکاییها در این یک سال گام‌به‌گام همه تحریم‌ها را برگرداندند حتی تحریم‌های هسته ای.
شرکتهای خارجی را مجبور به خروج از ایران کردند و با زیر پا گذاشتن برجام هر کاری که می‌توانستند کردند از شرط گذاریهای ۱۲گانه پمپئو و حمایت از ضد انقلاب و کسانی که دستشان به خون ۱۷هزار شهروند بیگانه ایرانی آغشته است تا توهین به ملت ایران.
حتی تروریستی خواندن سپاه و وعده به صفر رساندن فروش نفت ایران البته آمریکاییها در کنار جنگ اقتصادی جنگ تمام‌عیار رسانه‌ای را هم به راه انداختند ».
تلویزیون رژیم در پایان این گزارش ناامیدی از اروپا را این‌چنین بیان می‌کند: « هایکو ماس: برای ایران روشن کردیم ما توان جبران خسارات وارده به شرکتها اروپایی که از ناحیه همکاری با ایران به تحمیل تحریم‌های آمریکا تهدید می‌شوند را نخواهیم داشت.
مجری: حالا هم به ۱۸اردیبهشت رسیدیم، نقطه‌یی که خروج آمریکا از برجام و نقض تعهدات از آنجا آغاز شد و اینک همین نقطه به نقطه لبریز شدن صبر ایران تبدیل شده.
سید عباس عراقچی:من متأسفم که بگم برجام به پایان خود بسیار نزدیک شده و باعث تأسف است که به پایان برسه، اما پایان آن تقصیر ایران نخواهد بود».
در حالی که لحن و مضمون رسانهٔ اصلی رژیم و تلویزیون حکومتی نسبت به اروپایی‌ها و سازوکار و برجام اروپایی این‌چنین ناامیدانه است، ظریف طی مصاحبه با رسانهٔ روسی اسپوتنیک که در رسانه‌های رژیم منعکس شده گفت: « تا وقتی اتحادیه اروپا به توافق هسته‌یی برجام پایبند بماند، ایران از آن تبعیت می‌کند. نسخه ایرانی اینس‌تکس اروپا شرکتی به نام "ساتما» است. راه‌اندازی این شرکت را به اطلاع اتحادیه اروپا رسانده‌ایم. ممکن است مکانیسمی مشابه با اینس‌تکس با مشارکت سایر کشورهای ذی‌نفع از جمله روسیه و ترکیه اجرایی شود».
خبرگزاری مهر آخوندی، دم زدن ظریف از اینس‌تکس غیراروپایی را مورد تمسخر قرار داده و تحت عنوان «شوخی تلخ اینس‌تکس غیراروپایی» نوشت: « اینس‌تکس اروپایی هم‌چنان در حد شعار و ثبت باقی‌مانده و تا اجرا فاصله زیادی دارد. با این‌حال دولتمردان و ظریف خبر از اینس‌تکس غیراروپایی می‌دهند و این یعنی پیچیده کردن شرایط اقتصادی».
این رسانهٔ حکومتی متقابلاً پیشنهاد می‌کند که رژیم روابط تجاری و مالی و بانکی خود را با همسایگان خود از جمله عراق، پاکستان، افغانستان عمق ببخشد. قطعاً هر چقدر روابط تجاری و مالی ایران با همسایگان خود عمق بیشتری داشته باشد، تیغ تحریم‌ها هم کندتر خواهد شد. بنابراین اعمال اینس‌تکس بر روی روابط مالی با کشورهای همسایه، حکم خودکشی از ترس مرگ را خواهد داشت.
یکی از مهره‌های اقتصادی رژیم با عنوان رئیس مرکز سرمایه‌گذاری اتاق بازرگانی تهران با بیان این‌که «اینس‌تکس بدون همکاری بانک‌های اروپایی کار کرد خاصی ندارد» می‌گوید: «مسأله اصلی آنجاست که تا زمانی که یک بانک یا مؤسسه مالی، حاضر به همکاری با اینس‌تکس نشود، عملاً از اینس‌تکس نمی‌توان انتظار کار کرد خاصی را داشت». وی می‌افزاید: « متأسفانه تحریم‌ها باعث شده تا هیچ بانکی حاضر نباشد پای کار معامله با ایران بیاید».
خبرگزاری تسنیم که این مصاحبه را منتشر کرده، خود در پایان این موضوع را جمعبندی کرده و خاطرنشان می‌کند: « حالا با گذشت ۳ماه از راه‌اندازی اینس‌تکس، به‌نظر می‌رسد «هیچ» چیز عاید ایران و تجار ایرانی نشده و عملاً اینس‌تکس نتوانسته راهی را برای تجارت میان ایران و اروپا باز کند».
آیا به واقع با این اعترافات واضح باز ناروشن است که اینس‌تکس رشتهٔ امید است، یا چشم دوختن بی‌حاصل به سراب؟!
