روز دوشنبه ۱۳آبان همزمان با اعلام گام چهارم از روند نقض تعهدات برجامی توسط صالحی رئیس سازمان انرژی اتمی رژیم از تزریق گاز به‌سانتریفوژهای پیشرفته در نطنز خبر داد و گفت گامهای دیگری هم در نقض برجام برداشته می‌شود.
گام چهارم، گامی ناگزیر و لرزان
روز بعد (سه‌شنبه ۱۴آبان) آخوند روحانی به صحنه آمد و اعلام کرد: از روز چهارشنبه ۱۵آبان گازدهی به‌بیش از ۱۰۰۰سانتریفوژ در فردو آغاز می‌شود. روحانی در حالی که به‌وضوح به‌ناچاری و لاعلاجی رژیم اذعان می‌کرد، گفت: «ما امروز به‌ناچار گام چهارم را از فردا برمیداریم!». روحانی سپس چند بار تأکید کرد که: «این گام ما بازگشت‌پذیر است» وی هم‌چنین بیش از ۳۰بار کلمهٔ «مذاکره» و «مذاکرات و این‌که ما آمادهٔ مذاکره هستیم را تکرار کرد.
برداشتن ناگزیر گام چهارم در مسیر نقض تعهدات برجامی در حالی است که قیام در لبنان و به‌خصوص در عراق با قدرت شعله می‌کشد و فوران خشم و انزجار مردم علیه رژیم و ایادی و مزدورانش، زمین را زیر پای آخوندهای حاکم به‌لرزه انداخته است.
همزمانی این رویدادها و بحرانها، اتفاقی نیست و از یک تغییر معادله در رابطه با رژیم خبر می‌دهد. هم‌چنان که بالا‌گرفتن جنگ و بحران در این شرایط در رأس بحران نیز اتفاقی نیست. روحانی در شرایطی ورد مذاکره گرفته که خامنه‌ای در سخنرانی ۱۲آبان خود، مذاکره را بی‌نتیجه دانسته و با اشارهٔ آشکار به روحانی گفت: «بعضی خیال می‌کنند که مذاکره با آمریکا مشکلات کشور را حل می‌کند این اشتباه بزرگی است صددرصد اشتباه می‌کنند طرف مقابل نشستن ما پشت میز مذاکره و قبول مذاکره از سوی ایران را به‌معنای به‌زانو در آوردن جمهوری اسلامی می‌داند».
خامنه‌ای با رندی می‌خواهد گناه مذاکرهٔ بی‌نتیجه را به‌گردن روحانی و باند او بیندازد و حال آن‌که ظریف در همان روز (۱۲آبان) صراحتاً گفت: «آنچه که من گفتم، کلمه‌یی کمتر از مقام معظم رهبری نبود... بنده از خودم صحبت نمی‌کنم، اگر شما انتقادی دارید، انتقاد را به‌بحثی که مطرح شده بفرمایید، بنده مجری سیاست‌های نظام هستم».
آنچه موجب شده، جنگ در بالاترین سطوح رژیم این‌چنین در علن مطرح شود و وزیر خارجهٔ رژیم آشکارا بگوید به‌جای انتقاد از من بروید از خود ولی‌فقیه ارتجاع انتقاد کنید، شکست رژیم در خط برداشتن گامهای تدریجی کاهش تعهدات برجامی است.
خودزنی، برای باجگیری!
رژیم خط کاهش گام به‌گام تعهدات برجامی را به‌منظور تحت فشار قرار دادن اروپا و باجگیری از آن در پیش گرفت، اما از ابتدا هم چندان پوشیده نبود که این گامهای ناگزیر پیش از آن‌که اروپا را تحت فشار قرار دهد، یک خودزنی سیاسی است.
ضرب‌الاجلهای ۶۰روزه رژیم توسط اروپایی‌ها به‌پشیزی گرفته نشد. به‌عکس، این کشورها را وارد روندی از اعتراض و انتقاد به‌رژیم کرد. کشورهای ۴+ ۱(آلمان، انگلستان، فرانسه و هم‌چنین چین و روسیه) بارها به‌رژیم گوشزد کردند که اگر می‌خواهد از فواید برجام برخوردار شود، باید تعهداتش در برجام را به‌طور کامل رعایت کند و سپس ۳کشور آلمان، انگلستان، فرانسه ماه گذشته طی پیامی غیرعلنی به‌رژیم گوشزد کردند که اگر گام بعدی در کاهش تعهدات برجامی را بردارد، آنها هم از برجام خارج خواهند شد.
اکنون نیز در واکنش به‌اقدام رژیم در اتخاذ گام چهارم، کشورهای ۴+۱با صراحت و تندی بیشتری به‌رژیم نسبت به‌عواقب اقداماتش هشدار می‌دهند. اتحادیه اروپا و فرانسه و روسیه با انتقاد از این اقدام از رژیم خواستند به‌اجرای تمام و کمال برجام بازگردد. وزیر خارجه انگلستان گفت: «اقدامات اخیر رژیم ایران به‌روشنی توافق اتمی را نقض می‌کند و تهدیدی برای امنیت ملی ما می‌باشد».
هایکو ماس وزیر امور خارجه المان هم گفت رژیم ایران با سرعت بخشی به غنی‌سازی اورانیوم برجام را بخطر انداخته است.
سخنگوی وزارت‌خارجه فرانسه، ضمن اعلام این‌که «منتظر گزارش آژانس بین‌المللی اتمی خواهد بود» از رژیم خواست از تصمیم اخیر خود برای کاهش تعهداتش در برجام، برگردد.
حتی روسیه نیز از گام چهارم خروج رژیم از برجام ابراز نگرانی کرد. سخنگوی رئیس‌جمهوری روسیه خاطرنشان کرد تصمیم تهران دورنمای خوبی را تصویر نمی‌کند.
بازتاب شکست خط گام‌به‌گام در درون رژیم
در درون خود رژیم نیز برداشتن گامهای تدریجی در خروج از برجام مورد حمله و انتقاد قرار دارد. کیهان خامنه‌ای (۱۴آبان) در مقاله‌یی با عنوان « گام چهارم کاهش تعهدات برجامی میلیمتری یا بازدارنده؟!» نوشت: «نکته اساسی که بایستی به‌آن اشاره شود این است که چرا سه گام اول کاهش تعهدات برجامی‌جواب نداد؟
پاسخ را در «همین کاهش تعهدات میلیمتری در سه گام قبلی» می‌داند که «باعث ادامه‌دار شدن بی‌توجهی اروپاییان به تعهدات برجامی و هم‌چنین مواضع و بیانیه‌های تهدیدآمیز آنان شده است».
در مقابل روزنامهٔ آرمان (۱۴آبان) از باندهای هم‌سو با روحانی معتقد است که حتی سرعت این حرکت «میلیمتری» باید کمتر شود چرا که «این کاهش تعهدات تنها یک وسیله برای رسیدن به‌اهداف سیاسی ماست. دوباره نباید وارد آن فاز شویم که غنی‌سازی را هدف بپنداریم و دستیابی به‌اورانیوم غنی شده با غلظت بالا می‌تواند برای ما یک توانمندی استراتژیک محسوب شود. دوباره وارد آن فاز شدن برای کشور خطرناک است و باید با دقت از آن اجتناب کرد».
فرهیختگان (۱۴آبان) روزنامهٔ دیگر باند ولی‌فقیه که در تیول ولایتی است، رفتار دولت روحانی را علت بی‌اعتنایی اروپایی‌ها می‌داند و می‌نویسد: «با روند کنونی شاید تا دهها مرحله دیگر هم دولت اقدامی انجام ندهد که به‌قول معروف نقض فاحش برجام باشد... مسیر انتخاب شده از سوی دولت نمی‌تواند آینده متفاوتی را نسبت به امروز برای کشور پدید بیاورد».
این بحث و جدل بی‌انتها میان دو باند ناشی از گیر کردن رژیم در یک بن‌بست لاعلاج است؛ اگر حرکت در این تونل را ادامه دهد، سرانجام آن خروج اروپا از برجام و شناخته شدن رژیم به‌عنوان ناقض برجام و عملکرد اتوماتیک مکانیسم ماشه است که معنایی جز انتحار ندارد. و اگر بخواهد از این مسیر بازگردد، با تشدید جریان ریزش پاسداران و نیروهایش مواجه می‌شود. جریانی چنان جدی و پرفشار که خامنه‌ای نیز مجبور به اعتراف به‌آن شد. خامنه‌ای در همان سخنان (۱۲آبان) هم‌چنین بار دیگر هشدار داد که هر قدم عقب‌نشینی، عقب‌نشینی‌های ناگزیر بعدی را در پی دارد و در گام بعد «آمریکایی‌های متوقع پای موشکها را به‌میان» می‌کشند... که اگر آن را بپذیریم پدر نظام در می‌آید و اگر نپدیریم، همین آش و همین کاسه است.
این همان دوراهی مرگ یا خودکشی است که تحولات ناشی از قیام عراق و فروپاشی عمق استراتژیک نظام، ولی‌فقیه ارتجاع را برای تعیین‌تکلیف نهایی بیش‌از‌پیش در منگنه قرار داده است.
